Peygamber Efendimiz yarı vahşî bir cahiliye toplumundan, dunyanın gelmiş-gecmiş en fazîletli medeniyetini inşa eden bir Asr-ı Saadet toplumunu nasıl yetiştirdi? Peygamber Efendimiz ’in talebeleri ve eğitim metodları...Guzel ahlÂkı tamamlamak uzere Âlemlere rahmet olarak gonderilen Peygamber Efendimiz yarı vahşî bir cÂhiliye toplumundan, dunyanın gelmiş-gecmiş en fazîletli medeniyetini inşÃ‚ eden bir Asr-ı SaÂdet toplumu yetiştirdi. Fahr-i KÂinat Efendimiz ne oğretti, nasıl oğretti, ne hÂsıl etti ki 23 sene gibi kısa bir surede boyle muhteşem bir saÂdet toplumu meydana geldi?
Ve bugun bizler, Allah Resûlu ’nun 14 asır sonra gelen ummeti olarak yeniden Asr-ı SaÂdet heyecanıyla yaşayabilmek, yeniden dunyayı fazîletler medeniyetinin o mustesn değerleriyle buluşturabilmek icin nasıl bir ruh ve heyecana muhtacız?
Peygamber Efendimiz ’i doğru anlamak icin hayatının pek cok yonuyle derinlemesine incelenmesi gerekir. Ş
–Allah bizi niye dunyaya gonderdi?
–Gercek ilim nedir, tahsil nedir?
–Biz hangi ilmi tahsil etmeye geldik?
–İlmin gayesi nedir?
İlmin gayesi; “لِيَعْبُدُونِ” AllÂh ’a kul olmak.
Bu cihan; AllÂh ’a kul olmak icin kurulmuş bir dershÂne, insanın bir endam aynası… İnsan dunyaya gelecek, CenÂb-ı Hakk ’ın takdir ettiği omur kadar, bu dunyada bir imtihandan gececek, ondan sonra ebedî/bitmeyen bir hayata devam edecek.
Kulluğun hedefi ne? “لِيَعْرِفُونِ” yani CenÂb-ı Hakk ’ı kalpte tanıyabilmek, boylece CenÂb-ı Hak ’la kalben beraber olmak sırrından nasîb alabilmek, kÂmil bir mu ’min olabilmek.
CenÂb-ı Hak;
“Biz, Âdemoğlunu mukerrem kıldık...” (el-İsrÂ, 70) buyuruyor. İnsan mukerrem olacak, nefsÂnî arzularını bertaraf edecek, muhteşem olan Cennet ’e lÂyık hÂle gelecek. Zira CenÂb-ı Hak kullarını DÂru ’s-SelÂm ’a davet ediyor.
CenÂb-ı Hak “RahmÂn ve Rahîm”. Peygamber Efendimiz “raûf ve rahîm”. Rabbimiz, bir mu ’minin de Cennet ’e lÂyık olması icin, “rahmet insanı” olabilmesini arzu ediyor.
Bu dunya dershÂnesinde tahsilin-tedrisin gayesi de; bir “rahmet insanı” olabilmek ve bir “rahmet insanı” yetiştirebilmektir. Bu şekilde huzurlu bir dunya inşÃ‚ edebilmektir.
CenÂb-ı Hak, insanın menfî hususiyetlerine dÂir Âyet-i kerîmede buyuruyor:
“…Muhakkak ki o (insan), cok zalim ve cok cahildir.” (el-AhzÂb, 72)
Yani insan “zalûm”dur; en buyuk zulmu kendine yapar, ebedî istikbÂlini helÂk eder.
Onumuzde bitmeyen bir omur olacak. Belki bu dunya hayatı, ebedî hayatın yanında bir zerre bile teşkil etmeyecek. En buyuk zulum, insanın Âhiretini mahvetmek sûretiyle kendi kendine yaptığı zulumdur.
İkinci olarak da; “cehûl” buyruluyor. İnsanın Âhiret saÂdetinden gafil kalıp nicin yaratıldığını unutması. Yani;
“–Nicin dunyaya geldi?
–Kimin mulkunde yaşıyor?
–Gidiş nereye? Bu akış nereye?..” Bunların farkında olamamak…
Bunun icin Rabbimiz, kullarına peygamberler gonderiyor. RivÂyete gore yuz yirmi dort bin kusur peygamber geldi. Her kavme bir peygamber geldi. Yalnız Peygamber Efendimiz mustesnÂ; O, kıyÂmete kadar gelecek butun beşeriyete gonderildi. “Usve-i hasene” yani “ornek şahsiyet” olarak…
Yine CenÂb-ı Hak kullarına kitap ve suhuflar gonderiyor.
Bir de bu cihan, zerreden kureye, atomdan galaksilere kadar, ilÂhî azamet ve kudret tecellîlerinin bir akışı hÂlinde…
Kur ’Ân-ı Kerîm ’den ilk nÂzil olan Âyet; “اِقْرَاْ : Oku!” ile başlıyor.
Peki ne ile okuyacaksın?
“…Rabbinin adıyla okuyacaksın.”
Demek ki CenÂb-ı Hak, okumaya bir husûsiyet veriyor; “Rabbinin adıyla okumak”…
Yani zihninle okuduğunu, kalbinle de okuyacaksın. Gozun, hem zihnine hem de kalbine bir gozluk teşkil edecek. Kalbin; her şeyin ve her oluşun sırrî tarafını, yani hikmetini okuyacak; o şekilde tekÂmul edecek.
Her şey, ilÂhî azametin bir delili. Bu sebeple hicbir şeye boş gozle bakmamak îcÂb ediyor. İlÂhî vitrinleri tefekkur hÂlinde seyredebilmek gerekiyor. Tabi bu da kalbin terakkîsi nisbetinde olu-yor.
ZÂhirî ilimler/musbet ilimler var. Hakk ’a yakınlık zeminini teşkil edecek, kula sermaye olacak dunyadaki ilimler. Boylece kul, -zihnen ve kalben- eserden Muessir ’e, sebepten Musebbib ’e, sanattan SanatkÂr ’a intikÂl ederek CenÂb-ı Hakk ’a vÂsıl olmanın gayre-tinde olacak.
O hÂlde;
FAYDALI İLİM NEDİR? Faydalı ilim; kişiyi Kur ’Ân-ı Kerîm ’de 258 yerde gecen “takv”ya ulaştıran ilimdir.
Takv nedir? NefsÂnî arzuları bertaraf etme, rûhÂnî istîdatları inkişÃ‚f et-tirme, kulun dÂim ilÂhî muşÃ‚hedenin / ilÂhî kameraların altında olduğunu idrak ve şuur hÂlinde olabilmesidir. Kalbin bu duygularla mucehhez bulunması, “takv”nın en muhim alÂmetidir.
