Şimdi hep beraber bir inadın oykusunu okuyacağız sizinle. ‘ ’Ne olursa olsun, başıma ne gelirse gelsin, şu dunyaya ben de kendi imzamı atacağım! ’ ’ kararlılığını. Boyle sozler, okurken tabii ki kulağa hoş geliyor, ancak bu gercekten bir inadın, azmin oykusu. İcinde başarılar, kırılma noktaları var olmasına var ama o noktaya gelene kadar neler yaşandığını ancak bu oykunun kahramanı bilebilir. Nalan Turkeli; 12 yaşındayken babası gozunun onunde annesini katlediyor, 14 yaşında evliliğe zorlanıyor, kocasını trafik kazasında, oğlunu da kanserden kaybediyor. Şu anda bir gecekonduda oturan, bu ortamı teneffus etmeyi seven yazar, seyyar satıcılık yapmaya devam ediyor. Edebî kariyeri mi? 5 kitap yazdı, eserleri Fransızcaya cevrildi ve dış ulkelerde belgesel olarak yayımlandı. ‘ ’Varoşta Kadın Olmak ’ ’ın kitabını yazdı… Hepsinden de ote; Nalan Turkeli yoksulluklara, kimi kederlere nicin ‘ ’kader ’ ’ gozuyle bakıldığını sorgularken bunu eril duzenin icinde, kadınların seslerini daha cok cıkarması gerektiğini ifade ederek yapıyor. Bugun Turkiye ’de hala yeraltı edebiyatı varsa, belki de onun adını başkoşeye koymamız gerekiyor.
Nalan Turkeli, oldukca varlıklı bir Ordulu ailenin 11 cocuğundan biri olarak dunyaya gelir. Babası Ordu ’nun ileri gelen iş insanlarından biridir ve Turkeli ailesi Ordu ’da bilinen bir ailedir
Yazar Turkeli ’nin babası, annesinden sonra bir evlilik yapar ve bu evliliğinden de iki cocuğu dunyaya gelir
Yazarın babası Ordu ’da yaşadıkları yerin ağalarından biridir ve şiddete meyilli bir tabiata sahiptir. Vaka da bununla başlar. Baba Turkeli 16 yaşında genc bir kızla evlenir, hep beraber yaşamaya başlarlar ve anne Turkeli de bunu asla kabullenemez
Turkeli şoyle soyluyor: Zaman zaman annemle babam karşılıklı silah cekerlerdi. Hem de bizlerin gozleri onunde. Kotu bir cocukluk yaşadık. Annem bir gece kotu bir kavga sonrası “O kadına haddini bildireceğim” deyince babam cıldırdı. Babam, kızın gitmesini hazmedemedi ve evi terk etti.
Baba evi terk ettikten sonra anne Turkeli cocuklarından Menderes ’in hasta olduğunu eşine soyler. Bunun uzerine eve gelen, ancak cocuğunun hasta olmadığını goren babayla anne arasında buyuk bir hadise cereyan eder
“O kadın icin bizi terk ettin. Kadının evine gideceğim. Onu mahvedeceğim” dedi. Babam tam kapıdan cıkıyordu. Tek ayakkabısını giymişti, o anı hatırlıyorum. Sonra annemi yere yatırıp gozumuzun onunde vurdu. Bugun 59 yaşındayım, her şey dun olmuş gibi…
Hayata devam etmenin yanı sıra travmanın asla gecmediğini soyleyen Nalan Hanım, bu vahim olay yaşandığında 12 yaşındadır. Baba işlediği cinayetten sonra teslim olur, cocuklarsa devlet yurduna yerleştirilir
Tarifsiz bir acıydı. Once ne yaptığının farkında bile varamadı… Sonra baktı ki cinayet işlemiş. Birden kalabalık doluştu evimize. Neticede gidip teslim oldu. Yıllarca azap icinde yaşadı. Garip bir tesadufle, 24 Mart ’ta ve yine o gunku gibi yağmurlu bir gunde, annemi oldurduğu gun oldu. Elbette travma hep kalıyor. Ne yaparsan yap, gecmiş unutulmuyor. Kardeşlerim 10 yıl benimleydi. Oz olarak dort kız dort erkek, uc de babamın diğer evliliklerinden cocukları vardı. Ama oz- uvey ayrımı hic olmadı. Babam 11 yıl hapiste kaldı. Her şeyimizi yağmaladılar. Biz de cocuktuk, sahip cıkamadık. Babam hapisten cıktığında sıfıra vurmuştu.
İki yıla yakın sure kardeşleriyle devlet yurdunda kalan Nalan Turkeli, 14 ’une basmadan İstanbul ’da yaşayan ama hic tanımadığı halası tarafından sahiplenilir ve İstanbul macerası da başlamış olur. Geride bıraktığı annesinin ardındansa tabiri caizse yasını tutma fırsatı dahi olmaz, zira 14 yaşında geldiğinde zorla evlendirilir
O yaşta nicin evlendirildiği sorulunca Nalan Hanım cevaba bir ozdeyiş misali şu cumleyle başlıyor: Kimsesizsen kimse sizi yuk etmek istemez. O donem ortaokulda okuyordum ama derslerim zaten yaşadığım bunalımlar nedeniyle kotuydu. Daha once yuzunu bile gormediğim bir adamla evlendirildim.14 yaşında bir cocuktum ve kızım dunyaya geldi. Doğumda olumden dondum. Cunku anne olmak icin uygun bir biyolojiye sahip değildim. Altı yıl doğum yapmam yasaklandı. Ustune kızım yedi aylıkken babası trafik kazasında oldu.
