Distopya dendiğinde akla ilk gelen, okumayanın kendini eksik hissetmesi gereken kitaptır Cesur Yeni Dunya. Yazıldığı sırada daha İkinci Dunya Savaşı bile patlak vermemiştir fakat yine de karanlık bir hava hakimdir ona. Cağının cok otesinde bir hayal gucu ve karamsarlığın timsalidir nereden baksan. Hal boyle iken Aldous Huxley ’nin 52 yıl once dunyaya gozlerini yumduğu bu haftada biz de Cesur Yeni Dunya ’yı değerlendirelim dedik ve kolları sıvadık.
1. Huxley ’nin magnum opus ’u, yani başyapıtıdır Cesur Yeni Dunya
Romanın adı Shakespeare ’in Fırtına adlı eserinde gecen Miranda ’nın konuşmasından gelmektedir:
“Bu kadar bunca yakışıklı varlık varıp gelmiş buraya
Ne guzel şeymiş meğer insanlık
Boyle dunyalıları olan
Yaşasın bu yaman, bu cesur yeni dunya.”
2. Her ne kadar Huxley ’nin adı Cesur Yeni Dunya ’yla anılsa da bu kitap aslında onun beşinci kitabıdır
Cesur Yeni Dunya Huxley ’nin ilk distopya denemesidir.
3. Kişilerin fiziksel ve zihinsel becerilerinin daha onlar doğmadan belirlendiği, cok katı bir kast sistemine sahiptir Cesur Yeni Dunya
Bu alternatif gelecekte cocuklar anne karnında değil, yapay kavanozlarda gelişmekte ve gelişimleri sırasında yapay kanlarına karıştırılan alkolle gelişimleri kontrol altında tutulmaktadır.
4. Bu alternatif gelecekte Cesur Yeni Dunya ’nın tanrısı Henry Ford ’dur
Seri uretim bantlarının yaratıcısıdır Henry Ford ve sanayi devriminin etkilerinin belirgin olarak hissedildiği 1930 ’larda onu Tanrı olarak betimlemek kulağa cok da garip gelmemektedir. Huxley aynı zamanda İngilizce Tanrı manasına da gelen Lord sozcuğu ile Ford sozcuğu arasında bir soz oyunu yapmıştır.
5. Aynı zamanda bir kehanetin romanıdır Cesur Yeni Dunya
Kitabın yazıldığı yıllarda henuz bilim insanlarının hayallerini bile suslemeyen klonlama teknolojisi romanda ongorulmuş ve ozellikle alt zeka grubuna mensup bireylerin coğaltılmasında kullanılmıştır.
6. Kitaptaki neredeyse butun karakter isimleri unlu kişilerin isimlerinin bir araya getirilmesiyle oluşturulmuştur
Orneğin baş karakter Bernard Marx ’ın ismi George Bernard Shaw ve Karl Marx ’ın isimlerinin birleştirilmesiyle oluşturulmuştur. Bu listede cok unlu bir Turk de bulunur ustelik: Mustafa Kemal Ataturk! Mustapha Mond karakterinin ismi Mustafa Kemal Ataturk ve Sir Alfred Mond ’un isimlerinin birleştirilmesinden oluşmuştur.
7. Aile kavramı yok edilmiştir Cesur Yeni Dunya ’da
Yapay uremeyle oluşturulmuş katı kast sisteminin korunması adına butun ozel ilişkiler ve aile kurmak yasaklanmış ve “Herkes herkes icindir,” sloganıyla rastgele cinsel ilişkiler devlet politikası haline getirilmiştir.
8. Yeni Dunya ’nın dışında kalan bir kara parcası da vardır: Vahşi ayrı bolgeleri
Bu bolgelerde yaşayan vahşi insanlar adeta Afrika kabileleri gibidir ve aile ve ahlak gunumuze ait bircok değeri de muhafaza etmektedirler.
9. Cesur Yeni Dunya ’da insanların ne edebiyatla ne de tarihle bir ilgileri yoktur
Bunun yerine soma denen bir uyuşturucu ile kendilerini uyuşturmaktadırlar. Oysa kitabın ana karakterlerinden biri olan vahşi John ’un elinde kitaba da adını veren yazarın eseri vardır: Shakespeare ’in tum eserleri!
10. Kendinden sonra bir başka başyapıta da esin kaynağı olmuştur Cesur Yeni Dunya
George Orwell unlu distopyası 1984 ’u Cesur Yeni Dunya ’dan aldığı ilhamla yazmıştır. Hatta 1984 ’te karakterler kimi zaman Cesur Yeni Dunya ’da tasvir edilen geleceğin dunyasına ozlem duyar ve onu bir cıkış yolu olarak gorurler.
11. Sadece edebiyata değil, muziğe de ilham vermiştir Cesur Yeni Dunya
Dunyaca unlu muzik grubu Iron Maiden ’nın da Cesur Yeni Dunya adlı bir şarkısı bulunmaktadır.