Sanata gonul vermiş insanların, kariyerlerinin başında cok para kazanması ender rastlanan bir durum. Cok parayı bırakın, gecinebilecek kadar bile kazanamazlar aslında. Dolayısıyla tum dunyada; ressam, muzisyen, oyuncu, şair ve yazarlar hayatlarını sadece sanatlarıyla kazanmak icin epey sabretmek zorunda kalır. Tutunamayanlar ’ı defalarca reddedilmiş ve kotu eleştirilere maruz kalmış Oğuz Atay, Muhteşem Gatsby ’sinden sadece 1200 dolar kazanabilmiş Fitzgerald hikayelerini bilirsiniz. Zordur sanatcı olmak hasılı; kim bilir kac şaheser sondu gitti, yaratıcısı gecim sıkıntısı denen o olum vadisini aşamadığı icin. Neyse ki o vadiyi aşmış buyuk sanatcılar da var ve buyuk eserler armağan ettiler insanlığa.
Mentalfloss ve Sabitfikir‘in de desteğiyle buyuk edebiyatcıların, yazar olmadan evvel yaptıkları meslekleri derledik listemizde. Yazma hayali olan arkadaşlarımıza, bir ufak cesaret olması dileğiyle elbette
1. Hademe John Steinbeck
Eşi Carol Henning ile tanışana kadar tur rehberliği ve hademelik yapmış Steinbeck. Henning ’den sonra eşiyle birlikte plastik manken ureten yazar, bu iş battıktan sonra uzun sure ailesinden yardım almış. Neyse ki ‘Fareler ve İnsanlar ’ yazarın tanınmasını sağlamış.
2. Agatha Christie
Birleşik Krallık ’ın, Almanya ’ya savaş actığı 1914 ’te, gonullu yardım ekibine katılmış Agatha. Dort yıl boyunca da karşılığında hicbir ucret almaksızın devam etmiş eczacı asistanlığına. Savaş sonrası iki yıl kadar daha meslek edindiği eczacılıktan edindiği deneyimleri 1920 ’de yayınlanan Hercule Poirot adlı kitabında kullanır unlu yazar.
3. Bocek ilaclayıcısı William S. Burroughs
Amerikan Ordusunda yer alan Burroughs, 1942 ’de psikiyatrik sorunlarından oturu ordudan cıkarılmış. Chicago ’ya donmek zorunda kalan yazar, burada bocek ilaclayıcısı olarak calışmaya başlamış. Dahası cok da sevmiş yeni mesleğini. 1970 ’te yayınlanan ‘Exterminator ’ adlı oyku kitabının ilham kaynağını da bu deneyimlerden aldığı soylenir.
4. Bulaşıkcı Orhan Kemal
Orhan Kemal ’in babası, 1931 yılında siyasi nedenlerden oturu Suriye ’ye yerleşmek zorunda kalır. O sıralar ortaokul cağlarında olan yazar da eğitimini yarı da bırakarak babasıyla birlikte Suriye ’ye yerleşmek zorunda kalır haliyle. Burada zor zamanlar yaşayan ailesine yardım edebilmek icin bulaşıkcılık ve matbaa işciliği yapar buyuk yazar. Suriye donuşunde Turkiye ’de ki mesleği ise cırcır fabrikasında işci olmak olmuş Orhan Kemal ’in.
5. Fabrika işcisi Charles Dickens Dickens cok erken yaşta kaybeder babasını. Babasının vefatının ardından da daha 12 yaşındayken fabrikalarda cocuk işci olarak calışmak zorunda kalır. Burada calıştığı zamanlar boyunca kendisine yardımcı olan Bob Fagin adlı iş arkadaşından, ikinci kitabı ‘Oliver Twist ’te sıkca bahseder yazar. Fabrika işciliği zamanlardan sonra ise; hukuk burolarında calışmış ve gazetecilik yapmış.
6. Muhendis Fyodor Dostoyevski
15 Yaşındayken ailesinin zoruyla Nikolayev Askeri Muhendislik Enstitusu ’ne gonderilir Dostoyevski. Burada okurken annesini ve babasını kaybeder yazar. Mezuniyetinin ardından da muhendis olarak hayatını kazanır Dostoyevski. Sonrasıysa Fransızcadan ceviriler donemi (Balzac ’dan ceviriler yapar)ve ilk kitabı olan ‘İnsancıklar ’dır.
7. Cerrah Arthur Conan Doyle
Edinburgh Universitesi ’nde tıp okuyan Arthur, oğreniminin ardından Batı Afrika ’da gemi hekimi olarak calıştı. Daha sonra İngiltere ’ye donerek kendi muaynehanesini acan yazar, burada hastalarından kalan tum boş zamanlarında hikayeler yazar. Aslında oncesinde bir romanı basılmış olsa da yazarlık kariyeri Sharlock Holmes hikayesi ‘Kızıl Dosya ’yı yazamasıyla başlar.
