Fatma Aliye Topuz Biyografisi Turk ve İslam edebiyatlarının ilk kadın romancısı olarak tanınan Turk yazar ve cevirmen. 1877 yılında, ilk ve tek romanı Aşk-ı Vatan ’ı yayınlayan Zafer Hanım ’a bazı edebiyat cevrelerince bu unvan atfedilse de, kendisi sadece tek bir roman kaleme aldığı icin ilk kadın romancı olarak anılmamış ve bu unvan Fatma Aliye Topuz ’a kalmıştır.
Fatma Aliye Topuz, 9 Ekim 1862 tarihinde Ahmed Cevdet Paşa ve Adviye Hanım ciftinin cocuğu olarak, istanbul ’da dunyaya geldi. Ailesinden ozel bir eğitim almamış olan ve herhangi bir okulda okumamış olan Topuz, abisi Ali Sedat Bey ’in evde aldığı ozel dersleri dinleyerek kendisini geliştirdi. Fransızca ’ya tutku derecesinde bağlı olan Topuz, daha sonra bu dil uzerine ders alarak Fransızca ’sını geliştirme imkanı buldu. Henuz 17 yaşındayken, 1977-1978 Osmanlı Rus Harbi ’nde savaşmış olan unlu kumandan Gazi Osman Paşa ’nın yeğeni olan Kolağası Faik Bey ile evlenen Topuz, bu evlilikten dort kız cocuğuna sahip oldu. Evliliğinin ilk yıllarında, donemin yaygın anlayışından dolayı ancak kocasından gizli olarak kitap okuyabilen ve tercume faaliyetlerinde bulunabilen Topuz, daha so da iznini alarak tercume faaliyetlerine başladı.
İlk olarak 1889 yılında, unlu Fransız yazar Georges Ohnet ’ın Volonte adlı eserini Meram adı ile ceviren Topuz, bu eserin cevirmen kısmına Bir Hanım takma adı ile imza attı. Tercumesi cok beğenilen ve Ahmet Mithat Efendi tarafından ovguyle bahsedilen Topuz, 1891 yılında, Ahmet Mithat Efendi ile beraber Hayal ve Hakkikat adlı romana imza attı. Kadın karakterin konuşmalarının tamamı Fatma Topuz tarafından yazılmış olsa da, roman Mithat Efendi ’nin imzası ile yayınlandı.
Fatma Aliye Topuz ’un tamamen kendisinin yazdığı ilk roman, 1892 yılında yayınlanan Muhadarat ’tır. Bu romanın ardından, Udi, Ref ’et, Enin ve Levayih-i Hayat adlı dort roman daha yayınlayan Topuz, romanlarında bir kadının gozunden aşk, sevgi, evlilik gibi konuları yazan ilk yazarlardan birisi oldu.
1893 yılında, Ahmet Mithat Efendi tarafından kaleme alınan Bir Osmanlı Kadın Yazarının Doğuşu adlı eser, yazarın ununun buyuk olcude artmasına neden oldu. 1914 yılında kaleme aldığı ve Meşrutiyet sonrası siyasal yaşamı eleştiren eseri Ahmed Cevdet Paşa ve Zamanı, yazarın kaleme aldığı son yapıt oldu.
Eserleri henuz yaşadığı donemde Fransızca ve Arapca ’ya cevrilen Topuz, ayrıca Fransız yazar Emile Julliard ’ın Doğu ve Batı Kadınları adlı kitabına yazdığı ve Fransız gazetelerinde yayınlanan eleştiri yazısı sayesinde, Fransa ’da unlu oldu.
Soyadı kanununun yayınlanmasının ardından Topuz soyadını alan Fatma Aliye Hanım, 13 Temmuz 1936 tarihinde, istanbul ’da vefat etti ve de Ferikoy Mezarlığı ’nda toprağa verildi.
Fatma Aliye Topuz ’un adı Beyoğlu ve Cankaya ’da birer sokağa verilmiş ve 2009 yılında yayınlanan 50 TL ’lik banknotların ustunde resmi yayınlanmıştır.