CenÂb-ı Hak insanoğluna “az bir ilim verdiğini” beyan buyuruyor. Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- Efendimiz o ilmin şÃ‚hikasındaydı. Nitekim Efendimiz:
“Benim bildiklerimi bilseydiniz (yemezdiniz, icmezdiniz) sahralara duşerdiniz…” buyuruyor. (Bkz. İbn-i MÂce, Zuhd, 19)
MevlÂn Hazretleri de kendi hayatını hulÂsa ederken, zÂhirî ilimlerin zirvesindeki hÂlini “hamdım”; mÂrifetullah tecellîlerine nÂil olup kÂinattaki sırlar kendisine ayÂn olmaya başladığındaki hÂlini “piştim”; CenÂb-ı Hak ’ta fÂnî oluş hÂlini ise “yandım” diye ifade ediyor.
PEYGAMBER EFENDİMİZ NASIL OĞRENDİ? Mekke ’de bir ilim meclisi, bir kutuphane veya mektep yoktu. Bir aşiretti. Herhangi bir din adamı da yoktu. Bir rahip de yoktu, hoca da yoktu. Yetim doğan ve oksuz buyuyen Efendimiz ’in, anne-baba gibi bir istinÂdı da olmadı hayatta.
O ’nun murebbîsi CenÂb-ı Hak ’tı. Hadîs-i şerîfte buyruluyor:
“Beni Rabbim terbiye etti. Edebimi/terbiyemi guzel eyledi.” (Suyûtî, CÂmiu ’s-Sağîr, I, 12)
CenÂb-ı Hak, Rasûlullah Efendimiz ’i terbiye etti. Rasûlullah Efendimiz de CenÂb-ı Hakk ’ın terbiyesiyle ummetini terbiye etti. Bu şekilde, yarı vahşî insanlardan bir Asr-ı SaÂdet medeniyeti inşÃ‚ edildi.
O ’NUN MUSTESN EĞİTİMCİLİĞİ Efendimiz -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- daha evvel bir eğitimci değildi. Nubuvvetten once kırk sene, hic kimseden bir şey oğrenmedi, hic kimseye de bir şey oğretmedi. Bulunduğu toplum, bir cÂhiliye toplumu idi. Kendisi ummî bir kişiydi, yani okuma-yazma da bilmiyordu. Toplum da ummî bir toplumdu. Toplumda okuma-yazma bilen, yok denecek kadar az durumdaydı.
Fakat CenÂb-ı Hak O ’na oyle bir oğretti, oyle bir eğitim verdi ki; O butun kÂinÂta muallim oldu, cihÂna yon verdi.
Diğer safhası:
O ’NUN MUHTEŞEM KUMANDANLIĞI Efendimiz ’in nubuvvetten evvel hic kumandanlığı yoktu. Askerlik de yapmamıştı. ZÂten doğru-durust bir ordu da yoktu. Hep aşiret kavgaları vardı. LÂkin Efendimiz peygamber olduktan sonra, savaşta bile merhamet tevzî etti. Nitekim Bedir ’de, harpten evvel duşman gelip su istedi, Efendimiz duşmanına bile su verdi.
Bir Efendimiz ’in tÂlimatlarına, bir de bugunku duruma bakalım kıyas olarak:
Efendimiz şoyle buyurdu:
“(Ey ummetim! Savaş hÂlinde iken bile);
Zulmetmeyiniz, İşkence etmeyiniz! Cocukları oldurmeyiniz!” (Muslim, CihÂd, 3; Ahmed, V, 352, 358) “(Ey ummetim! Savaş hÂlinde iken bile);
Cocukları, MÂbedlerine cekilip ibadetle meşgul olan (hristiyan, yahudî vs.) kişileri, Kadınları, Yaşlıları ve Savaş hÂrici işler icin kiralanan kişileri oldurmeyiniz! (Ayrıca) Kiliseleri yakıp yıkmayınız, Ağacları koklerinden kesmeyiniz!” (Ahmed, I, 300; TaberÂnî, Kebîr, XI, 224/11562; BuhÂrî, CihÂd, 148; Muslim, CihÂd, 24, 25) İşte ecdÂdımız Osmanlılarda da bunun aynısını goruyoruz. Hicbir zaman, gayr-i muslim halkına dahî zulmetmedi. Hatt halk teşekkur etti…
Efendimiz ’in diğer bir husûsiyeti;
MUHTEŞEM İCTİMÂÎ LİDERLİĞİ Efendimiz -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- daha evvel halk idaresinde bulunmadı. Cocukluğundaki cobanlıktan başka bir idarecilik de yapmadı. Fakat O ’nun kurduğu Medîne İslÂm Site Devleti, medeniyetin zirvesini tesis etti.
Butun mahlûkatı zalimlerin şerrinden kurtardı.
Koleler huzur buldu. Hayvanlar huzur buldu. NebÂtat huzur buldu. Kan golune donen coller huzur buldu…
Mehmed Âkif, bu hÂli ne guzel îzah eder:
Aczin ki ezilmekti butun hakkı, dirildi,
Zulmun ki zevÂl aklına gelmezdi, geberdi!..
Yine diğer taraftan;
O ’NUN MUHTEŞEM HUKUKCULUĞU O bir hukukcu değildi. Hak ve adÂleti tevzî etmek hususunda hicbir tecrubesi de yoktu. LÂkin O ’nun Ved Hutbesi, en mukemmel ve mustesn “İnsan Hakları BeyannÂmesi” oldu. Değişmez bir anayasa oldu.
İlk İslÂm Site Devleti ’ni Medîne ’de kurduğu zaman, Efendimiz hemen ilk anayasayı tesis ettirdi.
O ’nun talebelerinin kısa zamanda meydana getirdiği hukuk ekolleri, beşer aklının yuzlerce yılda yetiştiremediği zirveleri geride bıraktı. Meşhur hukukculardan Solon ve Hammurabi, Ebû Hanîfe ’nin hukuk dehÂsı karşısında cırak bile olamayacak durumda kaldılar...
Mesel Aristo, ahlÂk felsefesinin birtakım kÂnun ve kurallarının temelini atmıştır. Fakat ilÂhî vahiyden uzak olduğu icin onun felsefesini tatbik ederek saÂdete kavuşmuş bir toplum goremeyiz. Cunku filozofların fikir ve fiilleri, vahyin rehberliğiyle olgunlaşmamıştır. Bu sebeple onların getirdikleri sistemler de konferans salonlarından veya kitap satırlarından dışarıya cıkamamıştır.
