Cernobil Faciası belki de son yuzyılda insanlığın başına gelen korkunc kazalardan biri. 26 Nisan 1986 ’da Ukrayna Pripyat şehrinin 14.5 km. kuzeybatısında bulunan Cernobil şehrinde konuşlu olan Cernobil Nukleer Santrali ’nde gercekleşen nukleer kaza Ukrayna, Belarus ve Rusya ’da 7.345.329 kişiyi farklı şekillerde etkiledi. Kaza sırasında 34-51 patlama ya da akut radyasyon kişi hayatını kaybetse de buyuk bir alana yayılan radyasyon pek cok kişinin hayatını derinden etkiledi ve olumlerine yol actı. Bu acı kazanın pek cok kahramanı ve elbette suclusu vardı. Tum bunlar HBO ’nun Chernobyl adlı diziyle yeniden gundeme geldi. Gelin birlikte dizide yer alan karakterlerine ve gercek hallerine goz atalım…
1. Valery Legasov rolundeki Jared Harris / Bilim insanı
Valery Legasov, Kurchatov Atom Enerjisi Enstitusu ’nun mudur yardımcısıydı ve Cernobil ’deki kazayı araştırmaktan sorumlu ekibin bir parcasıydı. Bircok kişinin aksine Legasov gercekler hakkında durust olmak icin mucadele etti. Tehditlere maruz kaldı. Bu durum onu derinden etkiledi ve soruşturma sonuclarının acıklanmasından bir gun once patlamayla ilgili ses kayıtları bırakarak intihar etti.
2. Lyudmila Ignatenko rolundeki Jessie Buckley / Vasily ’nin eşi
İtfaiyeci Vasily Ignatenko ’nun karısı Lyudmila, kocasının acı cekerek olmesini izledi. Hastanenin radyasyonlu kişilerden uzak durma uyarısını dikkate almadı. Kocasını kaybettiğinde hamileydi ve kazadan birkac ay sonra doğum yaptı. Ne yazık ki bebeği karaciğer sirozu ve kalp hastalığı nedeniyle hayatını kaybetti.
3. Boris Shcherbina rolundeki Stellan Skarsgard / Başkan yardımcısı
Shcherbina 1976 ’da Sovyetler Birliği Komunist Partisi Merkez Komitesi ’ne uye oldu ve olumune kadar gorevini surdurdu. 1984 yılında Bakanlar Konseyi ’nin başkan yardımcısı oldu ve bu nedenle 1986 ’da Cernobil felaketinde kriz yonetiminden sorumluydu. Nukleer hakkında pek bilgisi yoktu ve diğer pek cok siyasi gibi bunun ufak bir sorun olduğunu duşunuyordu. Prypiat ’ın tahliye emrini ise cok gec verdiği icin şehirdekiler 36 saat radyasyona maruz kaldı. Shcherbina, Moskova ’da 1990 yılında 70 yaşında oldu.
4. Aleksandr Akimov rolundeki Sam Troughton / Gece vardiyası amiri
Akimov, felaket gecesi vardiya şefi olarak gorev alan muhendis. Uyarıları ve mudahaleleri ile olayın cok daha buyuk bir felakete donuşmesini engelleyen isim aynı zamanda. Aleksandr Akimov 2 hafta sonra akut radyasyon sendromu nedeniyle hayatını kaybetti.
5. Vasily Ignatenko rolundeki Adam Nagaitis / İtfaiye eri
Lyudmila ’nın kocası Vasily Ignatenko, durumun gercek boyutundan haberi olmayan itfaiyecilerden biri. Acığa cıkan reaktorle yuz yuze gelen Vasily ve meslektaşlarının coğu aşırı radyasyondan yaklaşık 2 hafta sonra acı cekerek hayatlarını kaybettiler.
6. Biyorobotlar
Bolgenin tasfiyesi icin gorevlendirilen sivil ve askeri personel. Reaktorun catısını temizleyen gorevliler yalnızca 90 saniye kaldıkları halde pek cok hasar gorduler. Olayın ardından gazi unvanı aldılar ve pek cok ayrıcalığa sahip oldular.
7. Viktor Bryukhanov rolundeki Con O ’neill / Santral muduru
Bryukhanov, kaza bolgesine geldikten sonra durumu hafife alanlardan ve gerekli onlemleri almakta gec kalanlardan biriydi. Akimov, ciddi bir radyasyon yayıldığını soylediği halde ciddiye almadılar. Gece saat 3 ’te sekreter yardımcısı Maryin ’i aradı ve Akimakov ’un soylediklerini aktardı. Maryin emir komuta zincirini harekete gecirerek diğer yetkililere haber verdi. Bryukhanov on yıl hapis cezasına carptırıldı, ancak hastalığındn dolayı cezası 5 yıla duşuruldu.
8. Anatoly Dyatlov rolundeki Paul Ritter / Baş muhendis
Felakete sebep olan deneyden sorumlu baş muhendis Anatoly Dyatlov, reaktor gucu 30 MW ’a duştuğunde, operatorlerin teste devam etmeleri konusunda ısrar etti. Akimov ve Toptunov ’un itirazlarını dinlemedi. Patlamadan sonra, yakıtın ve grafitin etrafa dağılmış olduğunu gormesine rağmen, hala reaktorun sağlam olduğuna inanıyordu. Sabah 5 ’de hastalandı ve Gorbachenko ile birlikte tıbbi birime gitti. Dyatlov patlamada oynadığı rol nedeniyle 10 yıl hapis cezasına carptırıldı ancak 5 yıl sonra serbest bırakıldı. 1995 yılında kalp yetmezliğinden vefat etti.
9. Mikhail Gorbachev rolundeki David Dencik / Sovyetler Birliği ’nin son lideri
Gorbacov, felaketle ilgili derhal bir acıklama yapmadığı icin dunya capında kınandı. Olan biteni tam 18 gun sonra dunyaya anlatabildi. Nobel Barış Odulu sahibi Mikhail Gorbachev bugun 88 yaşında ve hala hayatta.
10. General Nikolai Tarakanov rolundeki Ralph Ineson / Tasfiyeden sorumlu general
Cernobil tasfiyecileri komutanı Tarakanov, catıyı temizleme riski bulunan 3.000 ’den fazla tasfiyeciye ilham verici ve motivasyonel konuşmalar yaptı.
11. Nikolai Fomin rolundeki Adrian Rawlins / Baş muhendis
Baş muhendis Fomin saat 4:30 ’da 4. kontrol odasına geldi. Akimov bozulmamış bir reaktor ve acil su besleme tankının patladığını bildirdi. Fomin personele reaktore su takviyesi icin baskı yapmaya devam etti. Fomin, Dyatlov gittikten sonra, yerine C unitesinin catısına tırmanması ve reaktoru incelemesi icin Sitnikov ’a emir verdi. Sitnikov orada olumcul bir radyasyona maruz kaldı. Donduğunde reaktorun tahrip olduğunu bildirse de Fomin ve Bryukhanov ona inanmadı. Fomin yaptıkları nedeniyle hakim karşısına cıktı ancak psikolojik olarak bitmişti. İntihara kalkıştı, bu yuzden dava ertelendi. Ancak Viktor Bryukhanov ve Anatoly Dyatlov ile birlikte 10 yıl hapis cezasına carptırıldı. Diğerleri gibi sağlık problemleri nedeniyle erken tahliye edildi.
Kaynak: 1