Tovbe (Tevbe) ve istiğfar ne demektir? Tovbe ve istiğfar etmenin fazileti ve faydaları nelerdir? Tovbe ve istiğfÂr ile ilgili hadisler...Tovbe (Tevbe) ve İstiğfÂrla ilgili hadisler ve hadislerin acıklaması…
1. İbni Omer ’den (r.a) rivÂyet edildiğine gore Resûlullah şoyle buyurmuştur:
“Ey insanlar! Allah ’a tovbe ediniz. Zira ben O ’na gunde yuz defa tovbe ediyorum.” (Muslim, Zikir, 42. Ayrıca bkz. Ebû DÂvûd, Vitir, 26; İbni MÂce, Edeb, 57)
2. Ebû Mûs el-Eş ’arî ’den (r.a.) rivÂyet edildiğine gore Nebiyy-i Ekrem şoyle buyurmuştur:
“Allah TeÂl gunduz gunah işleyenin tovbesini kabul etmek icin geceleyin elini acar. Geceleyin gunah işleyenin tovbesini kabul etmek icin de gunduz elini acar. Guneş battığı yerden doğuncaya kadar bu boyle devam edip gider.” (Muslim, Tevbe, 31; Ahmed, IV, 395, 404)
3. Ebû Hureyre ’den (r.a.) rivÂyet edildiğine gore Resûlullah şoyle buyurmuştur:
“Kim, guneş battığı yerden doğmadan once tovbe ederse, Allah onun tovbesini kabul eder.” (Muslim, Zikir, 43)
4. İbni Omer ’den (r.a.) rivÂyet edildiğine gore Nebiyy-i Ekrem şoyle buyurmuştur:
“Bir kul can cekişmeye başlamadığı surece, Allah TeÂl onun tovbesini kabul eder.” (Tirmizî, DeavÂt, 98/3537. Ayrıca bkz. İbni MÂce, Zuhd, 30)
5. İbni AbbÂs (r.a.) der ki: Resûlullah şoyle buyurdu:
“Bir kimse istiğfÂrı dilinden duşurmezse, Allah TeÂl ona her darlıktan bir cıkış, her uzuntuden bir kurtuluş yolu lûtfeder ve ona ummadığı yerden rızık verir.” (Ebû DÂvûd, Vitir, 26/1518; İbni MÂce, Edeb, 57. Ayrıca bkz. Ahmed, I, 248; HÂkim, IV, 291/7677)
6. Ebû Mûs (r.a.) der ki: Resûlullah şoyle buyurdu:
“Allah TeÂl ummetim icin bana iki emÂn indirdi:
«Sen aralarında olduğun muddetce Allah onlara (umumî bir) azap vermeyecektir. Onlar istiğfara devam ettiği muddetce, Allah onlara azap etmeyecektir.» (EnfÂl 8/33)
Ben aralarından ayrıldığımda, (Allah ’ın azÂbını onleyecek ikinci emÂn olan) istiğfÂrı kıyÂmete kadar aralarında bırakıyorum.” (Tirmizi, Tefsir, 8/3082)
7. Abdullah bin Busr ’den (r.a) rivÂyet edildiğine gore Nebiyy-i Ekrem şoyle buyurmuştur:
“(KıyÂmet gunu) amel defterinde cokca istiğfÂr bulan kimselere mujdeler olsun!” (İbni MÂce, Edeb, 57)
8. ŞeddÂd bin Evs Hazretlerinden rivÂyet edildiğine gore Nebiyy-i Ek-rem şoyle buyurmuştur:
“İstiğfÂrın efendisi ve en ustunu şoyle demendir:
«Allah ’ım! Sen benim Rabbimsin. Senden başka ibadete lÂyık hicbir ilÂh yoktur. Beni sen yarattın. Ben senin kulunum. Ezelde sana verdiğim sozumde ve vaadimde hÂl gucum yettiğince durmaktayım. İşlediğim kusurların şerrinden sana sığınırım. Bana lûtfettiğin nîmetleri yuce huzûrunda minnetle anar, gunahımı îtirÂf ederim. Beni affet, şuphe yok ki gunahları senden başka affedecek kimse yoktur.»”