HÂlbuki Peygamber Efendimiz -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem-, vahy-i ilÂhîden tÂlimat alıyordu. Bu sebeple O ’nun getirdiği nizam, insanlık icin tam bir mukemmellik arz etti. O her sahada zirve oldu, en mustesn oldu. Cunku O ’na, CenÂb-ı Hak oğretti…
O ’NUN TALEBELERİ İslÂm fıkıh metodolojisinin meşhur sîmÂlarından KarÂfî (v. 684) der ki:
“Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- ’in başka hicbir mûcizesi olmasaydı, O ’nun AshÂb-ı KirÂmı yetiştirmesi (yarı vahşî insanları, medenî insanlar hÂline getirmesi) bile, O ’nun peygamberliğinin en buyuk delili olarak kÂfîdir.”
MeselÂ;
Abdullah İbn-i Mes ’ûd Hazretleri… MÂzisi itibÂriyle bir cobandı. Dunyanın hayran olduğu bir Hukuk Mektebi kurucusu oldu. Ebû Hanîfe, o Kûfe Mektebi ’nin talebesi olarak yetişti.
Başka ne oğretti Efendimiz?
KUR ’ÂN ’I OĞRETTİ Yani CenÂb-ı Hakk ’ın tÂlimatlarını oğretti. CenÂb-ı Hakk ’ın insanlığa son cağrısı olan Kur ’Ân-ı Kerîm ’i oğretti.
NASIL OĞRETTİ? Ebû Talha -radıyallÂhu anh- diyor ki:
“Bir gun Hazret-i Peygamber ’in yanına gittim. Aclıktan iki buklum olmuş, belini dik tutabilmek icin karnına taş bağlamıştı. Bu hÂlde AshÂb-ı Suffe ’ye Kur ’Ân tÂlim ediyordu. (Hem de tatbik ettiriyordu.)” (Ebû Nuaym, Hilye, I, 342)
Bu nebevî tÂlim ve terbiyede hikmet tecellîlerine mazhar olan İbn-i Mes ’ûd -radıyallÂhu anh-:
“Biz, yediğimiz lokmaların zikirlerini duyuyorduk.” diyordu. (Bkz. BuhÂrî, MenÂkıb, 25)
Ebû Hureyre -radıyallÂhu anh- diyor ki:
“Herkes hurma bahcelerinde hurma devşirirken, biz Allah Rasûlu ’nun huzûrunda yarı ac olarak ilim tahsil ediyorduk.” (Bkz. BuhÂrî, İlim, 42)
VelhÂsıl, Peygamber Efendimiz ’in o gayretiyle, butun Medîne Kur ’Ân-ı Kerîm muallimleriyle doldu. Efendimiz onları Dunya ’nın her tarafına tevzî etmeye calıştı.
KUR ’ÂN ’IN FAZÎLETİ Kur ’Ân-ı Kerîm, Medîne Site Devleti ’nde bir rûhÂniyet tevzî etti. Zira CenÂb-ı Hak;
“Biz, KurʼÂnʼdan oyle bir şey indiriyoruz ki o, muʼminlere şif ve rahmettir…” (el-İsrÂ, 82) buyuruyor.
CenÂb-ı Hak, Kur ’Ân-ı Kerîm ’in “şif ve rahmet” olduğunu bildiriyor. Biz de -inşÃ‚allah- bu “şif ve rahmet”ten hisseyÂb oluruz…
Kur ’Ân ’ın rahmet oluşuna birkac misal vermek arzu edersek:
CebrÂil -aleyhisselÂm- Kur ’Ân ’ı indirdi, meleklerin en fazîletlisi oldu.
Kur ’Ân, Hazret-i Muhammed -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- ’e indi. O, gelmiş-gecmiş butun rasûllerin seyyidi, “Seyyidu ’l-Enbiy” oldu.
Kur ’Ân, Ummet-i Muhammed ’e indi. Ummet-i Muhammed, en hayırlı ummet, ummet-i merhûme oldu.
Kur ’Ân, RamazÂn-ı Şerîf ’te indi, Ramazan ayrı bir husûsiyet kazandı. On iki ayın ayrı bir guzelliğini taşıdı, en hayırlısı oldu.
Kur ’Ân, Kadir Gecesi indi. CenÂb-ı Hak o geceye bin aydan daha oteye bir fazîlet ihsÂn etti.
Eğer Kur ’Ân bizim de kalbimize ve hayatımıza inerse, insanların en hayırlılarından oluruz -inşÃ‚allah-.
İşte AshÂb-ı KirÂm bu şekilde yetişti. Yani elinden, dilinden, yureğinden rahmet tevzî eden “rahmet insanları” oldular. Biz de oyle oluruz -inşÃ‚allah-…
Onun icindir ki Efendimiz -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem-:
“Sizin en hayırlınız, Kur ’Ân ’ı oğrenen ve oğretendir.” buyurmuşlardır. (BuhÂrî, FedÂilu ’l-Kur ’Ân, 21)
Kur ’Ân nasıl oğrenilip oğretilecek? Yaşayarak oğrenilecek ve oğretilecek.
ÎMÂNI OĞRETTİ ÎmÂnı muhafaza etmek, akÂidi korumak, dînin en zor kısmıdır. Peygamber Efendimiz, risÂletinin Mekke devrinde 13 yıl, ashÂbına akÂid tÂlimi yaptırdı. Îman asabiyeti butun zulumleri bertaraf etti. Hicbir zulme boyun eğmediler. Şehîd oldular, malları-mulkleri gitti; yine de en ufak bir tÂviz vermediler.
SahÂbîler, îmÂnı, cok cetin imtihanlar karşısında dahî muhafaza etmeyi bildiler. Butun nefsÂnî engelleri, gonullerindeki îmanla aştılar.
Hicret ederken de mallarını-mulklerini geride bırakarak, bir kısmı mÂşiyen/yuruyerek, bir kısmı deveyle, o şekilde hicret ettiler.
Sumeyye Hatun ve Hazret-i YÂsir ’in şehÂdetleri esnÂsında sergiledikleri îman dirÂyeti, bizim icin ne buyuk bir fazîlet sahnesidir.
CenÂb-ı Hak o mu ’minler icin Âyet-i kerîmede buyuruyor;
“Allah mu ’minlerden, canlarını ve mallarını kendilerine (verilecek) Cennet karşılığında satın almıştır…” (et-Tevbe, 111)
Yani îman, butun asabiyetlerin uzerine cıktı.