8. Minibus muavini Hasan Ali Toptaş
Hasan Ali Toptaş ’ın babası minibus şoforuydu. Hasan Ali ’yse liseyi bitirene kadar, okuldan arta kalan zamanlarında babasının yanında minibus muavinliği yapar. Bu yıllarda ki deneyimleri 1993 ’te yayınlanan ‘Sonsuzluğa Nokta ’ romanına da ilham kaynağı olur.
9. Robert Frost
Unlu şair kucukluğunde gazete dağıtırmış. Universite oğrenimini yarıda bırakan şair, iki ay sonra oğretmen ve sınıf asistanı olarak işe başlamış. Hatta ilk şiiri ‘My Butterfly: En Elegy ’ yayınlandığında ise bir ampul fabrikasında işci olarak calışıyormuş Robert Frost.
10. Sinema operatoru James Joyce
James Joyce on parmak on marifet bir yazar aslında. Turlu işlerde de calışmış. James Tıp eğitimi almış ama İtalya ve Hırvatistan ’da şarkıcıi piyanist olarak calışmış. Sonrasındaysa İngilizce oğretmenliği yaptığı bir aralık olmuş. Daha sonra eşi olacak olan Nora Bamacle ile Dublin ’in ilk sineması ‘The Volta ’yı İrlanda ’ya gider ve sinema operatoru olarak hayatına devam eder. Dublin ’de sinema işini batırır ama yazdığı kısa oykulerle ‘Dublinler ’i yayınlar burada.
11. Vergi memuru Franz Kafka
Kafka, Ferdinand Universitesi ’nden hukuk diplomasını aldıktan sonra bir muddet ucretsiz olarak avukatlık yapar. Sonrasındaysa 9 ay bir sigorta firmasında calışır ama yoğun calışma saatleri nedeniyle ayrılır buradan. İyi de olur cunku ayrılmasından sonra yazmaya bolca zaman bulur Kafka. En uzun işiyse, Endustriyel Zarar Enstitusu ’nde vergi tahakkuk memurluğu yaptığı donemdir.
12. Bulaşıkcı Jack Kerouac
Kerouac pamuk toplayıcılığı, gece bekciliği, benzinlik gorevlisi, yangın gozcusu ve Orhan Kemal gibi bulaşıkcılığın da icinde olduğu cok hemen her işte calışmış. Yazarın en unlu romanı ‘Yolda ’da bu mesleklerde ki tecrubelerinden sıkca bahseder yine.
13. Kurator Vladimir Nabokov Wellesey ve Harvard universitelerinde aldığı eğitimler sonrası Karşılaştırmalı Zooloji Muzesi ’nde kurator olarak calışır Nabokov. Kelebekler ve guveler hakkında daha kapsamlı incelemeler yapmak icin her yaz ulkesini dolaşan bir bocekbilimciydi aynı zamanda. Yazık ki bu konuda pek kıymeti bilinmemiş Nabokov ’un. Zira kelebek evrimi konusunda ki teorisi 2011 ’de DNA analizleriyle kanıtlanmış buyuk yazarın. Lolita ’nın kapağında ki kelebek daha anlamlı geldi bizlere bunu oğrendikten sonra.
14. Oğretim uyesi Oğuz Atay Oğuz Atay, İTU İnşaat Fakultesi ’nden mezun olduktan sonra İstanbul Devlet Mimarlık ve Muhendislik Akademisi ’nde oğretim uyesi olur. Docent olana kadar ceşitli dergilerde oyku, makale ve soyleşileri yayınlanan Atay ’ın ‘Tutunamayanlar ’ı 1972 ’de yayınlanır
15. Polis George Orwell
Daha 19 yaşında Burma ’da polis teşkilatına katılır George Orwell. Ulkenin ceşitli bolgelerinde gorev yapan Orwell, en son ulkenin kuzeyinde yer alan Netha ’da ki gorevinde gecirdiği hastalık nedeniyle İngiltere ’ye gonderilir. Orwell ’in yazarlık kariyeri de istifa ettiği polislik memuriyetinin ardından burada başlar. Burma ’da ki tecrubelerinden ‘Burma Gunleri ’ adlı romanında bahseder unlu yazar.
16. Irgat katibi Yaşar Kemal
Yaşar Kemal ’de bir cok ayrı işte calışmış yazarlardan. Anadolu ’nun hemen her yerini gezen Yaşar Kemal; ırgat katipliği, ırgatbaşılık, traktor suruculuğu, celtik tarlalarında kontrolorluk, oğretmen vekilliği, arzuhalcilik ve kutuphane memurluğu yapmış. Askerliğinden sonra da İstanbul ’da iki yıl sureyle bir Fransız havagazı firmasında kontrol memuru olarak calışmış.
17. Maliye mufettişi Cemal Sureya
Siyasal Bilgiler Fakultesi ’nden mezun olan Cemal Sureya, Eskişehir Vergi Dairesi ’nde stajyer olarak goreve başlar. Bir yıl sonraysa maliye mufettiş muavini olarak İstanbul ’a atanır. Maliye Mufettişliğine kadar yukselen şair, denetim usullerini incelemesi icin Fransa ’ya gonderilir. Turkiye ’ye donuşunden iki yıl sonra memuriyetinden istifa eden şair, Papirus dergisini cıkarmaya başlar.