Tevbe irÂdesiz donuş olan olum gelmeden evvel, irÂdeli olarak AllÂh ’a donmek, O ’nun emir ve nehiylerine tam bir teslîmiyetle, cÂn u gonulden rÂm olmaktır. Peki tevbe ve istiğfar ne demek? Hangi vakitlerde tevbe edilmeli? Tevbenin onemi nedir? Tevbenin kabul şartları neler? Hz. Adem (a.s.) nasıl tevbe etti? Seyyidul istiğfar duası ve fazileti nedir?DunyÂ, bir imtihÂn mekÂnı olduğundan, insanların iyiliğe de kotuluğe de meyil ve istîdÂdı vardır. Bu istîdÂdların hangisi teşvîk, tahrîk ve takviye olunup inkişÃ‚f ettirilirse, insan şahsiyeti ona gore bir huviyet kazanır.
Bir kimsenin, hic de mecbûr olmadığı hÂlde, karşısındakine bir bardak su ik­rÂm etmesi, bir teşekkur borcu doğurur ki, bu da insÂnî ve vicdÂnî bir vecîbe kabûl edilir. Aslında bu olcu, bize CenÂb-ı Hakk ’ın sayısız nîmetleri karşısında nasıl bir minnettarlık ve şukur hissi icinde yaşamamız gerektiğini hatırlatır. HÂl boyleyken, bir insanın, fıtratında bulunan cehÂlet, şehvet, kibir, gurur, hırs, cimrilik, hased, is­raf ve ofke gibi mezmum sıfatlara temÂyul ederek, kısaca nefse tÂbî olarak ilÂhî nîmetler karşısında nan­korluk etmesi, onun sÂhib olduğu fıtrî şerefe golge duşuren buyuk bir aldanıştır.
İnsanoğlu, nefsÂnî arzularına mağlûb olduğu ve îmÂnın feyz parıltılarını kaybettiği zaman gunÂha meyleder. Vicdanlarda ahlÂkî destek azalınca, ince duşunuş ve rûhî derinlik de kaybolur. İstikÂmet sÂhibi olma yolunda ciddî bir zaaf ortaya cıkar. Gunahlar, tatlı bir mûsikî gibi nefslere hoş gelir ve Âdeta vebÂlinin ağırlığı hissedilmeden işlenebilir. İnsanın dunyÂya gÂfilÂne temÂyulu neticesinde işlediği gunahlar, onun insanlık şeref ve haysiye­tini de zedeler. Bu durum, rûhların gunah karanlığı ile kirletilmesine sebep olur.
TEVBE VE İSTİĞFAR NEDİR? HÂlbuki insanoğlu, mÂsumluğunun saf rÂyihası icinde doğar ve cihÂna tertemiz olarak gelir. Din de bu fıtrî temizliği korumak icin AllÂh tarafından insana verilen bir lutuf ve mer­hamet tecellîsidir. Dolayısıyla kul, bu iki sÂik sÂyesinde gaflet perdelerini aralayabi­lirse, işlediği curmun ağırlığını vicdÂnında hisseder. Onun ic Âleminde saklı bulunan fazîlet hisleri uyanır. Kalbi buyuk bir nedÂmetle icin icin yanar ve ılık gozyaşlarıyla Rabbine gonlunu acar. İşte bu yanış ve pişmanlık “tevbe”dir. Ardından af dilemek icin Rabbe acılan ellerin sÂikı olan kalblerden taşan niyÂzlar da “istiğfÂr”dır.
AllÂh -celle celÂluhû-, kulun nedÂmetinden, tevbesinden, istiğfÂrından hoşla­nır. Cunku O, “RahmÂn” ve “Rahîm”[1] esmÂsının sÂhibidir ve: “…Şunu iyi bilin ki, AllÂh, cokca tevbe edenleri ve cok cok temizlenenleri sever.” (el-Bakara, 222) buyurmuştur.