Resûlullah sozlerine şoyle devam etti:
“Her kim, bu Seyyidu ’l-İstiğfÂrı sevÂbına ve faziletine butun kalbiyle inanarak gunduz okur da o gun akşam olmadan olurse, o cennet ehlindendir. Yine her kim, sevÂbına ve faziletine gonulden inanarak gece okur da sabah olmadan olurse, o kişi de cennet ehlindendir.” (BuhÂrî, DeavÂt, 2, 16. Ayrıca bkz. Ebû DÂvûd, Edeb, 100-101; NesÂî, İstiÂze, 57/5519; Tirmizî, DeavÂt, 15/3393)
ALLAH ’A TOVBE EDİN İnsan icin gunahsızlık soz konusu değildir. Bilerek veya bilmeyerek hat yapması ve gunaha duşmesi mumkundur. Ancak o vaziyette kalması hicbir zaman tasvîb edilemez. Akıllı bir mu ’minin, hemen hatasını kabul ve îtirÂf ederek gunahtan yuz cevirip Allah ’a yonelmesi îcÂb eder. Nitekim Resûlullah:
“Her insan hat yapabilir. Fakat hat yapanların en hayırlısı cokca tovbe edenlerdir” buyurmuştur. (Tirmizî, KıyÂmet, 49/2499; İbni MÂce, Zuhd, 30)
CenÂb-ı Hak kullarının tovbeye sarılmalarını arzu ettiğinden şoyle buyurur:
“Hepiniz Allah ’a tovbe edin ey mu ’minler, ki felÂha erebilesiniz!” (Nûr 24/31)
“Ey iman edenler! Allah ’a samimiyetle tovbe edin!” (Tahrîm 66/8)
PEYGAMBERİMİZ NEDEN HER GUN TOVBE ETMİŞTİR? Allah Resûlu de CenÂb-ı Hakk ’ın bu emr-i ilÂhîsine herkesten evvel kendisi itaat etmiş, her gun defÂlarca tovbe ve istiğfÂrda bulunmuştur. Bunu gunahları olduğu icin değil, Allah ’ın emrine itaat etmek, O ’nu zikretmek ve ummetine ornek olarak nasıl tovbe ve istiğfÂrda bulunmaları gerektiğini gostermek icin yapmıştır. Yuce Rabbimize karşı acziyetini îtirÂf ederek buyuk bir tevÂzu ile derin bir kulluk şuuruna burunmeyi canına minnet bilmiştir. Bu hÂlini birinci hadisimizde ummetine de tavsiye ederek “Ey insanlar, Allah ’a tovbe edin! Ben O ’na gunde yuz def tovbe ediyorum” buyurmuştur.
Buradaki “yuz” rakamı, tovbe ve istiğfÂrı belli bir sayıyla sınırlandırmak icin değil, cokca yapılması gerektiğini ifade etmek icindir. Zira Peygamber Efendimiz ’in sadece bir mecliste yuz def istiğfÂr ettiği olurdu. İbni Omer (r.a.) şoyle der:
“Biz, Resûlullah Efendimiz ’in bir mecliste yuz defa:
«Allah ’ım! Beni bağışla ve tovbemi kabul buyur! Cunku sen tovbeleri cok kabûl eden ve cok merhamet edensin» dediğini sayardık.” (Ebû DÂvûd, Vitir, 26/1516; Tirmizî, DeavÂt, 38/3434)
İnsan ne kadar gucu yeterse o kadar tovbe etmelidir. Cunku bu hÂl kulu CenÂb-ı Hakk ’ın rızÂsına eriştirmektedir.
