İmanı aşkla yaşayabiliyor muyuz? İşte tum Muslumanlara ornek; imanı aşkla yaşayanlar.Îman; aklın nûru, şuurun cilÂsı ve kalbî duyguların Âhengidir. Bu fÂnî Âlemden ebedî Âleme saÂdetle geciş, ancak îman rehberliği ile mumkundur.
Îman rehberleri ise; peygamberler, ilÂhî kitaplar ve onların gosterdiği istikÂmet uzere kalbî hayatlarını tanzîm eden Hak dostlarıdır. TÂrih boyunca peygamberler, velîler ve sÂlihler, ancak îman vecdiyle yaşanabilecek fazîlet tezÂhurlerinin canlı misalleri olmuşlardır.
Îman, ilÂhî bir lûtuf; imtihan, îmÂnın sıhhat derecesini olcen bir miyÂr, mu ’minden beklenen sabır ve teslîmiyetle îmÂnı muhÂfaza ise, ilÂhî mukÂfÂtlara nÂiliyetin bedeli mesÂbesindedir. YÂni Hak TeÂlÂ, lûtfettiği îman nîmetinin yuceliğini ve değerini idrÂk ettirmek icin, kullarından Âdeta bir bedel taleb etmektedir.
“AllÂh, mu ’minlerden mallarını ve canlarını, onlara (verilecek) cennet karşılığında satın almıştır...” (et-Tevbe, 111) Âyet-i kerîmesi de, bu hakîkatin bÂriz bir ifÂdesidir.
Dolayısıyla, rızÂ-yı ilÂhîyi kazanmak icin, Hakk ’ın istediği bedelleri (can, mal-mulk vesÂireyi) seve seve O ’nun yolunda fed etmek, îmÂnın kemÂline vesîledir.
Hayat imtihÂnının butun meşakkat ve zorluklarını rız ve teslîmiyetle aşarak AllÂh ve Rasûlu ’nun yolunda yurumek, mu ’minlerin en muhim îman şiÂrıdır. Her mu ’min, îman nîmetinin bedelini Hak TeÂl ’ya odemek mecbûriyetindedir. Zîr bedeli odenmeyen bir şeye sÂhiplik iddiÂsına kalkışmak veya odenmeyen bir bedelin karşılığını talep etmek, abesle iştigaldir.
Mu ’minin îman zirvelerine doğru irtif kazanması; amel-i sÂlih dediğimiz, AllÂh rızÂsını gÂye edinen niyet, ibÂdet ve davranış guzellikleriyle yaşamasına bağlıdır. Bu yuzden Kur ’Ân-ı Kerîm ’de ve hadîs-i şerîflerde îman ve amel-i sÂlih, umûmiyetle birlikte zikredilmiştir. Îman, kuru bilgiler ve nazariyÂt ile değil, duyulup hissedilen, kalbe nakşedilen ve netîcede davranışlara aksettirilen hakîkatler ile yaşanır. Âlemdeki ilÂhî kudret akışlarını tefekkur ve ibÂdetleri lÂyık olduğu kalbî kıvÂm ile ed edebilme neticesinde mu ’min, îmÂnın gercek hazzını tadar ve hayatında fazîlet dolu sayısız tecellîlere mazhar olur.
Îman, butun ibÂdetlerden ustundur. Zîr ibÂdetler, ancak îmÂn ile kÂimdir. İbÂdetler, muayyen bir zaman icinde îf edilir. Amellerin en fazîletlisi olan namaz dahî, gunde beş vakit farzdır. Îman ise, dÂimî olarak farz olduğundan, onu her an kalbimizde zinde tutmamız îcÂb eder. Bu sebeple de kalbi gaflete duşuren her turlu mÂsiv tuzaklarından sakınmamız ve Âdeta mÂnevî bir zırh mesÂbesinde olan amel-i sÂlihlerle îmÂnımızı muhÂfaza altına almamız zarûrîdir.
Îman cevheri, mu ’minin en kıymetli sermÂyesidir. Âyet-i kerîmelerde, apacık bir duşmanımız olduğu beyÂn edilen şeytan, aveneleriyle birlikte, her fırsatta ceşitli hîle ve vesveselerle mu ’min gonullerden îman cevherini calmaya calışmaktadır. Bu bakımdan kalben teyakkuz hÂlinde bulunarak îmÂnımıza buyuk bir aşk ve şevk ile sarılmak ve sÂlih amellerle onu sarsılmaz bir sûrette muhÂfaza altına almak en muhim vazîfemizdir.
Îman cevherini saf ve parlak bir ayna gibi Hakk ’ın tecellîlerine mÂkes kılabilmek icin “zikrullÂh”a ihtiyac vardır. ZikrullÂh ise, “AllÂh” lÂfzının kalp mahfazasına aşk ve şevkle nakşedilmesidir. Bu sÂyede kalpten mÂsiv ve gaflet pası silinir, kalp tam bir huzur ve itmi ’nÂna erdiği icin îmÂnın gercek hazzı tadılır.
Bu mÂnevî olgunluğa eren mubÂrek ve has kulların îman neşvesi, cumle fÂnî haz ve lezzetleri aşmıştır. Ote yandan dunyÂya Âit butun cile ve ıztırapların yakıcı elemleri de onların nazarında Âdeta bir hic hÂline gelmiştir.
ÎmÂnı bizlere oğreten Allah Rasûlu -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- ’in ve bu nîmetin gunumuze kadar ulaşmasında hizmeti gecen sÂlih mu ’minlerin, bu uğurdaki sabır, sebat, metÂnet, firÂset, fedÂkÂrlık ve azimlerini gosteren sayısız misallerden bÂzılarını birlikte mutÂlaa edelim:
İMANI AŞKLA YAŞAYANLAR
Peygamberimizin Selim Sıfatı RasûlullÂh -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem-, henuz on iki yaşında bir cocuk iken kendisine RÂhip Bahîra ’nın:
“–Yavrum, LÂt ve Uzz hakkı icin soruyorum, cevap ver!” demesi uzerine;
“–LÂt ve Uzz adına yemin ederek bana bir şey sorma! VallÂhi ben, bunlardan nefret ettiğim kadar hicbir şeyden nefret etmem!” demiştir.[1]
Fahr-i KÂinÂt Efendimiz, kucuk yaşlarda bile selîm fıtratıyla putlardan ve îmansızlıktan uzak durmuştur. Nubuvvetten sonra îmÂnın tebliğ, tÂlim ve aşkla yaşanması husûsunda gosterdiği mustesn azim ve gayret ise, her mu ’minin mÂlûmu olan bir hakîkattir.
Sihirbazların Firavun ’a Cevabı Firavun ’un Tanrılık iddiÂsını reddeden ve onun tahammul ustu eziyetleri karşısında:
“–Senin zulmun dunyÂya Âittir, sen hukmunde ve davranışlarında serbestsin, nasıl olsa bizler Rabbimiz ’e donduruleceğiz!” diyerek îman cesÂretiyle meydan okuyan sihirbazlar, Firavun ’un emriyle elleri ve kolları capraz kestirilip hurma dallarına asılmadan once, beşerî bir acziyet gosterip îman zaafına duşme endişesiyle ellerini semÂya kaldırmışlar:
“...Y Rabbi! Uzerimize sabır yağdır; canımızı Musluman olarak al!” (el-A ’rÂf, 126) diyerek CenÂb-ı Hakk ’a iltic etmişler ve ardından şehÂdetin lÂhûtî hazzı icerisinde Rab ’lerine kavuşmuşlardır.
Musluman İseviler Samîmî birer Musluman olan ilk Îsevîler de, sirklerde arslanların dişleri arasında îmanlarını muhÂfaza etmişler ve onlar da şehÂdet şerbetini aşk ile icmişlerdir.
