Bong Joon-ho ’nun Parasite filminin Oscar odulune layık gorulmesi, 2020 ’de Uzak Doğu sineması icin bir donum noktası olarak mujdelendi. Ancak bu filmden yaklaşık 1,5 yıl oncesinde benzer bir onermeye sahip bir film, Japon sineması icin cağdaş bir zirve noktası oluşturmuştu. Tokyo sokaklarında yoksul bir ailenin yaşamını anlatan bir film olan, Hirokazu Kore-eda ’nın yonettiği Shoplifters, 20 yılı aşkın bir suredir Altın Palmiye kazanan ilk Japon filmiydi. Bir belgeselci ve bir televizyon yonetmeni olarak zanaatını geliştirdikten sonra, Hirokazu Kore-eda 1995 ’te ilk uzun metrajlı filmi Maborosi ’yi yayınladı ve kısa surede Batılı eleştirmenler tarafından Japonya ’nın ’90 ’ların Yeni Dalgası ’nın onemli bir savunucusu olarak anılmaya başladı.
Duşunceli ve duşundurucu eserleri; başlangıcta, 50 ’lerde Japonya ’nın Altın Sinema Cağı ’nın onde gelen film yapımcılarından biri olan Yasujirō Ozu ’nun hassas aile dramalarıyla karşılaştırıldı. Ancak o zamandan bu yana film yapım tarzını onemli olcude genişleten yonetmen, cağdaş Japon sinemasına yeni bir soluk getirdi. Nazik bir tempo duygusu, aile ilişkilerinin inceliklerine odaklanması ve hayattaki kucuk sevincleri dikkate değer birer unsur haline getirmesi ile Hirokazu Kore-eda , Uzak Doğu sineması icin kuşkusuz onemli bir yerde duruyor.
Şimdi de Hirokazu Kore-eda yapımı birbirinden guclu 9 filmi kısaca inceleyerek tanıtacağız.
Keyifli okumalar…
Bu yazımıza da goz atmak isteyebilirsiniz: Kore Dizileri: Dramdan Komediye İzleyenlerin Aklını Başından Alacak 21 Dizi
1. La Vérité / The Truth – Saklı Gercekler (2019) – IMDB: 6.5 Saklı Gercekler, Hirokazu Kore-eda ’nın yazıp yonettiği 2019 yapımı bir drama filmidir. İlk gosterimini En İyi Film dalında Altın Aslan odulu kazandığı Venedik Film Festivali ’nde yapan Saklı Gercekler, Kore-eda ’nın ana dilinde ve memleketi olan Japonya ’da cekilmemiş ilk filmidir. Fransız sinemasının efsane oyuncuları Catherine Deneuve ve Juliette Binoche, The Truth ’ta aile dinamiklerinin dokunaklı bir portresini cizmek icin usta yonetmen Hirokazu Kore-eda ’ya katılıyor.
Catherine Deneuve ’nin canlandırdığı Fabienne ’in filmde gergin ilişkileri zekice yansıtması, seyircileri sona doğru dokunaklı bir yolculuğa cıkarır. Bu bağlamda buyuleyici ve cesur bir yapım…
Fabienne (Catherine Deneuve), hafızasındaki anlık kayıplara rağmen, saygıdeğer bir isim olmaya devam eden ancak yaşlanan bir Fransız film yıldızıdır. Anılarının yayınlanması uzerine kızı Lumir (Juliette Binoche), bu durumu yad etmek icin kocası (Ethan Hawke) ve kucuk kızlarıyla birlikte New York ’tan Paris ’e doner. Lumir, Fabienne ’in gecmişi bu kadar iyimser ve gul renkli yorumlamasına itiraz ederken, anne-kız ikilisi arasında keskin ve komik bir tartışma başlar.