14 ’unde evlendirilip olum tehlikesiyle doğum yapan, dunyaya gelen kızı 7 aylıkken evlendiği kişiyi de kaybeden Nalan Turkeli bundan 6 ay sonra da başka biriyle evlendirilir
15 ’ine yaklaştığında ikinci evliliğini yapan yazar bu birliktelikten de bir oğul dunyaya getirir, ancak 2008 senesinde kanser nedeniyle oğlu hayata veda eder
Daha 23 yaşındaydı. Evlat acısını da gordum. 11 yıl oldu ama acısı hala taze.
Yazarın yaşadığı tum bu travmaların ardından soylediği sozlerse yurekleri daha da burkuyor: “Bunlardan daha kotu ne yaşayabilirim acaba? ’ diye merak ettiğimden kendimi oldurmedim.”
İlkokul mezunu olmayı bir engel olarak gormeyen, başına gelen felaketleri, tanık olduğu erkek şiddetini kendi hayatına engel bir unsur olarak kabul etmeyen yazar her daim universite okumayı hayal eder, bunu başaramasa da bir universiteli kadar kitap okumayı başarır
Yazarlık donemiyse bir seyyar tezgahta meyve satarken başlayan Turkeli ’nin kadınlar icin bir onemli mesajı var
Kendime seyyar tezgah aldım. Seyyar tezgahımda zabıtalardan oradan oraya kacarken kafamda hep hikayeler kurgulardım. Sonra da yazıya dokmeye başladım. Erik ve kiraz satarken de yazar olunuyor. Kimse kendini azımsamasın. Kadın isterse her şeyi yapar.
Varoşta Kadın Olmak
İlk kez 1995 ’te yayımlanan Varoşta Kadın Olmak, yazarın otuzlu yaşlarda İstanbul gecekondularına dair hayatını iceriyor. Eserde gecekondu mahallelerindeki yaşanan zorlu hayatlar, yoksulluk ve sefalet anlatılıyor. Yazar bu eseri hakkında şunları aktarıyor: ”Varoşta Kadın Olmak” kitabında bir cığlık vardı. Bu ulkede her gun kafasında bardak kırılan, merdivenlerde yuvarlanan ama sorulduğunda kafasını onune eğen yuzlerce kadın var. Artık devir değişti. Seslerini korkmadan cıkarmaya başladılar. Gokhan Karataş yazılarımın olduğu musveddeleri ciddiye aldı ve kitap oldu. Kitabım Fransızca ’ya cevrildi. Daha sonra kitabım Almanya-Fransa ortak yapımı bir belgesel oldu.
Duşlerimde Sen de Varsın
Bir diğer eseri Duşlerimde Sen de Varsın, bir oyku kitabı. Sosyal gerceklikler ve eril duzenin tahakkumu bu eserde de gorebileceğimiz ana konular.
İki Hayat
İki hayat, 160 sayfalık bir roman. Kitabın tanıtım bulteninden: Kitaplar, Nalan Turkeli ’nin kendini ve yaşadığı dunyayı anlamlandırmasının tek yolu olmuş. İlk anı romanı ‘Varoşta Kadın Olmak ’la birlikte yazar kimliğiyle tanışmış insanlarla. Varoşun zorladığı ve varoşu zorlayan kadındır artık o. Panellere, toplantılara, programlara katılmış, ancak, hep sezgilerine ve ruyalarına inanmış. Ruyaları ve sezgileri, Nalan Turkeli ’yi İstanbul ’dan sıyırıp Fransa ’ya goturmuş. Yaşamı Fransa ’da bir belgesele konu olan yazar, bu yaşanmışlığı kendi dilinden anlatmayı surduruyor. İki Hayat, bu surecin ve gerceklerin romanı.
Dilli Don
Yazarın 2019 ’da yayımlanan son kitabı Dilli Don yine sokağın oykusunu anlatmakla beraber coğumuzun gozunden kacan kişileri onceliyor: Toplum icerisinde kendini ifade edememiş, ancak kuytularda yer edinebilmiş insanlar Dilli Don ’un kahramanları.
Nalan Turkeli vazgecmeyen, bırakmayan, acısının kokten gecmeyeceğini bilen ama onunla yaşamayı oğrenen bir yazar. Eril duzen icerisinde başına gelen hadiseler bir yana eserlerini yayımlatmak konusunda da ilk başta dalga konusu olur
Bir kitabım basılsın diye yaklaşık uc yıl uğraştım. Okumaya tenezzul bile etmediler. Kimi de film yapmak istedi ama “Yuzde 7 hak veririz” dediler, kabul etmedim. Azmettim ve “Bu kitap cıkacak” dedim. Başardım. Hayal bile edemeyeceğim guzellikte oldu her şey.
Bugun hala gecekonduda yaşayan, seyyar satıcılığa devam eden Nalan Turkeli ’nin en buyuk hayaliyse kadının sesi olmak
Daha geniş kitlelere ulaşmak, kadının sesi olmak, kadınların hor gorulmemesi en buyuk hayallerim. Kitaplarımın ses getireceğini biliyordum ve bircok yapımcı peşime duştu.Film yapmak isteyen de oldu dizi yapmak isteyen de… Altın Portakal alan Devin Ozgur Cağlar tiyatroya uyarlamak istedi. Umarım kimliği olmayan, suruden ayrılamayan, sindirilmiş ve bastırılmış kadınların sesi olabilirim.
Yayın hayatına yeni diyebileceğimiz bir zamanda başlayan kadın kanalı Woman TV de Nalan Turkeli ’yle bir program yapmıştı. Yazarı merak edenler videoyu seyredebilir