Found footage filmler de denen buluntu filmler; kaybolmuş ve daha sonra keşfedilmiş gercek bir goruntu gibi izleyiciye sunulan kurgusal yapımlardır. Gercek hayattan kameraya alınmış olayların gorunumunu ve hissiyatını yansıtmak icin tasarlanmış uzun metrajlı filmler, kısa filmler veya web dizileri found footage kategorisi icinde değerlendirilebilir. Bir filmin “buluntu filmler” arasında sayılabilmesi icin, goruntuyu cekmek icin kullanılan tum kameraların kurgunun icinden olması, yani tum kameraların filmde etkin bir şekilde kullanılması gerekmektedir. Geleneksel uzun metrajlı filmlerden farklı olarak, found footage film tekniği; kasti olarak coğu uzun metrajlı filmde ince duşunulmuş detaylardan, koreografiden, post-produksiyon sureclerinden ve derinlikli diyaloglardan yoksundur. Found footage film tekniği, genellikle korku, gerilim veya bilimkurgu turu sinema eserlerine hitap eder.
Found footage film yapımcıları arasında da farklı sinematik yaklaşımların olduğu ve boylece found footage filmlerin de kendi aralarında sınıflandırılabileceğini belirtmek gerekir. Bu turler şunlardır:
Birinci Şahıs Bakış Acısı – Kamerayı tutarken olayı yaşayan ana karakterin bakış acısından cekilen filmlerdir.Mockumentary (Sahte Belgesel) – Roportajlar ve filmin temelindeki olayı araştıran insanların raporları uzerinden kurgulanan filmlerdir.Buluntu haber stili – Olayı araştıran profesyonel bir haber ekibinden goruntulerle cekilen filmlerdir.Buluntu gozetmen stili – Olayı otomatik olarak filme alan/kaydeden sabit bir kameradan alınan goruntulerle cekilen filmlerdir. Peki buluntu filmleri benzersiz kılan ozellikler neler? Bu film turunun en seckin ornekleri hangileri? Birlikte inceleyelim👇
Found Footage (Buluntu) filmleri benzersiz kılan kimi ozgun ozellikler 1- Duşuk butce
Found Footage filmler genellikle cok duşuk bir butceyle uretilir. Butcesi 500 ila 15.000 ABD doları arasında değişen found footage filmler oldukca yaygındır, oysa tipik Hollywood destekli uzun metrajlı bir filmin butcesi ortalama 5.000.000 ila 50.000.000 ABD doları arasındadır. Sınırlı bir butce, tipik olarak, bir anlatıya dayalı cekim filmin uretimine onemli sınırlamalar getirirken; buluntu filmlerde ise, bu sınırlı butce, sınırlı kaynaklarla zorlukların ustesinden gelmek icin yaratıcılığın sınırlarını zorlar. Aslında, sınırlı bir butceyle film cekmenin nihai urune gercekten fayda sağladığı bircok durum vardır.
2- Tanınmamış ve dar oyuncu kadrosu
Buluntu filmlerin oyuncu kadrosunun buyuk coğunluğu bilinmeyen oyunculardan oluşur. Bilinmeyen oyuncuların rol alması bir bakıma oyunculuk performansı acısından kendi zorluklarını ortaya cıkarırken, bir diğer yandan buluntu filmlere guclu bir fayda sağlama potansiyeli taşır. Zira buluntu filmde bilinen bir aktor veya aktris rol aldığı an; izleyici, oyuncunun başka bir filmden veya televizyon programından tanıdığı biri olduğunu anladığında illuzyon bozulur.
Buluntu filmlerin bir diğer ortak ozelliği de nispeten kucuk oyuncu kadrosudur. Kucuk bir oyuncu kadrosu kullanmak, buluntu filmlerin izleyici nezdindeki gercekciliğinin korunmasını sağlar. Buluntu filmin oyuncu kadrosu ne kadar az insandan oluşursa, filmin gercekciliği o kadar guclu olur. Ayrıca daha kucuk bir oyuncu kadrosu, found footage tarzı korku filmlerinin işlediği; kucuk bir grup insanın tenha bir ormanda, mağarada, evde veya terkedilmiş bir hastanede yaşadığı genellikle sıra dışı deneyimleri anlatan bir kurguya cok daha uygun bir secimdir.
