Diriliş: Ertuğrul; 13. yuzyılda gecen, Ertuğrul Bey ve Alpleri ’nin, Tapınak Şovalyeleri ve vahşi Moğollar ’a karşı olan mucadeleleri, Osmanlı Beyliği ’nin adım adım kurulma surecinin anlatıldığı TRT 1 ’de yayınlanan bir dizi.
Şu anda 4 sezonu bulunan diziyi bir Amerikalının Netflix ’de gorup izlemeye başlaması uzerine dizi hakkında yaptığı yorumlar ve gozlemleri ise oldukca ilginc…
Yazının orijinaline buradan ulaşabilirsiniz.
“Kısa sure once kureselleşmenin iyi yanlarından birini keşfettim. Yıllardır diğer ulkelerin kanallarını izleyemeyişimden yakınıyordum. Netflix aboneliğimi de kısa sure once bir alt opsiyona duşurmuştum”
“Bu yuzden sadece yayın akışı menusunden secim yapabiliyordum. İzleyeceklerimin sınırlı olması beni panikletti. Gozden kacırdığım bir şey var mı diye bakmaya başladım”
“Bilin bakalım ne buldum! Diriliş: Ertuğrul”
“Diriliş: Ertuğrul, 2014 ’ten beri TRT 1 ’de yayınlanan bir dizi. Netflix ’de İngilizce altyazılı versiyonu var. Şuphelerim, serinin onemli bir hukumet desteğine sahip olması, ancak tam olarak bilmiyorum. Tanıtım yazılarının hicbirini okuyamıyorum, cunku sadece Turkce ve aynı zamanda cok fazla noktalama var. Nasıl telaffuz edeceğimi bilmiyorum.”
“Ertuğrul ’u izlerken ne oğrendim?”
“Sık sık tarihi yapımlar izlemeye calışıyorum ancak normalde ilk bolumun sonuna bile gelemeden bırakıyorum, cunku tarih cok kotu. Resmen cıldırtıyor. Diriliş: Ertuğrul ’u ilk izlemeye başladığımda bu problemle karşılaşmadım. Dizi muhtemelen Turk hukumetinin desteğiyle yapılan milliyetci bir propaganda ancak bu beni rahatsız etmedi. Nedenini acıklayabilirim. İkinci sezon şoyle tarif ediliyor:
Rum Selcuklu Sultanlığı Anadolu ’ya hukmediyordu ve hukumdar Sultan AlÂeddin Keykubad en parlak cağını yaşıyordu. Kotu Turk tarihi beni hic rahatsız etmedi cunku Turk tarihi hakkında bilgi sahibi değilim.”
“Tanıma baktığımda ‘Anadolu ’dan kasıtlarının ne olduğunu biliyorum, ‘en parlak cağı ’ lafı da gayet mantıklı geliyor, ama gerisine Fransızım.”
“Osmanlı Devleti ’nin en parlak cağını sorsalar buyuk ihtimal suratlarına bon bon bakardım. Tum o zamanlar Turkiye icin parlak değil miydi? Belki de değildi. Cehaletim icin ozur dilerim.”
“Haliyle, diziyi izlerken Turk tarihinin belli kısımlarını internette araştırmaya başladım. “
“Dizi, Osmanlı Devleti zamanından once geciyor. Mitolojik kabilelerin tarihiyle dolu bir donemde. İnternette bile Ertuğrul hakkında pek fazla bilgi bulamıyorsunuz. Haliyle, diziyi izlerken Turk tarihinin belli kısımlarını internette araştırmaya başladım. Turk tarihine dair makaleleri okumak Kuzey Amerika dil gruplarının Hindu mitolojisini araştırmak gibi bir şey. Cabalarınız boş. Bilgi miktarı o kadar ucsuz bucaksız ki yıllarca bu konuda oğrenim gorseniz de bilgi dağarcığınız kısmi olur. Selcuklular ’ın kim olduğunu oğrenerek buyumediyseniz anlamanız pek de mumkun değil.”
“Mesela dizideki erkekler kaftanlarının cebinde tahta kaşık taşıyor”
“10. bolume kadar olan bolumleri bir oturuşta izledim. Dizi oldukca ‘eğlenceliydi ’. Bir suru at, harika manzaralar ve muazzam kostumler vardı. Sergilenen geleneklerin coğu alışılmadık. Mesela dizideki erkekler kaftanlarının cebinde tahta kaşık taşıyor ve ev sahibi ‘Lutfen yiyin. ’ dediğinde hepsi birden tahta kaşıklarını cıkarıp yemeye başlıyorlar.”
