Rabbimiz, Fetih Sûresi ’nin son Âyetinde Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- Efendimiz ’in yanında bulunanların, yani O ’nunla kalbî beraberliği temin etmiş olanların vasıflarını zikreder. İşte Peygamber Efendimizle (s.a.v) kalbi beraberliği, muhabbeti sağlayanların 5 ozelliği...Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- Efendimiz şoyle buyurmuştur:

“Kişi sevdiği ile beraberdir.” (BuhÂrî, Edeb, 96)
AshÂb-ı kirÂm, omurleri boyunca Fahr-i KÂinat Efendimiz ’in bu mujdeli sozune sarılmış, ellerindeki en buyuk sermÂye ve yegÂne teselli kaynağı olarak Allah Rasûlu ’nun muhabbetini gonullerinde ziyadeleştirmeye calışmışlardır.
Onlar, Efendimiz ’in şahsında, eşsiz bir zarÂfet Âbidesi gorduler. Engin bir şefkat ve merhamet ummÂnı olan mustesn bir gonul seyrettiler.
O Peygamberler İmÂmı ’na ummet olabilmenin ne buyuk bir şeref, O Gonuller SultÂnı ’na rÂm olabilmenin ne buyuk bir lûtuf, O Rahmeten li ’l-Âlemîn ’e yakın olabilmenin, AllÂh ’a yakınlaştıran ne buyuk bir vesîle olduğunu yakînen idrÂk ettiler. Bu sebeple de ashÂb-ı kirÂmın her biri O ’na ayrı bir hayranlık duydu. Her biri O ’nu ayrı sevdi. “Kişi sevdiği ile beraberdir.” hadîsinin muhtevasına girebilmek ve bu dunyadaki beraberliklerini ebedî hayatta da devam ettirebilmek gÂyesiyle, Rasûlullah Efendimiz ’in her hÂlini, bir golgenin sahibine olan sadÂkati nisbetinde taklit etmeye gayret gosterdiler.
İbadeti, muÂmelÂtı, guzel ahlÂkı O ’ndan oğrendiler. İdrÂk ettiler ki, bir gonul, cÂhiliye kalıntılarını kalbinden temizlemediği muddetce, Rasûlullah Efendimiz ’e ve dolayısıyla Hakk ’a yakınlıkta mesafe katedemez. Kalp cirkin vasıflardan temizlenmeden, yani tezkiye olmadan, gonul bahcesi yeşeremez. Bir letÂfet diyarı olan Cennet ’e de, kalbî galatlarla, cirkin vasıflarla girilemez.
Rabbimiz, Fetih Sûresi ’nin son Âyetinde Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- Efendimiz ’in yanında bulunanların, yani O ’nunla kalbî beraberliği temin etmiş olanların vasıflarını zikreder. İlk vasıf;
1- KÂFİRLERE KARŞI CETİN Bir musluman, AllÂh ’ın sevmediklerinden dÂim uzak olacak. İslÂm ’dan hicbir zaman tÂviz vermeyecek. Nitekim ashÂb-ı kirÂm on uc senelik Mekke devrinde cok ağır zulumlere dûcÂr oldu. İbadet yasaklandı. Kulluk yasaklandı. Fakat o muslumanlar buyuk bir sabırla mukÂvemet gosterdiler. Hicbiri îmanlarından en ufak bir tÂviz vermedi.
Bugun de en muhim iş, akÂidimizi koruyabilmek. İslÂm mukemmeldir, mukemmelin kendi dûnundakilere bir ihtiyacı yoktur. Bir musluman; şahsiyetiyle, karakteriyle, giyimi, kuşamı, ÂdÂbı ve orfuyle İslÂmî bir hayatın icinde olacak. ÎmÂnın vakÂrını, İslÂm ’ın şahsiyet ve karakterini dÂim muhafaza edecek.