AllÂh TeÂl ’nın kullarına olan şefkat ve merhameti, bir annenin yavrusuna olan merhametinden hic şuphesiz cok daha fazladır. O, kullarına gazab etmek istemez. LÂkin kul, nankorlukte ve zulumde ısrar ederse, cezÂyı hak etmiş olur. O ’nun RahmÂn ve Rahîm esmÂsının muktezÂsı olarak rahmeti, gazabından cok daha fazladır.
Nitekim şu hadîs-i şerifte kulların tevbe ve istiğfÂrı karşısında AllÂh TeÂl ’nın rızÂsı ve memnûniyeti ne guzel dile getirilmiştir: “Herhangi birinizin tevbe etmesinden dolayı AllÂh TeÂl ’nın duyduğu hoşnutluk, ıssız colde giderken uzerindeki yiyecek ve iceceğiyle birlikte devesini elinden kacıran, arayıp taramaları netice vermeyince deveyi bulma umidini busbutun kaybederek bir ağacın golgesine uzanıp yatan, derken yanına devesinin geldiğini gorerek yularına yapışan ve aşırı derecede sevincinden ne soylediğinin farkında olmayarak şaşkınlıkla: «–AllÂh ’ım! Sen benim kulumsun; ben de senin rabbinim.» diyen kimsenin sevincinden cok daha fazladır.” (Muslim, Tevbe, 7; Tirmizî, KıyÂmet, 49)
O ’nun rahmeti her şeyi ihÂta etmiştir. Nitekim CenÂb-ı Hak; “…Rahmetim her şeyi kuşatmıştır…” (el-A ’rÂf, 156) buyurarak kullarına olan merhametinin enginliğini beyÂn etmiştir.
Bu hakîkati ifÂde etmek uzere AllÂh Rasûlu -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- de bir hadîs-i kudsîde AllÂh TeÂl ’nın: “Rahmetim gercekten gazÂbımı gecmiştir!” buyurduğunu bildirir. (BuhÂrî, Tevhîd, 15) Bundan dolayı butun peygamberler, ummet­lerini dÂim tevbe ve istiğfÂra dÂvet etmişlerdir.
TOVBENİN ONEMİ Peygamberler dışında hicbir insan, beşerî husûsiyetleri itibÂriyle mÂsum değil­dir; az veya cok gunah işlemekle karşı karşıyadır. Bundan dolayı, Kur ’Ân-ı Kerîm ’de gunahlardan arınmanın bir ifÂdesi olan “Tevbe” isminde mustakil bir sûre mevcuttur. “Tevbe” kelimesi, Kur ’Ân-ı Kerîm ’de seksen kusur yerde gecer.
Yine AllÂh TeÂl ’nın gunahları bağışlayacağını ifÂde eden yuzlerce kelimenin yanı sıra ozellikle “Gafûr” ism-i şerîfi doksan iki defÂ, “GaffÂr” ism-i şerîfi beş yerde tekrarlanmakta, “GÂfir” ism-i şerîf de bir defa zikredilmektedir. Butun bunlar tevbenin ehemmiyetini ve CenÂb-ı Hak tarafından kabul edileceğini gostermekle birlikte kulları tevbe ve istiğfara teşvîk etmektedir. Kulun, gunÂhının hatt gafletinin suc olduğunu bilmesi bir irfÂn, Rabbinden af dilemesi de bir vicdÂn borcudur. GunÂhın bir suc olduğunu bilememe ve ondan donmenin luzûmunu idrÂk edememe gafleti, -AllÂh muhÂfaza buyursun- kalbin iflÂsı ve cehennem yolculuğunun alÂmetidir.