AshÂb-ı Uhdûd Kıssası ÎmÂnı aşkla yaşayan kahramanların başında gelen diğer bir grup da, “AshÂb-ı Uhdûd”un diri diri ateşe attıkları mu ’minlerdir. MilÂdî dorduncu asırda Yemen ’e hÂkim olan Yahûdî Zû NuvÂs, o zamanlar tevhîd inancına bağlı Hristiyanlar olan Necran ahÂlîsini, îtikadlarını değiştirmeye zorlamış, halk direnince de bircok insanı ateş dolu hendeklere attırarak diri diri yaktırmıştır. Bu şekilde oldurulenlerin sayısının yirmi bin kadar olduğu nakledilmektedir.
Bu zÂlimler, mu ’minleri yakmak icin hendekler (uhdûd) kazıp ateş yaktıkları icin “AshÂb-ı Uhdûd” diye isimlendirilmişlerdir. Fakat kalplere nakşolan ve orada ebediyyen karar kılan îmÂnı bu şekilde yok etmeye calışanlar başarılı olamamış, bilÂkis AllÂh ’ın kahır ve azÂbına uğrayarak mağlup ve perişan olmuşlar, sonsuza dek lÂnetlenmişlerdir. CenÂb-ı Hak şoyle buyurur:
“(Mu ’minleri yakmak uzere) o tutuşturulmuş ateşle dolu hendekleri hazırlayan AshÂb-ı Uhdûd, lÂnetlenmiştir.” (el-Burûc, 4-5)
İslam ’ın İlk Kadın Şehidi Asr-ı SaÂdet ’te îmÂnı aşkla yaşayarak “İslÂm ’ın İlk Şehîdesi” unvÂnına nÂil olan bahtiyar hanım sahÂbî, Hazret-i Sumeyye HÂtun ’dur. Onceleri eline bir iğnenin batmasından dahî son derece cekinip korkan Hazret-i Sumeyye -radıyallÂhu anhÂ-, îmÂnın ulvî hazzını tattıktan sonra, muşriklerin kızgın demirlerle vucûdunu dağlamalarına rağmen buyuk bir tahammul gostermiş, îmÂnından asl tÂviz vermemiştir. Vahşî işkencelere mÂruz kaldıktan sonra, bir ayağı bir deveye, diğer ayağı da başka bir deveye bağlanarak canavarca parcalanmış, fecî bir şekilde şehîd edilmiştir. Kocası Hazret-i YÂsir de yaşlı ve zayıf bir kimse olmasına rağmen tahammul otesi bir sabır gostermiş, nihÂyetinde o da şehÂdet şerbetini icmiştir. Boylece YÂsir Âilesi -radıyallÂhu anhum- İslÂm ’ın ilk şehîdleri olmuşlardır.[2] Îmanlarının bedelini, onu aşkla yaşayarak odemişlerdir.
Allah Birdir Hazret-i BilÂl -radıyallÂhu anh- da, azgın ve gozu donmuş muşriklerin ağır işkenceleri altında Âdeta bir pelteye donmuş olan vucûdundan kanlar akarken bile dÂimÂ; «Ehad, ehad, ehad: AllÂh birdir, AllÂh birdir, AllÂh birdir…» diyerek tevhîdi tebliğ ediyor, acı ve ıztıraptan ziyÂde, îmÂnın ulvî zevkini tatmış bir gonulle likàullÂh hazzını yaşıyordu.[3]
Sahabeye Yapılan İşkenceler Hazret-i Omer -radıyallÂhu anh-, hilÂfeti doneminde, ilk Muslumanlardan olan HabbÂb bin Eret -radıyallÂhu anh- ’a:
“–AllÂh yolunda cektiğin işkenceleri bize biraz anlatır mısın?” demişti.
Bunun uzerine Hazret-i HabbÂb:
“–Ey mu ’minlerin emîri, sırtıma bak!” dedi. Onun sırtına bakan Hazret-i Omer:
“–Omrumde boylesine harap edilmiş bir insan sırtı hic gormemiştim.” diyerek hayretler icinde kaldı. HabbÂb -radıyallÂhu anh- şoyle devÂm etti:
“–KÂfirler ateş yakarlar ve beni elbisesiz olarak uzerine yatırırlardı. Ateş, ancak sırtımdan eriyen yağlarla sonerdi.”[4]
Muşrikler ateşte kızdırdıkları taşları Hazret-i HabbÂb ’ın sırtına yapıştırırlar ve işkencenin şiddetinden mubÂrek sahÂbînin etleri dokulurdu. Buna rağmen yine de kÂfirlerin istedikleri sozleri soylemezdi. (İbn-i Esîr, Usdu ’l-GÂbe, II, 114)
Zîr îmÂnın lûtfettiği “vuslat” heyecÂnı, butun dunyevî ıztırapları bertarÂf ediyordu.
HabbÂb bin Eret -radıyallÂhu anh- şoyle anlatır:
Bir gun Allah Rasûlu, KÂbe ’nin golgesinde iken, yanına varıp kendisine muşriklerden gorduğumuz işkenceleri şikÂyet tarzında anlattık. Ardından da bu işkencelerden kurtulmamız icin Allah ’tan yardım dilemesini taleb ettik.
O da bize şoyle buyurdu:
“Sizden evvelki nesiller arasında, yakalanıp bir cukura konan, sonra testere ile baştan aşağı ikiye bolunen ve demir taraklarla etleri tırmıklanan, fakat yine de dîninden donmeyen mu ’minler olmuştur. AllÂh ’a andolsun ki, O, bu dîni tamamlayacak, hÂkim kılacaktır. O derecede ki, bir kişi, Allah ’tan ve koyunlarına kurt saldırmasından başka bir korku duymaksızın, San ’a ’dan Hadramut ’a kadar emniyet icinde gidip gelebilecektir. Ne var ki siz sabırsızlanıyorsunuz!..” (BuhÂrî, MenÂkıbu ’l-EnsÂr 29, MenÂkıb 25, İkrÂh 1; Ebû DÂvûd, CihÂd 97/2649)
Suheyb Kazandı! İslÂm duşmanları, Hazret-i Suheyb -radıyallÂhu anh- ’ı da bayıltıncaya kadar doverlerdi. Bu işkenceler hicrete kadar devÂm etti. NihÂyet Suheyb -radıyallÂhu anh-, Peygamber Efendimiz ’den sonra Medîne ’ye hicret etmek maksadıyla yola cıktı. Mekkelilerden bÂzıları arkasından yetişerek:
“–Sen buraya fakir ve zayıf bir kimse olarak geldin. Aramızda bol servete kavuştun! Sonunda kendinle birlikte servetini de alıp gitmek istiyorsun ha! VallÂhi buna musÂade etmeyiz!” dediler.
Suheyb hemen hayvanından yere indi. Sadağındaki okları cıkardı ve:
“–Ey Kureyş cemaati! İyi bilirsiniz ki, ben sizin en iyi ok atanlarınızdan biriyim. VallÂhi yanımda bulunan okların hepsini uzerinize atar, bitince de kılıcımı cekerim. Bunlardan birisi elimde bulundukca bana yaklaşamazsınız. Ancak onlar elimden cıktıktan sonra bana istediğinizi yapabilirsiniz. Şimdi, servetimin yerini haber verip onu size terk edersem yolumu acar, beni serbest bırakır mısınız?” dedi.
Muşrikler, teklifi kabûl ettiler. Bunun uzerine Suheyb -radıyallÂhu anh-, servetinin yerini onlara bildirerek yoluna devÂm etti. Rebîulevvel ayının ortalarında Kub ’ya varıp RasûlullÂh ’a kavuştu.