CenÂb-ı Hak, Kur ’Ân-ı Kerîm ’de îmÂnını korumak icin kendini fed edenleri bildirir. Firavun tarafından ağır bir işkence altında katledilen sihirbazları, zÂlim AshÂb-ı Uhdûd ’un ateş dolu hendeklerde yaktıkları mu ’minleri, kavmi tarafından taşlanarak şehîd edilen Habîb-i NeccÂr ’ı bildirir.
İnsanın her uzvunda bir irÂde vardır. İstediğin zaman gozunu acıp kapatabilirsin. Elini kaldırıp indirebilirsin. Ancak kalpte irÂde yoktur. Kalp ya musbete ya da menfîye doner. Bu sebeple îman kalpte iyice koklenmeli ki, bir tÂviz olmasın. Amel-i sÂlihlerle, ibadetle, muÂmelatla, muÂşeretle, guzel ahlÂkla Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- ’in izini takip edeceğiz ki, îmÂnın kuvveti artacak, îmandan herhangi bir tÂviz verilmeyecek. CenÂb-ı Hak bizden boyle bir îman istiyor.
Rabbimiz bunun ehemmiyetini bizlere, namazın her rekÂtında okuduğumuz:
غَيْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَيْهِمْ وَلَا الضَّاۤلّ۪ينَ
“…Gazaba uğramışların ve sapmışların yoluna değil!” (el-FÂtiha, 7) Âyetiyle tekrar tekrar hatırlatıyor.
Hatt Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- Efendimiz, bir muslumanın ibadette dahî gayr-i muslimlere benzemesini yasaklıyor. Mesel Muharrem ayının 10. gunu yahudilerin de oruc tuttuklarını gorunce, onlara benzememek icin Muharrem ’in 9-10 veya 10-11. gunlerinin oruclu gecirilmesini emir buyurmuştur.
Yine tek olarak cumartesi gunu oruc tutmayı, yahudilere benzemek olacağından;
“Uzerinize farz olunan orucun dışında cumartesi gunu oruc tutmayın.”[1]
“Cumartesi ve pazar gunleri muşriklerin bayram gunleridir. Ben onlara muhÂlefet etmek isterim.”[2] buyurmak sûretiyle mekruh kılmıştır.
Ezan husûsunda da boru calınma teklifini yahudilerin, can calınmasını da hristiyanların Âdeti olması dolayısıyla kabul etmemiştir.
AshÂb-ı kirÂm da hayatları boyunca bu hassÂsiyeti sergilediler. Mesel Hudeybiye ’de Hazret-i Osman -radıyallÂhu anh- elci olarak Mekke ’ye gonderildiği zaman, muşrikler kendisine:
“–İstiyorsan sen KÂbe ’yi tavÂf edebilirsin!..” demişlerdi. Cunku mevki sahibi akrabaları vardı. Fakat Hazret-i Osman:
“–Hazret-i Peygamber KÂbe ’yi tavÂf etmedikce ben de edemem! Ben BeytullÂh ’ı ancak O ’nun arkasında ziyaret ederim. Allah Rasûlu ’nun kabûl edilmediği bir yerde (ibadette bile) ben de yokum!..”[3] buyurmak sûretiyle Allah Rasûlu ’ne olan sadÂkatini tescil etti.
Gercek muhabbet, lÂyıkına muhabbet yani AllÂh ’a ve sevdiklerine muhabbet; mustahakkına nefret yani Allah ve Rasûl ’une Âsî olan herkesten uzaklaşmaktır. Bu bir îman alÂmetidir.
En buyuk gaflet, Efendimiz ’i tanıyamamak, dolayısıyla O ’ndan kalben uzak kalmaktır. Zira O ’nu tanıyanın, O ’ndan uzak kalması asl duşunulemez!