Efendimiz -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem-;
ESAS HAYATIN ÂHİRET HAYATI OLDUĞUNU OĞRETTİ Hendek Harbi ’nin zor zamanlarında, -aclık, soğuk vs.- orada;
“AllÂh ’ım! Esas hayat, Âhiret hayatıdır.” buyuruyordu. (BuhÂrî, Rikāk, 1)
Mekke Fethi ’nde yine -cok başarılı bir muvaffakıyet- orada da bir taşkınlık gelmesin diye;
“AllÂh ’ım! Esas hayat, Âhiret hayatıdır.” buyuruyordu. (BuhÂrî, Rikāk, 1)
VelhÂsıl dÂim kul, esas hayatın Âhiret olduğunu, hayatının hicbir safhasında unutmayacak. DÂimÂ; “يَحْذَرُ الْاٰخِرَةَ” bir “Âhiret endişesi” icinde olacak.
İBADETLERİ OĞRETTİ Namazı Oğretti Namazın hem fıkhî tarafını oğretti, hem de kalbî tarafını oğretti. Kalp ve beden Âhengiyle bir namazı oğretti ki, bu namaz, fahşÃ‚ ve munkerden (yani hayÂsızlık ve kotulukten) kulu koruyacak.
“Benim kıldığım namaz nasıl?..”
SahÂbî Âdeta namazın mÂnevî grafiğini davranışlarında seyretti, hÂlini muhÂsebeye tÂbî tuttu:
“–Gozu yanlış şeyleri seyrediyor mu?
–Kulağı yanlış sadÂlara meylediyor mu?
–Ağzından yanlış kelimeler cıkıyor mu?
–Hayır-hasenÂtı, kazancı nasıl?..”
Butun bunlar, namazın gostergesi oldu.
Cunku CenÂb-ı Hak, lÂyıkıyla ed edilen makbul bir namaz hakkında;
“…Namaz; fahşÃ‚dan ve munkerden (hayÂsızlık ve kotulukten) alıkoyar…” (el-Ankebût, 45) buyuruyor.
Fakat gÂfilÂne kılınan oyle namazlar da var ki Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- Efendimiz onlar hakkında;
“Bir kul namaz kılar, fakat namazının yarısı, ucte biri, dortte biri, beşte biri, altıda biri, yedide biri, sekizde biri, dokuzda biri, hatt ancak onda biri kendisi icin yazılır.” buyurdu. (Ebû DÂvûd, SalÂt, 123, 124)
Yine Efendimiz -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- bu sebeple;
“Namazı benden gorduğunuz gibi kılın.”
“Son namazınız gibi kılın.” buyurdu ve makbul namazı oğretti.
Orucu Oğretti Mideye tutturulan orucun yanında; goze oruc, kulağa oruc, en muhimi vicdana oruc, duygulara oruc tutturulması gerektiğini oğretti. Oruc, O ’na bir merhamet terbiyesi verdi, şefkat terbiyesi verdi, AllÂh ’ın nîmetlerini tefekkur etme terbiyesi verdi…
ZekÂtı, İnfÂkı, Sadakayı Oğretti Mulkun sahibinin CenÂb-ı Hak olduğunu oğretti.
Verirken sevinebilme duygusunu oğretti.
Sevinerek vereceksin. Cunku Âyet-i kerîmede;
“…Sadakaları (CenÂb-ı Hak) alır…” (et-Tevbe, 104) buyruluyor.
İvazsız-garazsız, riyÂsız, “hasbeten lillÂh” verebilmeyi oğretti.
Haccı Oğretti Hac, bir Mahşer provası.
ZarÂfette zirve bir ibadet, tefekkurî bir ibadet.
Cunku şeytan taşlama var. Ot koparma yok, av avlama yok, avcıya avı gosterme yok, fısk yok, cidÂl yok, diğer menfî vasıflar da yok.
Boyle bir haccı oğretti.
FAZÎLETİ ARAMAYI OĞRETTİ SahÂbe, oyle bir fazîleti arıyordu ki; Peygamber Efendimiz ’e “farz mı, vÂcip mi, sunnet mi” diye sormuyordu. Nasıl yapmışsa oyle tekrarlıyordu.
Enes -radıyallÂhu anh- buyuruyor ki:
“Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- Efendimiz ’i bir gun Duh namazı kılarken gordum. O gunden sonra bu namazı hic terk etmedim.”
Bu rivÂyeti nakleden Hasan-ı Basrî Hazretleri de aynı hassÂsiyet icinde şoyle der:
“Hazret-i Enes ’in bu ifadelerinden sonra ben de Duh namazını hic terk etmedim.” (Bkz. TaberÂnî, Evsat, II, 68/1276)
SEHERLERDE UYANMAYI OĞRETTİ Seher vaktinde gunduze hazırlanmayı oğretti. Yani seher vaktinde, mÂnevî gıda ile gonlu ihy etmeyi oğretti.
Gunduzden de geceye hazırlanmayı oğretti. Gunduz de gozunu, kulağını, vicdanını koruyacaksın ki boylece geceye hazırlanacaksın.
Guneş ’in batıp Ay ’ın cıkması; tekrar Ay ’ın batıp Guneş ’in cıkması gibi; geceden gunduze, gunduzden geceye hazırlanarak dÂimî bir takv hayatı yaşamayı oğretti.
TEMİZLİĞİ OĞRETTİ Her bakımdan temizliği oğretti. İnsanlara şirkin, kufrun ve kotu ahlÂkın kirlerinden temizlenmeyi oğretti.
Âyet-i kerîmede buyruluyor:
“(Nefsini kotuluklerden) arındıran kurtuluşa ermiştir.” (eş-Şems, 9)
Maddî bakımdan; abdest ve gusul gibi hukmî temizliği oğretirken, mÂnevî iffet temizliğini de oğretti, kalp temizliğini oğretti ve nefisleri tezkiye etti.
NecÂsetten tahÂreti oğretti. Pasaklı ve derbeder gezmemeyi oğretti.
HÂliyle ve kāliyle İslÂm şahsiyet ve karakterini yaşamayı ve yaşatmayı oğretti.
En muhimi;
HAK ve HUKUKU OĞRETTİ CÂhiliye insanına “hak” mefhûmunu oğretti. Guclunun her zaman haklı olduğunu değil, haklının her zaman guclu olduğunu oğretti.
Diğer taraftan, uzerimizdeki hakları oğretti:
AllÂh ’ın hakkı, RasûlullÂh ’ın hakkı, mu ’minlerin hakkı, mahlûkÂtın hakkı... Bunları oğretti.
