Dil Şuuru nedir? Kur'Ânî kelimeler dilimizden neden cıkarılmaya calışılıyor? Dinimizi en iyi şekilde yaşama yolunda dilin yeri nedir? "Uydurma Dil"e karşı tepkimiz ne olmalı? gibi soruların en yalın şekilde cevapları...Musluman gencin hayat anlayışını teşkil eden esaslardan biri de “dil şuuru”dur. Zira dil, dînin ortaya koyduğu hak ve hakîkatin ifÂdesine vesîledir. İnsanlar, kelimelerle duşunur, lisÂn ile tefekkur ufuklarını genişletirler. Bu sebeple musluman bir genc, dil ve edebiyat kulturune sahip olmalı; “tesirli ifÂdeler” kullanmayı oğrenmelidir.
CenÂb-ı Hak şoyle buyurur:
وَعِظْهُمْ وَقُلْ لَهُمْ ف۪ٓي اَنْفُسِهِمْ قَوْلًا بَل۪يغًا
“…Onlara oğut ver ve kendileri hakkında belÂğatlı (tesirli ve yerinde) soz soyle!” (en-NisÂ, 63)
Bir kısım nÂdanlar, milletimizi, medeniyetimizin temelini oluşturan İslÂm kulturunden uzaklaştırmak icin dilimizi tahrip etmişlerdir. Bugun maalesef dilimiz, ciddî bir tefekkure imkÂn vermeyecek bir sûrette kısırlaştırılmış durumdadır. Guy Turk dilini korumak adına, bin yıldır milletimizin kendi dil zevkine gore kullana kullana lisÂnımızın bir zenginliği hÂline getirdiği kelimeler atılarak kultur hazinemiz talan edilmiştir.
1890 ’da yayınlanan Redhause Turkce-İngilizce Lugat ’te 92 bin Turkce kelime yer alıyordu. 1945 ’te Turk Dil Kurumu ’nun yayınladığı Turkce Sozluk ’te bu sayı 15 bine kadar duşuruldu. Gunumuzde bu sayının kaca indiğini tahmin etmek ise zor değildir. Bu hÂl, dildeki erozyonun bÂzı mihraklar eliyle ne dehşetli bir sûrette surdurulduğunu gozler onune sermektedir.
Dilde “sÂdeleştirme” adı altında yapılan bu nevî “kısırlaştırma” faÂliyetleri, kulturumuze karşı işlenen ihÂnetin acık bir tezÂhurudur.
MeselÂ, Turkce karşılığı “savaş” deyip bunu kÂfî sayarak, bakınız kac kelime millet hÂfızasından kazınmaya calışılmış ve sonra da unutulmaya terk edilmiştir:
Harp, muhÂrebe, cidÂl, mucÂdele, cihÂd, mucÂhede, cenk, mudÂrabe, mubÂreze, mukÂtele…
HÂlbuki bu kelimelerin her biri farklı bir mÂn inceliğine sahiptir. Onların yerine sadece “savaş” kelimesini kullandığımızda, pek cok mÂn zenginliklerini yitirir, hatt onları duşunemez hÂle geliriz.
Aynı şekilde; muteveffÂ, muteveffiye, merhûm, merhûme, meyyit, meyyite, mevtÂ, maslup, maktul kelimeleri unutturulup sadece “olu” kelimesi kullanılıyor. Bu, canlı bir dili zayıflatıp olume terk etmek değil midir? Bu nevî misalleri coğaltmak mumkundur.
Bugun batı dillerinin herhangi birinden Grek ve Latin asıllı kelimeler ihrÂc edilse, o lisan basit bir kabile dili seviyesine iner ve anlaşılmaz hÂle gelir. Bu sebeple, hicbir millet, lisÂnına boyle bir muÂmeleyi rev gormemiştir.
KUR'ÂNÎ KELİMELER HEDEF ALINIYOR
İşin en tehlikeli tarafı da bu fÂciÂyı plÂnlayanların gÂyesidir. Onların maksadı, yeni nesillerin İslÂmî tefekkur kÂbiliyetini ortadan kaldırmaktır. YÂni Kur ’Ân ve ondan doğan tefekkuru hedef almaktadırlar. Bilhassa Kur ’Ân kulturunden gelen kelimeleri cıkarıp, yerine mÂnÂyı tam ifÂde edemeyen, anlaşılması guc ve daha kotusu de yabancı kulturleri taşıyan kelimeleri koymaları bunu gostermektedir.
