Charles Bukowski ’ye atfedilen şoyle bir soz var: “Bazı insanlar hic delirmezler, kim bilir ne korkunc bir hayat suruyorlar.” Buradaki ince ayrım tahmin edebileceğiniz uzere, başına gelen felaketlere rağmen hala saplantının cağrılarına kulak vermeyen insanlar uzerine. İşte Edgar Allan Poe da bu tarife uyan biri dersek bu hatalı bir tarif olmaz. “Neden?” derseniz; onu buyuk zorluklar, kayıplar icinde gecen yaşamını okuyunca daha iyi anlayacağız. Dedektif oykulerinin, polisiye edebiyatın babası, “Kuzgun” şiiriyle ciddi sukse yapan, kısa oykuculuğun gunumuzdeki haline ulaşmasında buyuk payı olan Edgar Allan Poe ’dan bahsedeceğiz. İstese yaşadıklarından oturu saplantılara kulak verip suca karışabilecek ama tum bu enerjisini yazıya dokmeyi tercih eden bir yazardan. Haydi!
İlginizi Cekebilir: En İyi Gotik Edebiyat Romanları
Edgar Allan Poe Eserlerine Ulaşmak İcin Tıkla!

Edgar Allan Poe 19 Ocak 1809 ’da Amerika Birleşik Devletleri ’nin Massachusetts Eyaletinin başkenti Boston ’da hayata gozlerini acar Yazar, aktris olan annesi Elizabeth Arnold Hopkins Poe ve bir aktor olan babası David Poe ciftinin ikinci oğullarıdır Babası, Poe henuz 1 yaşlarındayken evi terk eder ve dahası annesi de 1811 ’de hayatını kaybeder. Şair bu nedenle neredeyse daha gozunu acar acmaz oksuz ve yetim kalır Diğer iki kardeşi gibi kendisi de bakıcı bir aileye verilen Poe, Virginia ’daki İskoc bir tutun tuccarı olan John Allan ile eşi Frances tarafından buyutulur Bu aile, şairi himayesi altına alır ancak resmî olarak hicbir zaman evlat edinmez Ebeveynlerini, yuzlerini dahi hatırlayamayacak kadar erken kaybeden Poe ne tam bir ailenin icine girebilir ne de tamamen başıboş kalır 1815 ’te Londra ’ya yerleşen tutuncu Allan ailesi, ertesi sene şairi Chelsea ’da bir yatılı okula gonderir 6 yaşında, bir aile ve hamiden uzakta, yatılı bir okulda bir başına kalan Poe 1818 ’de de bir başka okula yatılı olarak yazılır Poe ’yu himayesi altına alan Allan ailesi 1820 ’de Amerika ’daki bir sahil eyaleti olan Virginia ’ya doner ve şair de eğitimini burada surdurur Yavaş yavaş olgunlaşmaya başlayan Edgar Allan Poe 1820 ’lerin ortasında Virginia Universitesi ’nde Latince uzerine eğitim alacağı Klasik ve Modern Diller bolumune girer Kendini kumara kaptıran yazar, bir tur yapay ailesi olan John Allan ’ın kapısını calsa da tutun tuccarı şairin kumar borcunu odemez. 1826 Aralık ’ında okuldan ayrılan Edgar Allan Poe, John Allan ’la yaşadığı sorunlar nedeniyle ertesi sene Boston ’a yerleşir Bir aileden mahrum, her yerde birazdan gidecekmiş gibi misafir olan Edgar Allan Poe ilk şiir kitabı Tamerlane and Other Poems ’i (Timurlenk ve Diğer Şiirler) de 1827 ’de yayımlar Edgar Allan Poe Eserlerine Ulaşmak İcin Tıkla!

Aynı yıl orduya yazılan şair 1828 ’de başcavuşluğa kadar yukselir ve hayatına bir nizam gelmeye başladığından John Allan ’la aralarındaki buzlar cozulur 1829 ’da, 20 yaşındayken ikinci şiir kitabı Al Aaraaf, Tamerlane, and Minor Poems (Al Aaraaf, Timurlenk ve Kısa Şiirler) yayımlanır Harp okuluna atanmayı başaran Poe buna rağmen ordu hayatından memnun değildir ve emirlere riayet etmediği icin 1831 ’de askerî mahkemeye cıkarılır Hakkında askerlikten uzaklaştırılma kararı cıkarılan yazar burada dikiş tutturamaz ve Baltimore ’daki halasıyla kuzeninin yanına taşınır Aksiliklerin sokun ettiği yaşamı onun peşini bırakmaz ve 1831 ’de kardeşlerinden birini kaybeder Kendini yazmaya vermiş olan edebiyatcı 1832 ’de bir yarışmaya beş hikayesini yollar ve 1833 ’te de edebî bir derginin yarışmasında birinciliği kazanır Ailesinin kaybettikten sonra kendisine yıllarca bakan John Allan 1834 ’te hayatını kaybettiğinde şaire servetinden hicbir şey bırakmaz Ertesi yıl bir dergide editor olmayı başaran Edgar Allan Poe bu sahada cevresini giderek genişletir ve Baltimore ’da yanına yerleştiği kuzeniyle 1836 ’da evlenir Ailesini alıp once New York ’a, 1838 ’de de Philadelphia ’ya giden Edgar Allan Poe başkaca dergilerde de editorluk gorevini surdurur Ertesi sene ilk oyku kitabı ve derlemesi olan Tales of the Grotesque and Arabesque (Grotesk ve Arabesk Oykuler) yayımlanır Dergilerde editorluğu surduren Poe 1843 ’te duzenlenen bir edebiyat yarışmasında da odul kazanarak yazarlık kabiliyetini pekiştirir 1844 ’te eşiyle New York ’a doner ve ertesi yıl editorluk yaptığı bir derginin sahibi olmayı başarır Dedektif ve polisiye oykulerinin kadim yazarı olan Poe, sanki hayat ona fırsat verse yapacaklarının katbekat fazlasını gercekleştirecek gibidir Ancak hayat ona adeta destek olacağına kostek olur ve yeterince olum gormemiş gibi bu defa 1847 ’de karısını kaybeder Cocukluk aşkı, kendisi gibi dul kalan Elmira Royster Shelton ’la 1849 ’da nişanlanır, ancak hayat onu duraklatmaktan bıkmamış gibidir Aynı yılın Ekim başında bilinci yarı kapalı vaziyettedir ve 7 Ekim 1849 ’da sebebi bugun de bilinmeyen bir şekilde yaşamını yitirir Baltimore ’un Old Westminster Mezarlığına isimsiz bir mezarla defnedilen Edgar Allan Poe ’nun Morgue Sokağı Cinayeti eseri ilk dedektiflik oykusu olarak kabul edilir
1949 ’dan beri, Edgar Allan Poe ’nun doğum yıl donumunde şairin mezarına gelen gizemli bir ziyaretci vardır. Yazarın eşi ve teyzesiyle beraber yattığı mezara uc gul ve bir şişe Fransız konyağı bırakır. Bu geleneği 2009 ’a kadar surduren siyah paltolu, şapkalı gizemli ziyaretci de ayrı bir sır olarak kalmıştır.
Amazon ’da Fiyatını Gor

