Diz Kireclenmesi Tedavilerinde Onemli Noktalar ! Ulkemiz nufusu da dunya nufusu ile beraber yaşlanmaktadır ve ozellikle diz kireclenmesi giderek daha sık gorulmektedir.Hastalığın yeni bir yontem olan PRP yontemi ve kortizon ile tedavileri hakkında Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Doc.Dr.Cengiz Bahadır onemli bilgiler verdi.
Ne Zaman Prp, Ne Zaman Kortizon ?
Diz kereclenmesinde Kime PRP, Kime Kortizon olabilir ?
PRP (Platelet Rich Plazma) yani trombositten zengin plazma tedavisi, kişinin kendi kanından iyileştirici ozelliği olan hucrelerin ayrılarak eklem icine verilmesi olarak ozetleyebileceğimiz yeni bir tedavi yontemidir. PRP kireclenme tedavisinde, ozellikle de diz kireclenmesinde giderek artan bir sıklıkta kullanılmaktadır. PRP yontemi ile elde edilen trombositlerden salınan iyileştirici faktorler kıkırdak tamirinde rol oynayarak etkili olmaktadır.
Kortizon ise onlarca yıldır romatizma ve bir cok hastalığın tedavisinde kullanılan bir ilactır. Kortizon aslında insan vucudunda bulunan bir hormondur ve sentetik olarak elde edilerek ilac niyetine kullanılan cok sayıda kortizon molekulu geliştirilmiştir. Kortizon cok kuvvetli bir antiromatizmal tedavi ajanıdır. Romatizmanın esasını teşkil eden kimyasal olayları başından durdurur ve boylece romatizmanın eklemlere vereceği zararı onler.
PRP ve Kortizon tedavilerinin avantaj ve dezavantajları nelerdir?
PRP kişinin kendi kanından elde edildiğinden ve icine başka bir ilac katılmadığından hemen hic bir yan etkisi yoktur. Bir kac yıla kadar iyileştirici etkisi devam eder. Buna karşın goreceli pahalı olması, genelde birer ay arayla 3 kez uygulanması, ağrı kesici etkisinin hemen başlamaması ise dezavantajlarıdır.
Yaygın kanının aksine tek bir kortizon enjeksiyonunun yan etkisi cok azdır. Hasta tansiyon hastası ise tansiyonu biraz cıkarabilir, şeker hastası ise kan şekerini biraz yukseltebilir.
Bu etkiler bir hafta icinde duzelir. Bunun dışında kalan yan etkiler onemsizdir ve bu yan etkilerin tamamı kontrol altında tutulabilir. Kortizonun asıl yan etkileri yuksek doz ve uzun sureli kullanımda ortaya cıkarsa da eklem kireclenmelerinde kortizon bu şekilde kullanılmadığından sorun teşkil etmez. Yılda aynı ekleme 3-4 kez kortizon enjeksiyonu uygulanabilir. Ama genelde 2 kez yeterli olmaktadır. Kortizonun en onemli avantajı ucuz olması ve ağrıyı hızla kesmesidir. En onemli dezavantajı ise etkisinin 3 ay-6 ay arasında surmesidir.
Diz kireclenmesine ne zaman PRP ne zaman kortizon yapalım ?
Kıkırdak harabiyeti fazla değilse, hasta yaşı cok ileri değilse ve ağrı şiddetli değilse PRP tedavisi cok daha uygun bir secenektir. Araştırmalar 65 yaş altında PRP tedavisinin daha ileri yaşlara gore daha etkili olduğunu gostermektedir. Dizde kıkırdak harabiyeti fazla ise, hasta yaşı ileri ise, dizde yoğun sıvı varsa, ağrı şiddetli ise kortizon iğnesi tercih edilmelidir.
PRP ve kortizon birlikte kullanılamaz mı?
PRP yapılmış ekleme kortizon enjeksiyonu yapılması uygun değildir cunku kortizon PRP’ nin etkisini azaltır. Buna karşın diz cok ağrılı ise duşuk doz kortizon yapılabilir. Boyle şiddetli ağrısı olan dizlerde ve ozellikle eklemde sıvı toplanması da varsa dizlerden once kortizon yapılıp hastanın ağrısı azaltılır ve bir ay kadar sonra PRP tedavisine başlanabilir. Boylece kortizon ile eklemde sıvı toplanması ve şiddetli ağrı onlenirken devamında yapılan PRP uygulaması ile de kıkırdak tamiri gercekleştirilir. Bu sayede hızlı başlayan uzun sureli bir iyilik elde edilebilir.
Ama PRP ya da kortizon veya ikisi ardı sıra da uygulansa unutulmaması gereken diz kireclenmesinde tedavi bir butundur ve bu tedaviler diz egzersizleri, kilo kontrolu, diz eklemini koruma programları ile kombine edilmelidir. Bu sayede ancak uzun ve kalıcı bir iyilik elde edebiliriz.