Şunu unutmamak lÂzımdır ki, kelimeler birtakım ince ve derin mÂnÂlar ihtiv ederler. Her kelimenin tÂrih boyunca yuklendiği hÂtıralar, mÂnÂlar ve tedÂîler (cağrışımlar) vardır. Mesel ecdÂdımız Arapca ’dan “sofra” kelimesini almıştır. Sofra, Allah yolunda hicret veya cihÂd etmek uzere cıkan mucÂhidin azık torbasına verilen isimdir. (BuhÂrî, MenÂkıbu ’l-EnsÂr, 45.) EcdÂdımız bu kelimeyi kullanarak, her lokmayı, Allah yolunda hizmete kuvvet kazanmak icin yediğini ifÂde etmektedir.
Bir mutefekkir şoyle der:
“Bir milleti değiştirmek istiyorsanız once kelimelerini değiştirin!”
Kendi kelimeleri unutturulan, yabancı zihniyetlere acılan ve nihÂyet Kur ’Ân ’dan uzaklaştırılan genclerin ne hÂle duşeceğini tahmin etmek zor değildir. “Bir kelimeden ne cıkar?!” denilemez. Yuz yıl once kim derdi ki, butun sokaklarımız, dukkÂnlarımız ve neredeyse her şeyimiz dil vÂsıtasıyla batı kulturunun hÂkimiyeti altına girecek? Ama şimdi acı bir şekilde bu duruma duşmuş bulunmaktayız.
HÂsılı, konuşma ve yazılarımızda Kur ’Ân kulturunden gelen kelimeleri kullanırsak, tefekkur ve tahassus ufkumuzda farklı bir rûhÂniyetin tecellî edeceği muhakkaktır.
Şunu unutmamak îcÂb eder ki; din ile dil arasında cok kuvvetli bir bağ mevcuttur. Din, dil ile ifÂde edilir. TÂrih boyunca Suhuflar ve ilÂhî kitaplar insanlara hep dil ile ulaştırılmıştır. Kur ’Ân-ı Kerîm ’in en başta gelen mûcizevî yonu de, beşerî lisÂnın uzerinde hÂrika bir ifÂde tarzıyla indirilmiş olmasıdır.
Mesleği ne olursa olsun her muslumanın gunluk konuşmalarında dahî bu zararlı cereyÂna karşı direnmesi ve İslÂmî kulturle yoğrulan kelimeleri kullanması bir îman ve vatan borcudur. Biz bu lisÂn meselesinin, muslumanlar icin bir Âhiret mes ’ûliyeti olduğunu duşunuyoruz.
DİN DİLDE YAŞAR
Bir mu ’minin doğumundan olumune kadar hayatının her Ânında hep dinden ve mukaddesattan soz edilir:
Muslumanlar, gonullerindeki inanca tercuman olarak dilleriyle zikir ve du ederler.
Mu ’min bir Âilede, bir cocuk dunyaya geldiğinde; “Allah hayırlı uzun omurler versin, sÂlih evlÂt olsun, hayru ’l-halef (değerlerinize en guzel şekilde sahip cıkan biri) olsun!” denir.
Hasta ziyaret edildiğinde; “Allah şifÂlar versin, cektikleriniz gunahlarınızın affına ve derecenizin yukselmesine vesîle olsun!” denir.
Olunun yakınlarına; “Allah rahmet eylesin, mekÂnı cennet olsun!” denir, hepimizin AllÂh ’a kavuşacağı hatırlatılır.
Yola cıkan; “AllÂh ’a ısmarladık!” der, uğurlayan “selÂmet” diler, yolcu sefer duÂsını okur.
İstirahata cekilen du eder, uyanan şukreder, bir işe başlayan besmele ceker, ilk alış-veriş yapıldığında; “Siftah senden bereket Allah ’tan.” denir.
Bir mu ’minle karşılaşan, once selÂm verir, karşısındaki de selÂm alır... Bu ornekleri alabildiğine coğaltabiliriz.
Netîce:
“Din, dilde yaşar ve yaşanan dile gelir.”
