İslam ’a gore Muslumanın ortunme edebi nasıl olmalıdır?Hak dostları, beşer nazarlarından uzak tenhÂlarda bile mustesn bir edep uzere olurlar. Mesel namazda Hakk ’a karşı bir ihtiram ifÂdesi olan başı ortmek, dÂimî bir ibÂdet iklîminde yaşayan Hak dostlarının namaz dışında da riÂyet ettikleri bir edeptir.
SahÂbeden biri, kimsenin olmadığı bir yerde giyim husûsunda rahat davranıp davranamayacağını sorduğunda, Peygamber Efendimiz :
“Allah, kendisinden hay edilmeye, insanlardan daha lÂyıktır.” buyurmuştur. (Ebû DÂvud, HammÂm, 2/4017)
Gonul dunyaları İslÂmî terbiye ile yoğrulmuş olan ecdÂdımız da, edep, iffet ve nÂmus mevzuunda, butun cihÂnın hayran olduğu muhteşem bir ahlÂkî seviye sergilemişlerdir.
MUSLUMANIN ORTUNME EDEBİ Nitekim son derece mutaassıp bir Protestan papazı olan Salomon Schweigger, SeyahatnÂme ’sinde Muslumanları anlatırken şoyle demiştir:
“Muslumanlar, hamamda bile bir ortu kuşanıyorlar. Ne kadar edepli insanlar! Edep ve nÂmusu, bu barbar dediğimiz kimselerden oğrenmemiz lÂzım.”
Ortunmek insana Âit bir keyfiyettir. Diğer mahlûkat icin ortunmek mevzubahis değildir. Ayrıca ortunmek, fıtrî bir kulluk edebidir. Nitekim Hazret-i Âdem ile Hazret-i HavvÂ, cennette başka insanlar olmadığı hÂlde hay ettiler; telÂş icinde yapraklarla ortunmeye calıştılar. Demek ki, ortunme ve onun mÂnevî sÂikı olan edep ve hayÂ, insanoğlunun fıtratında bulunan en koklu vasıflardandır.
AllÂh ’a karşı duyulması gereken edep, O ’na yakınlık derecelerine gore butun varlıkları da şumûlune alır. AllÂh ’ın zÂtına karşı edepten sonra gelen ikinci buyuk edep ise, Allah Rasûlu (s.a.s.) Efendimiz ’e karşı olan edeptir.
Kaynak: Osman Nûri Topbaş, Hak Dostlarının Ornek AhlÂkından 1, Erkam Yayınları


İslam ve İhsan