Celaleddin Karatay Biyografisi Anadolu Selcuklu devlet adamı. Selcuklu sultanlarının taht kavgasını bırakıp devleti birlikte yonetmelerini sağlamıştır. Celaleddin Karatay, yaşamının ilk donemlerine ilişkin bilgi yoktur. Doğduğu tarih bilinmemekle beraber 1254 yılında Kayseri ’de olduğunde yaşı altmışı gecmişti. Uc kardeş idiler. Diğer iki kardeşi Kemaleddin Rumtaş ve Seyfeddin Karasungur ’dur. CelÂleddin Karatay Rum asıllı bir kolelikten geldiği duşunulmektedir.

I. İzzeddin Keykavus doneminden (1211-1220) başlayarak onemli gorevlerde bulundu. Yaklaşık dort yıl devÂt emirliği (divandaki gizli yazıları yazmak ve bunları korumak gorevi) ve sipehsÂlÂrlık (ordu komutanlığı) yaptı. 1220 yılında tahta gecen I. Alaaddin Keykubad doneminde taşthane emiri (leğencibaşı) olarak on sekiz yıl bu gorevde kaldı. I. Alaaddin Keykubad 30 Mayıs 1237 yılında olunce tahta buyuk oğlu II. Gıyaseddin Keyhusrev gecti. II. Gıyaseddin Keyhusrev başa gecince emirlerinden Sadeddin Kopek ’in kışkırtmaları sonucu bazı devlet adamlarını oldurttu, icinde Celaleddin Karatay ’ın da bulunduğu bir bolumunu ise surgune gonderdi. Sadeddin Kopek'in olmesinden sonra yeniden emirlik gorevine dondu. Saraydaki taşthane emirliği gorevine donebildi. Ayrıca hazine-i hassa emirliği de kendisine verildi.
II. Gıyaseddin Keyhusrev 1246 yılında olduğunde geride kalan oğullarından en buyuğu II. İzzeddin Keykavus onbir yaşındaydı. Ortanca oğlu IV. Kılıc Arslan 9 yaşında idi. Buna rağmen veliaht olarak en kucuk oğlu 7 yaşındaki II. Alaaddin Keykubad ’ı secmişti. Ancak ileri gelen devlet adamlarından vezir Şemseddin Muhammed, Şemseddin Hasoğuz, Esededdin Ruzbe ve Celaleddin Karatay, buyuk oğulun hukumdar olmasının daha yerinde olacağını duşunerek II. İzzeddin Keykavus ’u tahta cıkardılar.
Celaleddin Karatay da II. İzzeddin Keykavus ’un saltanat naibi oldu. Ancak vezir Şemseddin. Muhammed devleti tek başına yonetmeye kalkınca Celaleddin Karatay onu oldurtup yonetimi eline aldı.
Şehzadelerin taht kavgalarına son vererek, II. İzzeddin Keykavus, IV. Kılıc Arslan ve II. Alaaddin Keykubad'ın 1249-1254 yılları arasında birlikte hukum surmelerini sağladı.
Celaleddin Karatay, 1254 yılında Kayseri ’de olmuştur. Olduğunde yaşı altmışı gecmişti. Karatay Medresesi ’nin icinde sol tarafa hazırlattığı turbesine gomuldu.
Pek cok cami, medrese ve kervansaray yaptırdığı soylenen Celaleddin Karatay ’dan kalan en onemli yapıt, 1251 ’de yaptırdığı Konya ’daki Karatay Medresesi ’dir.
Veliler listesinde yer alan, Emir CelÂleddin bu zattır. Selcuklu vezirlerinin en dindarlarındandır. CelÂleddin Karatay ’ın ferman ve menşurlarda unvanı: “Yeryuzunde Allah ’ın Velisi” şeklinde yazılır. Yuksek ahlaklı, temiz imanlı bir şahsiyetttir. Vakfiyelerde de, “Ebû ’l-mulûk ve ’s-selÂtin” yani “Hukumdar ve sultanların babası” unvanıyla anılır. İbn-i Bibi de ondan sitayişle bahseder.