Allah Rasûlu -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- onu gorunce tebessum etti ve onun îmÂnı uğruna butun servetini fed etmesini îm ederek:
“Suheyb kazandı! Suheyb kazandı! Ey Ebû YahyÂ! Satış kÂrlı oldu! Satış kÂrlı oldu!” buyurdu.[5]
RivÂyete gore bu hÂdise uzerine şu Âyet-i kerîme nÂzil oldu:
“İnsanlardan oyleleri de vardır ki, AllÂh ’ın rızÂsını kazanmak icin kendini (ve malını) fed eder. AllÂh da kullarına karşı şefkatlidir.” (el-Bakara, 207)
İşkenceden Gozleri Âm Olan Hanım Sahabi Zinnîre HÂtun da muşrikler tarafından bin bir ez ve cef goren hanım sahÂbîlerdendi. Ebû Cehil ’in yaptığı işkenceler yuzunden Âm olmuştu.
Ebû Cehil ona:
“–Gordun mu? LÂt ve Uzz senin gozunu kor etti!” dedi.
Zinnîre HÂtun:
“–Hayır! VallÂhi, benim gozumu kor eden onlar değildir. LÂt ve UzzÂ, bana ne fayda ne de zarar verebilir. Benim Rabbim, gozumu geri vermeye kÂdirdir!” dedi.
Ruhları ebediyyen karanlığa gomulu olan muşrikler, sabah olduğunda, AllÂh ’ın lûtfuyla Zinnîre HÂtun ’un gozlerinin iyileşmiş olduğunu gorerek şaşkına donduler.[6]
Sahabenin Gorduğu İşkenceler İlk Muslumanlardan daha niceleri boyle cile ve ıztıraplar icinde idi. Âmir bin Fuheyre, Ebû Fukeyhe, MikdÂd bin Amr, Ummu Ubeys, Lubeyne HÂtun, Nehdiye HÂtun ve kızı gibi, Peygamber Efendimiz ’in guzîde ashÂbı, akla hayÂle gelmedik işkencelere mÂruz kalmışlardı. Muşrikler onları, ayaklarından zincirle bağlayıp elbisesiz bir hÂlde surukleyerek, sıcağın en şiddetli olduğu saatlerde cole cıkarırlar, uzerlerine buyuk kaya parcaları koyarlar, şuurlarını kaybedip ne soylediklerini bilmez hÂle getirinceye kadar onlara işkencenin her turlusunu tatbîk ederlerdi. Boğazlarını sıkarlar ve olduklerini zannedinceye kadar bırakmazlardı.[7]
AshÂb-ı kirÂm, işte bu tahammul otesi işkence ve zulumler altında îmanlarını korudular, bu ilÂhî nîmetin bizlere kadar ulaşması icin malları ve canları pahasına gayret sarf ettiler. Zîr onlar, İslÂm nîmetinin azametini gercek mÂnÂda idrÂk hÂlinde idiler. Boylece her iki dunyÂda da ilÂhî izzetin kapısını aralamasını bildiler. FÂnî omurleri:
“Ey îmÂn edenler! Allah ’tan, O ’na yaraşır bir takv ile korkun ve ancak Musluman olarak can verin!” (Âl-i İmrÂn, 102) emr-i ilÂhîsi muhtevÂsında nihÂyet bularak gercek ve ebedî saÂdete nÂil oldular.
İmanından Vazgecmedi Sa ’d bin Ebî Vakkas -radıyallÂhu anh-, annesine karşı son derece itaatkÂr bir evlÂt idi. İslÂm ’a girdiği zaman annesi:
“–Ey Sa ’d! Sen ne yaptın? Eğer, bu yeni dîni terk etmezsen, yemin olsun ki, ben yemem, icmem, nihÂyet olurum. Sen de benim yuzumden «Hey anasının kÂtili!» diye kotu bir isimle cağrılırsın!” dedi.
Sa ’d -radıyallÂhu anh-:
“–Yapma anneciğim, ben bu dîni hicbir şey icin terk edemem!” deyince, anası iki gun, iki gece yemedi ve iyice kuvvetten duştu. Bunu goren Hazret-i Sa ’d (cok sevdiği annesini bu inadından vazgecirebilmek icin tam bir kararlılıkla):
“–Anneciğim! VallÂhi yuz canın olsa da hepsi birer birer cıksa, ben bu dîni hicbir şey icin terk edemem, bunu boyle bilesin!..” dedi. Oğlunun kararlılığını anlayan annesi de inadı bırakıp yemeye başladı.
Bu hÂdise uzerine şu Âyet-i kerîmeler nÂzil oldu:
“Biz insana, ana-babasına iyi davranmasını tavsiye etmişizdir. Cunku anası, onu nice sıkıntılara katlanarak taşımıştır. Sutten ayrılması da iki yıl icinde olur. (İşte bunun icin de) once Bana, sonra da ana-babana şukret, diye tavsiyede bulunmuşuzdur. Donuş ancak Banadır. (Bununla beraber) eğer onlar, seni, hakkında bilgin olmayan bir şeyi (koru korune) Bana ortak koşman icin zorlarlarsa, onlara itaat etme! Onlarla dunyÂda iyi gecin! Bana yonelenlerin yoluna tÂbî ol! Sonunda donuşunuz ancak Banadır. O zaman size, yapmış olduklarınızı haber veririm, (amellerinizin iyi veya kotu karşılığını alırsınız).” (LokmÂn, 14-15) (Muslim, FedÂilu ’s-SahÂbe, 43-44; İbn-i Esîr, Usdu ’l-GÂbe, II, 368)
Olumu Bile Goze Aldı Peygamber Efendimiz -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem-, Medîne ’ye hicret edeceği zaman, Hazret-i Ali ’yi yanına cağırdı. Ona hicret hakkındaki ilÂhî emri haber verdi. Ardından, uzerinde bulunan emÂnetleri yerlerine teslîm etmesi icin O ’nu kendisine vekil tÂyin ettiğini bildirdi. Cunku Mekke ’de, kıymetli bir eşyÂsı olup da, sıdkını ve emînliğini bildikleri icin, onu RasûlullÂh ’a emÂnet etmeyen, neredeyse hic kimse yok gibiydi.
Allah Rasûlu, muşriklerin plÂnlarına karşı tedbîr olarak da şoyle buyurdu:
“–Y Ali! Bu gece benim yatağımda sen yat! Şu hırkamı da ustune ort! Korkma! Sana hoşlanmayacağın bir şey isÂbet etmeyecektir!” (İbn-i HişÃ‚m, II, 95, 98)
Hazret-i Ali -radıyallÂhu anh- buyuk bir îman celÂdetiyle, vucûduna inmeye hazır azgın mızrakların golgesinde, Efendimiz ’in yatağına uzandı. Allah Rasûlu ’nu oldurmek icin hÂne-i saÂdete gelen gozu donmuş muşrikler, bir muddet bekledikten sonra, ortunun altında yatanın Hazret-i Ali olduğunu anlayınca busbutun ofkelendiler:
“–Amcanın oğlu nerede ey Ali!?” diye bağırdılar.
Hazret-i Ali -radıyallÂhu anh-:
“–Bilmiyorum, bir fikrim yok! Hem O ’nun uzerinde gozcu de değilim! Siz O ’na Mekke ’den cıkıp gitmesini soylediniz! «Bizden ayrıl, git!» dediniz. O da cıkıp gitti.” dedi.
