Memduh Şevket Esendal Biyografisi HikÂyeciliğimizin onemli isimlerindendir. “Ayaşlı ve Kiracıları” adlı romanın yazarıdır.
Memduh Şevket Esendal, 29 Mart 1883 tarihinde Corlu ’da Rumeli gocmeni bir ailenin 3 oğlundan ortancası olarak doğmuştur. Babası Mehmet Şevket Bey, annesi Emine Şadiye Hanım ’dır. Ailesi ciftcilikle uğraşıyordu. Birbirini izleyen savaşlar yuzunden, duzenli bir oğrenim yapamadı; kendi kendine Fransızca, Rusca, Farsca oğrendi. 1906 yılında İttihat ve Terakki Cemiyeti'ne girdi. 1908'den sonra Esnaf Odaları Mumessilliği, Anadolu Vilayetleri Mufettişliği gibi gorevler ustlendi. Bircok yeri bu gorevle dolaştı. 1912 yılında Balkan Savaşı başlayınca ailesi ile birlikte Corlu'dan istanbul'a goctu. I.Dunya Savaşı yıllarında İstanbul ’daki beslenme sorunu ile ilgili olarak gorevler aldı. 1915 ’te Cemiyetin Ankara temsilcisi oldu.
1918 Mondros Mutarekesi zamanında İtalya'ya kactı, İşgalci İngiliz kuvvetlerinin İerakki merkez binasını bastıkları 13 Kasım 1918 gunu orada bulunan Memduh Şevket, kacmayı başardı. İstanbul hukumeti tarafından kovuşturmaya uğrayıp takip edildiği icin istanbul ’un değişik yerlerinde ve İtalya ’da bir sure saklandı.
1919 yılında İzmir'in işgalinden sonra geri geldi. 1919'da Ali İhsan Bey'le birlikte Mesleki Temsil Programını hazırladı ve bu goruşu Halk ve Meslek dergilerinde de işleyerek Cumhuriyet donemine taşıdı. Daha sonra Buyuk Millet Meclisi kurulunca Anadolu'ya gecti. Ataturk'un yanında yer aldı.
1921- 1924 yılları arasında Azerbaycan'nın başşehri Baku'de elcilik gorevi verildi, oraya gitti. Gorevi, oncelikle Kafkaslar'da ve Rusya iclerinde I. Dunya Savaşı'ndan kalma Turk esirlerinin Anadolu'ya getirilmesi ve silah, cephane nakliyatı idi. Rusya ’da seferberlik ilanından sonra Azerbaycan ’daki Turk tebaanın Ruslar tarafından askere almasını onledi. Mayıs 1922 ’de Azerbaycan ’da Arap alfabesinden Latin alfabesine donme girişimi olduğunda bu sureci yakından takip etti ve konu hakkında Ankara ’ya rapor yazdı. Sovyet Rusya'nın bu cumhuriyeti 1924 yılında lağvetmeleri uzerine istanbul'a geri geldi. Dondukten sonra (Mekteb-i Sultani ) Galatasaray lisesinde ve Kabataş liselerinde tarih-coğrafya oğretmenliği yaptı.
1925'de, Mesleki temsil goruşunu benimseyen eski arkadaşlarıyla birlikte Meslek gazetesini cıkardı. Bu gazetede resim ve karikatukovuşturmaya uğramıştır. Yayın, iktidar tarafından hoş karşılanmamış ve kapatılmıştır.
1926-1930 yılları arasında Tahran Elcisi olarak İran ’a gitti. 4 Mayıs 1931 - 23 Aralık 1934 tarihleri arasında Elazığ Milletvekili oldu. 1933-1941 yılları arasında ise Afganistan ’ın başşehri Kabil ’e elci olarak gorev yaptı, ardından Moskova Buyukelciliğiyle gorevlendirildi. Komunist rejim baskısından kacıp Afganistan ’a sığınmış Turkmen cocukların Turkiye ’ye gonderilip eğitim gormelerini sağladı. 1941 yılında kendi arzusu ile yurda dondu. 25 Nisan 1941 tarihinde vefat eden Bilecik Milletvekili Salih Bozok ’dan boşalan yere, 1941 yılında Bilecik CHP Milletvekili secilerek yeniden Turkiye Buyuk Millet Meclisi'ne dondu. O yıl CHP Genel Sekreterliği gorevini de ustlendi.