Zaman zaman kendisinden misÂl vermek sûretiyle hukukun nasıl tevzî edileceğini oğretti:
“Nihayet ben de sizin gibi bir insanım. Aranızda bazı kimselerin hakları gecmiş olabilir. (Arkasındaki ridÂyı atarak «Kimin sırtına vurmuşsam, işte sırtım; gelsin vursun! Kimin malını sehven almışsam, işte malım; gelsin alsın!»” buyurdu. (Ahmed, III, 400)
Hak ve hukuku yaşayıp tevzî etmeyi oğretti. O ’ndan sonra gelenlerle aynı hak ve hukuk anlayışı devam etti.
Mesel tarihimizde Fatih Sultan Mehmed Han, bir hristiyan mimarla mahkemeye cıktı. Maznun sandalyesine oturdu. Kadı Hı-zır Bey celpnÂme gonderdi. FÂtih ’e esas hitap tarzı olan; “es-SultÂn ibnu ’s-SultÂn, el-GÂzî, Ebu ’l-Feth, Muhammed HÂn-ı SÂnî” diye yazmadı. “Murad oğlu Mehmed! MurÂfaaya gel şu saatte!” dedi.
Fatih mahkemeye gitti. Gitmeyebilirdi. Zira bir devri acıp bir devri kapatan, dunyaya hukmeden bir cihangir idi. Fakat maznun sandalyesine oturdu. Kadı:
“–Şer murÂfaası uzeresin, ayağa kalk!” dedi.
Fatih ayağa kalktı, ifade verdi. Kadı, Fatih ’i suclu buldu. Hristiyan mimar;
“–Boyle bir adÂleti dunyada hic kimse tevzî edemedi.” dedi ve musluman oldu.
Yine Efendimiz -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem-;
GUZEL AHLÂKI OĞRETTİ Cunku İslÂm ’da; “Defi mefÂsid, celb-i menÂfîden evlÂdır.” prensibi gecerlidir. Yani guzel ahlÂka ermek icin once kotu ve cirkin hÂllerin tahliye edilmesi gerekir.
Gonullerden neleri tahliye etmek gerekir?
“EnÂniyet, haksızlık, intikam, hırs, tamah, fitne, kin, gurur, kibir, yalan, gıybet, tecessus…”
Bunlar kalplerden silinecek. Îmanda bunların yeri yok, bunlar kalpten temizlenecek.
Bunların yerine kalpte ne olacak?
İlÂhî muhabbet olacak, merhamet olacak, hizmet olacak, tevÂzu olacak, comertlik, hamiyet, hakşinaslık, adÂlet, kanaat, el-Emîn ve es-SÂdık olabilme, husn-i zan, ihsan, ikram, saygı, insaf, affedicilik, ihlÂs, vakar, edep, sabır, hay gibi guzel vasıflar olacak.
İşte Efendimiz -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- ashÂb-ı kirÂma bu guzel vasıfları oğretti. AshÂb-ı kirÂm bu vasıflarla zirve-leşti.
Efendimiz -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem-;
NEYİ, NEYLE BERTARAF ETMEYİ OĞRETTİ? İptil ve musibetleri, namaz ve sabırla bertaraf etmeyi oğretti:
Hayat surekli med-cezirler icinde, devamlı iptilÂlar var. Neyle mukÂvemet edilecek? Sabır ve namazla… Âyet-i kerîmede:
“Ey îmÂn edenler! Sabır ve namaz ile Allah ’tan yardım isteyin...” (el-Bakara, 153) buyruluyor.
Unutkanlığı zikirle bertaraf etmeyi oğretti:
Peygamber Efendimiz, dÂim zikir hÂlindeydi.
SemÂya bakardı; “Aman y Rabbi!” derdi, CenÂb-ı Hakk ’ı zikrederdi. Onune bakardı, toprağa bakardı; CenÂb-ı Hakk ’ı zikrederdi. Neye baksa CenÂb-ı Hakk ’ı hatırlardı.
O ’nun mubÂrek sîmÂsına nazar kılanlar da AllÂh ’ı hatırlardı. Gonullerin o kıvÂma gelmesini temin etti.
AshÂb-ı kirÂma da “unutkanlığı zikirle telÂfi etmeyi” oğretti. Cunku insan unuttuğu zaman gunah işler. Hic kimse gıybet ederken, dedikodu ederken, bir celme takarken besmele cekmez.
Nankorluğu şukurle bertaraf etmeyi oğretti:
En buyuk fÂcia; nankorluk! İnsanlığa ve vicdana ved etmek! NÂdanlaşmak, kabalaşmak!..
İnsan, AllÂh ’ın verdiği nîmetleri tefekkur edecek, ic dunyasını zenginleştirecek. Boylece nefsÂnî arzulara meyletmekten sakınacak.
Kendine bakacak, kÂinÂta bakacak, ilÂhî ve ekolojik dengeye bakacak. Atoma bakacak, galaksilere bakacak; hucreye bakacak, cesîm varlıklara bakacak; “Aman y Rabbi!” diyecek.
Butun bunlar insana ihsÂn edildi. Âyet-i kerîmede:
“O, goklerde ve yerde ne varsa hepsini, kendi katından (bir lûtfu olmak uzere) size boyun eğdirmiştir. Elbette bunda duşunen bir toplum icin ibretler vardır.” (el-CÂsiye, 13) buyruluyor.
İsyÂnı tÂatle bertaraf etmeyi oğretti:
İnsan; neyin hayırlı, neyin kotu olduğuna, nefsinin hoşlanıp hoşlanmamasına gore karar vermemeli. CenÂb-ı Hak buyuruyor:
“...Sizin icin daha hayırlı olduğu hÂlde bir şeyi sevmemeniz mumkundur. Sizin icin daha kotu olduğu hÂlde bir şeyi sevmeniz de mumkundur...” (el-Bakara, 216)
Bu sebeple olcu, AllÂh ’ın rızÂsı olmalı. Kul, değişen şartlar altında dÂim tevekkul ve rız uzere bulunmaya gayret etmeli.
Peygamber Efendimiz -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem-, TÂif ’te taşlandığı vakit bile;
“Y Rabbi! Sen bana gazaplı değilsen, ben başıma gelen hicbir şeye aldırmam (rÂzı olurum.)” diye niyaz etti. (İbn-i HişÃ‚m, II, 29-30; Heysemî, VI, 35)
Diğer taraftan;
“Gaybı Allahʼtan başkası bilemez.”
Gaybı bilmiyorsun. Belki senin şer bildiğin şey, hayır olarak tecellî edecek; hayır bildiğin, şer olarak tecellî edecek. Bu yuzden Efendimiz -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem-, CenÂb-ı Hakk ’ın kaderine her hÂlukÂrda rız hÂlinde olmayı oğretti.