Bunun uzerine muşrikler, Hazret-i Ali ’yi azarladılar ve tartakladılar; hatt Mescid-i HarÂm ’a goturup bir sure hapsettikten sonra serbest bıraktılar.[8]
“Kazandım VallÂhi!” Peygamber Efendimiz -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- ’e gelen Necidliler, İslÂm ’ı oğrenmek istediklerini bildirerek muallim talebinde bulunmuşlardı. Bunun uzerine Allah Rasûlu, hepsi de Ehl-i Suffe ’den olan ve İslÂm ’ı iyi bilen yetmiş kadar hÂfızı onlara gonderdi. Muslumanlar Bi ’r-i Maûne ’ye gelip de bir mağarada istirahate cekildiklerinde korkunc bir tuzağa duşurulduler. İşte bu sırada CebbÂr bin Sulm adlı muşriğin attığı bir mızrak, Âmir bin Fuheyre -radıyallÂhu anh- ’ın sırtından girip goğsunden cıktı. O zamanlar kırk yaşında bulunan İbn-i Fuheyre şehÂdet şerbetini icmek uzere olduğunu anlayınca buyuk bir sevincle:
“Kazandım vallÂhi!” diye haykırdı.
Bu hÂince tuzağı hazırlayanların başı olan İbn-i Tufeyl, katliamdan kurtulan bir Muslumanı yanına alıp bu azîz şehîdimizin başına geldi ve:
“–Kim bu?” diye sordu.
“–Âmir bin Fuheyre!” cevÂbını alınca:
“–Ben onun olduruldukten sonra naaşının goğe yukseldiğini gordum. Yerle gok arasında duruşu hÂl gozumun onundedir. Sonra yere indi.” dedi.
Meşhur şÃ‚irlerden olan İbn-i Tufeyl bu olayı bizzat gormesine rağmen yine de musluman olmadı. Fakat Âmir bin Fuheyre -radıyallÂhu anh- ’ı şehîd eden CebbÂr, sonunda hidÂyete mazhar oldu. Zîr şehîd ettiği zÂtın “Kazandım vallÂhi!” diye haykırışı gunlerce kulaklarında cınladı. Bu sozler kendisi icin bir muamm oldu. “Ben onu olduruyorum, o kazandım diyor, bu nasıl iştir?” diye haftalarca duşundu. Bir gun kahramanlığı ile meşhur ve Hazret-i Peygamber ’in yuz kişiye bedel saydığı hemşehrisi DahhÂk bin SufyÂn ’a, “Kazandım vallÂhi!” sozunun ne mÂnÂya geldiğini sordu. O da bu sozun “Cennete kavuştum.” demek olduğunu soyleyince CebbÂr, daldığı derin gaflet uykusundan uyandı ve îmÂn ile şereflendi.[9]
Hz. Safiye ’nin (r.a.) Sabrı Uhud Harbi sonunda Efendimiz ’in halası Hazret-i Safiye -radıyallÂhu anhÂ-, vucûdu parca parca edilmiş olan kardeşi Hazret-i Hamza -radıyallÂhu anh- ’ı gormek istedi. Bu niyetle şehîdlerin bulunduğu tarafa yoneldi. Oğlu Zubeyr kendisini karşılayarak:
“–RasûlullÂh geri donmeni emrediyor anneciğim.” dedi. O ise:
“–Nicin? Kardeşimi gormeyeyim diye mi? Ben onun ne fecî bir şekilde kesilip doğrandığını biliyorum. O, AllÂh icin bu musîbete dûcÂr oldu. ZÂten bizi de bundan başkası tesellî edemezdi. İnşÃ‚allÂh sabredip ecrini Allah ’tan bekleyeceğim.” dedi.
Zubeyr, gidip annesinin soylediklerini Rasûl-i Ekrem Efendimiz ’e bildirdi. -SallÂllÂhu aleyhi ve sellem- Efendimiz:
“–Oyleyse bırak gorsun.” buyurdu. Safiye -radıyallÂhu anhÂ- da şehîdlerin efendisi olma şerefine eren kardeşinin cesedi yanına gelerek icli icli du etti. (Bkz. İbn-i HişÃ‚m, III, 48; İbn-i Hacer, el-İsÂbe, IV, 349)
Kendinden Oncekilerden İbret Al Da Başkalarına İbret Olma! Allah Rasûlu -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- ’in hukumdarlara yazdığı mektupları goturen ashÂb-ı kirÂmın îman celÂdeti de dillere destandır. Duny capında şohret bulmuş zÂlimlerin karşısında ve kelle ucurmaya hazır cellÂtların arasında, Allah ’tan başka hic kimseden korkmadan Efendimiz ’in mesajlarını onlara ulaştırmışlardır. Kılıc ve mızrakların golgesi altında cesur konuşmalar yapmaktan cekinmemişlerdir. Bunlardan bÂzı misaller şoyledir:
RasûlullÂh -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- bir gun:
“–Ey insanlar! Ecir ve sevÂbını Allah ’tan bekleyerek şu mektubu İskenderiye Mukavkısı ’na hanginiz goturur?” diye sorunca, HÂtıb bin Ebî Beltaa -radıyallÂhu anh- fırlayıp kalktı ve Efendimiz ’in huzûruna vardı:
“–YÂ RasûlÂllah! Ben gotureyim.” dedi.
Allah Rasûlu -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem-:
“–Ey HÂtıb! AllÂh bu vazîfeyi senin hakkında mubÂrek kılsın!” buyurdu…
HÂtıb bin Ebî Beltaa -radıyallÂhu anh-, İskenderiye ’ye varıp kralın huzûrunda Peygamber Efendimiz ’in mektubunu okudu. Mukavkıs, HÂtıb -radıyallÂhu anh- ’ı yanına cağırıp din adamlarını da topladı. HÂdisenin devÂmını HÂtıb -radıyallÂhu anh- ’tan dinleyelim:
Mukavkıs bana:
“–Anlamak istediğim bÂzı şeyleri seninle konuşacağım.” dedi.
Kendisine:
“–Buyrunuz, konuşalım.” dedim.
Mukavkıs:
“–Senin Efendin peygamber değil midir?” diye sordu.
“–Evet, O, AllÂh ’ın Rasûlu ’dur.” dedim.
“–O gercekten bir peygamber ise kendisini oz yurdundan cıkarıp başka bir yere sığınmak zorunda bırakan kavminin aleyhinde nicin AllÂh ’a du etmedi?” diye sorunca ona:
“–Sen, Îs bin Meryem ’in AllÂh ’ın bir peygamberi olduğuna şehÂdet edersin değil mi? O gercekten peygamber olduğuna gore, kavmi onu yakalayıp carmıha germek istedikleri zaman, semÂya yukseleceğine, kavmini helÂk etmesi icin AllÂh ’a du etseydi olmaz mıydı?” dedim.
Mukavkıs soyleyecek soz bulamadı. Bir muddet susup duşundukten sonra, sozlerimi tekrarlamamı istedi. Ben tekrarlayınca Mukavkıs yine bir muddet duşundu. Sonra da:
“–Guzel soyledin. Sen bir hakîmsin, yerli yerince konuşuyorsun ve hakîm olanın da yanından geliyorsun.” dedi.
Ben de bunun ardından Mukavkıs ’a:
“–Senden once burada bir adam, kendisinin en yuce ilÂh olduğunu iddi etmişti. Allah TeÂl o Firavun ’u duny ve Âhiret azÂbıyla yakalayıp cezÂlandırdı. Sen, kendinden oncekilerden ibret al da başkalarına ibret olma!” dedim.
Mukavkıs:
“–Bizim bir dînimiz vardır, daha hayırlısını gormedikce onu bırakmayız!” dedi.
