Ezanı işiten kimsenin cemaate gitmesi gerekir. Makul bir ozurden dolayı camiye gidemeyen kimsenin ozru makbul olur ancak aşağıdaki hadiste de ifade edildiği gibi Âm da olsanız cemaate devam etmemiz Peygamber Efendimiz (s.a.v.) tarafından tavsiye edilmiştir.Ebû Hureyre radıyallahu anh ’den rivayet edildiğine gore, Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem ’e Âm bir adam gelip:

– Y Resûlallah! Beni mescide goturecek bir kimsem yok, diyerek namazı evinde kılabilmek icin Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem ’den kendisine musaade etmesini istedi. Peygamber Efendimiz de musaade etti. Âm donup giderken Resûl-i Ekrem onu cağırarak:

– “Sen namaz icin ezan okunduğunu işitiyor musun?” diye sordu. ÂmÂ:

–Evet, cevabını verdi. Peygamber aleyhisselÂm:

– “O halde davete icÂbet et, cemaate gel” buyurdular.

(Muslim, MesÂcid 255. Ayrıca bk. NesÂî, İmÂmet 50)

EZANI İŞİTEN KİMSE CAMİYE GİTMELİ

Resûl-i Ekrem Efendimiz ’e gelen Âm sahÂbî, bazı rivayetlerde acıkca belirtildiği gibi İbni Ummu Mektûm idi. O Âm olmasına rağmen cemaate iştiraki arzu etmekte, ancak kendisine yardımcı olup camiye goturecek bir kimse olmaması sebebiyle namazları evinde kılmak icin Peygamber Efendimiz ’den musaade istemekteydi. Efendimiz ’in once kendisine bu konuda izin verip sonra vazgecmesini hadis şÃ‚rihleri ceşitli şekillerde yorumlamışlar, bunun Peygamberimiz ’in bir ictihadının vahiyle tashihinden kaynaklandığını soyleyenler olduğu gibi, kendi ictihadını değiştirdiği tarzında anlayanlar da olmuştur.

Resûl-i Ekrem ’in ezanı duyup duymadığını sorması uzerine, duyduğunu soyleyince “O halde cemaate gel” sozunden hareketle bazı Âlimler ezanı işiten kimsenin farzı eda icin cemaate gelmesinin vÂcip olduğuna kanaat getirmişlerdir.

İmam Nevevî, cemaatle namaz farz-ı ayındır diyenlerin delillerinden birinin bu hadis olduğunu soylemiştir. Şayet farz-ı kifÂye olsaydı, ona boyle demez, ozrunu kabul ederdi. Bazı Âlimler, bu emir kesinlik ifade etse bile, yerine getirilmediği, yani namaz kılmak icin camiye gelinmeyip tek başına kılındığı takdirde, yapılan bu ibadeti boşa cıkaran değil, kişiyi cemaat faziletinden mahrum bırakan bir emir olduğunu soylemişlerdir.

Mesel ozru olan kimselerin cemÂate gitmesinin zaruri olmadığında ummetin icmÂı vardır. Alî el-KÂrî ise, bu ve buna benzer hadislerin, muslumanları daha faziletli olan amellere, ibadet ve taate etkili bir şekilde teşvik ettiğini ifade eder.

Kaynak: Riyazus Salihin, Hadis-i Şerif Tercumesi, Erkam Yayınları
İslam ve İhsan