İnsanlık tarihinde haksız yere ilk kan dokme hÂdisesi, Âdem aleyhisselÂm ’ın cocukları arasında vukû bulmuştur.Bir hayra veya bir şerre vesile olmak, mukÂfat veya cezaya ortaklığı da beraberinde getirir. Hadisler ışığında bu konu şoyle anlatılır:

İbni Mes ’ûd radıyallahu anh ’den rivayet edildiğine gore, Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem şoyle buyurdu:

“Haksız olarak oldurulen her kişinin kanından bir pay, Âdem ’in ilk oğluna ayrılır. Cunku o, insan oldurme cığırını ilk başlatan kişidir.” [1]

İNSANOĞLUNUN YAPTIĞI İLK KOTULUK


Âdem aleyhisselÂm ’ın ilk oğlu KÂbil ’dir. O, kucuk kardeşi HÂbil ’i haksız yere oldurmuştu. Bu olay, yeryuzunde ilk kan dokme hÂdisesidir. Bazı rivayetlerde bu cinayetin evlenme yuzunden işlendiği belirtilir.KÂbil, işlediği bu haksız cinayetle kotu bir cığır acmış ve gunahkÂr olmuştu. Bu kotu cığırda yuruyen herkesin gunahından bir hisse KÂbil ’e ayrılır. Daha onceki hadiste ifade edildiği gibi, cinayet işleyenlerin gunahından da bir şey noksanlaşmaz.

Haksız yere bir cana kıymak, İslÂm nazarında en buyuk suc ve gunahlardan sayılır. Peygamberimiz, “kıyamet gununde insanlar arasında ilk gorulecek dava, kanlarla ilgili olacaktır” (BuhÂrî, DiyÂt 1) buyurur. Bu hadis, sebepsiz yere ve haksız olarak bir insanın hayatına son vermenin en buyuk gunahların başında geldiğini gosterir. Kıyamet gununde ilk once cÂni ve kÂtillerin hesaba cekilmesinin sebebi de budur.

Burada, “Kimse kimsenin gunahını yuklenmez” [FÂtır sûresi (35), 18] Âyetiyle bu hadisin aykırı duşmesi soz konusu değildir. Âyet “sucun şahsiliği” prensibini ifade etmektedir. Hadis ise, suca azmettirme, tahrik ve teşvik etmenin vebalini ortaya koymaktadır. Bu iki husus bugunku hukukta da ayrı iki durum olarak değerlendirilmektedir.

[1] BuhÂrî, CenÂiz 33, Enbiy 1, DiyÂt 2, İ ’tisÂm 15; Muslim, KasÂme 27. Ayrıca bk. Tirmizî, İlm 4; NesÂî, Tahrim 1; İbn MÂce, DiyÂt 1.

Kaynak: Riyazus Salihin, Hadis-i Şerif Tercumesi, Erkam Yayınları
İslam ve İhsan