Ben de:
“–İslÂm, senin bağlı bulunduğun dinden kesinlikle daha ustundur! Biz seni, Allah TeÂl ’nın insanlara dîn olarak sectiği İslÂm ’a dÂvet ediyoruz. Muhammed Mustaf -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem-, sadece seni değil butun insanları dÂvet ediyor. Onlardan kendisine karşı en katı ve kaba davrananlar, Kureyşliler oldu. O ’na karşı en cok duşmanlığı da yahûdîler yaptılar. İnsanlardan en cok yakınlık gosterenler ise hristiyanlar oldu. Hazret-i MûsÂ, nasıl ki Hazret-i Îs ’yı mujdelemiş ise, o da Hazret-i Muhammed -aleyhissalÂtu vesselÂm- ’ın geleceğini mujdelemiştir. Bizim seni Kur ’Ân ’a dÂvetimiz, senin TevrÂt ’a bağlı olanları İncîl ’e dÂvet etmen gibidir. Her insan kendi zamanında gelen peygambere ummet olmak durumundadır. Sen de Hazret-i Muhammed -aleyhissalÂtu vesselÂm- ’ın donemine yetişenlerdensin. Dolayısıyla biz seni İslÂm ’a dÂvet etmekle, Îs -aleyhisselÂm- ’ın dîninden uzaklaştırmış olmuyoruz. BilÂkis onun risÂletine uygun olanı yapmanı teklif etmiş oluyoruz.” dedim.
Mukavkıs:
“–Ben bu peygamberin dînini inceledim. Gordum ki, onda ne dunyÂdan el etek cekilmesi emrediliyor ne de beğenilen ve makbûl bir şey yasaklanıyor. O ne yolunu şaşırmış bir sihirbaz ne de gÂipten haber aldığını iddi eden bir yalancıdır. BilÂkis kendisinde gÂibi keşfedip haber vermek gibi peygamberlik alÂmetleri vardır. Buna rağmen biraz daha duşunmek isterim.” dedi.
Daha sonra da Peygamber Efendimiz ’in mektubuna bir cevap yazdırdı…
Mukavkıs, ne bundan fazla bir şey yaptı ne de musluman oldu. Bana da:
“–Sakın hÂ! Kıbtîler senin ağzından tek bir kelime bile işitmesinler, yoksa sana zarar verirler!” diye tembihte bulundu.[10]
HÂtıb -radıyallÂhu anh- ’ın kralın karşısında îman cesÂretiyle ifÂde ettiği bu hikmetli sozler, îmÂnı aşkla yaşayan bir mu ’minin firÂset ve cesÂretine dÂir ne guzel bir misaldir.
Abdullah Bin Huzafe ’nin Cesareti İran KisrÂsı ’na yazılan mektubu da AbdullÂh bin HuzÂfe -radıyallÂhu anh- goturmuştu. KisrÂ, mektupta Hazret-i Peygamber -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- ’in isminin kendi isminden evvel yazılmasına kızarak o mubÂrek nÂmeyi parca parca etti, elciye de ağır hakÂretlerde bulundu.
AbdullÂh -radıyallÂhu anh-, îmÂnından aldığı kuvvet ve asÂletle Kisr ve adamlarına şoyle hitÂb etti:
“–Ey Fars halkı! Sizler peygambersiz, kitapsız ve yeryuzunun ancak elinizde bulunan bir kısmına hÂkim olarak sayılı gunlerinizi geciriyor ve bir ruy hayÂtı yaşıyorsunuz! HÂlbuki yeryuzunun hÂkim olamadığınız kısmı daha fazladır.
Ey KisrÂ! Senden once, dunyÂyı veya Âhireti arzu eden nice hukumdarlar gelmiş ve hukum surmuşlerdir. Onlardan Âhireti isteyenler, dunyÂdan da nasiplerini almışlardır. DunyÂyı arzulayanlar ise Âhiret nasiplerini yitirmişlerdir. Sana teklif ettiğimiz bu dîni kucumsuyorsun ama, vallÂhi nerede olursan ol, kucumsediğin şey uzerine gelince, ondan korkacak ve korunamayacaksın!”
Kisr da cevÂben mulk ve saltanatın kendisine munhasır olduğunu, ne yenilgiye uğramaktan ne de kendisine bir ortak cıkmasından korkmadığını soyledi.[11] Ardından da adamlarına AbdullÂh bin HuzÂfe ’nin dışarı cıkarılmasını emretti.
AbdullÂh -radıyallÂhu anh-, Kisr ’nın huzûrundan cıkar-cıkmaz hayvanına binip Medîne ’nin yolunu tuttu. Kendi kendine:
“VallÂhi, benim icin iki yoldan (olmek veya sağ-sÂlim donmek) hangisi olursa olsun gam cekmem. RasûlullÂh ’ın mektubunu yerine ulaştırmış ve vazîfemi yapmış bulunuyorum.” dedi.[12]
İşte, Allah Rasûlu ’nun bir arzusunu yerine getirmek icin canını fed etmeyi goze alan İslÂm kahramanlarının vicdan huzûru…
Başı Opulesi Sahabi AbdullÂh bin HuzÂfe -radıyallÂhu anh- ’ın eşsiz fazîletini ve îman cesÂretini sergileyen nice ibretlerle dolu bir kıssası daha vardır:
Hazret-i Omer -radıyallÂhu anh- ’ın hilÂfeti doneminde Şam ’ın Kayseriye taraflarında Rumlar uzerine bir İslÂm ordusu gonderilmişti. AbdullÂh bin HuzÂfe -radıyallÂhu anh- da orduda bulunuyordu. Rumlar onu esir ettiler. Krallarına goturduler ve; “Bu, Muhammed ’in ashÂbındandır!” dediler.
Kral, Hazret-i AbdullÂh ’ı bir eve kapattırıp gunlerce yemekten, icmekten alıkoyduktan sonra, ona bir miktar şarap ve domuz eti gonderdi. Uc gun gozlediler. AbdullÂh -radıyallÂhu anh-, ne şaraba ne de domuz etine el surmedi. Krala:
“–Onun boynu iyice bukuldu. Oradan cıkarmazsanız olecek!” dediler.
Kral, onu getirterek:
“–Seni yiyip icmekten alıkoyan nedir?” diye sordu.
AbdullÂh -radıyallÂhu anh-:
“–Gerci zarûret, onlardan yemeyi ve icmeyi bana helÂl kılmıştır, ama ben seni, kendime ve İslÂm ’a guldurmek istemedim!” dedi.
Kral onun bu vakur tavrı karşısında:
“–Sen Hristiyan olsan da mulkumun yarısını sana versem, seni mulk ve saltanatıma ortak yapsam, kızımı da seninle evlendirsem olmaz mı?” dedi.
AbdullÂh -radıyallÂhu anh-:
“–Sen bana, Muhammed -aleyhissalÂtu vesselÂm- ’ın dîninden goz acıp kapayıncaya kadar donmem karşılığında mulkunun tamÂmını ve butun Arap mulkunu versen bile, bunu asl yapmam.” dedi.
Kral:
“–Oyleyse seni oldururum.” dedi.
Hazret-i AbdullÂh:
“–O da senin bileceğin bir şey!” dedi.
AbdullÂh -radıyallÂhu anh- carmıha gerildi. Okcular once ona isÂbet etmeyecek şekilde, gozunu korkutmak icin ok attılar. Daha sonra kendisine tekrar hristiyan olması teklif edildi. O mubÂrek sahÂbî en ufak bir temÂyul bile gostermedi. Bunun uzerine Kral:
“–Ya Hristiyan olursun ya da seni kaynar kazanın icine atarım.” dedi.
Kabûl etmeyince bakırdan bir kazan getirildi, icine zeytin yağı veya su konularak kaynatıldı. Kral, Muslumanlardan bir esir getirtti. Hristiyan olmasını teklif etti. Esir, bu teklifi kabûl etmeyince kazanın icine atılmasını emretti. Musluman esir, kazana atıldı. AbdullÂh -radıyallÂhu anh-, ona bakıyordu. Etleri bir anda kemiklerinden soyulup dokuluverdi.
