1 Eylul 1939. Saat sabah 05:00. Polonya sınır birlikleri uzerine yoğunlaşan Alman savaş ucakları Polonya ’da kucuk bir kent olan Wielun ’a saldırdı. Bundan 1 saat sonra Alman hava saldırısını panzer tumenlerinin sınırı gecişi izledi. Yaklaşık 1, 5 milyon Alman askeri Polonya sınırını gecmişti. Milyonlarca insanın olumune sebep olan tarihin en buyuk savaşı başlamıştı. Hitler icin ise Polonya ’nın işgali sadece kucuk bir seferdi, buyuk savaş daha yeni başlıyordu.
1. Dunya Savaşı, 1939-45 yılları arasında hemen hemen dunyanın her yanını kapsayan, 100 milyondan fazla askerin dahil olduğu dunya tarihindeki en buyuk savaştır. Bu savaşa donemin buyuk gucleri olan İngiltere, Fransa, Amerika Birleşik Devletleri ve Cin Muttefik Devletleri olarak, Almanya, İtalya ve Japonya Mihver Devletler olarak katılmıştır. 6 yıl suren, milyonlarca sivilin olduğu, 57 devletin birbiriyle 6 yıl sureyle carpıştığı bu buyuk harpte dunyanın politik yapısı ve sosyal duzeni tamamen değişti. Dunyanın medeniyet ve insanlık acılarından uğradığı kayıp ise tahmin edilemez boyuttaydı.
Sinema tarihine goz attığımızda savaş filmlerinin onemli bir yere sahip olduğunu goruyoruz. I. Dunya Savaşı, Amerikan İc Savaşı, Vietnam, Soğuk Savaş, II. Dunya Savaşı ve ozellikle son donemde Korfez Savaşı. Fakat II. Dunya Savaşı, gerek coğrafi yayılımı gerek yaşanılan kayıpları, hikayeleri ile diğer savaşların arasından sıyrılıyor. Bu nedenle hakkında yapılan filmler, belgeseller her zaman on plana cıkıyor ve izleniyor. Savaş sonrası gunumuze kadar gelen bircok film, oyun, belgesel, kitap II. Dunya Savaşı ’nı konu almıştır ve almaya devam ediyordur.
Biz ise, bu listemizde, savaş filmlerinin alt kategorisi olan II. Dunya Savaşı filmlerini farklı bir acıdan inceledik. Savaşta olan cıkarmaların, onemli harekatların ve cephelerin hangi filmlere konu olduğunu hazırladık.
Dunya tarihinin en kanlı savaşına farklı bir acıdan bakmaya hazır mısınız?
1. Normandiya Cıkarması
6 Haziran 1944 ’de tarihin bu gune kadar en buyuk cıkartması yapıldı. 160 bin kişilik muttefik devletler ordusu tarihin en kapsamlı deniz, kara ve hava indirme operasyonunu yaptı. Onemli kayıplara rağmen cıkartma başarılı oldu. Normandiya Cıkarmasının sinemadaki en onemli temsilcisi Saving Private Er Ryan (Er Ryan ’ı Kurtarmak) ’dır. Gerek savaş sahneleri gerek konusu itibari ile gelmiş gecmiş en iyi savaş filmleri arasında yer almaktadır. Bu film haricinde; The Longest Day ve Ike:Countdown to D-Day filmleri Normandiya Cıkarmasını konu almıştır. The Longest Day filminde; buyuk operasyonun arka planını ve iki tarafın icinde bulunduğu durumu goreceksiniz. Ike:Coundown to D-Day ise; savaşın en onemli komutanlarından Eisenhower ’ın cıkarmadan once yaşadığı olayları ve yaşadığı baskılar konu edilmiştir.
Saving Private Ryan (1998)
The Longest Day (1962)
Ike:Countdown to D-Day (2004)
2. Stalingrad Muharebesi
1. Dunya Savaşı ’nın en buyuk ve belirleyici savaşlarından birisidir. Mihver ordularıyla Kızıl ordu arasında 23 Ağustos 1942 – 2 Şubat 1943 yılları arasında Stalingrad kenti icinde yapılan savaştır. Bu kanlı muharebeyi, atmosferi ve savaş sahneleri ile bizlere sunan iki tane guzel yapıt vardır. Bunlardan birisi 1993 yapımı Stalingrad filmidir. Diğeri ise Sovyet keskin nişancısı Vasiliy Zaytsev ile Alman rakibi Erwin Konig ’in Stalingrad savaşındaki mucadelesini anlatan Kapıdaki Duşman filmidir.
Stalingrad (1993)
Enemy at the Gates (2001)
3. Ardenler Taarruzu
Normandiya Cıkarmasından sonra, Avrupa ’daki en buyuk muharebedir. Bir diğer adı Bulge Muharebesidir. Alman ordularının, Muttefik Orduları ’na karşı Ardenler bolgesinde Almanya dışındaki birliklerini kurtarabilmek amacıyla yaptığı taarruzdur. Henry Fonda, Charles Branson ve Robert Shaw ’ın oynadığı Battle of the Bulge, savaşı hem Amerikan hem Alman cephesinden anlatması ile takdiri hak ediyor.