AllÂh TeÂl boyleleri hakkında şu acıklı tehditte bulunmaktadır: “...Kim ki tevbe etmezse, işte onlar zÂlimlerin ta kendileridir!” (el-HucurÂt, 11) Hadîs-i şerîfte: “Yapılan gunahlardan pişmanlık, tevbedir. Gunahlarına tevbe eden kimse sanki o gunÂhı işlememiş gibi olur.” (İbn-i MÂce, Zuhd, 30/4252; es-Suyûtî, el-CÂmiu ’s-Sağîr, II, 161) buyrulmuştur.
Kul bir hat işlediği zaman AllÂh ’ın affedeceğine mağrur olarak (aldanarak) gecikmemeli, hemen tevbe ipine sarılmalıdır. Zîr Âyet-i kerîmede tevbenin kabûlu icin acele etmek gerektiği şoyle bildirilmektedir: “AllÂh katında makbûl olan tevbe ancak o kimselerin tevbesidir ki, onlar bilmeyerek gunah işlerler, sonra da cok gecmeden tevbe ederler. AllÂh, Alîm (hakkıyla bilen)dir, Hakîm (her işi hikmetli ve sağlam olan) ’dır.” (en-NisÂ, 17)
TOVBEYİ GECİKTİRMEK Şeytana aldanarak tevbeyi geciktirenlerin ise hazin Âkıbetini şoyle haber vermektedir: “Yoksa o gunahları işleyip de nihÂyet onlardan birine olum gelince: «Şuphesiz ben şimdi tevbe ettim.» diyenlerin tevbesi (makbûl bir tevbe) değildir; kÂfir kimseler olarak olenlerinki de makbûl değildir. İşte onlar yok mu, kendileri icin pek elem verici bir azap hazırladık.” (en-NisÂ, 18)
BÂzı Âlimlerimiz, Âyet-i kerîmedeki bu ilÂhî îkÂz ve tehditten kurtulmanın yolunu gostererek: “Olum gelmeden evvel tevbe etmekte acele ediniz!” (MunÂvî, Feyzu ’l-Kadîr, V, 65) demişlerdir.
TOVBENİN KABUL ŞARTLARI Ayrıca tevbenin kabûlu icin, yalnız dilin “estağfirullÂh” demesi, kÂfî değildir. Bununla birlikte kalbî bir titreyiş ve aynı hatÂyı tekrar etmemeye azmetmek zarûrîdir.
Hazret-i MevlÂn -kuddise sirruh- tevbede luzûmlu olan hÂlet-i rûhiyeyi şu şekilde ifÂde eder: “NedÂmet ateşiyle dolu bir gonulle ve nemli gozlerle tevbe et! Zîr cicekler, gu­neşli ve ıslak yerlerde acar!” Tevbe ve istiğfÂr, ferd ve milletleri selÂmete goturur. Gelecek bel ve musîbet­leri izÂle eder.
Şu hadîs-i şerîf, mu ’minlerin davranışlarını tanzîmde buyuk bir ehemmiyet arz eder: “Bir mu ’min, AllÂh ’ın azÂbının şiddetini bilse idi, cennetten umîdini keserdi! KÂfirler de, AllÂh ’ın merhametinin ne (kadar geniş) olduğunu bilselerdi, cen­nete girmeyi umîd ederlerdi!” (Muslim, Tevbe, 23) Bu bakımdan her bir mu ’min, “havf ve rec”; yÂni “korku ile umîd” arasında yaşamalı; “Cehenneme sÂdece bir kişi girecek!” deseler, “Acab ben miyim?” korkusu icinde, “Cen­nete sÂdece bir kişi girecek!” deseler, yine “Acab o ben miyim?” umîdi icinde olmalıdır. Korkuda kademeleşme olduğu gibi muhabbette de bir kademeleşme soz konusudur.
GunahkÂr kimseler AllÂh ’ın azÂbından korktukları hÂlde ehlullÂh, gonullerinin mahbûbu CenÂb-ı Hakk ’ı incitmekten ve sevgisinden mahrum kalmaktan korkarlar. Unutulmamalıdır ki peygamberler dahî zelle işlemiş, onun ıztırÂbı ile tevbe ve istiğfÂr icinde yaşamış, boylece kendilerine beşerî acziyet tattırılmıştır. Cunku mutlak ustunluk ancak AllÂh ’a Âittir. Acziyetten mustesn ve munezzeh olan yalnızca O ’dur.
