Dinimizde lakap takmanın ve alay etmenin yeri nedir?Musluman kardeşini cağırırken ve sohbet ederken onun hoşlanmadığı bir isimle veya bir lÂkapla hitap etmemeli, seslenmemelidir.
Bir insana fakirliğini îm eden bir lÂkap kullanılamayacağı gibi sakat bir insana da hoşlanmadığı şekilde sakatlığını, eksikliğini belirtecek bir ifade sarf edilmemelidir.
Muslumanları birbirine yaklaştıran, onları sarsılmaz bir guc ve kuvvet olarak muhafaza eden bazı sırlar vardır. Bunlar daha cok ferdi plÂnda olsa da, munasebetlerin sıklığı olcusunde doğrudan doğruya toplumu, Muslumanları alÂkadar etmektedir.
Bu da iman ehlinin birbirine şefkatle yaklaşması, sevgi ve musamaha ile davranması, şeref ve haysiyetlerine hurmetkÂr bulunmasıdır. Hadis-i şerifte buyrulur:
“Mu ’min kardeşini guzel lÂkaplarla ve isimlerle cağırmak, mu ’minin mu ’min uzerindeki hakkıdır.” Bu guzel vasıfların muhafazası, bunların zıddı olan huyların terkiyle mumkundur.
ALAY ETMEKLE İLGİLİ AYET Bu huyların bir kısmı Kur ’an-ı Kerim ’de şoyle sıralanır:
“Ey mu ’minler, bir topluluk diğer bir topluluğu alaya almasın, belki de onlar kendilerinden daha iyidir. Kadınlar da kadınları alaya almasın, belki onlar kendilerinden daha iyidir. Kendi kendinizi ayıplamayın. Birbirinizi kotu lÂkaplarla cağırmayın.” (HucurÂt Sûresi, 11)
Âyet-i kerimede uc husus dikkate veriliyor:
1. İnsanları alaya almak,
2. İnsanın kendi kendini ayıplayıp kotulemesi,
3. Hoşlanmayan lÂkaplarla cağrılması, mu ’minlerin birbirlerini kotu lÂkapla, sonradan uydurulan adlarla cağırmamaları istenmektedir.
İbni Cerir, Âyetin yasakladığı lÂkapların, muhatabın sevmediği ve hoşlanmadığı lÂkaplar olduğunu acıklamaktadır. Buna gore, hakareti andıran butun sozler bu yasaklamanın icine girmektedir.
O halde, bir insan, Musluman kardeşini cağırırken ve sohbet ederken onun hoşlanmadığı bir isimle veya bir lÂkapla hitap etmemeli, seslenmemelidir. Mesel fakir bir insana fakirliğini îm eden bir lÂkap kullanılamayacağı gibi, sakat bir insana da hoşlanmadığı şekilde sakatlığını, eksikliğini belirtecek bir ifade sarf edilmemelidir.
İslam ve İhsan