Gotik edebiyatın oncu isimlerinden biri olan Mary Shelley, edebiyat tarihinin kult eserlerinden Frankenstein ’in yazarı olarak tanınıyor. Shelley ’nin yarattığı karakter; korku, bilim-kurgu turlerinde hala buyuk bir esin kaynağı olarak gosteriliyor. Oyle ki Frankenstein, dunyanın ilk bilim-kurgu eseri olarak kabul ediliyor. Oldukca uretken bir isim olan Shelley, bircok edebi turun de ortaya cıkışına ilham veren eserler yazmasıyla biliniyor. İngiliz edebiyatının tanınmış yazarlarından olan Mary Shelley sadece muhteşem kitaplarıyla değil huzunlu hayat hikayesiyle de ilgi cekiyor. Gelin, edebiyatın onemli isimlerinden biri olan Mary Shelley ’i daha yakından tanıyalım.
Mary Shelley, 30 Ağustos 1797 tarihinde Londra ’da dunyaya geldi. Annesi ve babası kendi doneminin en tanınmış yazarları arasındaydı Babası William Godwin, radikal siyasal goruşleriyle biliniyordu. Annesi Mary Wollstonecraft ise kadın haklarının etkili bir savunucuydu. Mary ’nin annesi, onu doğurduktan 10 gun sonra hayatını kaybetti. Bu nedenle unlu yazarı babası buyuttu. Babası ve onun arkadaş cevresinden cok fazla etkilenen Mary, edebiyat ve felsefeyle ilgilenmeye başladı. Cocukluğunun buyuk bolumunu anne ve babasının kitaplarını okuyarak ve kısa hikayeler yazarak gecirmişti. 1807 yılında William Godwin ’in şirketi aracılığıyla, ilk şiir kitabı “Mounseer Nongtonpaw”ı yayınlandı.
Mary genclik doneminde, 19. yuzyılın en gozde romantik şairlerinden Percy Bysshe Shelley ’e aşık oldu Percy Bysshe Shelley Percy Shelley, William Godwin ’in azimli ve calışkan bir oğrencisiydi. Ancak Shelly, evli bir adamdı. Bu nedenle ikili, Mary henuz 17 yaşındayken İsvicre ’ye kactı. Onlara Mary ’nin uvey kardeşi Jane de eşlik etmişti. Mary, 1815 yılında sadece birkac gun hayatta kalan bir kız bebek doğurdu. Bebeğinin olumu ve ekonomik sıkıntılar nedeniyle buyuk bir buhran donemi yaşadı. Babası William Godwin, kızının ilişkisine karşı cıksa da iki sevgili birbirini bırakmamakta ısrarcıydı.
1816 yılında Shelley ailesi, arkadaş gruplarıyla bir araya geldi. O gun grup uyeleri, yağmurlu bir akşamda birbirlerine hayalet hikayeleri okumuştu. Gunun sonunda Lord Byron, herkesin kendi korku hikayesini yazmasını onerdi. Bu oneriden sonra Mary Shelley, kendi korku hikayesi Frankenstein uzerine calışmaya başladı. Bu sırada Percy ’nin eşi 1816 yılında olunce, ikili Londra ’ya donup evlendi. Evlendikten sonra tekrar yolculuğa cıkan cift, İtalya ’ya yerleşti.
Mary Shelley, dunya capınca şohret yakalamasını sağlayacak Frankenstein uzerinde calışmaya devam ederken, kendi kacış oykusunu anlattığı “Avrupa, Altı Haftalık Bir Gezinin Oykusu” isimli kitabını yayınladı Mary ertesi yıl, kult romanı Franskenstein ’ı bitirmişti. 1818 yılında “Frankenstein ya da Modern Prometheus” ismiyle yayınlanan kitap, buyuk bir başarı yakaladı. Mary hayatını eşine adamış gibi gorunse de aslında cok sorunlu bir evlilik yaşıyordu. Onun Percy Shelley ile olan ilişkisi aldatmalar ve buyuk mutsuzluklarla doluydu. 1822 yılına gelindiğinde Spezia Korfezi ’nde arkadaşlarıyla tekne turunda olan Percy Shelley, boğularak hayatını kaybetti. Bu sırada henuz 24 yaşında olan Mary, hayatta kalan tek cocuğu Percy Florence ve kendisi icin buyuk bir mucadeleye girdi.
Eşinin olumunden sonra Londra ’ya donen Mary, “Valperga” ve “Son İnsan” başta olmak uzere bircok yeni roman yayınladı Yeni kitaplar yazmanın dışında eşinin şiirlerini de tanıtmaya devam eden Mary, Percy ’nin edebiyat tarihindeki yerini korumaya calıştı. Mary Shelley, 1 Şubat 1851 ’de henuz 53 yaşındayken, beyninde bulunan bir tumor nedeniyle hayatını kaybetti. Son İnsan, Valperga, Mathilda, Lodore, Falkner ve Perkin Warbeck gibi cok sayıda başarılı eseri olmasına rağmen onun en kalıcı mirası Frankenstein oldu.
Bazı edebiyat eleştirmenleri Frankenstein ’ı, Mary ’nin trajik cocukluk ve mutsuz gecen evliliğinden esinlenen metaforik bir karakter olarak okuyor Ote yandan Frankenstein ’ın siyasi bir alt metne sahip olduğunu one suren eleştirmenler de bulunuyor. Bu kult romanda; Sanayi Devrimi ’nin yanı sıra Locke ve Hobbes gibi duşunurlerin de etkisini gormek mumkun. Kitabın ana fikri bir yana, Frankenstein; bilimin, modernitenin, sorumsuz insanlığın timsali bir karakter olarak edebiyat tarihinde sarsılmaz bir yere sahip.
Kaynak: 1 2