1960-1970 ’li yılların cocukları ve yeni yetmeleri olan bizler okumayı seven ya da sevmek zorunda kalan bir kuşaktık. Televizyonun, bilgisayarın ve cep telefonlarının olmadığı o yıllarda, tek eğlencemiz radyoda yayınlanan “Arkası Yarınlar”, 45 ’lik plaklar ve ceşit ceşit kitaplardı.
Ne bulursak okurduk; klasik eserlerden tutun Kemalettin Tuğcu ’lara kadar. Bir de bu yıllarda hayatımıza renk katan, bizi heyecanlandıran, kulturumuzu geliştiren dergiler vardı…
Huzurlarınızda gecmiş zaman yayınları:
Doğan Kardeş
1945-1993 yılları arasında belli aralıklarla yayınlanan, populer cocuk dergisi. Bu yıllarda bir efsane haline gelmiş olan dergi 4-5 kuşak boyunca hepimizin anılarında derin izler bıraktı. Yapı Kredi Bankası ’nın kurucusu Kazım Taşkent ’in İsvicre ’nin Flims kasabasındaki Sunnehuesley yatılı okulunda okuyan 10 yaşındaki oğlu Doğan Taşkent ’in 10 Nisan 1939 tarihinde Alpler ’de meydana gelen bir heyelan sonucunda hayatını kaybetmesi uzerine onun anısını yaşatmak icin, adını taşıyan bir cocuk dergisi yayımlamaya karar vermesiyle 1945 yılında Doğan Kardeş cıkmaya başladı. Yıllar boyunca Turkiye ’de cocukların en yakın dostu olan bu efsanevi dergide Suna Kan ’dan İdil Biret ’e, Coşkun Aral ’dan Pınar Kur ’e, Talat Halman ’dan Garo Mafyan ’a kadar, gunumuzun bircok unlu isminin imzalarına henuz hepsi birer cocukken ilk once Doğan Kardeş ’te rastlandı. Suna Kan ve İdil Biret yurtdışında eğitim goren birer harika cocukken gonderdikleri mektuplar dergide yayımlanıyordu. İcinde yazılar ve karikaturlerin yanı sıra cizgi romanlar da vardı. Cocukluğumuzun en buyuk kultur hazinesi ve eğlencesiydi.
Teksas
(Celik Blek) 1956 yılından beri Turkiye ’de yayınlanan ve kardeş yayın olan Tommiks ile birlikte cocuklar ve gencler arasında cok buyuk ilgi gormuş İtalyan yapımı bir cizgi romandır. Bu romana olan ilgi o dereceye varmıştı ki Turkiye ’de butun cizgi romanlar Teksas-Tommiks adıyla anılmaya başlandı. 1770 yıllarında Kuzey Amerika ’da İngiltere ’ye ait kolonilerin bağımsızlık savaşı vererek Amerika Birleşik Devletleri ’ni kurmasını konu alan bu cizgi romanın başlıca kahramanları Celik Blek isimli bir genc savaşcı, Rodi isimli ergenlik cağındaki bir erkek cocuk ve Profesor Oklitus ’dur.
Tommiks
Yuzbaşı Tommiks (Capitan Miki) 1835 ve 1840 yılları arasında Amerika ’da yaşayan 15 yaşında bir korucu, ranger ’dir. Bu donem Amerikan tarihinde “Altına Hucum” veya “Batıya Goc” donemi olarak bilinir. Yuzbaşı Tommiks ’e iki alkolik karakter, Konyakcı (Doppio) ve Doktor (Salasso), her macerasında eşlik eder. Bu ikili bir yandan kendilerini surekli komik olayların gobeğinde bulurken, diğer yandan da arkadaşları Miki ’nin yardımına koşmaktan geri kalmazlar.
Red Kit Ozgun adı “Lucky Luke” olan Red Kit, Belcikalı karikaturist Morris (1923-2001) tarafından cizilen cizgi romandır. Golgesinden hızlı silah ceken yalnız kovboy “Red Kit” sadık beyaz atı Duldul (Jolly Jumper) ve sevimli kopeği Rin Tin Tin (Rantanplan) ile beraber sucluların ve adaletsizliğin amansız duşmanıdır. Sucluları temsil eden Dalton kardeşler; Joe, William, Jack ve Averel bircok macerada yer alırlar. Diğer unutulmaz karakterler Kalamiti Jane, Billy Kid, Yargıc Roy Bean, Jesse James, Akbaba, Posta arabası surucusu Hank ve Cenaze Levazımatcısı ’dır.
Tenten ’in Maceraları
Ozgun adı “Les Aventures de Tintin” olan cizgi roman dizisi, 1929 yılında Belcikalı cizer Hergé tarafından yaratıldı. 20. yuzyıl Avrupa cizgi romanlarının en unlulerindendir. Serinin kahramanı, genc bir gazeteci ve gezgin olan Tenten ’dir. Maceralarında ona kopeği Fındık (Milu), arkadaşı Kaptan Haddock ve başka pek cok renkli karakter eşlik eder.