Âyet-i kerimede şoyle buyrulur:
“Şuphesiz Allah, cok tovbe eden ve cok temizlenenleri sever.” (Bakara 2/222)
Kulunun tovbe etmesine CenÂb-ı Hakk ’ın ne kadar sevindiğini anlamamıza yardımcı olan şu hadis-i şerif, her insanı vakit kaybetmeden tovbeye sevketmelidir:
“Herhangi birinizin tovbe etmesinden dolayı Allah TeÂl ’nın duyduğu hoşnutluk, ıssız colde giderken uzerindeki yiyecek ve iceceğiyle birlikte devesini elinden kacıran, arayıp taramaları fayda vermeyince umîdini busbutun kaybederek bir ağacın golgesine yatıp (olumu beklemeye başlayan), derken yanına devesinin geldiğini gorup hemen yularına yapışan ve aşırı derecedeki sevincinden ne dediğini bilmeyerek:
«–Allah ’ım! Sen benim kulumsun, ben de senin Rabbinim!» diyen kimsenin sevincinden cok daha fazladır.” (Muslim, Tevbe, 7; Tirmizî, KıyÂmet, 49; DeavÂt, 99)
Issız bir colde her şeyini kaybederek caresizlik icinde ac susuz olumu beklerken, butun eşyası başının ucuna gelen kimsenin sevinci uzerinde başka bir sevinc tasavvur edilebilir mi?! İşte CenÂb-ı Hak, gunah collerinde kaybolarak helÂke doğru suruklenen kulunun, geri donerek sÂhil-i selÂmete cıkması sebebiyle, bundan cok daha fazla sevinmektedir. Demek ki O, kulunu bu kadar cok sevmektedir.
TOVBEYİ GECİKTİRMEYİN! İkinci hadisimizde tovbeyi geciktirmemek gerektiği ve Allah ’ın her zaman tovbeleri kabul ettiği anlatılmaktadır. CenÂb-ı Hak, hata yapan kulunun hemen bunu fark ederek hatasından donmesini bekler. Gunduz gunah işleyenin, uzerinden bir gun bile gecmeden hemen gece tovbe etmesini arzu eder. Gece gunah işleyenin de hemen gunduzunde tovbeye sarılmasını ister. Kur ’Ân-ı Kerim ’de, tovbede acele eden kullarından ovguyle bahsederek şoyle buyurur:
“Onlar, bir kotuluk yaptıkları veya kendilerine zulmettikleri zaman (kucuk buyuk herhangi bir gunah işlediklerinde), Allah ’ı hatırlayıp gunahlarından dolayı hemen tovbe ve istiğfÂr ederler. ZÂten gunahları Allah ’tan başka kim bağışlayabilir ki! Bir de onlar işledikleri gunahta bile bile ısrÂr etmezler.” (Âl-i İmrÂn 3/135)
Âyet-i kerimeden anlaşılan diğer bir husus da şudur: Gunahları sadece Allah TeÂl bağışlayabilir. Gunahlar Allah ’a karşı itaatsizlik mÂnÂsı taşıdığından, ona verilecek cezayı Allah ’tan başka hic kimse affedemez. (Bkz. Âl-i İmrÂn 3/129, 135; A ’rÂf 7/149)
Her zaman tovbe ve istiğfÂrda bulunmak mumkun olmakla birlikte, bu hususta seher vakitlerinin ayrı bir yeri vardır. Tovbe ve istiğfÂrın sabaha karşı yapılmasının daha guzel olduğuna dÂir Âyet ve hadislerde işaretler bulunmaktadır.
