Doğum oncesi gebeliğe hazırlanmak, doğum sonrası bebeğin buyumesi ve gelişmesine destek olmak icin temel bilgileri oğrenmek gerekir. Sizler icin doğumdan once ve sonraki donemde yapmanız gereken hazırlıklardan bahsettik. Gebelik; aileye yeni bir uye katılımının beklentisi ve heyecanıyla yaşanılan cok onemli bir surectir. Bu surecte verilen doğum oncesi bakımla; anne karnındaki bebek gelişiminin yakından takip edilmesi, gebelikteki risk oranlarının saptanması, gereksiz mudahalelerden kacınılması, anne ve bebek olumlerinin onlenmesi veya asgariye indirilmesi amaclanmaktadır.
Gebeliğin hedeflendiği şekilde; sağlıklı bir bebek ve sağlıklı bir anneyle sonuclanması, gebenin ve ona bakım veren sağlık ekibinin gorev ve sorumluluğu kapsamındadır. İngiltere ’de 1915 yılına kadar gebeler ancak doğum anında doktor veya ebe tarafından gorulebiliyorlardı. Ulkemizde bunun onemi gun gectikce daha iyi anlaşılmakla birlikte, halen buyuk bir sorun olarak onemini koruduğu dikkati cekmektedir.
Doğum oncesi bakım ebelerin ev ziyareti, gebelerin pratisyen hekimlere gitmeleri veya daha ideal şekliyle konunun uzmanlarınca gerekli laboratuvar desteği altında kliniklerde izlenmeleri şeklinde olmalıdır.
Doğum Oncesi Bakım Uygulamalarının Prensipleri:Gebelik suresince beslenme ve diğer konularda gerekli eğitimin verilmesi, fiziksel ve ruhsal iyilik halinin temini ve devamını sağlamak.Doğumsal engel oluşumuna yol acabilecek nedenleri ortadan kaldırmak veya zamanında tanının konmasının temini ile bebeğin canlı, sağlıklı ve gununde doğmasını sağlamak.Anne ve bebeğinin hayatını tehdit edebilecek veya sağlığını bozabilecek durumları tespit ve tedavi etmek.Anneyi sosyal, fiziksel, psikolojik ve eğitsel olarak en ust duzeye cıkarmak suretiyle doğuma, emzirmeye ve bebek bakımına hazırlamak.Anneye; genel vucut bakımı, beslenme, aile planlaması, gebelikte tehlike belirtileri, yeni doğanın bakımı ve ihtiyacı olabilecek diğer konularda eğitim verilmesi sağlanabilir.Son yıllarda tıbbi ve teknolojik gelişmelere paralel olarak hamilelik bakımının zamanında ve etkin bir şekilde yapılması ile genetik hastalıkların anne karnında iken tespit edilmesi ve gereken tedbirlerin gec kalmadan onceden alınması sağlanmış, anne ve bebek olumleri buyuk bir oranda azaltılmıştır.
Gebelik ve doğuma bağlı nedenlerle dunyada her yıl 600 bin kadın başka hicbir sağlık sorunları olmamasına rağmen yaşamını kaybetmektedir. Bu kadınların olum nedenleri incelendiğinde, ilk sıralarda doğum oncesi bakımla onlenebilecek kanama, iltihaplanma (enfeksiyon) ve gebelik zehirlenmelerinin olduğu gorulmektedir. Bu nedenle doğum oncesi bakım; gebelik oluştuğu anda başlanmalı ve sağlıklı bir bebek dunyaya gelene kadar aksatılmadan devam edilmelidir.
Sorun olmadan ilerleyen bir gebelikte, doktor tarafından aksi soylenmediği takdirde planlı ve duzenli bir şekilde yapılması gereken doğum oncesi bakım ve kontroller;
Gebeliğin ilk uc ayında bir kez, 4-7 aylar arasında ayda bir8 ’nci ayda 15 gunde bir ve 9 ’ncu ayda ise haftada bir kez olmak uzere yapılması gerekir. Kontrol sureleri ve bu kontrollerde yapılacak işlemler aşağıdaki cizelgede belirtilmiştir.Doğum Oncesi Bakım Periyodu:İlk 12 Hafta:ŞikÂyetlerin ve soruların dinlenmesiPsikolojik ve sosyal desteğin sağlanmasıRisklerin belirlenmesiSağlık durumunun değerlendirilmesiGenel danışmanlık hizmeti ve oneriler1. Hafta:Gelişimin ve ağırlık artışının takibiNabız ve Kan basıncı kontrolleriRahim buyumesiCocuk kalp sesi takibi (CKS)Beslenme ile ilgili onerilerŞeker hastalığı yonunden değerlendirme(Şeker yukleme testi)Genetik inceleme (Uclu Tarama Testi)Gerekirse Amniosentez (cocuk kesesinden su alınması)28-32 Hafta:Rahim icindeki bebeğin gelişimiGebelik krizleri yonunden takipTetanoz aşısının yapılmasıDoğuma hazırlıkBebek bakımı ve doğum kontrolu ile ilgili eğitimin verilmesiKan basıncı, nabız ve solunum = Normal & Şişlik (odem) = Yok & İdrarda albumin (protein) =Yok ise Diğer kontrollerde idrar tetkiki gerekmez34-36 Hafta:Bebeğin gelişiminin takibi,Annenin kan seviyesinin değerlendirilmesiBebeğin pozisyonu ve rahim ici yerleşimiDoğum yapılacak merkezin belirlenmesiDoğum belirtileri ve doğum yardımıMeme muayenesi ve emzirme eğitimiDoğum sonu aile planlaması eğitimi37-38-39-40 Hafta:Bebeğin geliş pozisyonunun tespitiDoğum eylemiVucudun genel inceleme bulgularıGenel danışmanlık hizmetinin verilmesi