Bu dunyada Efendimiz ’den habersiz yaşayanlar, definenin uzerinde omur surup de aclık ve sefÂlet icerisinde olen bedbaht kimselere benzerler. Nitekim amcası olmasına rağmen, O HidÂyet Guneş ’ine Âm kesilerek şirk karanlıkları icinde helÂk olan Ebû Leheb hakkında CenÂb-ı Hak şoyle buyurdu:
“Ebû Leheb ’in iki eli kurusun! Kurudu da. Malı ve kazandıkları ona fayda vermedi. O, alevli bir ateşte yanacak. Odun taşıyıcı olarak ve boynunda hurma lifinden bukulmuş bir ip olduğu hÂlde karısı da (ateşe girecek).” (et-Tebbet, 1-5)
Peygamber Efendimiz ’in yanında bulunanların bir diğer vasfı:
2- KENDİ ARALARINDA COK MERHAMETLİ Merhamet, bir mu ’minin îmÂnını tescil eden bir alÂmet-i fÂrikadır. Merhamet, îmÂnın ilk meyvesidir. Dolayısıyla bir mu ’minin gonlu, merhamet ummÂnı olacak. Gonlunden rahmet taşıracak. Din kardeşine karşı yuzunden tebessum asl eksik olmayacak.
ZÂten “Allah” diyen bir kalbin, merhametten, muhabbetten, ikramdan, affetmekten nasipsiz olması duşunulemez. Oyle ki o, butun mazlumların, mağdurların, yetimlerin, gariplerin, hayvanatın, velhÂsıl butun mahlûkatın kendisine zimmetli olduğu telÂkkîsiyle yaşar. Bir musluman nabzının bu hassÂsiyetle atması lÂzımdır.
Efendimiz ’le kalben beraber olanların bir diğer vasfı:
3- ONLARI RUKÛYA VARIRKEN, SECDE EDERKEN GORURSUN Namaz, CenÂb-ı Hak ile baş başa gercekleşen bir mulÂkat ve beraberliktir. Namaz, mu ’minin mîrÂcıdır. İlk farz olan ibadettir. LÂkin namaz, bir mecbûriyet savar gibi değil, kalp ve beden Âhengi icinde kılınmalıdır. Rukû ve secdeler, bir rûhÂniyet tevzî etmelidir. Huzur hÂli vermelidir. Cunku kul, namazla CenÂb-ı Hakk ’a yaklaşacaktır. Zira Âyet-i kerîmede buyrulur:
“Secde et ve yaklaş!” (el-Alak, 19)
Mesela bir muhÂrebede Hazret-i Ali ’nin ayağına ok isÂbet etmişti. IztırÂbının şiddetinden dolayı oku cıkaramadılar. Hazret-i Ali -radıyallÂhu anh-:
“–Ben namaza durayım da oyle cıkarın!” dedi.
Dediği gibi yaptılar. Hicbir zorluk cekilmeden, kolayca cıkarıldı. Hazret-i Ali selÂm verip; “–Ne yaptınız?” diye sorduğunda, oradakiler; “–Cıkardık!” dediler. Zira Hazret-i Ali -radıyallÂhu anh- ’ın vucudu, namazın huşûu ve mÂnevî hazzı ile Âdeta kendinden gecmiş, dunyadan tecerrud etmişti…
Yine Peygamber Efendimiz ’in bir sefer esnÂsında nobetci bıraktığı AbbÂd bin Bişr -radıyallÂhu anh- namaza durmuştu. Duşman, ok atmaya başladı. AbbÂd -radıyallÂhu anh- kendisine ancak iki-uc ok isÂbet ettikten sonra rukû ve secdeye varıp namazını tamamladı. Ardından da nobetci arkadaşı Hazret-i AmmÂr ’a haber verdi.