İLK TOVBE EDEN İNSAN: HZ. ADEM ’İN (A.S.) TOVBESİ İlk tevbe eden peygamber Hazret-i Âdem -aleyhisselÂm- ’dır. Havv vÂlide­mizle beraber yaptıkları şu tevbe meşhûrdur: “…Ey Rabbimiz! Biz kendimize zulmettik. Eğer bizi bağışlamaz ve bize acımaz­san, mutlak ziyÂn edenlerden oluruz.” (el-A ’rÂf, 23) Bu duÂ, kendilerinden sonra kıyÂmete kadar gelecek evlÂdlarına en guzel bir istiğfÂr numûnesidir.
CenÂb-ı Hak, merhameti sebebiyle kullarını tevbe ve istiğfÂra dÂvet eden ve boylece onları bağışlayacağını mujdeleyen Âyetlerinde şoyle buyurmaktadır: “An­cak (yap­tı­ğı ko­tu­luk­ler­den) vaz­ge­cip îmÂn ede­rek s­lih amel­ler iş­le­yen­ler var ya, iş­te Al­lÂh on­la­rın ko­tu­luk­le­ri­ni iyi­lik­le­re (gu­nah­la­rı­nı se­vap­la­ra) ce­vi­rir. Al­lÂh cok ba­ğış­la­yı­cı, en­gin mer­ha­met sÂhibi­dir. Kim tevbe edip amel-i sÂlih işlerse, şuphesiz o, tevbesi kabûl edilmiş olarak AllÂh ’a doner.” (el-Fur­kÂn, 70-71) “O (muhsinler ki) bir gunah işledikleri yahut nefslerine zulmettikleri zaman AllÂh ’ı hatırlayarak hemen gunahlarının bağışlanmasını dilerler. AllÂh ’tan başka gunahları kim affedebilir? Bir de onlar, bile bile, işledikleri (gunah) uzerinde ısrar etmezler. İşte onların mukÂfÂtı Rableri tarafından bağışlanma ve altından ırmaklar akan, ebedî kalacakları cennetlerdir. Amel-i sÂlih işleyenlerin mukÂfÂtı ne guzeldir!” (Âl-i İmran, 135-136)
Âyet-i kerîmede, ihsÂn kıvÂmında bir hayat surenlerin gunahta ısrar etmedikleri ve hemen tevbeye sarıldıkları vurgulanmaktadır. Zîr onlar: “IsrÂr edildikce kucuk gunahlar kucuk olarak kalmayıp buyuk gunah hÂline gelir; istiğfÂra devÂm edildikce de buyuk gunahlar affedilip silinir.” hikmetince hareket etmektedirler.
Âyet-i kerîmelerde buyrulur: “Onlar bilmezler mi ki AllÂh kullarının tevbesini kabûl eder ve sadakaları (bizzat) alır. Cunku AllÂh tevbeleri cok cok kabûl buyuran ve Rahîm olandır.” (et-Tevbe, 104) “(Ey Ra­sû­lum!) De ki: Si­zin du ve ni­yÂz­la­rı­nız ol­ma­zsa, Rab­bim si­ze ne di­ye de­ğer ver­sin?..” (el-Fur­kÂn, 77)
DUADA EN ONEMLİ HUSUS DuÂda asıl olan, ihlÂs, muhabbet ve samîmiyettir. Samîmî duÂlar, bir muhabbet tezÂhurudur. Yukarıdaki Âyet-i kerîme, kulun, muhabbetle yapılan bir du ile değer kazandığını ifÂde buyurmaktadır. Bu yuzden tevbeler cÂn u gonulden olmalıdır.