Allah ’ın rızÂsı, cennet ve nimetlerinin; seherlerde istiğfÂr eden takv sahibi kullara Âit olduğu bildirilir. (Âl-i İmrÂn 3/15-17)
Diğer bir Âyet-i kerimede de:
“O muttakîler, geceleri pek az uyurlar, seher vakitlerinde de istiğfÂra devam ederler” buyrulur. (ZÂriyÂt 51/17-18)
Bu sebeple selef-i sÂlihîn arasında seher ve fecir vakti, “İstiğfÂr ve dua vakti” olarak bilinir ve ona gore îtin gosterilir. (Heysemî, VII, 47; MubÂrekfûrî, Tuhfetu ’l-ahvezî, II, 473-474; İbni Hacer, Telhîsu ’l-habîr, IV, 206)
TOVBE KAPISI NE ZAMANA KADAR ACIK? Ucuncu hadisimizde ifade edildiğine gore CenÂb-ı Hak, kıyÂmetin buyuk alÂmetlerinden olan “Guneş ’in batıdan doğuşu”na kadar tovbeleri kabul etmeye devam eder. Guneş ’in batıdan doğduğunu gordukten sonra tovbe eden insanları ise affetmez. Cunku bu buyuk hÂdiseyi gordukten sonra Allah ’a inanmayan kimse kalmaz. Dolayısıyla imtihan da bitmiş olur. Asıl mesele imtihan devam ederken tovbe edebilmektir.
CenÂb-ı Hak şoyle buyurur:
“Rabbinin bazı alÂmetleri geldiği gun, onceden inanmayan veya imanıyla bir hayır kazanmayan kimseye artık imÂnı fayda vermez.” (En ’Âm 6/158)
Allah Resûlu, batı taraflarında bulunan bir kapıdan bahsetmiş ve genişliğinin suvÂri gidişiyle yetmiş yıl olduğunu haber vermiştir.
Şamlı muhaddislerden SufyÂn bin Uyeyne, bu kapıyı acıklayarak şoyle demiştir:
“Allah gokleri ve yeri yarattığı gun, bu kapıyı tovbe icin acık olarak yarattı. Guneş battığı yerden doğuncaya kadar o kapı kapanmayacaktır.” (Tirmizî, DeavÂt, 98/3535; TahÂret, 71; Ayrıca bkz. NesÂî, TahÂret, 97, 113; İbni MÂce, Fiten, 32)
Evet, “Tovbe Kapısı” kıyÂmete kadar acık kalacaktır, lÂkin herkesin kıyÂmete kadar yaşama garantisi yoktur. Daha da onemlisi herkesin kıyÂmeti kendi olumudur. Bu sebeple dorduncu hadisimizde canın boğaza gelmesi, Âdeta Gu-neş ’in batıdan doğmasına benzetilmiştir. Kişi oleceğini kesin bir şekilde anlayınca tovbe etmesinin bir anlamı kalmayacak, faydası da olmayacaktır.
CenÂb-ı Hak şoyle buyurur:
“Kotuluk işlemeye devam eden, olum gelip catınca da «Artık tovbe ettim» diyen kimseler ile kÂfir olarak olenlerin tovbesi gecersizdir.” (Nis 4/18)
Eceli gelen kimseye zaman tanınmayacağı, vaktinin bir an bile geciktirilmeyeceği de bircok def Kur ’Ân-ı Kerim ’de ifade edilmiştir. (A ’rÂf 7/34; Yûnus 10/49; Hicr 15/5; Nahl 16/61; Mu ’minûn 23/43; MunÂfikûn 63/11)
Diğer taraftan insana tÂyin edilen eceli Allah ’tan başka kimse bilemez. Butun insanların en fazla merak ettiği muammÂ, olum meleği ile ne zaman karşılaşacakları meselesidir. Umûmiyetle olum onları Âniden yakalar. Oyleyse tovbeyi asl geciktirmemelidir. Yapılan bir yanlışın ardından hemen tovbe ve istiğfÂra sarılmalıdır. “Tovbemi bozmaktan korkuyorum. Onun icin ileride tovbe ederim” şeklinde duşunmek cok yanlıştır. İnsan ne kadar tovbesini bozmuş da olsa yine tovbeye sarılmalıdır. Ancak bu hususta samîmî olmaya gayret etmelidir. Zira hem gunah işleme niyeti taşıyıp hem de tovbe etmenin bir anlamı yoktur. İnsan her gunahtan sonra, bir daha bozmamak niyetiyle tovbe etmelidir.
