
Felix Wankel Biyografisi Alman muhendisi ve Wankel doner motorun mucidi. Felix Wankel, 13 Ağustos 1902 tarihinde Rudolf ve Martha Wankel'in tek oğlu olarak Guneybatı Almanya'nın İsvicre sınırındaki Swabla bolgesindeki Lahr isimli kucuk kasabada doğmuştur. 12 yaşındayken babası Birinci Dunya Savaşı'nda olunce ailesi Lahr ’dan Heidelberg ’e taşındı. Babasından kalan parayı 1920'lerdeki buyuk ekonomik kriz nedeniyle kaybetti. Donaueschingen, Heidelberg ve Weinheim'da lise eğitimine kadar devam etti ama lise son sınıfta Abitur diplomasını almadan okuldan ayrıldı.
Felix Wankel, Heidelberg'deki en eski yayıncılık şirketi olan Carl Winter Press'de 1921 yılından 1926 yılına kadar calıştı. Felix Wankel, bir yandan da 1924 yılından itibaren Heidelberg'deki evinin arka bahcesindeki garajda Cleveland motorlu bisikletlerin geliştirilmesi ile uğraştı. Felix Wankel, cocukluktan beri yetenekli, yaratıcı bir mekansal hayal gucu ile donatılmış ve makinelerin, ozellikle de yanma motorlarının dunyasıyla ilgilenmeye başlamıştı. Daha 17 yaşındayken, arkadaşlarına "yeni bir tur motor, yarım turbin, yarım pistonlu" bir araba inşa etmeyi duşunduğunu soyledi. 1924 yılında Wankel motorunu tasarladı ve 1929 yılında ilk patentini aldı. 1933 yılında da daha gelişmiş bir modelin (DKM32) patentini alarak calışmalarına devam etti. İlerleyen zamanlarda motorun teknik problemlerini cozme ve geliştirme uzerine calıştı, ancak 2. Dunya Savaşı ’nın başlaması sonucu calışmalarını surdurmekte zorluklarla karşılaştı. 1940 ’lı yılların sonlarında otomobil ve motosiklet firması NSU (gunumuzdeki Audi) ile beraber calışmalarına devam etti.
Wankel ’in motoru, henuz bir taşıt aracında kullanılabilecek kadar dayanıklılığa ve guvene ulaşamamıştı. NSU firması ile beraber yurutulen geliştirme calışmaları neticesinde, 1954 ’de teknik sorunların buyuk bir bolumu cozumlendi ve DKM54 motoru oluşturuldu. Bu motorda da tıpkı oncekiler gibi bazı sorunlar mevcuttu ve ticari kullanım icin henuz hazır değildi. DKM54 ’un kullanıldığı NSU uretimi bir arac, 1957 ’de kendi sınıfında dunya hız rekorunu kırarak buyuk bir olaya imza attı. Aradan bir yıl gectikten sonra (1958) KKM57P motoru ilk defa NSU firmasının standına getirildi. KKM57P, wankel motorlarının gunumuzdeki temelini oluşturmaktadır.
KKM57P motoru 1963 ’de NSU Spider marka otomobile monte edildi, 1967 yılında ise NSU Ro 80 cift donerli wankel motoru uretti. Bu motorun 2x497,5 cm3 motor hacmi vardı ve 5500 d/d ’de 136 beygir gucu uretiyordu, ayrıca motorun sıkıştırma oranı 9/1, ağırlığı ise 103 kg ’dı. Aynı donemlerde NSU dışında Toyo Kogyo adlı bir Japon firması da wankel motorlu otomobiller uretti. GM firması (Amerika) 1972 ’de tam 5 yıl icerisinde yaklaşık 50 milyon dolar harcayarak yeni bir wankel motor (185 beygir gucunde) geliştirdi ve otomobillerinde kullanmaya başladı. Başka bir Amerikan firması olan Ford ise wankel motorunun kendi otomobillerinde kullanılması amacıyla ceşitli anlaşmalar yaptı. Bu firmaların haricinde İngiltere ’de Rolls-Royce, Japonya ’da Datsun ve İtalya ’da Alfa Romeo firmaları da wankel motoruyla ilgilenmiştir. Gunumuzde pazarlanan ve ticari amaclarla uretilen wankel motorlu tek otomobil Mazda RX8 ’dir.
Felix Wankel, II. Dunya Savaşı sırasında Lindau'da, Constance Golu'nde (İsvicre sınırına yakın) yaşıyor ve orada contalar icin tasarımlar, alışılmadık doner valfler ve otomobil ve ucak motorları icin doner motorlar uzerine calışıyordu.
Felix Wankel, 1920 yılından beri sağcı radikal ve anti-Semitik orgutlerin uyelerindendi. 1921 yılında Birinci Dunya Savaşı'ndan sonra Almanya'daki en buyuk anti-Semitik federasyon olan Deutschvolkischer Schutz- und Trutzbund ’a katıldı. 1922'de kısa sure sonra yasaklanan Ulusal Sosyalist Almanya İşci Partisi NSDAP (Nazi Partisi) uyesi oldu.
