“Bir zamanlar Montaigne gibi bir insanın yaşamış olması, bugun şu yeryuzunde yaşamanın hazzını gercekten artırıyor.”
Boyle soyler Friedrich Nietzsche, Montaigne icin… Sanıyoruz, haksız da sayılmaz. Michel de Montaigne, ozellikle Denemeler ’inde, insanlık tarihini muhteşem bir bicimde cozumler. Hem de okuyucuyla oldukca keyifli bir sohbet şeklinde yapar bunu. Onun Denemeler ’i, ayrıca edebiyatta bu turde verilen ilk orneklerdir.
Bugun Dunya Edebiyatı icin cok onemli bir yerde duran Fransız yazar Montaigne ’in doğum gunu. Biz de onu, Denemeler ’inden 16 beyin yakan alıntıyla analım istedik. Buyrunuz, sizi derin duşuncelere sevk edecek o anlamlı alıntılar…
1. “Kendimiz sandığımızdan cok daha zenginiz; ama bizi oradan buradan alarak, dilenerek yaşamaya alıştırmışlar. Kendimizden cok başkalarından yararlanmaya zorlamışlar bizi.”
2. “İyinin aşırısı olmaz, cunku aşırı oldu mu zaten iyi değil demektir.”
3. “… Hayattan sonra olumdesiniz, ama hayatta iken olmektesiniz. Olumun, olmekte olana ettiği ise, olmuş olana ettiğinden daha acı; daha derin; daha can yakıcıdır.”
4. “Bilmediğini bilmek icin bir hayli anlayış olmalı insanda. Bir kapının kapalı olduğunu anlamak icin o kapıyı itmek gerekir.”
5. “Hayat kendiliğinden ne iyi, ne kotudur. Ona iyiliği, kotuluğu katan sizsiniz…”
6. “İnsan her yerde hep o insandır ve bir insanın ozunde soyluluk olmadı mı, dunyanın tacını giyse yine cıplak kalır.”
7. “Bir şey yapmadım ne demek? Yaşadınız ya! Bu sizin yalnız başlıca işiniz değil, en parlak, en onurlu işinizdir.”
8. “Dışımızda aramayalım kotuluğu, icimizdedir o; ciğerlerimize işlemiştir.”
9. “Bir amaca bağlanmayan ruh, yolunu kaybeder. Cunku her yerde olmak, hicbir yerde olmamaktır.”
10. “Delilik, ozgur bir kafanın yiğitce cıkışları, yuce ve gorulmedik bir erdemin ortaya attıklarıyla cok yakın kapı komşusudur.”
11. “Aşk denilen şey, arzulanan bir varlıkta bulacağımız tada susamaktan başka bir şey degildir.”
12. “Derin bir sevincte, eğlentiden cok ciddilik vardır. Mutluluk bile haddini aşarsa azap olur.”
13. “Eğitimin insanı bozmaması yetmez, daha iyiden yana değiştirmesi gerekir.”
14. “Bilgisizliği kavramak, bilimi kavramak icin gerektiği kadar bilgi ister.”
15. “Kendini beğenmek; insanın ozunde, yaratılışında olan bir hastalıktır. İnsan yaratıkların en zavallısı, en cılızıdır; oyleyken en mağruru da odur.”
16. “Bize yaşamayı, omur gectikten sonra oğretiyorlar.”