TOVBENİN KABUL EDİLMESİNİN ŞARTLARI Tovbenin kabul edilebilmesi icin koşulan şartlar da bunu gostermektedir:
İşlenen gunahı terk etmek. Onu yaptığına pişman olmak. Bir daha yapmamaya azmetmek. Kul hakkına girmişse, onu odeyerek helalleşmek. Bundan sonra nefsine mağlup olarak tekrar gunah işlerse, yapılacak iş yine samîmî bir şekilde tovbe ve istiğfÂra yonelmektir. Cunku Yuce MevlÂmız biz kullarına cok merhametlidir. O ’ndan umîd kesilmez. O ’nun rahmetinden ancak kÂfirler umîd keser. (Yûsuf 12/87)
CenÂb-ı Hak, gunah işleyerek kendilerine zulmeden kullarını acele tovbe etmeye dÂvet ederek şoyle buyuruyor:
“De ki: Ey nefislerine zulmetmekte aşırı giden kullarım! Allah ’ın rahmetinden umîdinizi kesmeyiniz! Cunku Allah butun gunahları affeder. Muhakkak ki O, Gafûr ve Rahîm ’dir. (Onun icin umidinizi kesmeyin de) başınıza azap gelmeden evvel tovbe ile Rabbinize yonelin ve O ’na teslim olun. Yoksa yardım goremezsiniz.” (Zumer 39/53-54)
Allah ’ın rahmetinden umit keserek serkeşlik yapmaya devam etmek veya azÂbından emin olarak gunaha aldırış etmemek doğru değildir. Mu ’min ne kadar gunah işlerse işlesin korku ve umid arasında olmalı, Rabbinden yuz cevirmemeli ve bir an evvel tovbeye yonelmelidir. Zira:
“Allah, kufurde ve gunahta ısrar eden hic kimseyi sevmez!..” (Bakara 2/275-276)
CenÂb-ı Hak vakti gecmeden hakkıyla tovbe edenleri affettiği gibi gunahlarını da sevaba cevirmektedir.
Âyet-i kerimede bu durum şoyle mujdelenir:
“Ancak tovbe ve iman edip sÂlih ameller işleyenler başkadır; Allah onların kotuluklerini iyiliklere cevirir. Allah cok bağışlayıcıdır, engin merhamet sahibidir.” (FurkÂn 25/70)
Ancak Âyetten şu da anlaşılıyor ki, tovbe ve istiğfÂr sadece dilde ve gonulde kalmamalı, salih amellerle tasdîk ve takviye edilmelidir. Zira gunahlardan sonra yapılan salih ameller, gunahların menfi tesirini ortadan kaldırmaya yardımcı olur. (Hûd 11/114)
Nitekim Resûlullah, gunahından tovbe etmek isteyen bir kişiye, annesine iyilikte bulunmasını tavsiye etmiştir. Annesinin hayatta olmadığını oğrenince de teyzenin anne makÂmında olduğunu ifade ederek ona iyilikte bulunmasını soylemiştir. (Tirmizî, Birr, 6; Ahmed, II, 13-14)
Aynı şekilde, bazı gu¬nahlardan arınmanın bir yolu olan keff¬ret de, fakirleri doyurup giydirmek, kur¬ban kesmek veya oruc tutmak sûretiyle nefsi gunah kirlerinden temizlemeyi hedefler. (MÂide 5/89, 95; MucÂdele 58/3-4)
İSTİĞFAR ETMENİN FAZİLETİ VE FAYDALARI Beşinci hadisimizde, istiğfÂrı dilden duşurmemenin fazileti ve faydaları beyan edilmektedir.
Allah ’a cokca istiğfÂr edildiği takdirde gunahlar bağışlanacağından, CenÂb-ı Hak temiz kullarına rahmetini sağanak hÂlinde yağdırmaya başlayacak, onları her turlu sıkıntı, bel ve musîbetlerden kurtaracak ve kendilerine bol bol nimetler ihsÂn edecektir.