2. Umi Yori Mo Mada Fukaku / After the Storm – Fırtınadan Sonra (2016) – IMDB: 7.4 2016 yapımı bir aile ve drama filmi olan After the Storm, ilk gosterimini yaptığı Cannes Film Festivali ’nde Belirli Bir Bakış alanında odul adaylığına sahiptir. Eleştirmenlerden buyuk beğeni toplayan film, gişede 5 milyon doları aşkın hasılat elde etmiştir. Filmi yazıp yoneten Kore-eda, filmi babasının olumunden sonra bir toplu konutta yalnız yaşayan annesini ziyaret ettiği bir esnada tasarlamış ve 10 yılı gecen bir surenin ardından senaryoya dokmuştur.
Odullu bir yazar olarak gecmişteki ihtişamı ile ayakta kalan Ryota (Hiroshi Abe), ozel dedektif olarak kazandığı parayı kumarda harcayan ve boşandığı eski eşine zar zor nafaka odeyebilen bir insandır. Babasının olumunden sonra yaşlanan annesi (Kirin Kiki) ve guzeller guzeli eski karısı (Yoko Make) hayatlarına kaldıkları yerden devam ediyor gibi gorunmektedir.
Başlangıcta kendisine karşı guvensiz olan ailesiyle yeniden iletişim kuran Ryota; hayatının kontrolunu geri almak, kucuk oğlunun (Taiyo Yoshizawa) hayatında kalıcı bir yer bulmak ve eski eşi ile tekrardan gercek bir bağ kurmak icin mucadele etmeye başlar.
3. Umimachi Diary / Our Little Sister – Kucuk Kız Kardeşim (2015) – IMDB: 7.5 Filmin yapım yılı olan 2015 Cannes ’ında Altın Palmiye adaylığına layık gorulen Our Little Sister, Akimi Yoshida ’nın aynı adlı manga serisinden esinlenerek uretilmiştir. Kore-eda, yonetmenliğin yanı sıra senaristliğini de ustlendiği yapım, BFI London Film Festivali ’nde de gosterime girmiştir ve San Sebastián Uluslararası Film Festivali ’nde Seyirci Odulu kazanmıştır.
Uc kız kardeş, Kamakura şehrinde, yaşamını yitirmiş olan buyukannelerinin evinde birlikte yaşıyorlar. Bu uc kardeş; babaları başka bir kadın icin evi terk ettiğinden ve anneleri başka biriyle kacarak onları yalnız bıraktığından beri birlikte yaşıyorlardır. 29 yaşındaki ve yerel hastanede hemşire olan en buyuk kardeş Sachi; 22 yaşındaki Yoshino ve 19 yaşındaki Chika ’nın vekil annesi gibi hareket etmektedir.
Uclu bir gun onları terk eden babalarının olduğunu oğrenirler ve gonulsuzce de olsa cenazesine katılırlar. Ancak bu yolculukta beklenmedik bir şey olur. Orada 13 yaşındaki uvey kız kardeşleri Suzu ile tanışırlar ve bu zarif ve genc insanın buyusune kapılırlar. Babasının dul eşi ve uvey anneleri olan Yoko ’nun uygun bir vasi olmayacağını hisseden Sachi, Suzu ’yu yanlarına taşınmaya davet edecektir.
4. Maboroshi No Hikari / Maborosi (1995) – IMDB: 7.5 Japonca ’da ışık oyunu anlamına gelen “Maborosi”, 1995 yapımı bir drama filmidir. Teru Miyamoto ’nun bir romanından uyarlanan yapım, ilk gosterimini yaptığı 1995 Venedik Film Festivali ’nde En İyi Sinematografi dalında Altın Osella Odulu kazanmıştır ve ancak iki yıl sonra Japonya sinemalarında gosterime girebilmiştir. Ayrıca Japon Akademi Odulleri ’nde filmin başrolu olan Makiko Esumi ’ye Yılın Yeni Oyuncusu odulu kazandırmıştır.