Âyet-i kerîmelerde şoyle buyrulur: “Ey îmÂn edenler! Samîmî bir tevbe ile AllÂh ’a donun! (Ancak boyle yaptığı­nız takdirde) umulur ki Rabbiniz, sizin kotuluklerinizi affeder!..” (et-Tahrîm, 8) “Ancak tevbe edip hÂllerini duzeltenler, AllÂh ’a sımsıkı sarılıp dinlerini yalnız O ’na has kılanlar başkadır. İşte onlar, (gercekte) mu ’min­lerle beraberdirler ve AllÂh, mu ’minlere yakında buyuk mukÂfÂt verecektir.” (en-NisÂ, 146) “AllÂh, sizin tevbenizi kabûl etmek ister; nefsÂnî arzularına uyanlar ise, busbutun yoldan cıkmanızı isterler.” (en-NisÂ, 27)
İlÂhî emirlere muhÂlefet mÂnÂsına gelen gunah işleme keyfiyetinden tamÂmen uzak kalınmaya calışılsa bile, CenÂb-ı Hakk ’ın nîmetlerine lÂyıkıyla şukredebilmek mumkun olmadığı icin, hic kimse tevbe ve istiğfÂrdan mustağnî kalamaz. Bu husustaki beşerî acziyet, herkes icin gecerlidir. ŞÃ‚yet şukre muvaffak olunsa, bu da bir nîmet olduğundan, başka bir şukru îcÂb ettirir.
Boylece şukur borcu, beşer uzerinde sonsuza kadar devÂm eder. Hat ile me ’lûf kılınan insanın butunuyle gunahlardan uzak kalması cok zordur. Kul gafleten de olsa gunÂha duşecek, acziyetini hissedecek ve Yuce Rabbine iltic edecektir. İnsanın, Rabbinin azametini ve kendi hicliğini tam olarak idrÂk etmesi bu iltic ve yakarışların derinliğine ve keyfiyetine bağlıdır.
AllÂh Rasûlu -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- şoyle buyurmuştur: “Her insan bircok hat yapabilir. Fakat hat yapanların en hayırlısı cokca tevbe edenlerdir.” (İbn-i MÂce, Zuhd, 30/4251)
PEYGAMBER EFENDİMİZİN TOVBE VE İSTİĞFARI Hat işleme keyfiyetinden peygamberler bile hÂric değildir. Onlar da zaman zaman hat yapmışlar ve Rablerine tevbe ve istiğfÂrda bulunmuşlardır.
RasûlullÂh -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- şoyle buyurur: “BÂzen kalbimin perdelendiği olur. Ama ben AllÂh ’a gunde yuz defa istiğfÂr ediyorum.” (Muslim, Zikir, 41; Ebû DÂvûd, Vitir, 26) “VallÂhi ben gunde yetmiş defÂdan fazla AllÂh ’tan beni bağışlamasını diler, tevbe ederim.” (BuhÂrî, DeavÂt, 3; Tirmizî, Tefsîr, 47; İbni MÂce, Edeb, 57)
Ancak RasûlullÂh Efendimiz ’in bu tevbe ve istiğfÂrı coğu zaman bir hatÂsından dolayı değil, AllÂh TeÂl ’ya daha cok yakınlık kesbetmek ve O ’nun rızÂsını kazanmak icindir. Efendimiz her an mÂnevî bir terakkî icinde bulunduğundan, bir sonraki hÂl ve makÂmına gore daha aşağı seviyede bulunan bir onceki hÂl ve makÂmına istiğfÂr etmiştir. Ummetine farklı istiğfÂr şekilleri tÂlim buyurmuştur. Bunların en muhimi “seyyidu ’l-istiğfÂr”dır.
