
Edmund Hillary Biyografisi Edmund Hillary, 29 Mayıs 1953 tarihinde Tenzing Norgay ile beraber Himalayalar dağında Everest tepesinin 8.850 metre rakımlı zirvesine cıkan ilk insan olmuştur. Edmund Hillary, 20 Temmuz 1919 tarihinde Auckland, Yeni Zelanda ’da doğmuştur. Auckland ’ın altmış kilometre guneyinde kucuk bir taşra kasabası olan Tuakau ’da buyudu. On bir yaşındayken oradaki okuldan normal suresinden iki yıl daha erken mezun oldu. Yeni Zelanda ’nın en seckin okullarından olan Auckland Grammer ’e devam etti. Buradan mezun olduktan sonra akademik ortamdan sıkılıp orduya katılana kadar birkac yıl yerel bir universitede calıştı. Babası, I. Dunya Savaşı sırasında 1915-1916 yılları arasında Gelibolu Yarımadası'nda Osmanlı İmparatorluğu ile İtilaf Devletleri arasında yapılan Canakkale Savaşında gorev almış bir Anzak idi. Cocukluğunda da, macera tutkunu, hayalleri olan bir cocuk olan Edmund Hillary, 16 yaşında Yeni Zelanda'da gittiği Ruapehu Dağı gezisi, tırmanışa merak sarmasına yol actı.
195 cm. boyundaki Edmund Hillary, 20 yaşında 1939 yılında, Yeni Zelanda ’da ki Ollivier Dağı‘nın 1933 Metrelik tepesine ilk cıkışını yaptı. Yazları arı kovanlarında bekcilik yapıp, kışın tırmanıyordu. II. Dunya savaşında Yeni Zelanda Hava Kuvvetleri ’ne katıldı. Savaş sonrası, babasının arıcılık işine geri dondu, boş gecen her anını cevredeki tepelere tırmanarak gecirdi. 1948 yılında, arkadaşları ile beraber Yeni Zelanda ’nın en yuksek dağı olan (3724 mt.) Aoraki/Cook Dağı‘na ilk cıkışını yaptılar.
1950 ’lerde Avrupa ’ya gidip Monte Rosa ve başka bircok orta zorlukta zirveye tırmandı. 1951 yılında George Lowe, Earl Riddiford ve Ed Cotter ile birlikte Garhwal Himalayası uzerindeki Mukut Parbat (7128m) gibi zirvelerin ilk cıkışlarını yaparak kariyerine yeni sayfalar ekledi. Unlu İngiliz gezgin ve dağcısı Eric Shipton onların bu başarısını duyduğunda, Hillary ve Earle Riddiford ’u 1951 ’de Everest ’e yapacağı keşif faaliyetine davet etti. Eric Shipton ’un tırmanış partneri olarak Everest ’in guneydoğu sırtını daha iyi gorebilmek icin Pumori ’ye yapılan tırmanışta ona eşlik etti. Bu noktadan baktıklarında, tehlikeli catlaklarla dolu Khumbu Buzulu uzerinden batı canağına ulaşan, oradan da guney gecidini aşıp guney doğu sırtı boyunca zirveye uzanan bir tırmanış hattı keşfettiler. Bu rotanın cıkılabileceğine inandılar.
Edmund Hillary, 1951 yılında başarılı olamayan Eric Shipton'ın onderliğindeki İngiliz ekspedisyonu ile birlikte, Everest‘e gitti. Ardından 1952 yılında yine bir İngiliz ekibiyle beraber Himalayalar'da 8201 mt. Rakımlı Cho-Oyu dağına gitti, ancak başarılı olamadılar. Aynı yıl iclerinde şerpa Tenzing Norgay‘ın da bulunduğu bir İsvicre ekspedisyonu zirvenin 240 metre altına kadar ulaştı ancak zirve yapamadılar.
Edmund Hillary, 1953 yılında albay John Hunt onderliğindeki İngiliz ekspedisyonu ile birlikte, 362 taşıyıcı, 12 Sherpa rehberi ve dağcılarla birlikte 400 kişi, 5 ton malzeme ile beraber tekrar Everest ’e geldi. 26 Mayıs 1953 tarihinde, ekipten Tom Bourdillon ve Charles Evens zirvenin 91 metre altına kadar tırmandılar. Ancak oksijen sorunu nedeniyle geri donduler.