Dinden uzaklaştırma siyÂseti tÂkip edenlerin en muhim vÂsıtası dildir, yani ondan dînî kelimeleri ayıklamaktır. Gunumuzde maalesef din, dilden uzaklaştırılmakta, yukarıda misallerini verdiğimiz “zikir ve duÂlar”ın yerini mÂnÂsız, yabancı kulturlere Âit ve dinden uzak ifÂdeler almaktadır. (Prof. Dr. Hayrettin Karaman, Yeni Şafak Gazetesi, 23 Ocak 2005; http://m.hayrettinkaraman.net/yazi/laikduzen/4/0133.htm)
"UYDURMA DİL"E KARŞI HASSAS OLMALIYIZ
LisÂnımızı bu tahribattan kurtarmadıkca, başımıza musallat olan binbir ceşit belÂyı defetmemiz mumkun değildir. Zira insanlar kelimelerle duşunurler. Mefhumları ve kelimeleri azaltılmış, kısırlaştırılmış ve carpıtılmış bir “dil” ile derin İslÂmî ve millî tefekkurun heyecan ufuklarına acılmak asl mumkun değildir. Bu yapılmadıkca da, davranış ve duygularımızın temelini teşkil eden tefekkur cılızlaşır ve gonul ufku daralır. Sıhhatli fikirler uretemeyen sığ ve kısır bir tefekkur ile de millî ve mÂnevî bunyemize kasteden zararlı akımlara karşı durulamaz.
Bunun icin, millî şuurumuza zıt olan ve hem mÂn hem de telÂffuzu tahrîb edilerek meydana getirilmek istenen “uydurma dil”e asl îtibÂr etmemek gerekir. Zira Turkceleştirme veya sÂdeleştirme adı altında yapılan sahteleştirmeler, ekseriyetle mukaddes kitabımız Kur ’Ân-ı Kerîm ’in dilimize hediye ettiği kelimelere karşı yapılmaktadır.
Bin yıldır kullanarak millî bunyemize kattığımız ve hÂl anlaşılmakta olan “hayat” dolu kelimelere “eski” yaftası vurup, yerine “yaşam” kelimesini koymak, Turkceleştirmek değil, olsa olsa dilimizi diri diri mezara gommektir. Boyle misaller saymakla bitmez. MeselÂ; “imkÂn” yerine “olanak”, “ihtimal” yerine “olasılık”, “hÂkim” yerine “yargıc”, birbirinden farklı mÂn inceliklerine sahip “ihtilÂl”, “inkılÂp” ve “ıslahat” gibi kelimeleri atıp yerlerine sadece “devrim” kelimesini uydurmakla Turk diline hizmet edilmez, ancak ihÂnet edilir.
YÛNUSLARIN ÂKİFLERİN DİLİ
Unutmayalım ki bizler, ecdÂdımızın millî ve mÂnevî değerleriyle butunleşebildiğimiz zaman, onların bıraktığı mukaddes emÂnetleri şerefle taşıyabiliriz. Ancak bu şekilde kendimize has millî ve mÂnevî şahsiyetimizi yaşatmış oluruz. Bu bakımdan dilimiz, maddî ve mÂnevî değerleri bizlere en leziz bir şekilde tattıran Yûnusların, Mehmed Âkiflerin dili olmalıdır. Anadolumuzun hÂlen kullandığı “temiz Turkce” olmalıdır.
Milletimizin ruh dokusunu, şan ve şerefini ifÂde eden İstiklÂl Marşı ’mızı duşunelim: O geniş ve derin muhtevÂlı kelimelerin cıkarılıp yerine uydurma kelimelerin konması hÂlinde, o şiir, zihinlerde zerre kadar bir iz bırakır mı? Gonullerde aynı heyecanı meydana getirebilir mi? Bu bakımdan, hic olmazsa İstiklÂl Marşı ’nın muhtevÂsını anlayabilecek seviyede bir lisan kulturune sahip olmamız îcÂb eder. Zira millî şÃ‚irimiz Mehmed Âkif ’i anlayamayan bir nesil, hangi kulturun esÂreti alında olduğunu da anlayamaz.
Millî ve mÂnevî değerlerimiz talan edilirken sessizce seyretmek, emÂnetin elden cıkmasıyla neticelenebilecek bir gaflettir. Uğrunda nice canlar verilerek bugunlere ulaştırılan millî ve mÂnevî değerlerimizi muhÂfaza edelim ki, o ağır bedelleri tekrar odemek mecbûriyetinde kalmayalım.
Bugun memleketimizin pek cok muhim meselesi vardır. Fakat en az bunlar kadar ehemmiyetli olan, lisÂnımızdaki korkunc tahribattır.
Aziz genc! Bir yabancı dili oğrenmek icin para, zaman ve emek bakımından pek cok fedakÂrlığa katlanıyorsun… Biraz da kendi oz lisÂnını oğrenmek icin gayret sarf etsen olmaz mı?..
Kaynak: Osman Nuri Topbaş, Hakk'a Adanmış Genclik , Erkam Yayınları
İslam ve İhsan