Misvak nedir? Misvak nasıl kullanılır? Faydaları Nelerdir? Misvak ile ilgili hadisler ve bilgiler...
Abdestten once ağız temizliği icin misvÂk kullanmak sun­nettir. Musluman her abdest alışında misvÂk kullanmalıdır. Abdestli olmayıp ağzında bir değişiklik olduğunda, mesel uyumuşsa yahut koku­lu bir şey yemişse misvÂk kullanmak sunnet olur. Hastalıkların muhim bir kısmına misvak şifÂdır.

MİSVAK NEDİR?
Sozlukte “bir şeyi ovmak” anlamındaki sevk (sivÂk) kokunden tureyen misvÂk (sivÂk), dişlerin temizlenmesinde kullanılmak uzere genellikle erÂk (salvadora persica) ağacından yapılan, bir ucu fırca şeklindeki cubuk parcasının adıdır. Sudan ’da bulunan, milÂttan onceki devirlere ait bir diş uzerinde yapılan incelemeler misvak ağacının cok eski donemlerden beri kullanıldığını ortaya koymaktadır.

MisvÂk, erÂk denilen ağacın dalıdır. Bunun gibi lifli olan di­ğer ağacların dallarından da yapılabilir.

MisvÂk, parmak kalınlığında ve kullananın karışı boyunda olmalıdır. Sağ ele alınır, serce parmağının ustunden gecirilir, baş parmakla altından tutulur, diğer parmaklar da ortada bulunduru­lur. MisvÂkı butun parmaklarla tutmaktan kacınmalıdır. Islatıla­cak ağzın sağ tarafından başlanır, dişlere enine surulur. Once ağ ustu, sonra altı, sonra sol ustu, sonra altı, sonra da dişlerin ıc kısmı aynı sırayla misvÂklanır. Daha sonra diline ve damağı­na getirilir.

MisvÂk kullanırken; "Allah TeÂl ’nırı isminin soylendiği yeri temizlemeye" diye niyet etmelidir, (imÂm Gazali, KimyÂy ı SaÂdet. s 116)

Abdestten once, ağız temizliği icin misvÂk kullanmak sun­nettir. İmÂm-ı EvzÂî; “MisvÂk kullanmak abdestin yarısıdır." demiştir. Hanefî mezhebine gore, her ceşit misvÂk, her zaman kul­lanılabilirken, ŞÃ‚fiî'ye gore oruclunun zevÂlden sonra misvÂk kullanması mekruhtur.

Her abdest alışında misvÂk kullanmalıdır. Abdestli olmayıp ağzında bir değişiklik olduğunda, mesel uyumuşsa yahut koku­lu bir şey yemişse misvÂk kullanmak sunnet olur. Bilhassa ab­dest alırken, uykudan kalktığı, Kur ’Ân-ı Kerîm okuyacağı, tefsîr, hadîs ve diğer din ilimlerini oğreteceği zaman, misvÂk kullanmak cok Onemli ve pek faziletlidir, (imÂm Bırgivî, Birgivi Vasiyetnamesi, s. 272)

MİSVAK HERZAMAN KULLANILABİLİR
Her abdest alışında misvÂk kullanmakla yetinmeyen ve bu vakitlerin dışında da sık sık misvÂk kullanan Peygamber -sallÂl- lÂhu aleyhi ve sellem- Efendimiz;

“Ben dişlerimi o kadar misvaklarım ki (bÂzen) on dişlerim so­kulecek diye korkarım." (ibni MÂce, TahÂret, 7) buyururdu. Namaz icin evden her cıkışında misvÂk kullandığı gibi, eve her girişinde de dişlerini misvÂklardı. (Muslim, Taharet, 45)

Huzeyfe -radıyallahu anh- ’dan rivÂyete gore; “RasûlullÂh -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem-, gece kalktığı za­man misvakla dişlerini ovardı.” (Muslim, TahÂret, 46)

MisvÂk, yalnız namazlara mahsus değildir. Her ihtiyac duyul­duğunda kullanılabilir. Cunku temizliğe yardımcıdır ve kıl fırca­larla yapılan diş temizlemesinden her yonuyle ustundur. MisvÂ- kın kullanılması oruca da mÂni değildir, (o. Nasuhi Bilmen, Buyuk İs­lÂm İlmihÂli, s. 77)

Diş fırcası olarak kullanılan misvÂkın, diş macununda mev­cut mikropları oldurme hassasına mÂlik olduğu, bunu kullanan­ların ayrıca diş macununa muhtac olmayacağı tahlil sonucu sÂbit olmuştur.

