Koca Mustafa Paşa Biyografisi Osmanlı Sadrazamı Koca Mustafa Paşa ’nın hayatının ilk yılları ve menşei hakkında yeterli bilgiler yoktur. Frenk veya Rum asıllı olup bir rivÂyete gore dellÂklıktan yetiştiği rivayet edilir.
Koca Mustafa Paşa ’nın, babasının adı Abdussamed ’dir. Fatih Sultan Mehmed (1451-1481) devrinde saraya alındı. Enderun ’da eğitim ve oğretim gordu. Enderun'da yetiştiği sırada II. Bayezid'in şehzadelik yıllarında onun hizmetine girdi ve en yakın adamları arasında yer aldı.

II. Bayezid'in 1481 yılında tahta cıkmasından sonra Hazinedarbaşı oldu. 1487 yılında Kapıcılar Kethudası, 1489-1492 tarihleri arasında Kapıcıbaşılık yaptı. 1490 yılında Roma ’ya gonderilen Koca Mustafa Paşa, Padişah II. Bayezid tarafından Roma ’da Papa ’nın yanında surgunde olan kardeşi Cem Sultan icin Papa ’ya gonderilen name ve hediyeleri goturdu.
1495 yılında Arnavutluk'ta bir şehir olan Avlonya ’ya, 1497 yılında Gelibolu Sancakbeyi oldu. 1498 yılında Rumeli Beylerbeyliği ’ne tayin edildi.
Koca Mustafa Paşa, Rumeli Beylerbeyi olarak, Sultan II. Bayezid devrinde, Osmanlı-Venedik Harbi'nde, 1499 yılındaki İnebahtı Seferi ’nde, burasının karadan kuşatılmasına memur edildi. Ağustos 1499 ’da İnebahtı Kalesi ’nin anahtarlarını teslim aldı. Ardından 5 Temmuz 1500 tarihinde Yunanistan ’da Modon kuşatmasına katıldı.
1501 yılında Mora seferinden sonra 22 Ocak 1502 tarihinde vezir olan Koca Mustafa Paşa, bir yıl sonra da ikinci vezirliğe getirildi. 1511 yılında ikinci vezirken veziriazam tayin edildi.
Koca Mustafa Paşa, diğer paşaların da desteğini alarak II. Bayezid ’in tahtı oğlu I. Selim'e (Yavuz Sultan Selim) terketmesi icin ikna etmeyi başardı. 19 Nisan 1512 tarihinde babasını tahtan indirip yerine gecen Yavuz Sultan Selim Han da onu veziriazamlıkta bıraktı.
Koca Mustafa Paşa, İstanbul ’da Sunbullu Dergahını yaptırmış, ayrıca kendi adıyla anılan İstanbul ’da bir mescidi ve mahallesi vardır.
Yavuz Sultan Selim ’in saltanatının ilk yıllarında Amasya valisi olan kendinden 5 yaş buyuk abisi ŞehzÂde Ahmet ve Antalya - Teke Sancakbeyi olan 3 yaş buyuk abisi Şehzade Korkut, Yavuz Sultan Selim'in padişahlığını kabul etmeyip isyan etti. Şehzadeler Meselesi hadiselerine adı karışınca Yavuz Sultan Selim ile beraber Bursa ’da iken 1512 yılında Bursa ’da boğdurularak olduruldu.
Koca Mustafa Paşa, 23 Kasım 1512 tarihinde Bursa ’da idam edilerek olmuştur. Mezarı Bursa ’da Pınarbaşı ’nda Bursa Mevlevîhanesi karşısındadır.
İstanbul'da "Koca Mustafa Paşa" semtinde kendi adıyla anılan cÂmi, imÂret, medrese, mektep ve tekkeden meydana gelen bir kulliye yaptırmıştır. Cami daha sonra Sumbul Efendi adıyla hizmet vermeye devam etmiş ve okulla birlikte gunumuze kadar gelmiştir.
Koca Mustafa Paşa ayrıyeten; Eyup'te cÂmi, Rumeli'nde Yenice-i Karasu'da imÂret, Nevrekop'da cÂmi ve mektep yaptırmıştır.
Koca Mustafa Paşa ’nın İstanbul icinde ve dışında başka eserleri de vardır.
- Kocamustafapaşa ’da: (Sulumanastır CÂmii),
- Ciftehamam, Safiye HÂtun Turbesi
- Ayvansaray ’da: Atîk Mustafa Paşa CÂmii ve Hamamı
- Beyazıt ’ta: Buyuk ve kucuk han
- Avlonya ’da: Hamam
- Tatarpazarı ’nda: Hamam
- Yenicekarasu ’da: Hamam , imÂret
- Serez ’de: Hamam
- Nevrekob ’da: CÂmi, mektep, hamam
- Usturumca ’da: Hamam, cÂmi, imÂret, zÂviye
- İnebahtı ’da: Kervansaray
- Drac ’da: Hamam
- SelÂnik ’de: Buyuk ve kucuk kervansaraylar