3- Sınırlı zaman ve mekÂn
Yine found footage filmlerin orijinalliğini ve izleyiciye karşı inandırıcılığını guclendiren bir faktor zaman ve mekÂn sınırlılıklarıdır. Buluntu film yapımcıları, genellikle bir orman veya halka acık bir park olmak uzere, dış mekan sahneleri icin genellikle uzak/tenha yerler kullanır. Bunlara ek olarak, gece cekimleri; izleyici başka insanları gormeyi beklemediği icin dar bir oyuncu kadrosu olması olgusunu pekiştirir ve yonetmeni ekstralar kullanma ihtiyacından kacındırır. İlk bakışta, bir Hollywood setinin aydınlatması, patlamaları ve diğer tum tipik donanımına sahip resmi bir film studyosunun olmamasının, buluntu filmleri niteliksizleştireceği duşunulebilir, ancak aksine bu sınırlama genellikle filmin gercekciliğini guclendirir. Cunku found footage film tekniğinin kullanıldığı yapımlar, film sahnelerini kurgusal olmayan goruntulermiş gibi sunulmalıdır.
4- Senaryolarda boşluklar ve doğaclama
Buluntu filmlerin coğu tamamen senaryolu olsa da bu turde filmlerin resmi bir film senaryosu ile cekilmediği, daha ziyade filmin her sahnesinin kabataslak bicimde cekildiği bircok ornek vardır. Found footage film tekniğinde; diyaloğun yonetilebilir bir kısmının olması, oyuncular nezdinde doğrudan bir doğaclama performansı gerektirir, ancak eğitimsiz aktorlerin kullanıldığı durumlarda ustun sonuclar da uretebilir.
5- Film muziklerinin kullanılmaması
Gercek bir buluntu filmde, film muziklerinin hicbir yeri yoktur. Found footage tekniğiyle cekilen bir filme arka plan muziğinin dahil edilmesi, yalnızca filmin orijinalliğine ve izleyici karşısındaki inandırıcılığına zarar verebilir. Buluntu filmlerin bu yonlerini daha da ilerletmek icin; bircok buluntu film yapımcısı, acılış ve kapanış jeneriklerinde dahi herhangi bir muzik olmaması gerektiğini savundu.
6- Film jeneriğinin ve filmler hakkındaki ayrıntıların gizlenmesi
Buluntu filmlerin gercekciliğini en ust duzeye cıkarmak icin bircok yonetmen, bir filmin acılışında geleneksel olarak gorunen dağıtımcı ve studyo logolarını ve film adını filmin dışında tutmayı tercih eder. Ayrıca, bircok durumda, kapanış jenerikleri de kaldırılır. Bu strateji, izleyicileri filmin sahte gercekliğine sokmak icin kullanılır.
7- Ozel efektler
Buluntu filmin yuksek bir butcesi varsa, harcanması gereken yer kuşkusuz burasıdır. Buluntu filmler genellikle paranormal olaylar ve paranormal varlıklarla karşılaşmalar veya şiddet iceren suclar hakkındadır. Bunların tumu, her şeyi inandırıcı kılmak icin iyi ozel efektler gerektirir.
Şimdi de found footage filmler arasında one cıkmış 10 filmi inceleyelim.
1. V/H/S (2012) – IMDB: 5.8 Yılın En İyi Korku Filmi, En İyi Kurgu ve En İyi Fragman dallarında odul adaylıkları bulunan bu 2012 yapımı found footage filmi; tek bir ana hikayeyle birbirine bağlı 6 farklı hikayeyi anlatan bir korku antolojisidir.
Genc suclulardan oluşan bir cete, bir “iş” yapmak uzere gorevlendirilirler. Bir eve girip uzerinde bir yazı olan bir V/H/S kaseti calmaları gerekiyordur, ama kasette ne olduğu kendilerine soylenmiyor. Soz konusu evde birden fazla kaset bulurlar, bu yuzden alabildikleri kadarını alırlar ve evdeyken onları izlemeye başlarlar. Ancak bu kasetlerde gordukleri, kaldırabileceklerinden cok daha fazlasıdır ve icindekilere inanmak da oldukca zordur. Acaba bu ziyaret onlara pazarlık ettiklerinden daha pahalıya mal olacak mıdır?