Kral, AbdullÂh -radıyallÂhu anh- ’a tekrar Hristiyan olmasını teklif etti. Kabûl etmeyince, onun da kazana atılmasını emretti. Hazret-i AbdullÂh kazana atılacağı esnÂda ağlamaya başladı. Kral, fikir değiştirdiğini zannederek AbdullÂh -radıyallÂhu anh- ’ı yanına getirtti ve tekrar Hristiyan olmasını teklif etti. Şiddetle reddettiğini gorunce hayret ederek:
“–Oyleyse nicin ağladın?” diye sordu.
Hazret-i AbdullÂh, şu muhteşem cevÂbı verdi:
“–Zannetme ki senin bana yapmak istediğinden korkarak ağladım! Ben, AllÂh yolunda verebileceğim bir tek canım olduğu icin ağladım. Kendi kendime; «Sen şimdi bir tek can taşıyorsun, şu kazana atılacak, AllÂh yolunda bir anda olup gideceksin. HÂlbuki vucûdumdaki kıllar adedince canım olmasını ve her biri icin bunların AllÂh yolunda bana tekrar tekrar yapılmasını ne kadar arzu ederdim.» dedim.”
Hazret-i AbdullÂh ’ın îman celÂdet ve asÂletiyle sergilediği bu muthiş tavır, kralın cok hoşuna gitti ve onu serbest bırakmak istedi.
“–Başımı op de seni serbest bırakayım.” dedi.
AbdullÂh -radıyallÂhu anh-, bir mahzuru bulunmayan bu teklife, yine bir teklifle karşılık verdi:
“–Benimle birlikte butun Musluman esirleri de serbest bırakır mısın?”
Kral:
“–Evet bırakırım.” deyince de:
“–İşte şimdi olur.” dedi.
Hazret-i AbdullÂh -radıyallÂhu anh- der ki:
“Kendi kendime; «Hem canımı hem de Musluman esirlerin canını kurtarmak icin AllÂh duşmanlarından bir duşmanın başını opmemde ne mahzur olacak ki? Op gitsin!» dedim.”
O gun seksen Musluman serbest bırakıldı. Hazret-i Omer ’in yanına geldiklerinde durumu ona anlattılar. Hazret-i Omer -radıyallÂhu anh-:
“–AbdullÂh bin HuzÂfe ’nin başını opmek, her Muslumana duşen bir vazîfedir! Bunu yerine getirmeye ilk once ben başlıyorum.” dedi. Kalkıp onun yanına gitti ve başını optu.[13]
FirÂset sÂhibi kÂmil mu ’minler, îmÂnın kazandırdığı engin goruş ufku sÂyesinde hÂdiseleri Âhiret penceresinden seyrederler. Bu vesîleyle de her dÂim bir artı-eksi, yÂni fayda ve zarar hesÂbı icinde olurlar. Bu yuzden onların îmÂn aşkı karşısında, dunyevî ez ve cefÂların, gelip gecici cile ve ıztırapların, sozu edilecek kadar bile değeri yoktur.
Peygamberimizi Gormek İcin 1 Yıl Yolculuk Etti ÎmÂnı aşkla yaşayan kahramanlardan biri de Vehb bin Kebşe -radıyallÂhu anh- ’tır. Bu mubÂrek sahÂbînin turbesi Cin ’dedir.[14] Peygamber Efendimiz -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- onu, Cin ’de tebliğ hizmetinde bulunmak uzere vazîfelendirmişti. HÂlbuki o zamanın şartlarında Cin, Medîne-i Munevvere ’den bir senelik mesÂfede idi. Bu sahÂbî oraya kadar gidip uzun bir muddet tebliğde bulunduktan sonra gonlunu kavuran RasûlullÂh hasretini bir nebze olsun dindirebilmek umîdiyle Medîne yollarına duştu. Bir yıl suren cileli bir yolculuğun ardından nurlu Medîne ’ye vÂsıl oldu. Fakat ne yazık ki Hazret-i Peygamber vefÂt etmiş olduğu icin O ’nu goremedi. Hasreti bir kat daha artmış olarak, Allah Rasûlu ’nun kendisine emrettiği hizmetin kudsiyetinin idrÂki icinde tekrar Cin ’e dondu ve bu hizmetteyken rûhunu teslîm etti.
Vehb bin Kebşe -radıyallÂhu anh-, boylece Allah Rasûlu ’nun Cin ’deki ilk temsilcisi olma şerefine nÂil oldu. FÂnî cesedi Cin ’de, rûh-i cÂvidÂnîsi ise Medîne-i Munevvere ’nin rûhÂniyet-i RasûlullÂh ile dolu munevver iklîminde kaldı.
“Butun DunyÂyı Verseniz Yine De Dînimi Değiştirmem!” Sultan 2. BÂyezîd ile kardeşi Cem Sultan arasında cereyÂn eden şu hÂdiseler de, ecdÂdımızdaki îman celÂdeti ile İslÂm ’ın bahşettiği guzellik ve fazîleti acık bir şekilde aksettirmektedir:
BÂyezîd-i Velî, 1481 yılında pÂdişÃ‚h olduktan sonra, saltanatının ilk 14 yılını, kardeşi Cem Sultan ’ın Osmanlı tahtında hak iddi etmesi neticesinde ortaya cıkan problemlerle uğraşarak gecirdi. Bu durum da 2. BÂyezîd ’in, Hristiyanlık Âlemine karşı belli olcude Âtıl kalmasını îcÂb ettirdi. Cem Sultan, BÂyezîd Han ’a:
“–Ulkemizi ikiye bolelim, yarısında sen hukumdar ol, yarısında ben olayım!” diye teklif etti.
BÂyezîd-i Velî ise:
“–Kardeşim, vatan ummetin malıdır. ŞÃ‚yet onu bolersek devlet gucunu kaybeder. Neticede gucsuz beylikler hÂline geliriz. Bu buyuk bir vebÂl olur. Vucûdum ikiye bolunur, fakat ummetin toprağı bolunmez!” diyerek bu teklifi reddetti.
Bu arada Cem Sultan, Rodos şovalyelerinin nÂzik bir dille yaptıkları dÂvet uzerine Rodos ’a gitme gafletinde bulundu. Şovalyeler verdikleri sozleri ciğneyerek onu bir esir gibi Papalığa sattılar. Papalık, Osmanlı uzerine yapılacak bir haclı seferinde ŞehzÂde Cem ’i kullanmayı plÂnlıyordu. Fakat bunu başaramayağını anlayan Papa İnnocent, ona hristiyan olmasını teklif etti. Bu teklif, Cem Sultan ’a cok ağır geldi. Son derece mahzûn oldu. Papa ’ya:
“–Değil Osmanlı saltanatını, butun dunyÂyı verseniz, yine de dînimi değiştirmem!..” dedi.
Haclılar tarafından İslÂm aleyhine kullanılmak istendiğini anladığı zaman Cem Sultan ’ın CenÂb-ı Hakk ’a yaptığı şu niyaz, onun gayret-i dîniyyesini gostermeye kÂfîdir:
“YÂ Rabbi! KÂfirler eğer İslÂm Âlemine zarar vermek icin beni Âlet etmek istiyorlarsa, bu kulunu daha fazla yaşatma! Rûhumu bir an once dergÂh-ı izzetine al!..”
Onun bu duÂsı mustecÂb oldu ki, otuz altı yaşında Napoli ’de vefÂt etti. FÂnî dunyÂya ved ettiği son demlerinde yanındakilere şu vasiyeti yaptı:
“Benim olum haberimi mutlak bir sûrette her tarafa duyurun! Bunu mutlak yapın ki, kÂfirlerin benim vesîlemle muslumanlar uzerinde oynamak istedikleri oyunlar nihÂyet bulsun! Bundan sonra ağabeyim Sultan BÂyezîd ’e varın. Ric eyleyin ki, ne kadar zor olursa olsun benim cesedimi vatana aldırsın. KÂfir bir memlekette gomulmeyi istemiyorum. Şimdiye kadar ne oldu ise oldu. Sakın bu ricÂmı reddetmesin! Lûtfedip butun borclarımı odesin. Borclu olarak huzûr-i ilÂhî ’ye gitmek istemiyorum. Âilemi, cocuklarımı ve bana hizmet edenleri affetsin. HÂllerine gore memnûn etsin..”
