Kabızlık tedavisi icin ve ameliyatlardan once bağırsakların boşaltılması icin kullanılan ilaclara laksatifler denir. Kabızlık tedavisi icin ve ameliyatlardan once bağırsakların boşaltılması icin kullanılan ilaclara laksatifler denir. Laksatifler etkilerine gore sınıflandırılır.
Lifli maddeler: Bu maddeler dışkının su tutmasını sağlar. Boylece dışkı yumuşar ve hacimi buyur. Tablet ya da granul biciminde ağızdan alınır (Metamusil, Citrusel, Psyllium, vb.) tam etkisini birkac gun icinde gosterir. Genelde kronik (muzmin) kabızlık tedavisinde kullanılır. Doğal besinlerimizdeki lifler gibi etki yaptıklarından uzun sure kullanım icin en emin tedavidir. Bol su ile birlikte yatmadan once alınmalıdır. Bol su ile alınmazsa dışkı kitlesi bağırsak tıkanması yapabilir. Yan etkileri bağırsakta gaz yapımını artırmasıdır.Bağırsaklarda su tutucu laksatifler: En sık kullanılanı sentetik şeker olan ve vucutta yıkıma uğramayan laktuloz dur. (Duphalac, Levolac vb.) Bu maddeler dışkının su kaybını onler. Dışkı miktarını artırmaz ancak yumuşak tutar.Kayganlaştırıcı maddeler: Dışkıyı yumuşatır ve kayganlaştırır. Sıvıparafin (sokol) bu amacla kullanılır. Ancak uzun sure kullanmamalıdır. Cunku bağırsağı tahriş eder ve bazı vitaminlerin emilimini onler.Tuz bazlı laksatifler: Orneğin, sodyumhidrojenfosfat (Fleet Enema, B.T. Enema) cabucak bağırsak boşalmasını sağlamak amacıyla kullanılır. Uc ile dort ile saat arasında etkisini gosterir. Bu tur laksatifler su tutucu etkileriyle vucuttan bağırsağa su cekerler. Kolonoskopid e, bağırsak ameliyatından ya da rontgen filminden once yalnız bir kez kullanılmalıdır. Uzun sure kullanıldıklarında vucudun susuz kalmasına ve kan elektrolitlerinde bozukluklara neden olur. Tansiyonu olanlarda, kalp ve bobrek hastalarında kullanılmamalıdır.Uyarıcı laksatifler: Bu laksatifler (bekunis, pursennid vb.) bağırsak kaslarını uyararak bağırsak hareketlerinin artmasına neden olurlar. Hızla bağırsak boşalması sağlarlar. Genellikle diğer ilacların etkisiz olduğu zaman kullanılır. Surekli alınmamalıdır. Cunku doğal bağırsak hareketlerinin kaybolmasına neden olabilirler.