MeselÂ, cocuğu olmayan biri, buna fazla uzulmemeli, takdîr-i ilÂhîye rÂzı olmalı. Cunku cocuğu olmasının hayır mı şer mi getireceği mechul. Gaybı bilemiyoruz. Şunu da unutmamalı ki, Hazret-i Âişe VÂlidemiz ’in de cocuğu olmamıştı.
Cimriliği comertlikle bertaraf etmeyi oğretti:
Cimrilik; rûhun kanseri, gonul Âleminin viraneye donmesidir. İnsanın, mal-mulk ve paranın putperestliğine meyletmesidir.
Âişe VÂlidemiz buyuruyor:
“Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- Efendimiz ’in aile efrÂdı, Medîne ’ye geldiği gunden vefat ettiği Âna kadar, uc gun arka arkaya buğday ekmeğiyle karnını doyurmadı.” (Muslim, Zuhd, 20)
“Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- omru boyunca iki gun ust uste arpa ekmeği ile doymadan Âhirete intikÂl etti. (BuhÂrî, EymÂn, 22; İbn-i MÂce, Et ’ime, 48)
“Uc ay gecerdi de Efendimiz ’in evlerinde hic ateş yakılmazdı. Hurma ve su ile idare ederlerdi.” (BuhÂrî, Hibe 1; Rikāk 17; Muslim, Zuhd, 28)
Vermek; bir yoksulun, garibin, yalnızın, kimsesizin hÂcetini gormek; en buyuk lezzetti Efendimiz icin. Vermenin lezzeti, kendi aclığını unutturuyordu Efendimiz ’e. Ummetine de bunu oğretti.
CÂbir -radıyallÂhu anh- diyor ki:
“İmkÂnı olup da vakıf kurmayan (vakfetmeyen) hicbir sahÂbî ben bilmiyorum.” (İbnu KudÂme, el-Muğnî, V, 598)
İhtirÂsı kanaatle bertaraf etmeyi oğretti:
Efendimiz -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- buyurdu ki:
“İnsanoğlunun bir vÂdi dolusu altını olsa, bir vÂdi daha ister. Onun gozunu topraktan başka bir şey doyurmaz...” (BuhÂrî, Rikāk, 10; Muslim, ZekÂt, 116-119)
Ahmed bin Hanbel g de şoyle buyuruyor:
“Mu ’mine az mal kÂfî gelir; muhterise ise cok mal kÂfî gelmez.”
Acımasızlığı affedicilikle bertaraf etmeyi oğretti:
CenÂb-ı Hak;
“AllÂh ’ın sizi affetmesini arzulamaz mısınız? Allah cok bağışlayıcıdır, cok merhametlidir.” (en-Nûr, 22) buyuruyor.
SahÂbî de dÂim bu şekilde, bir kardeşlik tesis etti. Kardeşinin yaptığı ufak tefek yanlışları affetti. Rasûlullah Efendimiz nasıl affetmişse onlar da affediyordu.
Mekke Fethi, tam kısas yapılacak zamandı. 20 senelik zulmun intikÂmını alma zamanıydı. Muşrikler korku icinde titreyerek Allah Rasûlu ’ne geldiler:
“‒Ne var bizim icin?” dediler.
Efendimiz -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem-:
“‒Af var.” buyurdu.
“‒Sen ne muhteşem bir insansın!” dediler Efendimiz ’e. (Bkz. İbn-i HişÃ‚m, IV, 32; VÂkıdî, II, 835; İbn-i Sa‘d, II, 142-143)
Şupheyi yakînle bertaraf etmeyi oğretti:
Şunu telkin etti:
“…Nerede olursanız olun, O (Allah) sizinle beraberdir...” (el-Hadîd, 4)
CenÂb-ı Hak zamandan-mekÂndan munezzeh. Kul, dÂim ilÂhî kameranın, ilÂhî muşÃ‚hedenin altında olduğunu, kalben şuur ve idrak hÂlinde olacak. “İhsan” da bu…
RiyÂyı ihlÂs ile bertaraf etmeyi oğretti:
Tevhid akîdesinin ortaklığa tahammulu yoktur.
Kibri ve ucbu, tevÂzu ile bertaraf etmeyi oğretti:
Bu şekilde kul, “ibÂdurrahmÂn” olacak. Âyet-i kerîmede buyruluyor:
“RahmÂn ’ın (has) kulları onlardır ki, yeryuzunde tevÂzu ile yururler…” (el-FurkÂn, 63)
İsyÂnı tevbe ile bertaraf etmeyi oğretti:
Af kapılarını actı. LÂkin “tevbe-i nasûh” telkin etti.
Gafleti tefekkur ile bertaraf etmeyi oğretti.
Zira tefekkur, bir îman anahtarıdır.
Haramlardan kacınmayı emretti, bu hususta gonulleri tedavi etti:
Nasıl haramdan kacılacak?
–Zina yerine, nikÂhın saÂdetine ve huzurlu Âile yuvasına yonlendirdi.
–Faiz ve gabn-i fÂhiş/kandırma yerine, karz-ı hasen (guzel borc) ve helÂlinden kazanca yonlendirdi.
–Haramın cirkinliği yerine, helÂlin nezihliğine yonlendirdi. Şeytanı memnun eden her haramın karşısında, CenÂb-ı Hakk ’ın rızÂsına nÂil eden bir helÂlin olduğunu oğretti.
NASIL OĞRETTİ? Sevilen bir eğitimci oldu:
Muhabbet, iki kalp arasındaki bir cereyan hattıdır. Kendisi o kadar sevdi ve o kadar sevildi ki; O ’nun şahsiyetine butun insanlar hayran oldu, O ’na “el-Emîn, es-SÂdık” dedi. “Sen ’in her dediğin doğrudur.” dedi. Hatt Ebû Cehil bile bunu soyledi:
“–İcimizde en doğru insan Sen ’sin. En şahsiyetli insan Sen ’sin. Fakat Sen ’in getirdiğini istemiyoruz.” dedi.
Samimî ve yakın alÂka gosterdi:
Bilhassa tebliğ icin kÂbiliyetli talebelerine daha yakın bir alÂka gosterdi. Onları bineğinin terkisine bindirdi. Bazen muhÂtabının elinden tuttu…
Yorulmadı, fedakÂrlık gosterdi:
Her fırsatta îman nîmetinin bedelini odemeyi telkin etti. Yirmi uc senelik nubuvvet doneminde bir gun dahî tatil yapmadı. “Şu uc gun hurma ağacının altında dinleneyim, tatil yapayım.” demedi. Hayatında tatil diye bir mefhum yoktu. Onun tatili, yaptığı hizmetle dinlenmekti. Hizmetin feyz ve rûhÂniyetiyle dinleniyordu.
