Dunya uzerinde gelip gecen bircok değerli duşunce insanının yaşadıkları Baruch Spinoza ’nın da başına gelmiş ve omru boyuca değer gormediği yetmezmiş gibi, bir de dinsizlikle “suclanmıştır.” Spinoza ’nın, Etika başta olmak uzere tum eserleri, felsefeye gonul vermiş insanların okuması gereken başyapıtlardır.
Spinoza ’nın doğa, tanrı, etik, ozgurluk, varlık gibi kavramlar uzerine kağıda doktuğu cumleler insanı sorgulamalara iterken aynı anda kalıcı bir şekilde etkisi altına alır. Onun bilgelikle dolu sozlerinden birkac alıntı yaparak tekrar hatırlamak ve biraz koşemize cekilmek istedik.
1. “Barış, savaşın olmaması demek değildir. O, bir erdem, bir ruh hali, iyilikseverlilik eğilimi, guven ve asalettir.
2. “Mutluluk, erdemin odulu değil erdemin kendisidir.”
3. “Anlamak, sevmenin başlangıcıdır.”
4. “Eğer biri, başka biri tarafından sevildiğini duşunurse ve boyle bir sevgi icin ona hicbir neden sunmuş olduğuna inanmıyorsa, onu zorunlu olarak sevecektir…”
5. “Sevgi ne kadar derinse acısı da o kadar buyuk olur.”
6. “Onemli olan yargılamak değil; anlamaktır.”
7. “Havaya atılan bir taş duşunebilseydi, kendi isteğiyle yere duştuğunu sanırdı.”
8. “Kalpler silahla değil, sevgi ve yuksek gonullulukle yenilirler.”
9. “Zekaları yenen guc, silah değil ruhun buyukluğudur.”
10. “Sevginin olcusu, olcusuz sevmektir.”
11. “İnsanın duygularını yonetmedeki ya da denetlemedeki acizliğine esaret adını veriyorum…”
“…Cunku duygularına boyun eğen bir insan kendi denetimi altında değil, daha cok kaderin denetimi altındadır; hatta kaderin hukumranlığına oyle teslim olmuştur ki, iyinin ne olduğunu gorduğu halde her fırsatta kotunun peşinden gitmeye zorlanır.”
12. “Tecrubemiz coğu zamanlarda gostermektedir ki, insanların en az soz gecirebildikleri şey, kendi dilleridir.”
13. “İnsan tutkuları yenerek tanrıya yaklaşır.”
14. “Sadece yoksunluk acısından uyuşan şeyler, yani sahip olmadıkları ozellikler acısından uyuşan şeyler gercekte hicbir acıdan uyuşmazlar.”
15. “Ozgur insanın en az duşunduğu şey olumdur; onun felsefesi olum uzerine değil, yaşam uzerine bir tefekkurdur.”
16. “Felsefe, genelleştirilmiş bir matematiktir.”