Gorunuşe gore genc bir kadının kocası, eşini ve bebeğini geride bırakarak gorunur hicbir teşvik veya sebep olmaksızın intihar ediyor. İntihar eden adamın eşi olan Yumiko bir sure sonra yeniden evlenerek Osaka ’nın kucuk bir balıkcı koyune taşınır, ancak yalnız hissettiği bu dunyada anlam arayışını surdurmeye devam edecektir.
5. Wandafuru Raifu / After Life (1998) – IMDB: 7.6 1998 yılında Toronto Uluslararası Film Festivali ’nde ilk gosterimi yapılan ve yine bu festivalde En İyi Senaryo odulu adaylığına layık gorulen fantastik drama filmi “After Life”, 2021 yılında remastered bir versiyonuyla tekrar yayınlandı. 1 milyon doları dahi bulmayan gişe performansı sonuk dursa da film eleştirmenlerden oldukca olumlu donutler aldı.
Filmin senaristliğini de ustlenen Kore-eda, filmi; bu tur bir sendromun henuz pek bilinmediği bir donemde, norodejeneratif bir hastalıktan muzdarip olan buyukbabasıyla yaşadığı bir cocukluk deneyiminden yola cıkarak tasarlamıştır. 8 mm ve 16 mm filmlerle karışık bir şekilde cekilen, hem renkli hem de siyah beyaz anı sekansları bulunan film; bu bağlamda da etkileyici bir yapımdır.
20. yuzyılın ortalarına ait kucuk bir sosyal hizmet ofisi, yakın zamanda olenlerin ruhları icin son işlemlerin yapıldığı bir ara istasyon olma gorevini ustlenmiştir. Her pazartesi yeni olen bir grup insanı karşılayan bu ofis, diyalog yoluyla bu olulerle iletişime gecmektedirler. Perşembe gunu film yapımcıları, olen insanların hayatlarından birer anıyı sonsuza dek saklamak uzere koruyacak ve haftanın sonunda bu anının bir sinemada gosterime girmesini sağlayacaklardır.
6. Soshite Chichi Ni Naru / Like Father, Like Son – Benim Babam, Benim Oğlum (2013) – IMDB: 7.8 Cannes Film Festivali ’nden Juri Odulu ve Ekumenik Juri Odulu kazanan ve Altın Palmiye ’ye aday gosterilen “Benim Babam, Benim Oğlum”; kurgusu, senaryosu ve yonetmenliği Kore-eda ’ya ait olan 2013 yapımı bir psikolojik drama filmidir.
Film ayrıca 2013 Toronto Uluslararası Film Festivali ’nde de gosterilmiş ve 2013 San Sebastián Uluslararası Film Festivali ’nde Seyirci Odulu kazanmıştır. Film gişede 30 milyon doları aşkın hasılat elde etmiştir. Farklı sosyal ve kulturel yapıya sahip iki Japon ailesini karşı karşıya getiren film, cağdaş Japon toplumunda bir arada var olan farklı unsurları irdelemektedir.
Bir secim yapmanız gerekse, hic tanımadığınız oz oğlunuzu mu yoksa 6 yıl boyunca sizin olduğuna inandığınız oğlunuzu mu secerdiniz? Ryota, sahip olduğu her şeyi sıkı calışmasıyla kazanan işkolik bir insandır ve hicbir şeyin onu bu başarılı hayatı surdurmekten alıkoyamayacağına inanmaktadır. Sonra bir gun eşi Midori ile birlikte hastaneden beklenmedik bir telefon alır.
6 yaşındaki oğulları Keita, biyolojik olarak ‘onların ’ oğulları değildir, hastane onlara yanlış bebeği vermiştir. Pek yakında Ryota, “kan bağı” ve “duygu bağı” arasında secim yapmak icin hayatını değiştirecek bir karar vermek zorunda kalacaktır.