Bu konuda Merhum Bakteriolog Dr. Osman Oğuz ’un fennî raporu vardır. Merhum, boğaz nezlesine recete duzenlemek su­retiyle misvÂk gargarası tavsiye ederdi. (R. Mahmûd Sami, Musaha­be c. 5, s. 54)

MisvÂkın, zararlı mikropları olduren kokusundan dolayıdır ki Sevgili Peygamberimiz;

Ummetime zahmet vermekten cekinmeseydim, her abdest alırken kendilerine misvÂk kullanmalarını emrederdim." (BuhÂri, MevÂkît, 24.) buyuruyor. Buradaki emir vucûb (farz) ifÂde eden emirdir. (Abdulaziz Caviş, Anglikan Kilisesine CevÂb, s. 111)

MİSVAK KULLANMAYA ONEM VERMEK

MisvÂk kullanmaya cok onem vermelidir. Zîra Fahr-i KÂinat -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- Efendimiz:

"Dişleri misvÂk ile temizlemek, fırcalamak olumden başka butun hastalıkların muhim bir kısmına şifÂdır." (Deylem&#238 buyurur.

Bircok hastalıkların curuk ve hasta dişlerden kaynaklandığı ve bunun da diş temizliğine dikkat edilmemesinden ileri geldiği malûmdur.

MisvÂkın pek cok faydaları ve sevÂbı vardır. MisvÂk kullan­makta yetmiş kadar ozellik zikrolunmuştur. Bu cumleden olarak; misvÂk kullanmanın îmÂn ile gitmeye sebep olduğu, dişleri te­mizlediği ve diş etlerini kuvvetlendirdiği, ağız ağrısını ve kokusu­nu giderdiği, balgamı sokturduğu, basur ve diş ağrılarını dindir­diği, gozu kuvvetlendirdiği, zekÂyı artırdığı., gibi bazı faydaları sayılabilir. (SofuzÂde Seyyld Haşan Hulûsi, Mecme'ul-ÂdÂb, s. 26) MisvÂk- ta diş etlerini besleyen, aynı zamanda pis kokmaya karşı koyan bir madde bulunmaktadır. (A. Himmet Berki, 250 Hadîs Terceme ve İzahı, s. 151)

MİSVAK KULLANMANIN FAZİLETİ İLE İLGİLİ HADİSLER

Bir hadîs-i şerifte;

"Misvak ile dişleri fırcalamak; ağzın temizliğine, Rabb'ın rızasına sebep olur." (NesÂî Taharet, 4) buyurulmuştur.

Yine Rasûl-i Ekrem -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- Efendimiz buyurur:

"Misvak ile dişler temizlenerek kılınan namazın fazileti, misvÂklanmadan kılman namazdan yetmiş kat fazladır." (Ahmed bin Hanbel, Musned, 6, 272)

MisvÂk kullanmanın ehemmiyetini belirtmek icin Peygamber -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- Efendimiz şoyle buyurur:

“MisvÂk kullanın! Zira o, ağız icin temizlik vesilesi, Rabbul- Âlemin icin de riz ve hoşnudluk sebebidir. Cebrail her gelişinde bana misvÂk tavsiye etti. O kadar ki, bana ve ummetime farz kı­lınacak zannettim." (ibni MÂce, Taharet, 7)

Diğer bir hadîs-i şerifte de şoyle buyurulur:

“KirÂmen kÂtibin meleklerini, sÂhibi bulundukları kimseyi, dişlerinin arasında yemek kırıntısı olduğu halde namaza durur gormek kadar hicbir şey rahatsız etmez.” (Terğîb, 1,168)

MİSVAĞIN FAYDALARI İLE İLGİLİ HADİS

ibni AbbÂs -radıyallahu anh-'dan rivÂyet olunduğuna gore Fahr-i KÂinat -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- şoyle buyurmuşlardır:

-MisvÂk kullanmaya devam ediniz. Cunku onda on fayda vardır:


Ağzı temizler.
Rabb in rızÂsını kazandırır.
Melekleri ferahlandırır.
Gozleri kuvvetlendirir.
Dişleri beyazlatır.
Diş etlerini sertleştirir.
Diş ve diş etleri arasındaki pasları giderir.
Yemeğin hazmini kolaylaştırır.
Balgamı keser.
Melekler misvÂk kullanan kimsenin yanından ayrılmazlar ve namazının ecri kat kat verilir. ’ ’

