Kitap okumanın bedenimizde yarattığı değişiklikler, uzerinde az durulan bir konu olsa gerek. Soz gelimi bir klasik roman okurken satır aralarında kaybolmak ve duşunsel faaliyete gecmek fizyolojimizi duşunmekten daha cekicidir elbette. Gelgelelim biz yine de University of Virginia kutuphanesinin 2015 yılında yaptığı ve yayımladığı bu calışmayı paylaşarak keyifli bir bilgi vereceğimize inanıyoruz. Ozellikle kitap kurtlarının ilgisini cekecek bir konu olduğu aşikÂr. Bakalım kitap okurken yaşadığımız değişimler nelermiş?
1. Okuma sonrası ilk 10 dakika
Kitabı elimize aldık, az biraz inceleyip onu araladık. Okumaya koyulalı 10 dakika gectiyse şunları yaşarız: Vucudumuzdaki sistem anında uyarılır, zira artık yeni bir şeyle karşı karşıyayızdır. Nesnenin, yani kitabın dokunulabilir olması bizi ilk etkileyen unsurlardan biridir. Gorsel tasarımın altın yumurtlayan tavuğu olan tipografinin etkisini yaşarız. Yani yazı karakterinin. Okuduğumuz kitapla yeni bir dunyaya acıldığımızın bilincindeysek bu bizi yeni bir boyuta taşır. Bir kurgu kitapta duyu organlarımızı harekete geciren bir diğer unsur kitabın kokusudur. Ozellikle eski bir kitapsa elimizdeki, sayfalarına karışan o hoş kokudan etkileniriz. Ek olarak yeni bir anlatıcı, dil ve terminoloji ile karşılaştığımız icin bakış acımız buna bir sure direnir. Ortama uyum sağlama cabası sinir sistemimiz tarafından sağlanmaya calışılır.
2. 30 dakika
Donuşumler artmaya başlar. Bazı okuyucular icin metin ici işitsel ve gorsel etkiler uyanır. Metindeki anlatıcının sesi kafamızda dolaşır. Cumleleri onun sesinden okumaya koyuluruz. Kimi okuyucular metindeki tasvirler sayesinde fantastik goruntuler gormeye, hayal etmeye başlarlar. Coğu okuyucu bu surede kitaba fiziksel mudahalelerde bulunur. Onemli gordukleri cumlelerin altını cizmek, yanına notlar almak bunların başlıcalarıdır.
3. 1 saat
Kitaba giriş kısmını gectiğimiz ve derine indiğimiz esas sure. 60. dakikayla beraber kitabın icine giriş başlar. Okur, metindeki duygusallıklara bağlı olarak değişken hisler yaşayabilir. Derinlemesine bir okur bu surecte kitaptaki kurgu ve karakterleri gerceklik olarak algılayabilir. Periyodik zamanlarda kitaba kısa aralar verir ve duşunmeye başlar. Boylesi bir okuma sureci, okurun yeni bilgiler edindiği, onları belki ret belki de kabul ettiği bir surectir. Bu bilgi, fikir alışverişine de “oğrenme” denir.
4. 1 saatten sonrası
Kitap şimdi okuru icine almış durumda. Kitabın sonlarına doğru gelmek, biteceği gerceğine yaklaşmak okurda ofkeye, huzursuzluğa neden olabilir. Okurun şu anda o kitabın devam etmesine yonelik tutkulu isteği onu fizyolojik ihtiyaclarından bile edebilir. Orneğin; yemek yeme, tuvalete gitme, su icme gibi ihtiyaclarını erteleyip kitap okumayı surdurebilir.
5. Saatler, gunler, haftalar
Okurun okuma hızına gore değişebilecekse de genellikle bu zamanlarda kitap biter. Okuyucu bu bitiş sonrası buyuk huzunlenmeler yaşayabilir. Esasen bu denli etkilenmiş pek cok okuyucu aynı kitabı tekrar tekrar okumaya yonelip ilk okuma sonrası aldığı hazzı, duyguyu bir daha tatmaya calışır. Boylesi bir surecten sonra okuyucu, kitabı okumadan onceki daha az karmaşık hayatına donmeyi isteyebilir. Yaman bir celişkidir ki boyle bir okur aynı zamanda talepkÂrdır. Mevcut kitabın tesirinden cıktıktan sonra kendine daha karmaşık kitaplar aramaya koyulur.
6. Yıllar
Kitap, okuru etkilemeyi surdurur. Bircok okuyucu bu zamanlarda genel bilgilerle donatılır, okumak ciddi bir etkinliğe donuşur, okuma alışkanlığı gunbegun artar ve entelektuel merak ciddi oranlarda artış gosterir.