Battle Of The Bulge (1965)
4. Market Garden Harekatı
Mareşal Bernard Montgomery tarafından buyuk bir operasyon planı hazırladı. Birleşik Krallık ile Amerika Birleşik Devletleri ortak gucleri Hollanda uzerinden Almanya ’ya girmeyi planlıyorlardı. Almanların saldırısı ve taktiksel zekaları ile operasyon başarısızlıkla sonuclandı. Amerikalılar buyuk kayıplar verdi. Bu harekatın başarısızlık hikayesini bizlere sunan, kadrosu ile goz kamaştıran 1977 yapımı A Bridge Too Far (Uzaktaki Kopru) filmini her sinema sever izlemeli.
A Bridge Too Far (1977)
5. Iwo Jima Muharebesi
Bu kez Pasifik Cephesindeyiz. Japon İmparatorluğu ile Amerika arasında Iwo Jima adlı kucuk bir adada 27 gun suren buyuk bir catışma yaşandı. ABD ’nin zaferi ile sonuclanan muharebede, Japonlar buyuk kayıplar yaşamıştır. Usta oyuncu ve yonetmen Clint Eastwood ’un yonetmenliğini ustlendiği ve aynı donemde cektiği iki tane film vardır. Letters from Iwo Jıma filminde Japon askerlerinin yaşadıkları anlatılırken diğer filmde Amerikan askerlerinin hikayesini goruyoruz.
Letters from Iwo Jima (2006)
Flag ’s of our Fathers (2006)
6. Pearl Harbor Baskını
7 Aralık 1941. Japon İmparatorluk Deniz Kuvvetleri, Hawaii adalarının Ohau adasında bulunan ABD deniz ussune saldırı duzenledi. Bu saldırı savaşta tarafsız kalmayı yeğleyen ABD ’nin savaşa girmesine neden olmuştur. Yonetmenliğini Michael Bay ’in ustlendiği, Ben Affleck, Alec Baldwin, Josh Harnett ’in oynadığı 2001 yapımı Pearl Harbor filmi, baskını ve sonrasını bizlere cok iyi bir şekilde sunan bir yapıt. Diğer filmimiz ise; 1970 Amerika-Japonya ortak yapımı Tora ! Tora ! Tora !. Baskını her iki taraftan da anlatan savaş filmidir.
Pearl Harbor (2001)
Tora ! Tora ! Tora ! (1970)
7. Malmedy Katliamı
17 Aralık 1944. Ardenler ormanlarında 150 silahsız Amerikan askerleri S.S. subaylarının verdikleri emirler ile soğukkanlılıkla oldurulur. Bazı Amerikalı askerler kurtulmayı başarır. 2003 yapımı Azizler ve Askerler filminde bu katliamı ve sonrasında yaşanan olayları goreceksiniz.
Saints and Soldiers (2003)
8. Atlantik Cephesi
1. Dunya Savaşı tum hızı ile devam ederken, Atlas Okyanusu ’nda Destroyer ve denizaltı taktik savaşları başlamıştı. La Plata Deniz Muharebesi ve Rheinubung harekatları yaşanmış, Nazilerin Enigma Şifreleme makinesi cozulmeye calışılıyordu. Catışmaların ve cephelerin gerisine sizleri goturuyoruz. Taktiksel savaşlara hazırsanız sizlere iki film sunuyoruz. U-571 ve Das Boot. Her iki filmimizde bizi okyanusun binlerce metre altına goturup farklı bir macera sunuyor. Alman U-Boot ’u U-96 murettebatının yaşadığı maceraları bize anlatırken, U-571 Enigma Şifreleme Makinesi hakkında carpıcı gercekleri gozler onune seriyor.
U-571 (2000)
Das Boot (1981)
9. Pasifik Cephesi
7 Temmuz 1937 Cin-Japon savaşı ile başlayan 14 Ağustos 1945 yılında sona eren bir savaştır. Savaşın, ABD ’nin Pearl Harbor saldırısı sonrası girmesi ile dunya savaşı halini aldığını soyleyebiliriz. 2010 yapımı mini dizi Pacific ve 2001 yapımı on bolumluk dizi Band Of Brothers onerebileceğimiz en guzel ornekler. Her iki yapımda birbirine benzerdir. Amerikan Deniz Piyade Kolordusu ’nun Pasifik Cephesi ’ndeki mucadeleleri anlatılır.
Bands Of Brothers (2001)
The Pacific (2010)
10. Guadalcanal Muharebesi
Solomon adalarında gercekleşen bu muharebe, ABD ’nin kesin zaferi ile sonuclandı. Oldukca yeşillikli bir ortamda gercekleşen savaş 7 ay surdu. Askerlerin stres dolu zamanlarını yansıtan, savaşın ne kadar gereksiz bir şey olduğunu gosteren The Thin Red Line turunun en iyi orneklerden birisi diyebiliriz. Film geniş oyuncu kadrosu ile on plana cıkıyor.
The Thin Red Line (1998)