
Carlo Goldoni Biyografisi Tiyatro yazarı ve avukat Carlo Goldoni, 25 Şubat 1707 tarihinde İtalya ’nın Venedik şehrinde Giulio Goldoni, Margherita Goldoni ciftinin oğlu olarak doğmuştur. Babası doktor idi. Zengin bir ailenin cocuğu olan Carlo Goldoni, cocukluk doneminde, tiyatroya ilgi duyan babasıyla birlikte, değişik bircok tiyatro gosterisi izleme olanağını buldu. Sekiz yaşında kendisi de kucuk bir gulduru yazdı.
Padova ’da hukuk oğrenimi gorerek 1731 yı33 yılları arasında Venedik ’te, 1744-1748 yılları arasında Pisa ’da avukatlık yaptı. Pisa ’da avukatlık yaparken Venedik San Samuel tiyatrosu icin gulduruler yazmaya başladı. Topluluklar ve oyuncularca desteklendi. ilk sahne başarısını da bu kentte kazandı. Komedi yazarlığı yaptı. Goldoni, adına calıştığı tiyatro topluluğundaki iki oyuncuyla tanıştı. Bunlardan biri Gobinetti (Pantalone), oburu de Sacchi ’ydi (Arlecchino); bu iki oyuncu, o donem İtalyan tiyatrosunun en onemli iki rolunu oynuyorlardı. Oyuncular rollerini yuzleri maskeli olarak yazarın saptamış olduğu bir taslağa gore yorumluyorlardı. Moliere ’in yapıtlarını okumuş olan Goldoni, karakter komedisiyle İtalyan tiyatrosunda o tarihe kadar yaygın olan ve Commedia dell ’arte anlayışına uygun gulduru arasındaki farkı ayırt edebiliyordu. Bu iki oyuncunun gelmesiyle yureklenip İtalyan tiyatrosunda bir reform yapmaya ke uc amac saptadı: Kaba ve garip seruvenlerin yerine insanların kusurlarını ve gulunc yanlarını işlemek; taslağa dayalı piyeslerin yerine tumuyle yazılı metinlere dayalı piyesler kullanmak; oyuncuları maskelerinden ve geleneksel kostumlerinden kurtararak, onlara yeni rollerine uygun giysiler, hareketler ve yuz anlatımları vermek.
Goldoni ’nin yarısı yazılı metne, yarısı da belli bir taslağa dayalı karakter komedileriyle gercekleştirdiği bu reform şiddetli bir tepkiye yol actı; bu yapıtları İki Efendinin Uşağı (İl Servitore di due padroni, 1745) ve Becerikli Dul (La Vedova Scaltra, 1748), Yalancı (İl Bugiardo) izledi. Bu arada kitapcı Bettinelli, Goldoni ’nin tiyatro yapıtlarını basmaya başladı (1750). Birbirini izleyen oyunlar (Otelci Kadın [La Locandiera, 1753], vb.) Goldoni ’nin ununu artırdı.
Goldoni 1750 yılında uretkenliğinin doruğundaydı ve aşırı kendine guvenle giriştiği bir iddia sonucu o yıl 16 tane uc perdelik komedi oyunu yazdı. Hızlı yazılmış olmalarına rağmen bu oyunların tumu buyuk gişe başarısı elde ettiler ama aşırı yoğun calışma yazarı yatağa duşurdu.
Carlo Goldoni, 1762 yılından sonra İtalya ’dan ayrılarak omrunun son donemini Paris ’te gecirmek durumunda kaldı.
Paris ’teki İtalyan tiyatrosunun, Goldoni ’ye iki yıllık bir sozleşme onermesi (1763-1765) ustune, yazar buyuk başarı sağlayan cok sayıda taslak oluşturdu: bunlardan biri de Yelpazedir (İl Ventaglro, 1765). Goldoni 1765 yılında kral Louis XV ’in kızlarının İtalyanca oğretmeni oldu ve kendisine maaş bağlandı. Oyun yazarlığını bıraktı. Fransa ’da, Devrim olayları sırasında sarayın odediği para kesilince, Goldoni hasta ve yoksul bir halde 6 Şubat 1793 tarihinde 86 yaşında Paris ’de olmuştur.
Carlo Goldoni, 1736 yılında Cenovalı bir noterin kızı olan Nicoletta Connio'yla evlendi.
Carlo Goldoni, 6 Şubat 1793 tarihinde 86 yaşında Paris ’de olmuştur.
Hayatının son yirmi beş yılını başka bir ulkede gecirmesine rağmen Venedik her zaman Goldoni icin onemli bir şehir oldu. Sonucta Venedik onu yaratmıştı, o da Venedik lehcesini ve Venedikli insanları sahne uzerine taşıyarak bu şehri yeniden yarattı. Venedik şehri de onu hic unutmadı. Bugun şehrin en işlek meydanlarından birisinde sevimli bir Goldoni heykeli etrafta dolaşan insanları ve hayvanları, koşuşan cocukları izlemektedir. Ayrıca Goldoni Tiyatrosu adlı kucuk bir tiyatroda tum yıl onun oyunları oynanmaya devam ediyor.
Eserlerinden Bazıları :
İyi Yurekli Ayı (1771)
Venedikli Gondolcu (1733)
Lokantacı Kadın
Namuslu Kadın (1743)
Saray Adamı Girolamo(1738)
Sevgililer
La Pamela (1750 )
Yalancı (1742 )
Gercek Arkadaş
Antikacının Ailesi (1749)
Kahvehane (1750 )
Venedikli Avukat (1750)
Dedikoducular (1751 )
Yabanlar (1753 )
Baruffe chiozzote (1753 )
Yelpaze (1955)
Garip Bir Olay (1760)
Chioggia Kavgaları (1762)
Meydan
Otelci Kadın (1753 )
Akıllı Kadın
Dalkavuk
Kıskanc Kadınlar
Sayfiye Merakı (1761)
Sayfiye Maceraları (1761)
Sayfiye Donuşu (1761)
İki Efendinin Uşağı (1743 )
Tatminsiz (1755)
Aile Babası
Aile Babası
Karnavalın Son Akşamlarından Biri (1762)