21 Haziran 1934 tarihinde kabul edilen Soyadı Kanunu cıktığında kendisine “Esendal” soyadını İsmet İnonu verdi.
Memduh Şevket, II. Dunya Savaşı'nın başlangıcında Almanya'nın yanında yer alan Turancıları desteklerken, 1945'in başında Japonya ile ilişkilerin kesilmesi, Almanya ile Japonya'ya savaş ilanı konularında Turkiye Buyuk Millet Meclisi'ne verilen onergelere imza koydu. 1945 yılında yıl CHP Genel Sekreterliği gorevini bıraktı.
1946 yılında tekrar Bilecik CHP Milletvekili secildi. Son yıllarında aktif siyaseti bırakarak, eski oykulerini derleyip yayımlayan ve yeni oykuler yazdı.
Turk edebiyatının tanınmış bir oyku yazarı olan Memduh Şevket Esendal, edebiyatcılığının yanı sıra Tahran, Baku ve Kabil'de buyukelcilik gorevlerinde bulunmuştur.
4 Mayıs 1931 - 23 Aralık 1934 tarihleri arasında 4. Donem TBMM Elazığ CHP milletvekilliği yapmıştır. Aynı zamanda CHP Genel Sekreterliği yapmıştır.
Siyasetci ve edebiyatcı kimliklerini ayrı tutmak icin yazılarında “M.Ş.E, Mustafa Memduh, Mustafa Yalınkat, M. Oğulcuk, İstemenoğlu” gibi takma isimler kullandı.
1925 yılında Mustafa Memduh mahlası ile Meslek gazatesinde 38 tefrika halinde Miras adlı romanı yayınlandı. 1934 yılında yayımlanan Ayaşlı ile Kiracıları adlı romanını yazdı.
Oykuculuğe başladığı ilk yıllarda, dilde sadeleşmenin oncusu olan Omer Seyfettin'in izinden gitmiştir. Ustalık donemine eriştiğinde, hem Omer Seyfettin'den hem de kendi cağdaşlarından daha sade ve duzgun bir dille yazmıştır. Konularını gunluk yaşayışın en sade, en silik olaylarından secmiştir.
Oykuculuğumuzde "Anton Cehov" tarzının temsilcisidir. Hatta bazı oykuleri, Cehov'dan yapılmış uyarlamalardır. Ancak bu etki, dildeki sadelik ve kişilerin secilişi ile sınırlı kalmıştır. Esendal, Cehov'un karamsar bakışını tekrarlamamıştır. İnsanlara yaşamak icin umit, kuvvet ve neşe veren yazılar yazmıştır. Sanatcı, halkın icinden, ilgi cekmeyen kişileri ve onların onemsiz gorunen davranışlarını konu edinir. Onların yaşayışlarının gulunc, iyi ve kotu yonlerini okuyucuya sevdirerek anlatır.
Yapıtlarında konuşma dilini kullanmıştır. Oykulerinde guclu bir gozlem sezilir.
Memduh Şevket Esendal, 1908 yılında dayısının kızı Ayşe Faide Hanım ile evlendi. Bu evlilikten Mehmet (d.1912), Ahmet (d.1915), Emine (d.1923) adlı uc cocuğu dunyaya geldi.
Memduh Şevket Esendal, 16 Mayıs 1952 tarihinde Ankara ’da 69 yaşında olmuştur.
Kitapları :
Oyku:
- Bir Kucak Cicek
- Bizim Nesibe
- Godeli Mehmet
- Gulluce Bağları Yolunda
- Hava Parası
- İhtiyar Cilingir
- Kelepir
- Mendil Altında
- Otlakcı
- Sahan Kulbastısı
- Veysel Cavuş
- Gonul Kacanı Kovalar
- Hatıra
- Tahran Anıları ve Duşsel Yazılar
- Mektup
- Kızıma Mektuplar
- Oğullarıma Mektuplar
- İkisinin Arasında
- Korku
- Genclik
- Temiz Sevgiler
- Ev Ona Yakıştı

Roman:
1934 - Ayaşlı Kiracıları
1925 - Miras
1938 - Vassaf Bey

Memduh Şevket Esendal'ın Eserleri:
Ayaşlı ve Kiracıları: yazar bu eserinde dokuz odalı bir apartman bloğundaki yaşayan farklı farklı insanların yaşamlarını anlatır.