SEYYİDUL İSTİĞFAR DUASI VE FAZİLETİ ŞeddÂd bin Evs -radıyallÂhu anh- ’dan rivÂyet edildiğine gore Rasûl-i Ekrem -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- şoyle buyurdu: “İstiğfÂrın en ustunu kulun şoyle demesidir: اَللّهُمَّ أَنْتَ رَبِّي لاَ إِلهَ إِلاَّ أَنْتَ خَلَقْتَنِي وَأَنَا عَبْدُكَ، وَأَنَا عَلَى عَهْدِكَ وَوَعْدِكَ مَا اسْتَطَعْتُ، أَعُوذُ بِكَ مِنْ شَرِّ مَا صَنَعْتُ، أَبُوءُ لَكَ بِنِعْمَتِكَ عَلَيَّ وَأَبُوءُ لَكَ بِذَنْبِي فَاغْفِرْ لِي، فَإِنَّهُ لاَ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلاَّ أَنْتَ AllÂh ’ım! Sen benim Rabbimsin. İbÂdete lÂyık Sen ’den başka ilÂh yoktur. Beni Sen yarattın. Ben Sen ’in kulunum. Ezelde Sana verdiğim sozumde ve vaadimde hÂl gucum yettiğince durmaktayım. İşlediğim kusurların şerrinden Sana sığınırım. Bana lutfettiğin nîmetleri yuce huzûrunda minnetle anar, gunÂhımı îtirÂf ederim. Beni affet; şuphe yok ki gunahları Sen ’den başka affedecek yoktur.”
Rasûl-i Ekrem -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem-, sozune şoyle devam etti: “Her kim, bu seyyidu ’l-istiğfÂrı sevÂbına ve fazîletine butun kalbiyle inanarak gunduz okur da o gun akşam olmadan olurse cennetlik olur. Yine her kim, sevÂbına ve fazîletine gonulden inanarak gece okur da sabah olmadan olurse cennetlik olur.” (BuhÂrî, DeavÂt, 2, 16; Ebû DÂvûd, Edeb, 100-101; Tirmizî, DeavÂt, 15; NesÂî, İstiÂze, 57)
Hakîkaten CenÂb-ı Hakk ’ın nîmetleri, bizim şukrumuzun erişemeyeceği kadar sayısızdır. Âyet-i kerîmede buyrulur: “O size istediğiniz her şeyden verdi. AllÂh ’ın nîmetlerini saymaya calışsanız, saya­mazsınız! Doğrusu insan, (AllÂh ’ın sonsuz nîmetleri karşısında) cok zÂlim (ve) cok nankordur!” (İbrÂhîm, 34)
TÂbiînin ileri gelen Âlimlerinden At bin Ebî RebÂh -rahmetullÂhi aleyh- Peygamber Efendimiz ’in istiğfÂr ve şukru ile alÂkalı şoyle bir hÂdise anlatıyor: Hazret-i Âişe ’ye: “–AllÂh Rasûlu ’nde gorduğun en hayranlık verici hÂli bana anlatır mısın?” dedim.
Âişe vÂlidemiz: “–Onun hangi hÂli hayranlık vermezdi ki!” dedi ve şoyle devam etti: “–Bir gece yanıma geldi, yatağa girdi, bir muddet sonra: “–MusÂade edersen kalkıp Rabbime ibÂdet edeyim.” dedi.
Ben de: “–VallÂhi seninle berÂber olmayı cok isterim, ancak senin sevdiğin şeyi daha cok severim.” dedim.
Bunun uzerine kalktı, abdest aldı, sonra namaza durdu ve ağlamaya başladı. O kadar ağladı ki gozyaşları goğsunu ıslattı. Sonra rukûya vardı, yine ağladı, sonra secdeye vardı, secdede iken de ağladı, sonra secdeden başını kaldırdı yine ağladı. Bu durum, t BilÂl -radıyallÂhu anh- gelip de sabah ezÂnını okuyuncaya kadar devam etti.