MİSVAĞIN DİĞER FAYDALARI
Misvak ağacı uzerinde yapılan araştırmalar misvakın dişleri guclendiren ve curumeyi onleyen, lekelere karşı etkili, dişlerin parlamasını sağlayan, antiseptik ozelliği olan, diş etlerini sıkılaştıran, ağız ici asit salgısını dengeleyen, iltihap kurutucu, kanamayı durdurucu ve beyazlatıcı ozelliğe sahip etilamin, trimetilamin, florid, alkaloid, silis, saponin, kalsiyum, fosfor, magnezyum, potasyum, sodyum, sulfur, kukurt dioksit, tannik asit, benzil nitrat, sitasterol vb. maddeler ihtiva ettiğini ortaya koymuştur. Bu maddelerin diş ve ağız sağlığı yanında vucudun diğer organları uzerinde de olumlu etkiler yaptığı bilinmektedir. Batı ’da misvakla ilgili incelemeler sonucunda bazı ilÂc şirketleri misvak ağacının terkibindeki maddelerden faydalanarak diş macunu imal etmişlerdir (MuhtÂr SÂlim, s. 431; Rispler-Chaim, II/1 [1992], s. 13).

ErÂk bitkisi yetiştiği ulkelerde halk arasında romatizma tedavisinde kullanılmakta, ozellikle cekirdeğinden elde edilen yağ romatizma ağrılarına karşı iyi gelmektedir. Bu bitkinin yaprak ve meyvelerinin kuvvet verici, ateş duşurucu ve yatıştırıcı, oksuruk kesici, nefes ve ses acıcı, hÂfızayı ve gozu guclendirici, gaz sokturucu ve idrar arttırıcı ozelliği de vardır.

PEYGAMBERLERİN AHLAKINDAN OLAN UC ŞEY

Yine İki Cihan Guneşi Efendimiz şoyle buyurur:

"Uc şey peygamberlerin ahlÂkındandır:

1- İftarda acele etmek.

2- Sahuru geciktirmek.

3- MisvÂk kullanmak." (Sunen i Darekutnî. c:1, s.284, hn: 2)

Hazret-i Ali -radıyallahu anh-:

'MisvÂk kullanmak, insanın zekÂsını geliştirir ve balgamı gi­derir." buyurmuştur.

İbni AbbÂs -radıyallahu anh- der ki:

"RasûlullÂh dÂima bize misvÂk kullanmayı emrederdi. O'nun misvÂk kullanma hususundaki emri oyle bir raddeye geldi ki ne­redeyse misvÂk hakkında Allah tarafından bir hukum geleceğini zannettik.” (imÂm Ahmed)

Misvak kullanmaya devÂm etmeli ve bu pek muhim olan sunneti ihy etmeye calışmalı ve terketmemelidir. Nitekim Hazreti Omer -radıyallahu anh- zamanında Şam'da bir kale muhÂsara edilmişti. Kale fethedilemeyince Hazret-i Omer -radıyallahu anh- gazaba gelerek İslÂm askerlerini toplar ve kalenin nicin fethedilemediğini sorar. MucÂhidlerin hepsi bu duruma cok uzulur­ler. Yapılan araştırma sonucunda, fethin gecikmesinin, misvÂk kullanmayı terketmekten kaynaklandığı anlaşılır.

MİSVAK NASIL HAZIRLANIR?
Cubuğun bir ucundan kabuk 1-2 cm. uzunlukta soyulur. Bu kısım bir sure suda bırakılarak yumuşatılır. Daha sonra hafifce dovulerek uc kısımdaki lifler meydana cıkarılır. Gerektiğinde bu lifler keskin bir bıcakla bolunup daha yumuşak bir fırca elde edilebilir. Misvak kullanımında hem liflerin surtunmesiyle dişler temizlenmekte, hem misvakta bulunan kimyasal birleşiklerin antiseptik ve temizleyici ozellikleri etkili olmaktadır. Bu sebeple liflerin ucları her gun ince bir kıymık şeklinde alınarak yaklaşık haftada bir fırca kısmı yenilenmelidir.

Kaynaklar: Gozumun Nuru Namaz, Osman Ersan ve DİA

MİSVAĞIN FAYDALARI NELERDİR VE NASIL KULLANILIR?


PEYGAMBERİMİZ MİSVAĞI NASIL KULLANIRDI?

İslam ve İhsan