Hazreti Peygamber devrinde hadisler şu yollarla oğrenilirdi. İşte hadis oğrenme yolları...MUZAKERE

Sahabenin bir coğu ceşitli işlerinden dolayı her zaman Hazreti Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem'in yanında bulunamıyorlardı. Dolayısıyla O'nun soyledik­lerini ve yaptıklarını her zaman duyma veya gorme imkÂnına da sahip değillerdi. Hadisi bizzat Hazreti Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem ’den duyan sahabelerle muzakere ederek oğrenirlerdi. Enes b. Malik'in şu sozu bu hususa iş‏aret etmektedir:

"Bizler Hazreti Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem'in yanında olduğumuz zaman işittiklerimizi kendi aramızda iyice belleyinceye kadar muzakere ederdik". Bu muzakere daha cok Hazreti Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem'in mescidinde ve suffe denilen fakir ve kimsesiz sahabîlerin barındığı kısımda olurdu.

EZBERLEME

Hazreti Peygamber devrinde hadisleri oğrenme ve nakletme yollarının en onemlilerinden biri de ezberleme idi. Bu ezberleme faaliyetinde Hazreti Peygamber'in "Biz'den bir hadis işitip de onu ezberleyen ve sonrada başkasına tebliğ eden kimsenin Allah yuzunu ağartsın"[1] şeklindeki hadisi etkili olmuştur.

YAZMA

Daha once de belirttiğimiz gibi Hazreti Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem'in hadis yazımına musaade etmesinden sonra, bircok sahabe ezberledikleri hadisleri yazıyla da tespit etmişler, hafızasına guvenemeyen bazıları ise yazma işine daha cok onem vermişlerdir.

İLİM MECLİSLERİ

Sahabe zaman zaman Hazreti Peygamber'in cevresine oturur, O'nu dinler, soylediklerini oğrenirdi. Genellikle namazlardan sonra yapılan bu toplantılarda bulunan sahabîler, O'nun emirlerini, tavsiyelerini, nasihatlerini dinlerler boylece hadisleri oğrenmiş olurlardı.

SORU SORMA

Soru sorma yontemi sahabilerin hadis oğrenmelerinde etkili bir yol olmuştur. Hazreti Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem kendisine sorulan sorulara cevap verirken onların bilgi ve anlayış seviyelerini dikkate alırdı. Tekrar tekrar soru sorulmasını onlemek icin, sorulara etraflıca cevap verirlerdi.

Mesela herhangi bir yabanî hayvanın etinin yenilip yenilemeyeceğini soran bir kimseye, sadece o hayvanın eti hakkında değil, yabanî hayvanların hangilerinin etinin yenilip, hangilerinin yenilmeyeceğini de acıklarlardı.

TAKİP

Sahabe'den bazıları, Hazreti Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem'in devamlı yanında bulunur ve O'ndan hadis oğrenirlerdi. Bunların en meşhuru Ebu Hureyre (r.a.) ’dır. O, şoyle diyor: "Muhacir kardeşlerimiz carşıda, ticarette, ensar kardeşlerimiz bağ, bahce gibi malları başında calışmakla meşgul oluyorlardı. Ebu Hureyre ise karın tokluğuna Hazreti Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem'e hizmet ediyor, onların gormediklerini gorup bilmediklerine şahid oluyordu."

[1] Tirmizî, İlim, 2628
İslam ve İhsan