Bazılarımızın Cin sinemasının en onde gelen isimlerinden olan başarılı yonetmeni Wong Kar Wai ’yi az cok tanıyoruz, bazılarımız ise şu anda “Kim bu Wong Kar Wai?” diye soruyor. Hong Kong sineması icin onemli bir figur olan Wong, kendine has alışılmadık yaklaşımıyla film sektorunde onemli bir etkiye sahip oldu. Oyle ki, filmleri sık sık yurt ici ve yurt dışında en iyiler listelerinde yer aldı. Başarılı yonetmenin filmleri, doğrusal olmayan anlatılar, atmosferik muzik ve doygun renkler iceren canlı sinematografi ile one cıktı. Şimdi Wong Kar Wai kimdir diye merak ettiniz değil mi? Hadi o zaman yonetmen Wong ’un hayatını ve yaptıklarını inceleyelim.
Wong Kar Wai kimdir ve nerede doğmuştur?
Wong Kar Wai, 17 Temmuz 1958 yılında uc kardeşin en kucuğu olarak Şangay ’da doğdu. Babası denizci, annesi ev hanımıydı. Wong beş yaşındayken Kultur Devrimi ’nin tohumları Cin ’de etkisini gostermeye başlamıştı. Bu nedenle ailesi, İngiliz yonetimindeki Hong Kong ’a taşınmaya karar verdi. İki buyuk kardeşin onlara daha sonra katılmaları gerekiyordu, ancak sınırlar fırsat olmadan once kapandı ve Wong on yıl boyunca kardeşlerini goremedi. Wong, verdiği bir roportajda cocukken cok yalnız olduğunu soyledi.
Grafik tasarım okuduktan sonra senaryo yazarlığı yapmaya başladı
Wong gencliğinde sık sık annesiyle sinemaya gitti. Film izlemek onun tek hobisiydi. Wong Kar Wai, Hong Kong Polytechnic University ’de grafik tasarım okudu ve 1980 yılında mezun oldu. Mezun olduktan sonra TVB televizyon ağı ile medya uretim surecinin oğretildiği bir eğitim kursuna kabul edildi.
Kısa bir sure sonra Don ’t Look Now (1981) gibi diziler icin senaryo yazarlığına başladı. Film senaryoları yazmaya başlamadan once romantik, komedi, gerilim ve suc gibi ceşitli turlerdeki yapımlara katkıda bulunan bir ekibin parcası olarak calıştı. 1980-87 yılları arasında on adet senaryo yazdı.
İlk yonetmenlik deneyimi: Gozyaşları Aktıkca (As Tears Go By)
Hong Kong film endustrisi, 1987 ’de onemli bir sıcrayış yaptı. Bu başarıyı surdurmek icin yeni yonetmenlere ihtiyac vardı. Wong Kar Wai, sektordeki bağlantıları aracılığıyla bağımsız bir şirket olan In-Gear ’a ortak olmaya davet edildi ve burada kendi filmini yonetme fırsatı buldu. Gangster filmleri o donem cok populerdi, bu yuzden Wong da aynı şeyi yapmaya karar verdi. Ozellikle Hong Kong ’un diğer polisiye filmlerinden farklı olarak genc gangsterlere odaklanmayı tercih etti. As Tears Go By, Haziran 1988 ’de yayınlandı ve cok populer oldu. Wong ise “Hong Kong Yeni Dalgası” arasında adlandırılarak kritik bir başarıya imza attı.
Vahşi Gunler (Days of Being Wild) ve Zamanın Kulleri (Ashes of Time)
Wong Kar Wai, devam filmi icin kayıtsız kaldığı Hong Kong sinemasındaki suc eğiliminden uzaklaşmaya karar verdi. Daha sıra dışı bir şey yapmak istiyordu ve As Tears Go By ’ın başarısı bunu mumkun kıldı. Onceki filminden daha kişisel bir proje geliştiren Wong, tema olarak 1960 ’ları secti. Aralık 1990 ’da vizyona giren Vahşi Gunler (Days of Being Wild), gişede cok az hasılat yaptı ve eleştirmenleri ikiye boldu. Buna rağmen beş tane Hong Kong Film Odulu kazandı ve uluslararası alanda biraz ilgi gordu.