Ağabeyi BÂyezîd Han da onun bu vasiyetlerini yerine getirdi.
İşte İslÂm ’ın insana lûtfettiği kıvam! Bu iki kardeşin karşılıklı muÂmeleleri; îmÂna aşk ile bağlılık, vatan muhabbeti, ummetin selÂmeti uğrunda her şeyini fed edebilme, musÂmaha, hatÂsını anlama netîcesinde yaşanan vicdan muhÂsebesi, kul hakkından sakınma, af ve merhamet gibi nice fazîletler sergilemektedir.
“Gaz Vaktidir; BismillÂh Vira!” Osmanlı donanma tÂrihinde buyuk bir yeri olan İlyas, Oruc ve Hızır kardeşler, Akdeniz ’de cihÂd bayrağını acmadan evvel deniz ticÂreti ile meşgul idiler. Ancak bu iş, Akdeniz ’de pek buyuk bir tehlike arz ediyordu. Nitekim Oruc Reis, bir gun Rodos korsanları tarafından esir edildi. Kardeşi Hızır Reis:
Olacak olsa gerek, cÂr u nÂcÂr,
Gerek kalbin gen tut gerek dar!
deyip buna cÂreler aramaya başladı. Ağabeyinin kurtuluşu icin buyuk fidyeler gonderdiyse de sozlerinde durmayan yalancı korsanların hîleleri yuzunden ağabeyinin esÂreti uzun surdu. KÂfirler bununla da kalmayıp Oruc Reis ’e bir papaz gondererek ona hristiyan olmasını teklif etme cur ’etini gosterdiler. Ancak Oruc Reis ’in:
“–Ey gÂfiller! Ben hak bir dîni bırakıp da nasıl bÂtıl bir dîne mensup olurum?” şeklindeki cevÂbı, Âdeta suratlarına inen acı bir şamar oldu.
Buna sinirlenen korsanlar:
“–O hÂlde Muhammed ’in gelsin de seni kurtarsın bakalım!” diyerek onu forsalık yapması icin bir sandala zincirlediler.
Oruc Reis, AllÂh ’a sığınarak:
“–Siz gorun hele benim Rabbim bana nasıl yardım eyleyecek!” dedi ve AllÂh ’a iltic etti.
Bir muddet sonra kÂfirlerin de gozlerine gorunen beyaz kaftanlı yeşil sarıklı kimselerin yardımlarıyla el ve ayaklarındaki bağları cozup kendisini engin deryÂya bıraktı ve esÂretten kurtuldu. Boylece îman celÂdetiyle, teslîmiyet ve tevekkulunun bereketine nÂil oldu.
İşte bu hÂdiseden sonra Oruc Reis, kardeşi Hızır Reis ’le beraber Akdeniz korsanlarına karşı amansız bir mucÂdele başlattı. Kısa zaman icerisinde de nice deniz kurdu olmuş leventler onların yanında toplandı ve hep birlikte:
“Gaz vaktidir; BismillÂh vira!” deyip deryÂlara acıldılar.
“Vatan Sağ Olsun!” ÎmÂnı aşkla yaşamanın Canakkale cephesindeki tezÂhurleri de pek muhteşemdir. Canakkale muhÂrebelerinde kumandanlık yapmış ve yaralanmış emekli bir subay, hÂtırÂtında şoyle anlatıyor:
“Canakkale Harbi ’nin devÂm ettiği gunlerden birindeydik. O gun akşama kadar devÂm eden savaş, duşmanın maddî bakımdan nisbetsiz ustunluğune rağmen yine zaferimiz ile netîcelenmek uzereydi. Gozetleme yerinde muhÂrebenin son safhasını heyecanla takip ediyordum. Mehmetciklerin «Allah Allah...» nidÂları ÂfÂkı titretiyor ve bu muthiş haykırışlar, korkunc bir medeniyetin butun heybetini temsil eden top seslerini bile bastırıyordu.
Bir aralık yanımda bir ayak sesi duyar gibi oldum. Geriye donunce Ali Cavuş ile karşılaştım. Sapsarı olmuş yuzunde muthiş bir ıztırap okunuyordu. Daha neyin var demeye kalmadan, o herşeyi anlatmaya yetecek olan kolunu bana gosterdi. Dehşetle urpermiştim. Sol kolu bileğinin dort parmak kadar yukarısından aldığı bir isÂbetle neredeyse tamamen kopacak hÂle gelmişti ve elini yere duşmekten ancak zayıf bir deri parcası alıkoymakta idi. Ali Cavuş dişlerini sıkarak ıztırÂbını yenmeye calışıyordu. Sağ elindeki cakıyı bana uzattı:
«–Şunu kesiver kumandanım!» dedi.
Bu uc kelimelik cumle, oyle muthiş bir istek, oyle bir mecbûriyet ifÂde ediyordu ki, gayr-i ihtiyÂrî cakıyı aldım ve derinin ucunda sallanan eli koldan ayırdım. Bu tuyler urpertici vazîfeyi yaparken de:
«–Uzulme Ali Cavuş, AllÂh vucûduna sağlık versin!» diye moral vermeye calışıyordum.
Cok gecmeden Ali Cavuş, vatan uğruna yalnız elini değil, mubÂrek vucûdunu da fed etti. Gozlerini hayÂta yumarken de:
«–Vatan sağ olsun! AllÂh îmandan ayırmasın!.. Canım vatana fed olsun!..» cumlelerini tekrarlayarak son nefesini vermiş, etrafı kucuk bir kan golu hÂline gelmişti.”
İşte Canakkale ’de sînesi îmanla dolu Mehmetcik, vatan mudÂfaasını îman muktezÂsı bir borc biliyor ve bu borcu canıyla odemekten cekinmiyordu. Bu yuzden de silÂhları gibi dinlerine, îmanları gibi de silÂhlarına sarılıyorlardı…
Koca Seyit ’in Vurduğu Gemi Canakkale Harbi ’nde, Rumeli Mecidiye Tabyası, korkunc bir duşman saldırısı neticesinde neredeyse tamÂmen imh edilmişti. CephÂneliğin buyuk kısmı havaya ucmuş, on altı topcumuz şehîd olmuştu. Koca tabyadan geriye kalan; bir yuzbaşı, iki nefer ve bir de vinci kırılmış, ağzına mermi alamayan bir top idi.
Yuzbaşı, etraftaki birliklere durumu haber vermek icin uzaklaşmıştı ki, erlerden Koca Seyyid, denizin uzerinde ateş ve olum puskurerek ilerleyen duşman gemilerine bakarak derin derin icini cekti. Gozleri doldu. Mahzun yureği, duşman karşısında Âciz kalmanın ıztırÂbı icinde cırpınırken ellerini yuce Mevl ’ya kaldırdı ve:
“YÂ Rab! Ey kudret sÂhibi AllÂh ’ım! Bana şu an oyle bir kuvvet ver ki, hicbir kulun benden daha guclu olmasın!” diyerek Rabbine sığındı, O ’ndan yardım istedi.
Koca Seyyid, duny Âleminden sıyrılmıştı Âdeta... Artık sÂdece Rabbinin huzûrunda gibiydi. Gozlerinden akan yaşlar yanaklarından aşağı suzuluyordu. Vird hÂlinde bir muddet: “L havle vel kuvvete ill billÂh” dedi.