2. Creep (2014) – IMDB: 6.3 Sitges ve Chicago Uluslararası Film Festivali de dahil olmak uzere bir dizi odul ve odul adaylığı kazanan bu film Patrick Brice ’ın ve Mark Duplass ’ın ortak yapımıdır. Yonetmen koltuğunda oturan Patrick Brice, filmin senaryosunu yine başrolleri paylaştığı Emmy odullu oyuncu Mark Duplass ile birlikte hazırlamıştır. Film, 2014 yılında South by Southwest film festivalinde ilk gosterimini yapmıştır.
Bir kameraman, olmekte olan bir adamın son mesajlarını ve anılarını videoya cekmek icin uzak bir dağ kasabasındaki bir gunluk bir işi kabul eder. Başlangıcta her şey normaldir, ancak zaman ilerledikce kameraman muşterisinin garip isteklerine ve karanlık yonlerine tanık olmaya başlar ve iş giderek daha garip bir hal alır. Kameraman tum tuhaflıklara rağmen işine devam eder ve bitirir. Ancak bu dağ evinden ayrılma zamanı nihayet geldiğinde arabasının anahtarlarını bulamaz ve garip bir telefon aldığında muşterisinin başlangıcta gorunduğu gibi birisi olmadığını fark eder.
3. Lake Mungo – Mungo Golu (2008) – IMDB: 6.3 Fright Meter Odulleri ’nde En İyi Korku Filmi adaylığı bulunan Lake Mungo, 2008 yapımı bir found footage korku filmidir. Sydney Film Festivali ’nde galası yapılan ve found footage filmler listemizin bir onceki filmi gibi ilk gosterimini South by Southwest Festivali ’nde yapan Lake Mungo, Joel Anderson ’ın yonetmenliği ve Talia Zucker, Rosie Traynor ve David Plagner ’in başarılı oyunculukları ile found footage filmler arasında seckin bir yer edinmiştir.
On altı yaşındaki Alice Palmer, yerel barajda yuzerken boğulur. Cesedi bulunup otopsisi yapıldığında ve kaza sonucu olum kararı verildiğinde, yas tutan ailesi onu gomer. Aile daha sonra evlerinde ve cevresinde bir dizi garip ve acıklanamaz olay yaşar. Son derece huzursuz olan Palmers, psişik ve parapsikolog Ray Kemeny ’nin yardımını ister.
4. Paranormal Activity – Paranormal Aktivite (2007) – IMDB: 6.3 Empire Odulleri ’nde ve MTV Film Odulleri ’nde En İyi Korku Filmi dalında odul adaylıklarına layık gorulen 2007 yapımı korku filmi Paranormal Activity, sadece 15.000 dolarlık bir ana butce ve 200.000 dolarlık bir post-produksiyon butcesi ile hazırlanmasına karşın dunya capında yaklaşık 200 milyon dolara yakın hasılat elde etti. Oren Peli ’nin yonetmenliğindeki film, 2009 yılında dunya capında seyirciyle buluştu.
Katie ve erkek arkadaşı Micah uc yıldır birlikte yaşayan bir cifttir ve bir gece uyurken birdenbire bir varlık onlara musallat olur. Katie, Micah ’a sekiz yaşından beri birtakım paranormal deneyimler yaşadığını acıklar. Şupheci bir kişilik olan Micah, gece boyunca evlerinde meydana gelen paranormal olayları videoya kaydetmek icin bir kamera satın alır. Yaşadıkları durumdan kurtulmalarına yardım etmesi icin paranormal varlıklar konusunda uzman bir isimle goruşmeye karar verirler.