Sponsor bulmakta zorlanan Wong, 1992 ’de Jeff Lau ile kendi produksiyon şirketi Jet Tone Films ’i kurdu. Yeni projesi cok eski yıllarda gecen bir film olacaktı. Wong Kar Wai, Song hanedanlığı doneminde gecen Ashes of Time filmini 2 yılda cekti. Eylul 1994 ’te gosterime giren film izleyicilerin kafasını karıştırsa da, bircok yerel odul kazandı.
2000 ’li yıllara kadar ceşitli filmlerin altına imza attı
Yukselişte olan yonetmen Wong Kar Wai, 1994 yılında Chungking Express ’i cekti. Film, 1995 Hong Kong Film Odulleri ’nde En İyi Film secildi ve Wong En İyi Yonetmen odulunu aldı. Yonetmenin 1995 yılında Fallen Angels adlı filmi vizyona girdi. Başarılı yapım, Wong ’un en buyuk ve en etkili eserlerinden biri olarak kabul edildi.
90 ’lı yıllarda istikrarını koruyan Wong, 1997 yılında bir LGBT filmi olan Happy Together ’ı cekti. Film buyuk beğeni topladı ve Wong, Cannes Film Festivali ’nde En İyi Yonetmen Odulu ’nu kazandı. Wong ’un 3 yıl sonra cekimleri 15 ay suren In the Mood For Love filmi vizyona girdi. In the Mood For Love, Ulusal Film Eleştirmenleri Derneği tarafından En İyi Yabancı Film secildi ve BAFTA tarafından aynı kategoride aday gosterildi.
2001-2007 yılları arasında uluslararası calışmalara imza attı
Yaklaşık dort yıl suren cekimlerden sonra 2004 yılında “2046” filmi vizyona girmek icin hazırdı. Wong Kar Wai, bu film ve sonraki calışmaları ile uluslararası arenada boy gosterecekti. 2046, Wong ’un bugune kadarki en pahalı ve en uzun surede cekilen projesiydi. Film Hong Kong ’da ticari acıdan başarısız olsa da, Batılı eleştirmenlerin coğu olumlu eleştiriler yaptı.
Daha sonra “El” adlı bolumunu cektiği, diğer bolumlerinde Michelangelo Antonioni ve Steven Soderbergh ’in imzası olan Eros (2004), 61. Venedik Film Festivali ’nde ilk gosterimini yaptı.
2007 yılında ise başrollerinde Norah Jones ve Jude Law ’un oynadığı ve Rachel Weisz, Natalie Portman ve David Strathairn gibi unlu oyuncuların rol aldığı Benim Aşk Pastam (My Blueberry Nights) filmi vizyona girdi.
Ticari başarıyı 2008 ’den sonra yakaladı
Wong ’un bir sonraki filmi, dovuş sanatları oğretmeni Ip Man ’ın bir biyografisi olan The Grandmaster ’dı. Filmin cekimleri 2009 ’da başladı ve 2013 ’te bitti. The Grandmaster, En İyi Film ve En İyi Yonetmen dahil 12 tane Hong Kong Film Odulu kazandı. Ayrıca dunya capında 64 milyon dolar hasılat yapan yapım, Wong ’un en cok hasılat yapan filmi oldu.
İlerleyen yıllarda film ve dizi cekmesi icin bircok teklif aldı. Wong Kar Wai, en son bir dizi icin Amazon Video ile anlaşmıştı.
Wong ’un en sevdiği yonetmenler
Wong Kar Wai, en sevdiği yonetmenleri paylaşmaktan cekiniyor, ancak bazı yonetmenlerin cektikleri filmleri takdir ettiği biliniyor. Bu cağdaş yonetmenlerden bazıları arasında Martin Scorsese, Christopher Nolan ve Quentin Tarantino yer alıyor.
Başarılı yonetmenin aldığı oduller
Wong Kar Wai, Asya, Avrupa, Kuzey ve Guney Amerika ’daki kuruluşlardan ceşitli oduller ve adaylıklar aldı. 1997 yılında Happy Together filmi ile Cannes Film Festivali ’nde En İyi Yonetmen Odulu kazandı. The Grandmaster ile En İyi Yonetmen Dalında Asya Film Odulu ve En İyi Film Dalında Hong Kong Film Odulu ’nun sahibi oldu. 2014 ’te ise Hindistan Uluslararası Film Festivali ’nde Hayat Boyu Başarı Odulu aldı.
Kaynak: 1