İslam'da sağ tarafa selam vermek, sağ tarafı kullanarak yemek, icmek ve giyinmek sunnettir. Mubarek, şerefli ve temiz işleri yaparken sağdan başlamak mustehaptır. Ebû Hureyre radıyallahu anh ’den rivayet edildiğine gore Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şoyle buyurdu:

“Biriniz ayakkabısını giyeceği zaman once sağ ayağından, ayakkabısını cıkaracağı zaman da once sol ayağından başlasın. Boylece sağ ayak ilk once giyilen, en sonra cıkarılan ayak olsun.” [1]

Hafsa radıyallahu anhum şoyle dedi:

Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem yerken, icerken ve giyinirken sağ elini, diğer işleri yaparken de sol elini kullanırdı. [2]

Ebû Hureyre radıyallahu anh ’den rivayet edildiğine gore Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şoyle buyurdu:

“Elbise giydiğiniz ve abdest aldığınız zaman sağ tarafınızdan başlayınız.” [3]

SAĞ ELİ KULLANMAK PEYGAMBER EFENDİMİZ'İN SUNNETİDİR

Buradaki her uc hadîs-i şerîf ile onceki hadislerde ve ozellikle hadiste yerken, icerken, giyinirken ve abdest alırken sağ eli kullanmanın Efendimiz ’in sunneti olduğu belirtilmektedir.

Hadiste bilhassa ayakkabı giyerken ve cıkarırken dikkat edilmesi gereken edep belirtilmekte, ayakkabı giyerken mutlaka once sağ ayağın giyilmesi, cıkarırken de once sol ayağın cıkarılması istenmektedir. Bunun sebebi, sağa ve sağda olan şeylere değer ve onem verme alışkanlığının kazandırılmasıdır. Hadis kitaplarımızda, diğer konularda olduğu gibi, ayakkabı giymenin, cıkarmanın ve ayakkabıyla ilgili diğer edeplerin uzerinde durulmuştur.

Hadislerde giyim konusunda uyulması gereken edep, ozellikle belirtilmekte, gomlek, ceket ve benzeri şeyleri giyerken once sağ koldan, pantalon, pijama ve benzeri şeyleri giyerken de once sağ ayaktan başlanarak giyilmesi tavsiye edilmektedir.

Burada ayrıca Resûl-i Ekrem ’in bir şey yerken sağ eliyle yediği, bir şey icerken sağ eliyle ictiği, abdest alırken once sağ tarafındaki organları yıkamaya başladığı belirtilmekte, tahÂret yapmak, burun temizlemek gibi kirli işleri gorurken de sol elini kullandığı hatırlatılmaktadır.

Bu alışkanlıkları kazanan kimseler, sağ ellerini iyi, temiz, hoş ve guzel şeyleri yaparken; sol ellerini ise kotu, pis ve kirli şeylere dokunurken kullanacaklar ve boylece sağlık kurallarına uygun olarak yaşayacaklardır. Sağ ile sol arasındaki bu ayırımın bir diğer faydası da, muslumanlara iyi ile kotuyu, onemli ile onemsizi, kıymetli ile değersizi birbirinden ayırma ozelliğini, her zaman iyinin, guzelin ve değerlinin yanında olma şuurunu kazandırmasıdır.

HADİSLERDEN OĞRENDİKLERİMİZ

1- Ayakkabı giyerken once sağ ayağı giymeli, cıkarırken de once sol ayağı cıkarmalıdır.

2- Bir şey yerken sağ elle yemeli, icerken sağ elle icmeli, elbise, pijama veya benzeri şeyleri giyerken once sağ kol veya sağ ayaktan başlanmalıdır.

3- Abdest alırken once sağ taraftaki organlar yıkanmalıdır.

4- Boylece muslumanlar sağın onemini iyice kavramalıdır.



[1] BuhÂrî, LibÂs 39; Muslim, LibÂs 67. Ayrıca bk. Ebû DÂvûd, LibÂs 41; Tirmizî, LibÂs 37; İbni MÂce, LibÂs 28.

[2] Ebû DÂvûd, TahÂret 18.

[3] Ebû DÂvûd, LibÂs 41; Tirmizî, LibÂs 37 (mÂnen). Ayrıca bk. İbni MÂce, TahÂret 42.

Kaynak: Prof. Dr. M. Yaşar Kandemir, Riyazus Salihin, Erkam Yayınları
İslam ve İhsan