Ebû Zer radıyallahu anh ’den rivayet edildiğine gore Nebî sallallahu aleyhi ve sellem şoyle buyurdu: “Ummetimin iyi-kotu butun amelleri bana gosterildi. İyi işlerinin icinde, gelip gecenlere eziyet veren şeylerin yollardan kaldırılmasını da buldum. Kotu amelleri arasında da mescidde temizlenmeden bırakılmış balgamı gordum.” (Muslim, MesÂcid 57. Ayrıca bk. İbni MÂce, Edeb 7)Ummetin butun amelleri konusunda Hz. Peygamber ’in bilgilendirilmesi onun bir ozelliğidir. Peygamber Efendimiz burada belki bir cok insanın iyilik ve kotuluk olduğu hakkında herhangi bir fikre sahip bulunmadığı iki konuyu dikkatlere sunmaktadır.

Gelip gecenleri rahatsız eden, yani yaya ve vasıta trafiğini şu veya bu şekilde sıkıştıran, engelleyen sebeplerin yollardan uzaklaştırılmasını, iyilik ve hayır olarak oğutlemektedir. Yollardaki cer-cop, taş-toprak, tukruk-balgam gibi tabiî; afiş, reklam, yazı, resim, yaya kaldırımına park edilmiş otomobil gibi sun ’î rahatsızlık Âmillerinin tumunun yollardan temizlenmesi tam bir iyiliktir. Şehirleşme anarşisinin yaşandığı gunumuzde ve ozellikle de buyuk şehirlerde bunun ne kadar buyuk bir anlam taşıdığını bu şehirlerde yaşayanlar pek iyi bilirler.

MUSLUMANDA İYİLİK BİLİNCİ OLMALI

Bu ikazın trafik yoğunluğunun olmadığı bir donemde ve bolgede yapıldığını duşunecek olursak, İslÂm ’daki iyilik ve hayır idealinin ne kadar koklu ve toplumları ne olcude kuşatıcı olduğunu anlamakta gucluk cekmeyiz. O halde yolları temizlemek başlı başına bir iyiliktir. Yururken ayağın ucuyla yol ortasından kenara atılacak bir taş bile, bir iyilik olarak değerlendirilmektedir. Yeter ki iyilik duşunce ve bilincine sahip olunsun.

Mescidlerin temizliği elbette cok daha onem arzetmektedir. Hz. Peygamber devrinde olduğu gibi zemini kumlu-cakıllı mescidlerde tukuruk ve balgam gibi şeylerin meydanda bırakılması bir “kotu amel”dir. Bizim memleketimizde cÂmî ve mescidlerin zemini genellikle betondur ve halı-kilim kaplıdır. Boyle olunca buralara tukurulmesi ve balgam atılması asl duşunulemez. Herkesin yanında bir mendil taşıması, ihtiyac duyması halinde bu mendili kullanması gerekir. Aksi halde mÂbed nezÂhetine aykırı davranılmış olur ki, bu da gunahtır. İbadet edelim derken gunah işlemenin hicbir anlamı yoktur. Ozellikle kırsal kesimlerde cami gorevlilerinin mescid temizliği konusunda cemaati iyice eğitmesi gerekir.

İnsanları rahatsız eden bu şeylerin mescid dışında da meydanda bırakılması, sokak ve yollara tukurulmesi aynı şekilde birer kotuluk, cirkinlik ve gunahtır. Boyle şeylere rastlayanların onları gidermesi de bir toplum hizmeti ve iyiliktir. Musluman sadece kapısının onunun temizliğinden değil, gectiği her yerin temizliğinden sorumludur.

HADİSTEN OĞRENDİKLERİMİZ

1- Hayır işleri pek ceşitlidir. Gelip gecenlere sıkıntı veren şeyleri yollardan; tukuruk ve benzerlerini de mescidlerden gidermek birer iyiliktir.

2- İnsanlara faydası olan işler yapılmalıdır.

3- Mescidlere saygı gosterilmeli, mescid edeblerine uyulmalıdır.

4- Musluman gectiği yerde pislik bırakmayan insandır.

Kaynak: Riyazus Salihin, Hadis-i Şerif Tercumesi, Erkam Yayınları
İslam ve İhsan