Onca yaşadığına rağmen edebiyat tarihinde boyle bir ilke imza atan yazar belki de ofkesinin ustesinden kalem tutarak gelir
Fransız yazar ve psikanalist Marie Bonaparte şair hakkında şunları soyler: “Garip, dengesiz ve saplantılarla dolu yapısının kendini cinayete ya da deliliğe suruklemesini onlemek icin, Poe ’nun elinin altında bir başka zehir vardı. Herkesin aynı rahatlıkla kullanamayacağı bir zehir: Guzel ve ozenli yazısıyla, arada bir derin uzuntusunden ayrılmasını sağlayan, urkunc, kasvetli ama avutucu imgeleri kağıda doktuğu murekkepten soz ediyorum.”
Bilim – kurgu ve fantastik edebiyata da esin kaynağı olan Edgar Allan Poe ozellikle gotik edebiyat dendi mi akla gelen galiba ilk isimdir Ender bir gozlem gucune ve namutenahi bir hayal alemine sahip olan Edgar Allan Poe tum dunyada olduğu gibi bizde de en cok Kuzgun şiiriyle bilinir 1845 ’te kaleme aldığı Kuzgun kelimelere dayalı muzikal bir efekte sahiptir ve ‘ ’zaman ’ ’ kelimesinin tekrarıyla meşhur
Buyuk edebiyatcılarımızdan Ulku Tamer ’in cevirisiyle Kuzgun ’dan bir bolum:
Ortasında bir gecenin, duşunurken yorgun, bitkin
O acayip kitapları, gun gectikce unutulan,
Neredeyse uyuklarken, bir tıkırtı geldi birden,
Cekingen biriydi sanki usulca kapıyı calan;
“Bir ziyaretcidir” dedim, “oda kapısını calan,
Başka kim gelir bu zaman?”
Ah, hatırlıyorum şimdi, bir Aralık gecesiydi,
Oruyordu doşemeye hayalini kul ve duman,
Işısın istedim şafak caresini arayarak
Bana kalan o acının kaybolup gitmiş Lenore ’dan,
Meleklerin cağırdığı eşsiz, sevgili Lenore ’dan,
Adı artık anılmayan.
İpekli, kararsız, hazin hışırtısı mor perdenin
Korkulara saldı beni, daha once duyulmayan;
Yatışsın diye yureğim ayağa kalkarak dedim:
“Bir ziyaretcidir mutlak usulca kapıyı calan,
Gecikmiş bir ziyaretci usulca kapıyı calan;
Başka kim olur bu zaman?”
Amazon ’da Fiyatını Gor

Kuyu ve Sarkac (1842), Kızıl Olumun Maskesi (1842), Kara Kedi (1843), Canlar (1844) Edgar Allan Poe ’nun en meşhur diğer eserleri; Edgar Allan Poe Eserlerine Ulaşmak İcin Tıkla!

O kadar cok kişiyi, ozellikle de yazarları etkilemiştir ki kimse onun hakkını vermekten, buyukluğunu anlatmaktan cekinmez
Rus edebiyatının en buyuk isimlerinden Dostoyevski polisiye edebiyatın bu başat ismi hakkında şunları soyler: “Poe ’nun sadece kendine has olan ve onu butun diğer yazarlardan ayırt eden ozelliği, hayal gucunun olağanustu genişliğidir.”
Fransız şiirinin avangart ismi Charles Baudelaire ’in de şairden etkilendiği su goturmez bir gercek
Charles Baudelaire de yazar hakkında şu sarsıcı acıklamaları yapar: “Sarhoş, yoksul, ezik, dışlanmış Edgar Allan Poe, dingin ve erdemli bir Goethe ’den ya da Walter Scott ’tan cok daha fazla hoşuma gidiyor. O ve onun gibi ozel yapıdaki adamlar icin şoyle diyeceğim: ‘Bizler adına acı cektiler. ’ ”
Edgar Allan Poe bugun hala polisiye edebiyattan, dedektiflik oykulerinden soz edildiğinde adına atıf yapılacak kadar kudretli Edgar Allan Poe Eserlerine Ulaşmak İcin Tıkla!