Cep Foto Romanları
60 ’lar ve 70 ’lerde genc kızlar tarafından cok rağbet goren orta boy bir cebe sığabilecek boyutta olduğu icin “Cep Fotoromanı” olarak adlandırılan resimli aşk kitapları vardı. Dış kapaklarına ana karakterleri iceren bir sahnenin basıldığı renkli bir fotoğraf, ic sayfalarında ise tamamı siyah-beyaz fotoğraflar bulunurdu. Bu fotoğrafların uzerinde Turkce dizilmiş konuşma cizgileri olurdu. Fotoromanlar coğunlukla İtalyan ve Fransız artistleri tarafından senaryolaştırılmış konuları icerirdi. Kavga ve dovuş sahneleri icermeyen, pembe aşk hikayeleri uzerine kurgulanmış bu tekduze fotoromanları, birbirimizle değiş-tokuş yaparak okur hatta kısıtlı harclıklarımız almaya yetmediği icin bir gecelik kiralardık o kitapları ve coğu kez ders kitaplarımızın icine saklayarak okurduk.
Hey Dergisi
1970 ’lerin başından 1980 ’lerin sonuna dek Milliyet Yayın Topluluğu tarafından cıkarılan muzik ve genclik dergisiydi. Hey ’in en cok ilgi goren bolumleri; muzik listeleri, radyo program listeleri, mektup arkadaşı koşesi ve posterlerdi. Hey ’in renkli posterleri o donem odalarımızın duvarlarını suslerdi.
Ses Dergisi
Ses Dergisi, 1956 ’da yayımlanmaya başladı. Bircok sanatcının Yeşilcam ’a ve sahnelere adım atarak unlu olmasını sağlayan Ses ’de sanat, sinema, moda ve muzik dunyasından haberler yer alıyordu. Dergi aynı zamanda, Ressam Fikret Mualla ’nın cizimler yaptığı, Bedri Rahmi Eyuboğlu ’nun duzenli yazılar yazdığı bir dergi olma ozelliği taşıyordu. Ses Dergisi icin 1938 ’de cizdiği desenlerden birinin mustehcen olduğu gerekcesiyle Fikret Mualla hakkında dava acılmıştı.
Turk sineması, Turk muziği ve diğer sanat dallarında bircok unlunun bugunku tanınırlığını sağlamada cok etkili olan Ses, 2013 ’te yayın hayatına tekrar başladı.
Hayat Mecmuası
1956 ’dan 1980 ’lerin sonlarına kadar İstanbul ’da yayımlanan haftalık haber-aktualite dergisi. 1960-1970 ’li yıllarda Turkiye ’nin en yuksek tirajlı dergisi idi. Dergide magazin haberleri, tarihi yazı dizileri, edebi eser tefrikaları, gezi yazıları yayınlanırdı. Yayın hayatına 6 Nisan 1956 gunu başladı. Sohbet yazıları ve radyo programları ile tanınan Şevket Rado tarafından cıkarılan derginin sahibi Yapı Kredi Bankası idi. Renkli kapakları ve derginin ortasında yayımlanan tam sayfa resimleri ile buyuk ilgi uyandırdı. Hikmet Feridun Es, Semiha Es, Şevket Rado, Yılmaz Oztuna, Naşit Hakkı Uluğ, Rakım Calapala, Nihat Menteşe yazar kadrosunda yer alan isimlerdendi.
Hayat Hayvanlar Ansiklopedisi
Hayvanlar Ansiklopedisi yetmişli yılların en guzel belgesel dizisiydi (!) belki de. Heyecan icinde beklerdik yeni sayılarının cıkmasını. Eskiden bircok ansiklopedi fasikul fasikul satılırdı, fasikuller tamamlandıktan sonra ciltciye goturur, bir guzel ciltletir sonra da kutuphanemizin en guzel koşesine yerleştirirdik onları, lazım olduğunda bakmak uzere…
Akbaba İlk olarak Aralık 1922 tarihinde yayımlanmıştır. 1977 ’ye kadar yayın hayatını surduren dergi, kendi alanında Turkiye ’nin en uzun soluklu yayın organı oldu. Akbaba Dergisi ’nin iceriği; eleştiri yazıları, tiyatro oyunları, fıkralar, ruya tabirleri, genc fırcalar koşesi ve karikaturlerden oluşuyordu. Derginin arka kapağında yabancı karikaturistlerin eserleri yer alırdı. Gunumuz karikaturistlerinin ustalarının ustalarını yetiştiren Akbaba, yayın hayatı boyunca genc yazar ve cizerlere de okul vazifesi gormuştur.
Gırgır 1972 ’de yayın hayatına başlayan, kadrosu ve imtiyaz sahiplerinde buyuk değişikliklerle gunumuzde halen yayımlanan, Turkiye ’nin en cok satmış kult mizah dergisidir. Oğuz Aral ’ın mizah yonetmenliğinde yayına başlayan Gırgır ’ın ilk yıllardaki sloganı; “Gecim derdini, can sıkıntısını, aşk yarasını, karı-koca kavgasını şipşak keser her derde devadır, gırgır da gırgır.” idi. Bir donem 500 bine ulaşan tirajıyla Turkiye ’de gelmiş gecmiş en cok satan mizah dergisi oldu ve kendinden sonra gelen butun mizah dergilerinin tarzını belirleyen bir ekol haline geldi. Kendisinden onceki mizah dergilerinin elitist tavrını terkedip, doneminde “sulu mizah” denilerek kucumsenen, argo, cinsellik ve mahalle hayatını işlemekten cekinmeyen yeni bir anlayışa yoneldi.