Hz. Omer devrinde kuraklık olmuştu. İnsanlar kıtlığa mÂruz kaldılar. Halîfe ’ye yağmur duasına cıkmayı teklif ettiler. Herkes toplanınca Hz. Omer yağmur duası yapmak uzere minbere cıktı. İstiğfar etmeye başladı. Sadece istiğfar ediyor, başka bir şey soylemiyordu. Bir muddet boyle devam ettikten sonra minberden indi. Orada bulunanlar şaşkınlık icinde:
“–Ey Mu ’minlerin Emîri, yağmur duası icin cıktınız, lÂkin hic dua yaptığınızı duymadık. Sadece istiğfar edip indiniz?!” dediler. Hz. Omer:
“–İstediğiniz rahmeti, kendisiyle yağmurun indirildiği sem anahtarlarıyla taleb ettim” buyurdu ve sozune delil olarak şu Âyet-i kerimeleri getirdi:
“Dedim ki: Rabbinize istiğfÂr edin/bağışlanma dileyin; cunku O cok bağışlayıcıdır. (İstiğfÂr edin ki) uzerinize gokten bol bol yağmur indirsin, mallarınızı ve oğullarınızı coğaltsın, size bahceler ihsan etsin, sizin icin ırmaklar akıtsın.” (Nûh 71/10-12)
“(Hûd -aleyhisselam- der ki Ey kavmim! Rabbinize istiğfÂr edin; sonra da O ’na tovbe edin ki, uzerinize semÂyı (yağmuru) bol bol gondersin ve kuvvetinize kuvvet katsın. Gunah işleyerek (Allah ’tan) yuz cevirmeyin!” (Hûd 11/52)
“(Şuayb -aleyhisselam- şoyle der Rabbinize istiğfÂr edin; sonra tovbe edip O ’na yonelin. Muhakkak ki Rabbim cok merhametlidir, (mu ’minleri) cok sever.” (Hûd 11/90)
Âyetleri okuyan Hz. Omer, sozunu şoyle bağladı:
“–O hÂlde Rabbinizden hatÂlarınızı ve gunahlarınızı affetmesini isteyin, samîmî bir şekilde tovbe edin ve Allah ’a yonelin!” (Beyhakî, es-Sunenu ’l-kubrÂ, III, 351-351)
Demek ki gunahları bırakarak Allah ’tan af istemek, semÂları acan bir anahtardır. İnsanlar gunahlarını bırakıp CenÂb-ı Hak ile aralarını duzelttiğinde, gok kapıları acılarak her turlu rahmet yağmaya başlayacaktır.
Bir defÂsında Hasan-ı Basrî Hazretlerine dort kişi gelerek biri kuraklıktan, diğeri fakirlikten, oteki cocuklarının azlığından, bir başkası da tarlasının verimsizliğinden şikÂyet etmişti. Buyuk velî, onların her birine istiğfÂrı tavsiye etti. Yanındakiler:
“–Efendim, bu insanların dertleri farklı farklı olmasına rağmen, siz hepsine aynı şeyi tavsiye ettiniz?!” dediler.
Hasan-ı Basrî Hazretleri de onlara Hz. Omer gibi Nûh sûresinin 10-12. Âyet-i kerimelerini okuyarak cevap verdi. (Aynî, Umdetu ’l-KÂrî, XXII, 277; İbni Hacer, Fethu ’l-BÂrî, XI, 98)
Altıncı hadisimizde insanların, istiğfÂr ettikleri muddetce ilÂhî azÂba mÂruz kalmayacakları ifade edilmektedir. Cunku istiğfÂr, onlar icin dunyevî azaplara siper olduğu gibi uhrevî azaptan da kurtuluş vesîlesidir. İlÂhî bir eman ve emniyettir.
TOVBE EDENLERE VADEDİLEN MUJDE Yedinci hadisimizde kıyÂmet gunu amel defterinde cokca istiğfÂr bulan kimseler mujdelenmekte, “Onlara ne mutlu!” denilmektedir.
Oyleyse ihlÂs ve samîmiyetle istiğfÂra devam etmeliyiz. Ancak istiğfÂr dilde kalırsa kıyÂmet gunu amel defterinde gorunmeyebilir. Bu sebeple istiğfara kalp ve gonlun iştiraki şarttır.