Ammar -radıyallÂhu anh-:
“–İlk vurulduğunda nicin haber vermedin?” deyince AbbÂd -radıyallÂhu anh- namaza olan aşk ve şevkini, ibadetteki huşûunu gosteren şu muhteşem cevÂbı verdi:
“–Bir sûre okuyordum, onu bitirmeden namazımı bozmak istemedim. Ancak oklar peş peşe gelince, okumayı kesip rukûya vardım. AllÂh ’a yemin ederim ki, Allah Rasûlu ’nun korunmasını emrettiği bu gediği kaybetme endişesi olmasaydı, sûreyi yarıda bırakıp namazı kesmektense olmeyi tercih ederdim.”[4]
Bu misallerle kendimizi kıyÂs edelim. Bizim namazlarımız nasıl? Kul, namazla Hakk ’a yakınlaşır, boylece de fahşÃ‚ ve munkerden uzaklaşır. Bir bakıma namaz, yaşadığımız hayatın muhtevÂsını gosteren bir rontgen gibidir. Kul, kendisini kılmış olduğu namazla mîzÂn edecek.
Bir başka vasıf:
4- ALLAH ’TAN LÛTUF VE RIZ İSTERLER Sağlam bir akÂid ve gonle gıda olan ibadetlerle kalp oyle bir hÂle gelecek ki, dÂim AllÂh ’ın rızÂsını arayacak. Yaptığı her işte gÂyesi Allah olacak. AllÂh ’ın rızÂsı olacak.
AshÂbın en buyuk arzusu, CenÂb-ı Hakk ’ın rızÂsını tahsil etmek olmuştu. Gonullerinde dunyevî ihtiraslar, nefsÂnî istekler silinmiş; yerini AllÂh ’ın muhabbet ve rızÂsına nÂil olma arzusu doldurmuştu. SahÂbî hanımları akşam eve gelen beylerine evvel carşı-pazardan değil, Allah ve Rasûlu ’nun yeni talimatlarından sorarlardı…
Bizler de etrafımıza dÂim İslÂm şahsiyet ve karakterini sergilemek sûretiyle AllÂh ’ın lûtuf ve rızÂsına nÂil olmaya calışacağız. CenÂb-ı Hakk ’ın rızÂsının bazen buyuk, bazen orta, bazen de kucuk bir şeyde gizli olduğunu unutmayacağız. Gazabı icin de aynı durumun gecerli olduğunu bileceğiz.
Bu sebeple CenÂb-ı Hakk ’ın rahmetini celbedecek en ufak bir hayrı bile îfÂya gayret gosterecek; -Allah muhÂfaza buyursun- O ’nun kahrını tecellî ettirecek en kucuk bir yanlış hareketten de şiddetle kacınacağız.
5- ONLARIN NİŞANLARI YUZLERİNDEKİ SECDE İZİDİR Yani CenÂb-ı Hak, emir ve nehiylerine itaat etmek sûretiyle kendisine yaklaşan kuluna ayrı bir haslet ve rûhÂniyet verir. Sîret de dÂim sûrete akseder. Yani sûretler, sîretlerin aynası mesabesindedir.
Âyet-i kerîmede buyrulur:
“…Bu, onların Tevrat ’taki vasıflarıdır. İncil ’deki vasıfları da şoyledir:
«Onlar filizini yarıp cıkarmış, gittikce onu kuvvetlendirerek kalınlaşmış, govdesi uzerine dikilmiş bir ekine benzerler ki bu, ekicilerin de hoşuna gider.» Allah boylece onları coğaltıp kuvvetlendirmekle kÂfirleri ofkelendirir…” (el-Fetih, 29)
İslÂm ’ın inkişÃ‚fı, kÂfirleri dÂim kızdırmıştır. Mesel nicin İslamofobi diyorlar, neden korkuyorlar? Cunku İslÂm ’ı tanımıyorlar. Efendimiz ’i tanımıyorlar. Tanısalar severler, cÂn u gonulden rÂm olurlar.
Efendimiz, on uc senelik Mekke Devri ’nde, dÂim zulme mÂruz kaldı. On senelik Medîne Devri ’nde de sayısız cilelerle karşılaştı. LÂkin O, ne kadar zulum ve meşakkat altında olsa da her an îmÂnın guzelliklerini sergiledi:
* TÂif ’te kendisini taşlayanların ebedî kurtuluşu icin du etti.