Tavizsiz fakat tedricî:
İdrak seviyesine gore eğitim verdi. Son soylenecek şeyi ilk soylemedi. Sıra gozetti. Muhataplarının hazır hÂle gelmesini, sabırla bekledi.
Prensipler, dusturlar vererek oğretti:
KıyÂmete kadar gecerli dusturlar ve prensipler ortaya koydu.
İstîdatlara gore oğretti:
İstîdatları tespit etti, buna gore yetiştirdi.
AshÂbından kimi ordu kumandanı oldu, kimi din adamı oldu, kimi vÂli oldu… Hazret-i Âişe -radıyallÂhu anhÂ- muctehide oldu. 7 buyuk muctehidden biri oldu.
Aşırıya gitmek isteyen sahÂbîleri durdurdu:
Taşkınlığa musaade etmedi, îtidal tavsiye etti. “Ben size ornek değil miyim?” buyurdu.
Genclere cok ihtimam gosterdi:
Genclerle husûsî meşgul oldu. Mekke vÂlisi 20 yaşlarındaydı. İslÂm orduları kumandanı UsÂme bin Zeyd, o da 20 kusur yaşlarındaydı. CÂfer-i Tayyar Hazretleri Habeşistan ’a gittiği zaman, o da o yaşlardaydı. Hayber ’de Hazret-i Ali hÂkezÂ…
Efendimiz genclere cok ihtimam gosterdi. Cunku istikbal, genclerindir. Onlar, İslÂm ’ın kaderinde vazife gorecek, İslÂm şahsiyet ve karakterini tevzî edeceklerdi.
Nasıl oğretti?
Yaşayarak oğretti:
23 senelik nebevî hayatı, her hÂliyle numûne oldu.
Hic kimse; “Benim başımdan şu hÂl gecti de Allah Rasûlu ’nun hayatında ve Asr-ı SaÂdette boyle veya buna benzer bir hÂl yoktu…” diyemez.
NE HÂSIL ETTİ? CÂhiliye devrinden bir Asr-ı SaÂdet medeniyeti meydana geldi.
CÂhiliye Devri Nedir? - Cahiliye Devri Ozellikleri Bir aşiretti, yarı vahşî bir toplumdu.
İki muhim fÂrikası vardı:
Biri Âhireti inkÂrdı.
İkincisi de; bir kast sistemi vardı. Soylu zenginler, kole fakirleri eziyordu. Bilhassa yetimleri iyice itip kakıyorlardı.
Bunun yanında nefsÂnî hayatı, ihtirasları frenleyecek hicbir şey yoktu. Din, ahlÂk, akıl, vicdan, dumura uğramıştı, sıfırlanmıştı.
İcki, kumar, faiz, zinÂ, fahşÃ‚, had safhadaydı…
İslÂm ’a karşı cıkmalarının sebebi de buydu. Muşrikler:
“–Sen ey Muhammed! Bunları değiştir, biz Sen ’in yanına gelelim, Sen ne istersen verelim.” diyorlardı.
O da mukÂbil olarak:
“–VallÂhi, AllÂh ’ın dînini tebliğden vazgecmem icin, Guneş ’i sağ elime, Ay ’ı da sol elime koyacak olsanız, ben yine de bu dÂvÂdan vazgecmem! Ya yuce Allah, onu butun cihÂna yayar, vazifem biter; ya da bu yolda olur giderim!” buyuruyordu.
PEYGAMBER EFENDİMİZ CÂHİLİYE TOPLUMUNDAN NASIL BİR ASR-I SAÂDET TOPLUMU CIKARDI? Peygamber Efendimiz -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- ashÂbına, yani kendisine tÂbî olanlara para dağıtmadı, servet dağıtmadı, makam-mevkî de vaat etmedi onlara. Onlara zirve bir şahsiyet sergiledi. Cunku insanlar karaktere hayrandır.
Bizlere Efendimiz ’in en muhim mirası, karakter ve şahsiyet mirasıdır. O mirası yaşamamızı ve yaşatmamızı arzu etti.
“Size iki emÂnet bırakıyorum; Kur ’Ân ve Sunnet ’imdir.” buyurdu. (Bkz. Muvatta ’, Kader, 3)
Peygamber Efendimiz ’in şahsiyeti, durustluğu, doğruluğu, guzel ahlÂkı, kendisine îmÂn etmeyen kişiler tarafından dahî tasdik edildi.
Nitekim tebliğe başladıktan sonra en yakın akrabalarına;
“–Şu dağın arkasında duşman var desem kabul eder misiniz?” dedi. Hepsi;
“–Sen el-Emîn ’sin, es-SÂdık ’sın, icimizde en doğru insan Sen ’sin.” dediler. (Bkz. BuhÂrî, Tefsîr, 26)
Demek ki bir musluman dÂim bir şahsiyet ve karakter tevzî edecek, kendisine îtimÂd edilecek.
Bugun Bosnalı Boşnakların, Arnavutların musluman olmasının en buyuk sebebi budur. 1. Murad Han ’dan sonra gelenler, Anadolu ’nun, Konya ’nın, Kayseri ’nin temiz halkını getirip oralara yerleştirdiler. Onların hÂliyle oranın halkı da musluman oldu.
CÂhiliye devrinin kaba-saba insanları İslÂm ile şereflenip Efendimiz ’in taht-ı terbiyesinden gectikten sonra, zarif, ince ruhlu bir şahsiyet kazandılar ve “gercek bilenler”den oldular, gercek ilmi tahsil etmiş oldular.
Ne oldu? Tefekkur gelişti:
–İnsan vucûdunun bir damla sudan,
–Kuşun basit bir yumurtadan,
–Ağacın ve meyvelerin yok denilecek kadar kucuk bir cekirdekten meydana gelişleri ve emsÂlleri uzerinde uzun uzun, derin derin tefekkurler başladı…
–Hayat, Allah rızÂsına endekslendi.
–Merhamet, şefkat ve hakkı tevzîdeki derinlik zirveleşti.
–SahÂbe-i kirÂmda; Allah Rasûlu ’nun hÂliyle hÂllenmek, en buyuk gÂye oldu.
–RiyÂzat hÂli yaşandı.
–Aşırı tuketim, oburluk, luks, gosteriş; sahÂbe neslinin tanımadığı bir hayat tarzı oldu.