28 Mayısta 1953 tarihinde Edmund Hillary ve Tenzing Norgay, zirve ekibi George Lowe, Alfred Gregory ve Ang Nyima‘ya destek olmak uzere onlarla birlikte yola cıktılar. 8500 metrede iki cadır kurdular. Zirve ekibi aynı gun başarısız olarak geri dondu.
Ertesi sabah Edmund Hillary ve Tenzing Norgay şanslarını denemek uzere yola cıktılar. Zirvenin hemen altında bir turlu aşılamayan 12 metrelik kaya duvarını aşarak, sabah 11.40 da (8.850 metre) zirve yaptılar. (Bu kaya duvarı Hillary Step olarak adlandırılmıştır.) Yuksek irtifanın etkileri nedeniyle oksijen azlığından 15 dakika zirvede kalıp, bir ruyayı gercekleştirmiş olarak donduler.
Edmund Hillary, 29 Mayıs 1953 tarihinde Tenzing Norgay ile beraber Himalayalar dağında Everest tepesinin 8.850 metre rakımlı zirvesine cıkan ilk insan olmuştur. Zirveden ana kampa donerken yolda karşılaştığı bir diğer İngiliz ekibine soylediği "Eh, George, hakkından geldik hergelenin" (Well, George, we've knocked the bastard off) sozu unlu olmuştu.
2 Haziran 1953 tarihinde bu başarısı tum dunyaya yayılan Edmund Hillary ’e İngiltere Kralicesi II. Elizabeth tarafından şovalye unvanı verildi. Tenzing Norgay ’a da İngiliz İmparatorluğu Madalyası verildi.
Edmund Hillary, daha sonra Himalayalar'daki 10 zirveye daha tırmanmıştır. 1958 yılında bir guney kutbu ekspedisyonu duzenleyerek, Antartika ’ya gitti ve Roald Amundsen ’in yolundan guney kutbunu gecti. Guney Kutup Noktası'na ulaşan ekipte de yer almıştır. 1959 ’da Kar adam Yeti ’yi bulmak icin bir araştırma organize ettiyse de, bu yaratığın varlığını destekleyen onemli ve somut kanıtlar elde edemedi.
1963 ’te yonettiği bir dağcı ekibi, Nepal'da Himalayalar'da onemli bir dağ; zirvesi 6.782 metre yukseklikte olan Kangtega Dağı ’na cıktı. 1977 yılında Hindistan ’ın en uzun ve kutsal ırmağı olan Ganj nehrini boydan boya gecti.
Edmund Hillary, 1962 yılında Himalaya vakfını kurarak, pek cok sosyal projeye imza attı. Hayatını Nepal'in Khumbu bolgesindeki Şerpalara yardım etmeye adadı. Kurduğu Himalaya Vakfı bolgede okullar, hastaneler, kopruler inşa etti. Hillary 2003'te onursal Nepal vatandaşı oldu.
Evlilikleri :
1.eşi: Louise Mary Rose (e. 1953–1975). 3 cocuğu oldu.
2.eşi: June Mulgrew (e. 1989–2008)
Tenzing Norgay ’in oğlu Jamling Norgay ve Edmund Hillary ’in oğlu Peter Hillary; babalarının Everest ’e tırmanışının 50. yıldonumunde 2003 yılında Everest ’e tırmandılar.
Edmund Hillary, 31 Mayıs 1975 tarihinde eşi Louise Mary Rose ve kızını Nepal'de Kathmandu yakınlarındaki bir ucak kazasında kaybetmiştir. Oğlu Peter, Everest'te iki kere zirve yapmıştır. 1989 yılında Antarktika ’da bir ucak kazasında olen arkadaşı Peter Mulgrew ’in eşiyle evlendi.
Edmund Hillary, henuz hayatta iken 1992 yılında Yeni Zelanda parasına resmi basılan ilk Yeni Zelandalıdır.
Edmund Hillary, 11 Ocak 2008 tarihinde Auckland, Yeni Zelanda ’da 89 yaşında olmuştur.
Nepal'in Khumbu Pasanglhamu eyaletinde bulunan havalimanı “Lukla Airport”un adı; Edmund Hillary ’in 2008 yılında olumunden sonra değiştirilerek “Tenzing-Hillary Havalimanı” adı verilmiştir.