* Hicret ’te fedÂkÂrlığı,
* Bedir ’de muzafferiyeti Hak ’tan bilip şukretmeyi,
* Uhud ’da sabrı,
* Hendek ’te aclık ve fakirliğe karşı sebat ve rızÂyı,
* Hudeybiye ’de firÂseti,
* Hayber ve Huneyn sonrasında zenginliğin gercek asÂlet ve saÂdeti olan comertlik ve infak zirvelerini,
* Huneyn ’de metÂneti,
* Mekke Fethi ’nde tevÂzu ve affediciliği,
* Tebuk ’te şecÂati sergiledi.
HulÂsa hayatının butun safhalarında, usve-i hasene / emsÂlsiz bir ornek şahsiyet olarak, guzel ahlÂkın mustesn misallerini sergiledi.
Bugun İslÂm, AllÂh ’ın irÂdesini kabul etmeyip nefsinin esiri olarak yaşamak arzusunda olanlara cok ağır geliyor. Onların imtihanı farklı, bizimki farklı…
LÂkin asl unutmayacağız ki, İslÂmî gayretlere revac verildiği zaman CenÂb-ı Hak, kullarına dÂim ayrı bir bereket lûtfetmiştir. AshÂb-ı kirÂm bunun en guzel misÂlidir. Zira onların ustun gayretleriyle İslÂm, dunyanın pek cok beldesine yayılmıştır.
Dolayısıyla gunumuzde de muslumanların ve ehl-i Kur ’Ân ’ın artmasına gayret gostermeli, bunun icin de hÂlimiz ve kālimizle tebliğ vazifesine cok ehemmiyet vermeliyiz. Nitekim CenÂb-ı Hak:
“…Allah onlardan îman edip sÂlih amel işleyenlere mağfiret ve buyuk mukÂfat vaad etmiştir.” (el-Fetih, 29) buyurmak sûretiyle, İslÂm ’ın muzafferiyeti icin gayret eden, ter doken, insan yetiştiren kimselere buyuk mukÂfatlar vereceğini mujdelemiştir.
CenÂb-ı Hak, her ne kadar zaman itibariyle uzak olsak da cumlemize, Efendimiz ’e kalben yakın olabilmeyi ihsan buyursun. Zira esas olan, kalben beraber olabilmektir. Nitekim Peygamber -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- Efendimiz, Muaz bin Cebel ’i Yemen ’e vÂli olarak gonderirken kendisine şu nasihatte bulunmuştu:
“İnsanlardan bana en yakın olanlar, kim ve nerede olursa olsun AllÂh ’a karşı takv sahibi olan muttakîlerdir.” (Ahmed, V, 235; Heysemî, IX, 22)
Yine Peygamber Efendimiz -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem-;
“Benim ummetim bereketli bir yağmur gibidir. Başı mı sonu mu (hayırlıdır) bilinmez.” (Tirmizî, Edeb, 81) buyuruyor.
CenÂb-ı Hak bizlere de gonulleri ihy eden bir rahmet damlası olabilmeyi lûtf u keremiyle ihsan buyursun… Havz kenarında Rasûlullah Efendimiz ’e kavuşmayı nasîb eylesin. Âmîn!..
Dipnotlar:
[1] İbn-i MÂce, Sıyam, 38.
[2] NesÂî, Sunen, Cum ’a, 1.
[3] Ahmed, IV, 324.
[4] Ebû DÂvûd, TahÂret, 78/198; Ahmed, III, 344; Beyhakî, DelÂil, III, 459; İbn-i HişÃ‚m, III, 219; VÂkıdî, I, 397.
Kaynak: Osman Nuri Topbaş, Şebnem Dergisi, Yıl: 2020 Ay: Mart Sayı: 189


İslam ve İhsan