Hazret-i BilÂl, Habîb-i Ekrem Efendimiz ’in ağladığını gorunce: “–Ey AllÂh ’ın Rasûlu, gecmiş ve gelecek butun gunahların affedildiği hÂlde seni bu kadar ağlatan nedir?” diye sordu. Efendimiz -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem-: “–(YÂ BilÂl!) AllÂh ’a cok şukreden bir kul olmayayım mı? VallÂhi bu gece bana oyle bir Âyet indirildi ki, onu okuyup da uzerinde tefekkur etmeyenlere yazıklar olsun!” dedi ve şu Âyet-i kerîmeleri okudu: “Şuphesiz ki goklerin ve yerin yaratılışında, gece ile gunduzun birbiri ardınca gelişinde, akl-ı selîm sÂhipleri icin (AllÂh ’ın birliğini gosteren) kesin deliller vardır. Onlar, ayakta dururken, otururken, yanları uzerine yatarken (her an) AllÂh ’ı zikreder, goklerin ve yerin yaratılışı hakkında derin derin tefekkur ederler ve «Rabbimiz! Sen bunları boşuna yaratmadın. Sen ’i her turlu noksan sıfatlardan tenzîh ederiz, bizi cehennem azabından koru!» (diye yalvarırlar.)” (Âl-i İmrÂn, 190-191) (İbn-i HibbÂn, II, 386)
RasûlullÂh -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- bu sozleriyle, CenÂb-ı Hakk ’ın bahşetmiş olduğu nîmetlerin, kulluğu azaltmaya değil, aksine teşekkuru artırmaya vesîle olması gerektiğini bildirmiştir. Âyet-i kerîmelerde husûsiyle uc şeye dikkat cekilmiştir. Bunlar azamet-i ilÂhiyeyi tefekkur, bu azamet karşısında insanın acziyetini idrak ve bunun tabiî bir neticesi olarak Yuce DîvÂn ’a iltic ve yakarıştır. Bu Âyet-i kerîmeler nÂzil olduğu gece AllÂh Rasûlu -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem-, gokteki yıldızları imrendirecek gozyaşları ile sabaha kadar ağlamıştı. AllÂh ’ın lutfu ile mu ’minlerin de gozyaşları, muhakkak ki fÂnî gecelerin ziyneti, kabir karanlıklarının aydınlığı, Âhiretteki cennet bahcelerinin şebnemleridir.
HANGİ VAKİTLERDE TOVBE ETMELİ? Tevbenin en kıymetli vakitleri seherlerdir. Ce­nÂb-ı Hak, il­hî nî­met­le­re maz­har ola­cak bah­ti­yar kul­la­rının s­eher­le­ri ihy eden takv sÂhibi kimseler olduğunu şoy­le beyÂn bu­yu­rur: “O mut­ta­kî­ler, ge­ce­le­ri pek az uyur­lar, se­her va­kit­le­rin­de de is­tiğ­f­ra de­vÂm eder­ler­.” (ez-Z­ri­yÂt, 17-18) “(O Rah­mÂn ’ın kul­la­rı ki,) Rab­le­ri­nin hu­zû­run­da sec­de­le­re ka­pa­na­rak ve kı­y­ma du­ra­rak ge­ce­le­ri­ni ih­y eder­ler.” (el-Fur­kÂn, 64)
Seherlerden sonra nasıl ki şafak vakti gelip karanlıklar uzaklaşır ise seher vakit­lerindeki istiğfÂrlar da, gunah karanlıklarından kurtulup nûrlu mağfiret şafaklarına kavuşmamızın rahmet iklîmidir!
Dipnot: [1] RahmÂn, mubÂlağa sîğası olup “rahmeti bol olan” demektir. Rahîm ise istimrar ifÂde ederek “rahmet eden ve rahmetini mahlûkÂtına ulaştıran” demektir.
Kaynak: Osman Nuri Topbaş, Nebiler Silsilesi 1, Erkam Yayınları
İslam ve İhsan
PEYGAMBER EFENDİMİZİN YAPTIĞI TOVBE DUASI - VİDEO