5. The Blair Witch Project – Blair Cadısı (1999) – IMDB: 6.5 35.000 dolar gibi oldukca duşuk bir butce ile vizyona sunulduktan sonra yaklaşık 250 milyon dolar hasılat elde eden, found footage korku filmlerinin atası ve ilham kaynağı olan The Blair Witch Project; Daniel Myrick ve Eduardo Sánchez ’in yonetmenlik koltuğunu paylaştıkları 1999 yapımı kult bir filmdir. Film oldukca başarılı bir tanıtım surecine imza attı ve found footage filmlerin kimi ozgun yanlarının ilk orneklerini verdi. Oyle ki filmde oynayan Heather Donahue, Joshua Leonard ve Michael C. Williams icin filmin pazarlama taktiğinin bir parcası olarak bir kayıp ilanı bile yayınladılar. Sundance Film Festivali ’nde ilk gosterimini yapan Blair Cadısı, cizgi romanlardan video oyunlarına dek buyuk bir kult oluşturdu ve bugun bile hÂla sıkı bir hayran kitlesine sahiptir.
Uc sinema oğrencisi, efsanevi Blair Cadısı hakkında bir belgesel cekmek icin Kara Tepeler Ormanı ’na doğru yola cıkar. Bir fotoğraf makinesi, video kamera ve ses kaydedici ile donatılmış her adımı, her kelimeyi ve her sesi yakalamaya calışırlar. Kara Tepeler Ormanı ’ndan bir daha asla donemeyen ve başlarına ne geldiği bilinmeyen bu uc gencin ormanda kayıplara karışmalarından bir yıl sonrasında ise; bir canta dolusu film kutusu, ses kayıtları ve bir video kaset bulunur.
6. Host (2020) – IMDB: 6.5 Found footage filmler listemizin en yeni uyesi olan Host, 2020 İngiltere yapımı bir korku filmidir. Pandemi gunlerinde vizyona giren Host, Shudder tarafından yayınlandı. Sadece 35.000 dolarlık duşuk butcesine karşın yarım milyon dolara yakın bir hasılat elde eden film, Hollywood Eleştirmenler Birliği tarafından yılın En İyi Korku Filmi odulune aday gosterildi. Viral olan bir sosyal medya skecinin ilham kaynağı olduğu film, toplamda 12 haftalık bir uretim sureci ile 65 dakikalık kısa bir yapım.
Altı arkadaş, karantina sırasında Zoom uzerinden bir seans duzenlemek icin bir medyum tutar, ancak işler hızla ters gittiğinde umduklarından cok daha karanlık bir tabloyla karşılaşacaklardır. Bilinmeyen bir varlık evlerini istila etmeye başlayınca, akıllarındaki tek şey bu lanetli geceyi atlatıp atlatamayacakları olur.
7. Troll Hunter – Trol Avı (2010) – IMDB: 6.9 André Ovredal ’ın yonetmen koltuğunda oturduğu film, yerel ve uluslararası capta 12 film odulune ve 13 odul adaylığına layık gorulmuştur. Norvec kulturune oldukca değinen bu film, Norvec ’in batısındaki ormanlarda ve dağlarda cekildi. Usta oyuncu Otto Jespersen ’in ve Hans Morten Hansen ’in başrolleri paylaştığı film, genellikle olumlu eleştiriler aldı.
Norvec ’te ayıların olu bulunduğuna dair haberleri inceleyen, Volda Universitesi ’nden Thomas, Johanna ve Kalle olayı araştırmaya karar verirler. Cinayetlere bir acıklama bulmayı umarak bolgedeki bir avcı olan Hans ’ın izini surerler. Hans, başlangıcta genclerden kacmaya calışır; ancak daha sonra, emirlerini yerine getirmeleri koşuluyla, onu hareket halindeyken filme almalarına izin vermeyi kabul eder. Kısa sure sonra uc oğrenci, Hans ’ın aslında gorunduğu kadar sıradan biri olmadığını keşfedeceklerdir.