–“Yarın bu nefsin konağının mezar olacağı” telÂkkîsi gelişti.
VelhÂsıl Efendimiz -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem-, 23 yıl boyunca sergilediği kumandanlık, eğitimcilik, hukukculuk, riyÂset gibi vazifelerde en mustesn usve, en buyuk ornek şahsiyet oldu.
Dolayısıyla her insan, Hazret-i Peygamber -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- ’in şerefli hayatı ve Sunnet-i Seniyye ’sinde, kendisine ornek alabileceği davranışların en guzelini ve mukemmelini bulabilir.
Efendimiz -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem-, kıyÂmete kadar gelecek butun insanlığa hayatın her safhasında eşsiz ornekler tevzî etti. Nitekim O:
Din liderliği ile ornektir. Devlet reisi olarak ornektir. İlÂhî muhabbet bağına girenlere ornektir. Rabbin nîmetlerine gark olduğu zamanlar, şukur ve tevÂzuu ile ornektir. Zor zaman ve mekÂnlardaki sabır ve teslîmiyeti ile ornektir. Ganimet karşısındaki comertliği ve istiğnÂsı ile ornektir. Âile efrÂdına şefkati ile ornektir. Zayıflara, kimsesizlere, kolelere merhameti ile ornektir. Mucrimlere af ve musÂmahası ile ornektir:
Eğer servet sahibi, zengin bir kişi isen, butun Arabistan ’a hÂkim olan O yuce Peygamber ’in tevÂzu, istiğn ve comertliğini tefekkur et!
Eğer zayıf teb ’adan biri isen, Mekke ’de zÂlim ve gÂsıp muşriklerin idÂresi altında yaşayan mazlum Peygamber ’in hayatından ornek al!
Eğer muzaffer bir fÂtih isen, Bedir ve Huneyn ’de duşmanına galebe calan cesaret ve teslîmiyet Peygamberi ’nin hayatından ibret al!
Allah gostermesin, eğer mağlûbiyete uğradığın olursa, o zaman da Uhud Harbi ’nde şehid duşen veya yaralanan ashÂbının arasında kendi yarasına aldırmadan sabır ve şecaatle dolaşan mutevekkil Peygamber ’i hatırla!
Eğer muallim isen, mescidde Suffe AshÂbı ’na ince, rakik ve hassas gonlunun feyzini aktararak ilÂhî emirleri oğreten Peygamber ’i duşun!
Eğer talebe isen, kendisine vahiy getiren Cibrîl-i Emîn ’in onunde edep, dikkat ve iştiyakla oturan Peygamber ’i tasavvur et!
Eğer oğut veren bir vÂiz veya emin bir murşid isen, Mescid-i Nebevî ’nin icinde ashÂbına sohbet ederek hikmetler sacan Peygamber ’i dinle! O ’nun tatlı sesine kulak ve gonul ver!
Eğer hakkı tutup kaldırmak istiyorsan ve bu hususta seni destekleyen bir yardımcın dahî yoksa, Mekke ’de her turlu yardımdan mahrum iken zÂlimlere hakkı îlÂn edip onları hidÂyete davet eden Peygamber ’in hayatına bak!
Duşmana galebe calıp onun belini kırdınsa, bÂtılı perişan edip hakkı îlÂn ettinse, Mekke ’nin fethi gunu gÂlip bir kumandan olduğu hÂlde, mukaddes beldeye buyuk bir tevÂzu ile devesi uzerinde secde edercesine giren şukur hÂlindeki Peygamber ’i gozunun onunde canlandır!
Eğer ciftlik sahibi bir kişi isen ve oradaki işlerini yoluna koymak istersen, Benî Nadîr, Hayber ve Fedek arÂzisine mÂlik olduktan sonra onları ıslah ve en iyi şekilde idÂre edecek şahısları iş başına getiren O dirÂyetli Peygamber ’den ornek al!
Eğer kimsesiz biri isen, Abdullah ve Âmine ’nin yetimleri, ciğerpÂreleri olan biricik MÂsûm ’u, O nurdan Yetim ’i duşun!
Eğer yetişmiş bir genc isen, Mekke ’de amcası Ebû TÂlib ’in surusune cobanlık yapan peygamber namzedi gencin hayatına dikkat et!
Eğer ticaret kervanlarıyla yola cıkan bir tÂcir isen, Şam ’a ve Yemen ’e giden kÂfilelerin en ulusu olan ZÂt ’ın ahvÂlini mulÂhaza et!
Eğer hÂkim isen, Mekke uluları birbirine girip vuruşacağı sırada Hacer-i Esved ’i KÂbe ’deki yerine koyma hususunda O ’nun Âdil ve firÂsetli davranışını duşun!
Ve tekrar gozunu tarihe cevirerek Medîne ’de, Mescid-i Nebevî ’de oturup darlık icindeki fakirle varlık sahibi zengini huzûrunda eşit tutarak insanlar arasında en ÂdilÂne bir sûrette hukum veren O Peygamber ’e bir bak!
Eğer bir zevc isen, Hazret-i Hatice ’nin ve Hazret-i Âişe ’nin zevci olan O mubÂrek ZÂt ’ın temiz sîretine, derin hissiyÂtına ve şefkatine dikkat et!
Eğer bir baba isen, FÂtımatu ’z-Zehr ’nın babası ve Hazret-i Hasan ile Hazret-i Huseyin ’in dedesi olan O yuce ZÂt ’ın onlara karşı davranışlarındaki ahvÂlini oğren!
VelhÂsıl senin sıfatın ne olursa olsun, hangi ahvÂl icinde bulunursan bulun, her dÂim Hazret-i Muhammed Mustafa -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- ’i kendin icin en mukemmel bir murşid ve en guzel bir rehber olarak bulursun...
Cunku O ’nun muallimi Allah TeÂl ’dır; kılavuzu Kur ’Ân-ı Kerîm ’dir.
Bu bahsi Mehmed Âkif ’in şu guzel mısrÂlarıyla nihÂyetlendirelim:
Dunya neye sahipse, O ’nun vergisidir hep;
Medyûn O ’na cem ’iyyeti, medyûn O ’na ferdi.
Medyûndur O MÂsûm ’a butun bir beşeriyyet,
YÂ Rab, bizi Mahşer ’de bu ikrÂr ile haşret
Kaynak: Osman Nuri Topbaş, Genclerle 12 Soru-Cevap, Erkam Yayınları


İslam ve İhsan
PEYGAMBER EFENDİMİZ NE OĞRETTİ, NASIL OĞRETTİ, NE HÂSIL ETTİ? - VİDEO