Ankara'da, Ayaşlı İbrahim Efendi adında biri, dokuz odalı bir apartman dairesini oda oda kiraya vermektedir. Odalarda, kadın, erkek, genc, ihtiyar, evli, bekÂr ceşitli insanlar otur¬maktadır. BekÂr bir banka memuru; eski bir ciftlik sahibi olan yaşlı Hasan Bey; eski konsoloslardan ihtiyar Şefik Bey; odun ve komur satıcısı Buharalı Abdulkerim ile karısı İffet Hanım; eski bar kızlarından Faika ile kocası şofor Fuat; geceleri oda¬sında kumar oynatan Turan Hanım'la kocası Haki Bey... Bir¬birleriyle iyi kotu gecinip giden bu insanlar, bir sure sonra ya¬vaş yavaş dağılmaya başlarlar. Şefik Bey bilinmeyen neden¬lerle oldurulur. Hasan Bey felc olur. İskender Bey tutuklanır. Kiracılar evden teker teker ayrılırlar. Evde mal sahibi ile ya¬kınları kalır. Ayaşlı İbrahim Efendi de bir gun hastalanarak olur. Geriye kalan kız da başka yere taşınır.
Miras: yazar bu romanında, Silahtar Ali Paşa ailesinin, belirli bir aşamadan sonra yozlaşıp cozuluşunu anlatmaktadır.
Vassaf Bey: yazar bu romanında, gundelik yaşam ilişkilerini temel alarak, kendine ozgu sosyal-ekonomik bir yapısı olan 1930′lar Ankara'sını anlatmaktadır; Memduh Şevket Esendal bu romanında, gunumuzun Turkcesini yarım yuzyıl once buyuk bir ustalıkla kullanmıştır.
Otlakcı: Memduh Şevket Esendal; hikÂye; yazarın bu romanı, ceşitli toplum katlarından gelen kişileri, ozellikle kucuk ve sade insanları butun ruhsal durumlarıyla derinlemesine somutlaştıran Esendal, gercek bir sanat eseri yaratmanın yanı sıra, Anadolu insanını tanımanın; gecmişten gunumuze, gunumuzden geleceğe doğru halkımızın hayat surecini kavramanın en zengin kaynaklarını sunuyor.
Mendil Altında: Memduh Şevket Esendal; hikÂye; hikÂye birbirinden guclu yirmi beş oykuden oluşur; yazar bu hikÂyelerinde, insanımızın bireysel ve toplumsal portresini olağanustu bir derinlikte cizerken, hic kuşkusuz yaşamın kalıcı guzelliklerini kapsıyor, damıtıyor ve gorkemli bir oz halinde okura sunuyor.
Hava Parası: Memduh Şevket Esendal; hikÂye; yazar bu eserinde, Anadolu insanının buyuk kentlerdeki cekingenliğini, urkekliğini, uyanık tipler tarafından kandırılıp dolandırılışını, gariban koylulerin oranın ileri gelenleri tarafından ezilişini; dalgacı, yiyici kişileri ve yaşamlarını anlatır.
Temiz Sevgiler: Memduh Şevket Esendal; hikÂye.
Veysel Cavuş: Memduh Şevket Esendal; hikÂye; yazar bu eserinde vatandaşla devlet gorevlileri arasındaki ilişkileri, kendi aralarındaki diyalogu geniş ve cok yonlu gozlem gucuyle ve yalın bir anlatımla; bunun yanı sıra humanist bir yaklaşımla, duyarlılığı surekli on planda tutarak gozler onune serer bu oykulerde.
Kelepir: Memduh Şevket Esendal; hikÂye; yazar bu eserinde, karı-koca ilişkilerini, evlilik hayalleri kuran ve istedikleri kişilere ulaşmaya calışan; ama zaman zaman da duş kırıklığına uğrayan insanları ele alıyor...