Sekizinci hadisimizde Allah Resûlu, dua ve tovbenin her nev ’ini icine alan bir istiğfÂr oğretmektedir. Ehemmiyetine binÂen de onu “Seyyidu ’l-İstiğfÂr: İstiğfÂrların efendisi, en ustunu” diye isimlendirmektedir. Bu istiğfÂrı dilimize vird edinerek her gun okumamız, dunya ve Âhiretimiz icin buyuk bir bereket vesîlesidir. Ezelde Allah ’a verdiğimiz soz ve ahdin, her gun yenilenmesidir. Dolayısıyla boylesine faziletli dua ve istiğfarları, ecdÂdımızın yaptığı gibi, camilerde namazlardan sonra okuyarak herkesin ezberlemesini sağlamak, ne guzel bir hayır olur. HÂlkımız başlarındaki dinî onderlerin bu tur yonlendirmelerine muhtac durumdadır.
SEYYİDU ’L İSTİĞFAR DUASI Resûl-i Erkem Efendimiz, istiğfÂrın en guzel şeklini beyan sadedinde buyurmuşlardır ki:
“İstiğfÂrın efendisi ve en ustunu şoyle demendir:
«AllÂh ’ım! Sen benim Rabbimsin. Sen ’den başka ibadete lÂyık hicbir ilÂh yoktur. Beni Sen yarattın. Ben Sen ’in kulunum. Ezelde Sana verdiğim sozumde ve vaadimde hÂl gucum yettiğince durmaktayım. İşlediğim kusurların şerrinden Sana sığınırım. Bana lûtfettiğin nîmetleri yuce huzûrunda minnetle anar, gunahımı îtirÂf ederim. Beni affet, şuphe yok ki gunahları Sen ’den başka affedecek kimse yoktur.»”
Allah Resûlu, sozlerine şoyle devam etmişlerdir:
“Her kim, bu Seyyidu ’l-İstiğfÂr ’ı sevÂbına ve fazîletine butun kalbiyle inanarak gunduz okur da o gun akşam olmadan olurse, o Cennet ehlindendir. Yine her kim, sevÂbına ve fazîletine gonulden inanarak gece okur da sabah olmadan olurse, o kişi de Cennet ehlindendir.” (BuhÂrî, DeavÂt, 2, 16; Ebû DÂvûd, Edeb, 100-101; NesÂî, İstiÂze, 57/5519; Tirmizî, DeavÂt, 15/3393)
Şunu da hatırlatalım ki, insan tovbe ve istiğfÂra guvenerek gunah işleme gafletinde bulunmamalıdır. Bu tamamen şeytanın aldatmasıdır. “Allah affeder!” diye gunaha giren kimse, ondan kurtulamayıp daha ileri gidebilir. Veya tovbe etmeye vakit bulamadan tovbelerin kabul edilmediği olum Ânıyla yuz yuze gelebilir.
Yuce Rabbimiz bizi şoyle îkaz eder:
“…Bilin ki, Allah ’ın verdiği soz gercektir. Sakın dunya hayatı sizi aldatmasın ve şeytan, Allah ’ın affına guvendirmek sûretiyle sizi kandırmasın.” (LokmÂn 31/33. Ayrıca bkz. FÂtır 35/5)
Şu bir gercektir ki, gunah olan bir davranışı hic yapmamak, affedilmekten daha ustundur. GunahkÂr bir insan tovbe edip affedilse bile, cok şeyler kaybeder. MevlÂn Hazretleri bunu ne guzel ifade eder:
“Evet, af vardır. LÂkin hırsız affedilse bile, canını kurtardığı icin sevinir. Yoksa vezîr veya hazîne emîni olmak hırsız icin mumkun mudur?” (Mesnevî, c. V, beyt no: 3153-3154)
Kaynak: Dr. Murat Kaya, Efendimiz ’den Hayat Olculeri, Erkam Yayınları
İslam ve İhsan