İlerleyen yıllarda NSDAP (Nazi Partisi) ’nin onden gelen liderlerinden Gauleiter, Robert Heinrich Wagner ile bazı konularda ters duşunce Ekim 1932'de partiden ihrac edildi. NSDAP (Nazi Partisi) ’nin 30 Ocak 1933'te iktidar ele gecirmesinin ardından Mart 1933'te Robert Heinrich Wagner tarafından tutuklanarak hapse atıldı. Ancak Adolf Hitler'in ekonomi danışmanı Wilhelm Keppler'in ve Hitler'in kendisi tarafından mudahale edilerek Wankel Eylul 1933'te serbest bırakıldı.
1937 yılında tekrar Nazi Partisine girmek icin uğraştı ise de giremedi. Wilhelm Keppler'in yardımıyla, 1940'da SS'ye Obersturmbannfuhrer rutbesine kabul edildi. İki yıl sonra, henuz bilinmeyen nedenlerle uyeliği iptal edildi.
Felix Wankel, ikinci Dunya Savaşı sırasında Alman hava kuvvetleri ve donanma torpilleri icin geliştirmeler uzerine calıştı. İkinci Dunya Savaşından sonra 1945 yılında Wankel'in calışmasına el konuldu, daha fazla calışması yasaklandı ve Fransa tarafından birkac ay boyunca hapsedildi.
1951 yılında Lindau'da bir motor ureticisi NSU Motorenwerk AG'nin araştırma departmanı ile calışmaya başladı. 1954 yılında NSU icin bir doner motor ilk tasarımını tamamladı ve 1957 ve 1958'de prototip birimleri test edildi. 1961'deJapon bir otomobil şirketi olan Mazda, NSU ile Wankel motorunu Japonya'da uretmek ve geliştirmek icin anlaşmaya vardı. Doner motorlu Mazda otomobilleri, 1960'larda Japon pazarına ve 1971'de Amerikan pazarına tanıtıldı.
1969 yılında Munih Teknik Universitesi'nden fahri doktorası verildi.
Felix Wankel, 1936 yılında Emma "Mi" Kirin ile evlendi. Hic cocuğu olmadı.
Felix Wankel, 9 Ekim 1988 tarihinde Heidelberg, Almanya ’da 86 yaşında olmuştur.
Wankel motoru :
Wankel motoru, yapıda klasik pistonlu motorlardan kokten farklıdır. Silindirlerde yukarı ve aşağı hareket eden pistonlara sahip olmak yerine, Wankel motoru kapalı bir odaya donen ucgen şeklinde donen bir rotora sahiptir. Rotorun her ceyreği donuşu, haznenin icindeki gazların genleşmesini veya sıkışmasını tamamlar ve icten yanmalı motorların karakteristiklerini (emme, sıkıştırma, genleşme ve egzoz) karakterize eden dort işlevin rotorun bir donuşunde gercekleştirilmesini sağlar. Sadece hareketli parcalar rotor ve cıkış mili. Teorik olarak, bu tasarımın avantajları hafif ağırlığı, az hareketli parca, kompaktlık, duşuk ilk maliyet, daha az gerekli onarım ve nispeten duzgun performansı icermektedir.
Wankel motoru; yanma basıncını donen harekete ceviren ve eksantrik doner tasarımı olan icten yanmalı bir motor ceşididir. Bu tur motorlarda diğer icten yanmalı motorlardan ayrı olarak, ucgen şekilli ve kenarları yayvanlaştırılmış doner pistonlar kullanılmaktadır. Wankel motorunun yapısı diğer motorlara gore daha basittir, cunku guc iletimi doğrudan piston ustune bağlı bir mil yardımı ile gercekleştirilir. Wankel motorun zamanları ise şu şekildedir;
Emme zamanı: Silindirin arasında kalan boşluk ve pistonun bir yuzeyi sayesinde emme deliğinden yakıt-hava karışımı emilir.
Ateşleme ve Sıkıştırma zamanları: Pistonun donmesi ile birlikte, karışım silindir yuzeyi ve pistonun iki koşesi arasında sıkışmaya başlar. Hacmin en cok daraldığı an yani piston kenarının silindirin yuzeyine en fazla yaklaştığı an, karışım bujiler sayesinde ateşlenir. Ortaya cıkan yuksek sıcaklıktaki gazlar ile basınc, egzoz deliğine doğru pistonu donmeye zorlar.
Egzoz zamanı: Egzoz deliğine yaklaşan kenar, pistonun donme hareketi sonucu daralır. Egzoz deliğinin onu, bu daralma sırasında yanmış gazların cıkması icin acılır ve sonuc olarak gazlar basınc sayesinde dışarıya atılır.
Wankel motor kullanan otomobiller;
• Mazda RX-8
• Mazda RX-7
• Mazda RX-5
• Mazda RX-3
• Mazda RX-2
• Mazda R100
• Mazda 110 S Cosmo Sport
• Mazda 787B
• NSU RO 80
• NSU Wankel Spider
• Audi 100 C2
• Citroen GS Birotor
• Citroen M 35
• Mercedes – Benz C 111
• IFA (Wartburg, Trabant) Prototip
• Flugautos M400 ve M200
Wankel motor kullanan motosikletler;
• Suzuki RE 5
• Hercules W 2000 Staubsauger
• Van Veen OCR 1000
• Norton P 55 B F1 Sports
• Norton P 55 F1
• Norton P 53 Commander Civilian
• Norton P 52 Commander Police
• Norton P 43 Classic
• Norton P 41 Interpol II
• MZ Prototip
Wankel motor kullanan deniz taşıtları;
• Zisch 74
• Zisch 68