“Nasıl toparlayacaklar”
“14. bolumu izlediğim zamanlarda konuyu nasıl toparlayacaklarını merak etmeye başladım. Kotu adamlar gercekten kotu ve en az 3-4 hikaye işleniyor. Her şey oldukca yavaş ilerliyor gibi gorunuyor. Dizinin sonuca varması icin 17. bolume kadar falan kotu adamların biraz dayak yemesi gerekmiyor mu?”
“Netflix ’in bilgi sekmesini kontrol ederek dizinin tam 76 bolum olduğunu oğrendiğimde yuzumun aldığı hali duşunun”
“Anlaşılan Kardinal Thomas ’ı daha cok gorecektim.”
“Diziyi izlerken dominant kulturun parcası olmayan herhangi bir insan gibi, ben de buyuk bir ikilemde kaldım.”
“Muslumanların tarafını tutmak cok kolaydı. Diziyi izlerken dominant kulturun parcası olmayan herhangi bir insan gibi, ben de buyuk bir ikilemde kaldım. İyi adamların hepsi Musluman ve kotu adamların hepsi Roma Hristiyanları. Problem kimin tarafını tutacağımı belirlemekti.”
“Allah buyuk! ’ diye bağırma noktasına geldim.”
“Şuphesiz Romalı Kardinal ve Tapınak Şovalyeleri ‘benim adamlarım. ’ Yani konu Konstantinopolis ve Kudus ’un kontrolu olunca domuz yiyicilerin tarafındaydım. Ama Ertuğrul ’u izlerken aklıma bir anda şu duşunce geldi: ‘Yok oyle iş. ’ Daha 3. bolume gelmeden o katillerin tarafını tutmayı bıraktım.
Spoiler vermek istemiyorum ama 68. bolume geldiğimde ‘Eğer bu Avrupalı pisliğin kafasını kesmezlerse izlemeyi bırakacağım. ’ dedim. Tahmin edin ne oldu? Adamın kafasını sonunda aldılar. Kalabalıktan biri bağırdı: ‘Yuce adalet! ’. Resmen ‘Allah buyuk! ’ diye bağırma noktasına geldim. Ama tabii bağırmadım cunku saat 23:30 ’du ve yatağımda yatıyordum.
“Allah ’a şukur bir demlemelik daha kahve kalmış.”
“İlk sezonu izlerken iyi bir Musluman olmak istersem gerekliliklerini yerine getirebileceğimi keşfettim. Dizide, kurulan cumlelerin yuzde 30 ’unu ‘Allah ’ın izniyle ’, ‘inşAllah ’, ‘Allah ’a şukurler olsun ’ gibi sozler oluşturuyor. Tanrıya zar zor inanan ben her gun boyle konuşmaya başladım. Mesela bu sabah aynen şunu dedim: ‘Allah ’a şukur bir demlemelik daha kahve kalmış.'”
“Kotu davranışlar aslında iyi davranışlar”
“Gorduğunuz fotoğrafta Ertuğrul birkac Tapınak Şovalyesine haddini bildiriyor. Bu tarz fotoğraflar bulmak hic de zor değil cunku her bolumde aynısını yapıyor. 13. yuzyılda Avrupa ’da bir yer varmış ve sırf Ertuğrul dovsun diye seri Tapınak Şovalyesi uretiyormuş gibi. Diğer Netflix dizileri gibi kan govdeyi goturmuyor. Şiddet her turlu şiddet ama kan gozukmuyor. Genelde Hristiyanlar kılıclarını kaldırıyorlar, daha saldıramadan yere seriliyorlar. Yani zincir zırh gorunuşe bakılırsa pek de işlevli değilmiş.”
“Cıplaklık yok ama sorun değil”
“Dizide cıplaklık ya da seks sahnesi yok. 50 yaşına geldiğinizde ve testosteron oranınız dipleri gorduğunde Westworld ya da Game of Thrones gibi dizilerdeki cıplaklık tahmin edebileceğinizden daha cok sorun yaratıyor. Dikkatinizi dağıtıyor. Ertuğrul ’da boyle şeyler icin endişelenmenize gerek yok. Gorduğunuz tek opucuk elin opulmesi. Kadınların nesneleştirilmediğini iddia etmiyorum. Sadece kıyafetleriyle nesneleştiriliyorlar.”
“Diziyi maraton gibi izlemekte yeni bir seviye”
“İlk sezonun 76 bolumunu de izledim. Her biri yaklaşık 40 dakika suruyor. Bu da toplamda 50 saat demek. O 50 saatte bir iki kelime Turkce kapmışımdır diye duşunuyorsunuz ama daha bir diğerinin ismini nasıl telaffuz ediyor anlamıyorum bile. ‘Bey ’ kelimesini duyunca anlıyorum. ‘Bey ’, bir hukumdara ya da şefe hitap şekli. Dizideki her adama bir noktada ‘Bey ’ diye sesleniliyor.