7. Manbiki Kazoku / Shoplifters – Arakcılar (2018) – IMDB: 7.9 Hirokazu Kore-eda tarafından yonetilen, yazılan ve kurgulanan 2018 yapımı drama filmi “Shoplifters”, yonetmenin başyapıtlarındandır. Yabancı Dilde En İyi Film dalında Oscar ’a ve BAFTA Odulleri ’ne aday gosterilen ve Cannes Film Festivali ’nden Altın Palmiye oduluyle donen yapım, aile kavramının sorgulanmasının yanı sıra Japonya ’daki yoksulluk ve hırsızlıkla ilgili raporlardan esinlenilerek uretilmiştir. 70 milyon doları aşkın hasılatı olan bu eser, Kore-eda ’nın dunyaca tanınmasını sağlamıştır.
Yarı zamanlı işlerde sıkışıp kalan ve dolayısıyla yoksullaşan bir Japon cift, gecimlerini sağlamak icin mağaza hırsızlığına başlarlar. Ancak bu yonelimlerinde yalnız değillerdir. Evin daha genc ve yaşlı bireyleri de bu işin icindedir. Yeni rutinleri, tasasız bir yaşamın kapısını onlar icin aralamak uzereyken; bu cift, kapılarını soğuk havada dışarıda yalnız yaşayan bir genc kıza acar. Pek yakında ongorulemeyen bir olay aralarındaki bağları sınayan bir sırrı da ortaya cıkaracaktır.
8. Aruitemo Aruitemo / Still Walking – Bitmeyen Yuruyuş (2008) – IMDB: 7.9 Hirokazu Kore-eda tarafından kurgulanan, yazılan ve yonetilen bir 2008 yapımı drama filmi “Still Walking”, eleştirmenlerden buyuk beğeni toplayan usta bir yapımdır. Filmin birkac sahnesinin provalar sırasında doğaclama gercekleştiğini veya Tokyo ’nun guneyindeki Yokohama bolgesi gibi gorunen bir yerde cekim yaparken senaryodan yalıtık bicimde uretildiğini Kore-eda bir roportajda ifade etmektedir.
Bir yaz gunu boyunca suren film, yetişkin insanlar olmuş kimselerin, yaşlı ebeveynlerini ziyaret ettiği; en buyuk oğlunun olumunu anan bir ailenin kabaca 24 saatlik bir portresini gozler onune seriyor. Yaşlanan ebeveynler, onlarca yıldır aile evinde kalmaktadırlar. Oğulları ve kızları, nadir bir aile birleşimi icin kendi ailelerini de yanlarında getirerek aile evlerine geri donerler. Bu ferah ev, gecen uzun yıllarda ailedeki herkesin ne olcude değiştiğini gozler onune serecektir.
9. Dare Mo Shiranai / Nobody Knows – Kimse Farketmiyor (2004) – IMDB: 8.0 1998 yılında Sugamo isimli bir kişiye acılan unlu bir davaya dayanan 2004 yapımı bu drama filminde, Hirokazu Kore-eda yonetmenliğin yanı sıra filmin senaristliğini ve yapımcılığını da ustlenmektedir. Aynı yıl Cannes Film Festivali ’nde ilk gosterimini yapan film, Yūya Yagira ’ya, 14 yaşında Cannes Film Festivali tarihinde En İyi Erkek Oyuncu odulunu kazanan en genc oyuncu olma imkÂnını sağlamıştır. Ayrıca Altın Palmiye icin de yarışan bu yapım, gercekcilik adına salt profesyonel oyuncular kullanmaktan imtina etmiştir.
Tokyo ’da pervasız ve bekar bir anne olan Keiko, on iki yaşındaki oğlu Akira Fukushima ve kardeşleri Shigeru ve Yuki ile kucuk bir daireye taşınır. Uvey kardeşleri Kyoko ise daha sonra trenle gelir. Okula gitmeyen ancak anneleriyle mutlu bir hayat geciren cocuklar, Keiko ’nun yeni sevgili bulması ile başlarının caresine bakmak zorunda kalırlar. Ellerindeki para bitince, Keiko ’nun buyuk oğlu Akira; elektriği, gazı, suyu olmayan ve kira borcu biriken bu evde hayatta kalmanın yolunu bulmayı başarmak zorunda kalacaktır.