Kitapların ruh sağlığı ve genel kulturumuz adına ne onemli varlıklar olduğu su goturmez bir gercek. O ki toplumları, kotu gidişatları değiştiren, tarihin akışına yon veren isimlere baktığımız zaman da hepsinin sıkı birer kitap okuyucusu olduğunu goruruz. Demem o ki; edebiyat, daha genel olarak da kitaplar dunyayı değiştirir mi bilinmez ama değiştirecek olan insanları doğurduğu kesin. Peki bu kadar ovduğumuz, fotoğraflarımızda –ne yazık ki– bir nesne olarak kullandığımız kitapların da bir sağlığı olduğu hatırımıza gelir mi? Daha da muhimi; ‘ ’kitapların sağlığı ’ ’ icin ‘ ’kitap doktorlarının ’ ’ bulunduğu? İstanbul Suleymaniye Kutuphanesi ’nde yer alan Kitap Hastanesi bu sorulara cevap vermekle kalmıyor, ulkemizin ilk kitap hastanesi olarak da tarihteki yerini koruyor.
Kanuni Sultan Suleyman tarafından yaptırılan Suleymaniye Cami Kulliyesi icinde Suleymaniye Kutuphanesi yer alır
Bugun 87.132 yazma ve 66.231 basma eserin bulunduğu Suleymaniye Kutuphanesi ozellikle yazma eser bakımından dış ulkelerde de şohret sahibidir
1950 ’lerde Turkiye ’nin ilk kitap hastanesi olarak bildiğimiz yer de burada, Suleymaniye Kutuphanesi ’nde acılır
İlmi adıyla ‘ ’Patoloji ’ ’ servisi denilen kitap hastanesi zaman karşısında yitip giden, unutulan kelimeleri korumak adına kurulur
Kuruluşundan itibaren yuzyıllardır bulunan el yazmalarının muhafazası ve korunması icin de 8 uzmanla beraber mucadele verilir
Ayrıca kitaplar icin zararlı toz ve kurtlar gibi etkenlere karşı da onlemler alınır. Kitap sayfalarındaki yırtıklar ve delikler kağıt hamuruyla dondurularak tedavi edilir
Acıldığı gunden bugune 40 bin kadar kitabın bu bakımlar sayesinde onarıldığı bilinir
Ciltler ve sayfaları yıpranmış olan tarihî kitapların onarıldığı bu hastane bolumunun dışında uluslararası olcekte calışan bir mikrofilm ve fotoğraf arşivi takas yontemiyle dunyanın dort bir yanından getirdiği kitap fotoğrafları da araştırıcılara sunar
Kırk yıldan fazla bir sure Suleymaniye Kutuphanesi ’nin mudurluğunu yapmış olan Muammer Ulker Bey de şunları aktarır: “Yazma ve eski basım eserlerin baskı eserlerin bulunduğu depo, dolap gibi yerlerin guneş almaması fakat bol ışıklı olması ve sık sık havalandırması lazımdır. Kitapların muhafaza edildiği yerler ister bir depo olsun, ister salonda bulunan bir dolap veya raf olsun, kitapların bulundukları yerde 18-20 derece; nem %50-65 arasında olmalıdır. Aşırı sıcak ve soğuk aşırı sıcaklık farkları zararlıdır. Şayet kitapların bulunduğu depo, dolap veya bolumlerde rutubet derecesi normalin ustunde ise fazla rutubet, rutubet alma cihazları ile giderilir. Normalin altında ise kitapların bulundukları her yerde fazla suya ihtiyacı olan ve o nispette fazla su sarf eden bitki toplulukları, sus ve saksı cicekleri bulundurmak gerekir.”
2013 yılıyla beraber bu tesis yine Fatih ’te bulunan Kitap Şifahanesi ’ne taşınarak daha buyuk bir hastane ve bakım surecinin de onu acılmış olur
Kitap Şifahanesi gorevini şu şekilde tanımlar: Kitap Şifahanesi ’nin oncelikli gorevi, Başkanlığımız bunyesindeki yazma eserleri evrensel etik ve prensipler cercevesinde titizlikle korumak ve gelecek kuşaklara aktarmaktır. Tarih, sanat tarihi, gelenekli sanatlar, muzebilim, kimya ve biyoloji gibi disiplinlerle işbirliği icinde yazma eserin, tarihi ve estetik onemini goz onunde bulundurarak eserin fiziksel butunluğunu korumayı hedefler. Yazma eserlerin en az mudahale ile koruması prensibi ile calışan Kitap Şifahanesi ekibi, belgeleme ve inceleme aşamalarını titizlikle yuruterek eserlerin gizli kalmış tum teknik ozelliklerini ortaya cıkarmaktadır. Cağdaş konservasyon yontemleri her bir yazmanın eşsiz ozelliği ve onemi ile onu ureten kişi ve kişilere karşı saygı bilinci ile belirlenmektedir.
Dahası tesisin buraya taşınmasıyla birlikte Beyazıt Yazma Eser Kutuphanesi başta olmak uzere Balıkesir ’den Konya ’ya, Kastamonu ’dan Manisa ’ya toplam 17 yazma eser kutuphanesi de buraya bağlanır
Oldukca titiz bir ekiple calışan Şifahane atolyelerde işinin uzmanlarıyla beraber bu buyuk yazma eser kulliyatını korumaya ve iyileştirmeye devam ediyor
Şifahane ekibinde konservatorler, Ar-Ge personeli olarak uzman ve uzman yardımcıları, kimya muhendisi, kimyager, biyolog ve bilimsel araştırma laboratuvarı teknik elemanları yer alır. Suleymaniye Yazma Eser Kutuphanesi ve Konya Yazma Eserler Bolge Mudurluğu bunyesinde de Restorasyon Birimlerimiz hizmet vermektedir.