8. Cloverfield – Canavar (2008) – IMDB: 7.0 Paramount Pictures ’ın yapımcılığıyla ve Maymunlar Cehennemi ’nden tanıdığımız unlu yonetmen Matt Reeves ’in yonetmenliğiyle uretilen Cloverfield, 30 milyon dolara yakın ciddi bir butceye karşın 170 milyon dolar civarı hasılat ile iyi bir gişe başarısı gostermiştir. 2021 ’de Cloverfield ’ın doğrudan devam filmi icin yeni bir senaryo hazırlıklarına girildiği bilgisi kamuoyuyla paylaşıldı.
Rob ’un buyuk terfisini kutlamak icin sevgilisi Beth ve arkadaşları, artık Japonya ’ya taşınmak uzereyken buyuk bir surpriz veda partisi duzenlemeye karar verirler. Bununla birlikte, kulakları sağır edici bir patlama ve olağanustu bir canavarın şehre gelişi, New York ’ta kıyamet koparır ve tum şenlikleri aniden kesintiye uğratır. Canavar Manhattan ’ı yerle bir ederken, Rob ve arkadaşları Beth ’i kurtarmaya kararlıdırlar ve New York sokaklarının derinliklerinde bir macera başlayacaktır. Bu amansız istilacı nereden geldi ve hepsinden onemlisi hayatta kalma şansları var mı?
9. Chronicle – Doğaustu (2012) – IMDB: 7.0 2012 yapımı, found footage filmler arasında bilim kurgu turunde bir ornek olan Chronicle, 39. Saturn Odulleri ’nde yılının En İyi Bilimkurgu Filmi secildi. Gérardmer Film Festivali ’nde ilk gosterimini yapan film, 12 milyon dolarlık butcesinin neredeyse 10 katını gişe başarısı ile kazandı. 2021 yazında, Chronicle ’ın bir devam filminin cıkacağı resmen ilan edildi. Filmin yonetmen koltuğunda ise, 2015 yapımı Fantastik Dortlu ’den de tanıdığımız Josh Trank var. Chronicle, Josh Trank ’ın ilk uzun metrajlı filmidir.
Genc Andrew icin hayat bir kabustan başka bir şey değildir: toplumdan dışlanmış olmasının yanı sıra, alkolik, istismarcı bir babası ve olumcul bir hastalığa yakalanmış bir annesi varken de hayatla baş etmek zorundadır. Bir terapi bicimi olarak, hayatını bir video kamerayla filme alır. Andrew, en iyi arkadaşı Steve ve kuzeni Matt, yeraltında kendilerini super guclerle dolduran bir keşif yaparlar. Başlangıcta her şey yolunda gibi gozukur, ancak Andrew yeni yeteneklerini daha karanlık amaclar icin kullanmaya karar verir.
[h=2]10. [Rec] – REC: Olum Cığlığı (2007) – IMDB: 7.4[/h] Katalonya Uluslararası Film Festivali olan Sitges ’ten 5 odulle donen ve hem yerel hem uluslararası alanda 15 ’i aşkın film odulune layık gorulen [Rec], korku turundeki found footage filmler arasında oldukca populer bir yapımdır. 2 milyon dolarlık butcesine karşın gişede 35 milyon dolar hasılat elde eden [Rec], Venedik Uluslararası Film Festivali ’nde ilk gosterimini yapmış ve coğu en iyi korku filmleri listesinde kendisini gosteren bir yapımdır. Serinin yaratıcısı olan Jaume Balagueró ve Paco Plaza ’nın ortak yonetmenliği ile uretilen film, başroldeki Manuela Velasco Díez ’in usta oyunculuğu ile eleştirmenlerden olumlu eleştiriler almıştır.
Film, bir binada gercekleşen korkunc olayları gece yarısı televizyon programlarından birinin muhabiri olan Ángela Vidal ’ın kameramanı Pablo ’nun merceğinden izliyor. Barcelona ’daki yerel bir itfaiyedeki olaylarla ilgili bir rapor sırasında ikili, yakınlardaki bir apartmandan kapana kısılmış bir kadın hakkında bir cağrı alan bir itfaiye ekibini takip ediyor. Geldiklerinde apartman sakinlerini lobide toplanmış halde bulan itfaiye ekibi, kadını bulmak icin yukarı cıkıyorlar. Hicbirinin asla unutamayacağı bir gece cok yakında onları beklemektedir.