Sonra birden «YÂ AllÂh!» diye haykırdı ve arkadaşının hayret ve şaşkınlık dolu bakışları arasında 215 okkalık (yaklaşık 276 kiloluk) mermiyi kavrayıp kaldırdı. Demir basamakları uc kez inip cıktı. Goğus ve omuz kemiklerinin catırtıları duyuluyordu. Koca Seyyid, bir taraftan sel gibi ter dokerken diğer taraftan da catlamış dudaklarıyla:
“AllÂh ’ım! Benden kuvvetini esirgeme!” duÂsına devÂm ediyordu.
NihÂyet topun ağzına surduğu meşhur ucuncu mermiyle savaşın kaderi değişti. İngilizlerin “Oşın” (Ocean) isimli zırhlı gemisi vurulmuş ve denizin uzeri cehennemî bir aleve burunmuştu.
HÂdiseyi oğrenip CenÂb-ı Hakk ’a şukreden Cevat Paşa, Koca Seyyid ’i tebrîk ederken ondan aynı ağırlıkta bir başka mermiyi tekrar kaldırmasını istedi. Koca Seyyid ise, şu cevÂbı verdi:
“–Paşam! Ben bu mermiyi kaldırırken gonlum AllÂh ’ın feyziyle dopdolu ve te ’yîd-i ilÂhîye mazhar idi. Kendimde bir başkalık hissetmekteydim. CenÂb-ı Hakk ’a yaptığım duÂların mukÂbilinde O ’nun nusret ve inÂyeti tecellî etmişti. Bu, o Âna mahsustur. Şimdi kaldıramam kumandanım; mÂzur gorun!..”
Seyyid ’in bu sozleri uzerine Cevat Paşa:
“–EvlÂdım! Buyuk bir iş başardın. Bir mukÂfÂt iste benden?” dedi.
AllÂh ’a kulluktan başka her şeyi gonlunden silmiş olan fedÂkÂr yiğit, rûhundaki ikinci kahramanlığı da şu sozleriyle sergiledi:
“–Kumandanım! Hicbir talebim yoktur; lÂkin ben pehlivan yapılı olduğumdan gunde bir somun yetmiyor. Duşman karşısında daha guclu olmam icin emretseniz de bana iki somun verseler!..”
Bu isteğe tebessum eden Cevat Paşa, onu onbaşılıkla mukÂfatlandırdı.
Akşam olup herkese bir, Seyyid Onbaşı ’ya ise iki somun verildiğinde, buyuk îman kahramanının gonlu buna rÂzı olmadı. Yiyecek kıtlığının hukum surduğu bir zamanda arkadaşlarından farklı olmak istemedi. Kendisine verilen somunların birini iÂde etti ve bir daha da almadı.
Ne kadar saf ve berrak bir gonul… Şuphesiz ki Koca Seyyid ’in bu hÂli, îman celÂdetiyle, ihlÂs ve samîmiyetin muşahhas bir ifÂdesinden ibÂrettir.
İmanın Alameti HÂsılı, îman; kuru bir iddi değildir. Îman, mu ’min kalbinin seviyesinin ve kemÂlinin şÃ‚hididir. AlÂmeti de fedÂkÂrlıktır. Îman, bir ebediyet sermÂyesi olduğundan, muhÂfaza edilip kuvvetlendirilmesi uğruna, tÂrih boyunca nice canlar fed edilmiş, dayanılmaz işkence ve meşakkatlere katlanılmış, AllÂh icin, misli gorulmemiş fazîlet ve kahramanlıklar sergilenmiştir. Gunumuzde de her şeyden cok îmÂnı bu aşk ve şevk ile yaşama heyecÂnına ihtiyac vardır. Bize lûtfedilen îman nîmetine bir şukur borcumuz olarak, butun insanlığın DÂru ’s-SelÂm ’a girebilmesi icin seferber olmamız îcÂb etmektedir. ÎmÂnı aşk ile yaşayan bir mu ’min, toplumun vaziyetinden kendisini mes ’ûl hisseder. Bu fÂnî duny hayÂtında îmÂnımızın kemÂli icin ne kadar fedÂkÂrlıkta bulunabilirsek, yarın Âhirette ilÂhî vuslata o nisbette nÂil olacağız inşÃ‚allÂh!
Dipnotlar:
[1] İbn-i İshÂk, Sîret, Konya 1981, s. 54; İbn-i Sa ’d, et-TabakÂtu ’l-KubrÂ, Beyrut, DÂru SÂdır, I, 154. Ayrıca bkz. Ahmed bin Hanbel, Musned, V, 362.
[2] Bkz. İbn-i Hacer, el-İsÂbe, Beyrut 1328, DÂru İhyÂi ’t-TurÂsi ’l-Arabî, III, 648; Zemahşerî, KeşşÃ‚f, tahk. Muhammed Mersi Amir, KÂhire 1988, III, 164.
[3] Bkz. Ahmed, I, 404; İbn-i Sa ’d, III, 233; BelÂzurî, EnsÂbu ’l-EşrÂf, Mısır 1959, I, 186.
[4] İbn-i Esîr, Usdu ’l-GÂbe, KÂhire 1970, II, 115.
[5] İbn-i Sa ’d, III, 226-230; HÂkim, el-Mustedrek ale ’s-Sahîhayn, Beyrut 1990, III, 450, 452.
[6] İbn-i HişÃ‚m, Sîretu ’n-Nebî, Beyrut 1937, DÂru ’l-Fikr, I, 340-341; İbn-i Esîr, el-KÂmil fi ’t-TÂrîh, Beyrut 1979-1982; II, 69; Usdu ’l-GÂbe, VII, 123.
[7] Bkz. İbn-i MÂce, Mukaddime, 11; Ahmed, I, 404.
[8] İbn-i HişÃ‚m, II, 96; Ahmed, I, 348; Ya ’kûbî, TÂrîhu ’l-Ya ’kûbî, Beyrut 1992, II, 39.
[9] Bkz. İbn-i Hacer, Fethu ’l-BÂrî, DÂru ’l-Fikr, Fuat AbdulbÂkî neşri, ts, VII, 390, MegÂzî 28; İbn-i HişÃ‚m, III, 187; VÂkıdî, MeğÂzî, Beyrut 1989, I, 349.
[10] İbn-i Kesîr, el-BidÂye ve ’n-NihÂye, KÂhire 1993, IV, 266-267; İbn-i Sa ’d, I, 260-261; İbn-i Hacer, el-İsÂbe, III, 530-531.
[11] Suheylî, Ravdu ’l-Unf, Beyrut 1978, VI, 589-590.
[12] Bkz. Ahmed, I, 305; İbn-i Sa ’d, I, 260, IV, 189; İbn-i Kesîr, el-BidÂye, IV, 263-6; HamîdullÂh, el-VesÂiku ’s-SiyÂsiyye, Beyrut 1985, s. 140.
[13] İbn-i Esîr, Usdu ’l-GÂbe, III, 212-213; Zehebî, Siyeru A‘lÂmi ’n-NubelÂ, Beyrut 1986-1988, II, 14-15.
[14] Cin ’in Guangzhou şehrinde Sa ’d bin Ebî Vakkas -radıyallÂhu anh- ’a nisbet edilen bir makam da mevcuttur. SahÂbe ve ehlullÂh kabirlerinin, coğu zaman bulundukları bolge halkının dînî duygularının zinde tutulması ve korunmasında etkili olduğu, bilinen bir tÂrihî hakîkattir. Nitekim Orta Asya ’da Semerkant, BuhÂra, Turkistan ve Taşkent gibi bolgelerde de bunun misalleri mevcuttur.
Kaynak: Osman Nuri Topbaş, Faziletler Medeniyeti 1, Erkam Yayınları


İslam ve İhsan