Genetik mirasın etkili olduğu Behcet hastalığı, genellikle 20- 30'lu yaşlarda belirti gostermeye başlıyor. Genetik mirasın etkili olduğu Behcet hastalığı, genellikle 20- 30'lu yaşlarda belirti gostermeye başlıyor. Halk arasında İpek Yolu hastalığı olarak da bilinen Behcet hastalığı, toplumda yeterince tanınmadığı icin coğu zaman ihmal ediliyor. Erken tanının tedavide buyuk şans yarattığını belirten uzmanlar, hastalığın belirtilerine karşı uyarıyor. ASM İc Hastalıkları ve Romatoloji Uzmanı Dr. Selda Oktem, cilt yakınmaları, gorme kusurları, eklem rahatsızlıkları gibi belirtilerle kendini gosteren Behcet hastalığı ile ilgili sorularımızı yanıtladı.
Behcet Hastalığı Nasıl Bir HastalıkBehcet hastalığı (BH) vucuttaki bircok doku ve organ sistemini etkileyebilme ozelliği olan, kronik romatolojik bir hastalıktır. Turkiye'de erkeklerde daha sık goruluyor. Hastalık, coğunlukla 20- 30'lu yaşlarda başlıyor. Bu hastalarda bircok organ işin icine girdiği icin, hasta ilk once ilgili organlarla ilişkili hekimlere gidiyor. Behcet şuphesi doğmuşsa hastalar hem tanının konması hem de tedavinin duzenlenmesi icin romatoloji uzmanına yonlendiriliyor. Behcet hastalığı aslında bircok hekim grubunun ortak calışmasını gerektiriyor. Ancak, izlemlerin ve tedavi takibinin mutlaka romatolog tarafından yapılması gerekiyor.
Behcet Hastalığının Belirtileri NelerEn belirgin yakınmalar ağız icinde sık ve cok miktarda olan aft, cinsel organlarda tekrarlayan yaralar, buyuk ve yaygın sivilceler ile ağrılı, sıcak cilt altı bezeleri gibi cilt yakınmalarıdır. Gozde kızarıklık, ağrı ve bulanık gormeyle kendini gosteren, gorme tabakasında iltihaplanma (uveit) onemli bulgular arasında yer alıyor. Gec fark edilirse ve iyi tedavi edilmezse korluğe neden olabiliyor. Daha cok diz ve ayak bilek ekleminde gorulen şişlik ve ağrı gibi belirtiler yaşanabiliyor. Behcet hastalarında kimi zaman karşılaşılan standart tedavilere direncli eklem iltihabı, sakatlığa neden olabiliyor.

Hastalarda, omurga boyunca ve kuyruk sokumu bolgesinde, ozellikle sabah ağrıları ve tutuklukları ortaya cıkabiliyor. Sıklıkla omurgayı ilgilendiren romatizma sorunları ile birlikte goruluyor. Bazen bacak ve kol damarlarında, bazen ic organları besleyen damarlarda, bazen de beyin icindeki damarlarda pıhtı oluşması ve tıkanıklıklar olabiliyor. Eğer tıkanıklık beyin damarlarında ise ani bilinc kaybı ve felc bulgularına yol acabiliyor. Barsakları besleyen damarlar etkilendiğinde karın ağrısı, kanlı ishal gibi yakınmalar oluşabiliyor. Akciğer ve kalpte daha hafif bulgular yaratır.
Yakınmalar Her Hastada Gorulur MuBehcet hastalığı bircok sistemde yakınmaya neden olurken tum bulgular aynı anda ve aynı kişide olmayabiliyor. Bazı hastalar hafif cilt bulgularıyla yıllarca sorunsuz yaşayabilirken, bazı hastalar gorme kaybı ve damar tıkanıklıkları nedeniyle yaşamı tehdit eden sorunlarla karşılaşabiliyorlar. Bu nedenle hicbir Behcet hastası bir diğerine tam anlamıyla benzemiyor. Her insanda hastalık cok farklı seyir gosteriyor. İlginc olarak, hastalık ilk başladığı yıllarda daha şiddetli yakınmalara yol acarken, ilerleyen yıllarda daha selim olma eğilimi gosteriyor. Yıllar icinde hastalık aktivitesinde değişkenlik olabiliyor. İlkbahar mevsiminde yakınmaların arttığı goruluyor.
Ağız İci Yaraları Her Zaman Behcet Hastalığına Mı İşaret EderAğız yaralarının genetik durum, alerji, ilac, beslenme ve viral enfeksiyonlar gibi cok nedeni olabiliyor. Behcet hastalığında ayda bir veya daha sık, birkac adet, dudak ve dilde uzun surede iyileşen buyuk yaralar dikkat cekicidir. Ama ağız yarasına genital yara da eşlik ediyorsa, mutlaka Behcet hastalığının araştırılması gerekiyor. Ailesinde Behcet hastalığı olduğu bilinen bir kişide sık sık ağız yarası cıkıyorsa, hasta dikkatle sorgulanmalı.
Hastalığın Nedenleri Neler Behcet hastalığının bilinen ve kanıtlanmış en onemli nedeni genetik bir yatkınlık taşınmasıdır. Ozellikle HLA-B5 ve HLA-B51 denen bir genetik molekulun Behcet hastalığına yakalanma riskini artırdığı saptandı. Hastalığın diğer adını aldığı İpek Yolu uzerindeki ulkelerde daha sık rastlanmasının nedeninin de, bu ulkeler arasında evliliklerin sık olması ve genetik yapının karışması olduğu duşunuluyor. Genetik yatkınlığı olan ve ailesinde Behcet hastalığı olan kişilerde gecirilen enfeksiyonlar hastalığı başlatıcı faktor olabiliyor.
Nasıl Tanı KonurBu hastalığın tanısını koymak bazen kolay, bazen ise zordur. Hastanın yakınmaları ve ayrıntılı sorgulama buyuk onem taşıyor. Cunku hastalar, bazı bulguları dikkate almadıkları icin soylemeyebiliyorlar. Tek tek her bulgunun olup olmadığının sorulması gerekiyor. Tanı koymak icin bir takım kriterler değerlendiriliyor. Maalesef genetik molekul tespiti dışında tanı koydurucu ozel bir laboratuvar testi bulunmuyor. Paterji testi olarak isimlendirilen bir deri testi tanıya yardımcı olabiliyor. Bu testin pozitif olması tanıyı destekliyor ama negatif bulunması hastalık yok anlamına gelmiyor. Yani bu hastalığın tanısının konması bu konuda mutlak deneyimli bir uzman gerektiriyor.
Nasıl Tedavi Edilir?Tedaviyi belirlerken tamamen hastalığın şiddetine ve organ tutulumlarına gore hareket ediyoruz. Cilt bulguları ile sınırlı hafif bir hastalık varsa tekli ve basit ilaclar kullanmak yeterli oluyor. Beyin, damarlar, goz gibi organlarda yakınma varsa o zaman cok daha karmaşık ve ozel ilaclar kullanmak gerekiyor. Cunku tedavi edilmeyen goz iltihapları korluğe neden olabiliyor. Damar tıkanıklığı ve beyin tutuluşu yaşamı tehdit edebiliyor ve daha ciddi bir tedavi gerektiriyor. Boyle durumlarda birkac ilacı bir arada kullanıyoruz. Burada kullanılan ilaclar coğu kez kortizon ve bağışıklık sistemini baskılayan ilaclardır. Hastanın yakın ve sık izlenmesi gerekir.