Keramet nedir? Keramet ceşitleri nelerdir? Kuran ve Sunnet cizgisinde yani istikamet uzere bir hayat ikame etmenin onemi ve Hak dostlarının keramet ile ilgili sozleri...CenÂb-ı Hak goklerde ve yerde olan her şeyi, bir takdir uzere halk etmiştir. En kucuk atom parcalarından en buyuk cesîm varlıklara kadar yaratılan her şey, bu ilÂhî nizam dÂhilinde hareket eder. Hicbir varlık, “sunnetullah” veya “Âdetullah” denilen bu nizÂmın dışına cıkamaz. LÂkin sonsuz guc ve kudretin yegÂne sahibi olan Rabbimiz, dilediği zaman bu nizÂmı değiştirebilir. Nitekim insanlığı irşÃ‚d icin gonderdiği peygamberlerine lûtfettiği mucizeler bunun bÂriz bir misÂlidir. MeselÂ, deniz Mûs -aleyhisselÂm- icin yol olmuş, as ejderhaya donuşmuş, Îs ve İbrahim -aleyhisselÂm- icin oluler dirilmiş, gokteki ay Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- Efendimiz icin ikiye bolunmuştur.

Bu hÂrikulÂde hÂdiseleri, asrımızın bilime haddinden fazla değer atfeden akılcı(!) insanı kabullenmekte zorlanabilir. LÂkin AllÂh ’ın kudret ve azametine îman eden bir mu ’min icin, kavramakta zorlanacak bir durum yoktur.

Rabbimiz, Hak yolunda riyÂzat, mucÂhede ve gayretleri neticesinde, bir ikram nevinden, bazı velî kullarına da fevkalÂde hÂller olan kerÂmetleri lûtfedebilir. Fakat unutulmaması gereken bir hakikattir ki, velîlerde gorulen ve bir kısım insanların irÂdelerine musbet bir yon vermek maksadıyla zuhûra gelen kerÂmetler, tÂbî oldukları peygamberin bereketiyledir ve aynı zamanda onun mûcizelerinin bir nevî devÂmı mÂhiyetindedir.

Nitekim gerek asr-ı saÂdette, gerekse daha sonraki zamanlarda vukū bulan tasarruf ve kerÂmetlere şÃ‚hid olan pek cok kimse, “Velîsi boyle olan bir dînin, nebîsi kim bilir nasıl olur!..” diyerek kerÂmetin asıl merkezini te ’yîd ve tasdik etmişlerdir.

KERAMET CEŞİTLERİ

Allah dostlarından zu­hûr eden ke­r­met­ler iki kı­sım­dır:

Kev­nî ve sû­rî ke­r­met: Bunlar, tayy-i me­kÂn, or­ta­da bu­lun­ma­yan bir eş­ya­yı goz onu­ne ge­tir­me, vah­şî hay­van­la­ra iş gor­dur­me gi­bi, mad­de Âle­min­de mey­da­na ge­len h­ri­ku­l­de hÂller­dir.
Allah dostları, bu tip ke­r­met­lere ehem­mi­yet ver­mez­ler. Onu za­rû­ret dışında iz­hÂr et­me­yi de hoş karşılamazlar. Cun­ku bu hÂl, hal­kın hay­ran­lık ve al­kış­la­rını celbeder. C­hil kim­se­ler, ar­tık her şe­yi o ve­lî­den bek­le­me­ye baş­lar. Bu ise kalbe zehir sacan şohret ve gurur Âfetini beraberinde getirir. Bu sebeple ve­lî zÂtlar bu tip ke­r­metlere meyletmez, fakat mecbur kalırlarsa da mumkun mertebe bu hÂllerini gizlemeye calışırlar.

M­ne­vî ke­r­met: İlim, ah­lÂk, ibadet, m­ri­fet ve tak­v­da me­s­fe katederek, “Em­ro­lun­du­ğun gi­bi dosdoğru ol!..” (Hûd, 112) Âyet-i ke­rî­me­si­nin muh­te­v­sın­dan his­se ala­bil­mek­tir.
Her ne ka­dar halk, bu ke­r­met tur­le­rin­den birin­ci­si­ne rağ­bet eder­se de as­lın­da mak­bûl olan ikincisidir. Zi­ra ta­sav­vuf eh­li it­ti­fak et­miş­ler­dir ki; “En bu­yuk ke­r­met, butun gucluğune rağmen is­ti­kÂmet­i muhafaza etmektir.”

HAK DOSTLARININ KERAMET VE İSTİKAMET İLE İLGİLİ SOZLERİ

Pek cok kerÂmeti nakledilmekle birlikte BÂyezîd-i BistÂmî -rahmetullÂhi aleyh- kerÂmete değil, istikÂmete ehemmiyet verir ve şoyle buyururdu:

“Kendisine kerÂmetler verilmiş, hatt havada bağdaş kurup oturan birini gorseniz bile hemen ona aldanmayın! İlÂhî emir ve nehiylere riÂyet ediyor mu, ilÂhî hudutları muhÂfaza ediyor mu, şer ’î hukumleri hakkıyla ed ediyor mu, ona bakınız!”

***

Zira Cu­neyd-i Bağ­d­dî -rahmetullÂhi aleyh- ’ın buyurduğu gibi:

“Bir ki­şi­yi ha­va­da ucar­ken gor­se­niz, h­li Ki­tap ve Sun­ne­tʼe uy­mu­yor­sa, bu bir (kerÂmet değil) is­tid­rac­tır.”

İstidrac ise, kerÂmetin zıddı olarak, kÂfir, fÂsık ve muteşeyyih, yani velî olmadığı hÂlde velîlik taslayan bazı şahıslardan zuhûr eden hÂrikulÂde hÂllerdir. Bunlar birer ilÂhî imtihan olup onları helÂke surukler.

***

Kulluk hayatında muhim olan, kerÂmete ulaşmak değil, Kerîm olan CenÂb-ı Hakk ’a vÂsıl olmaktır. İstikÂmet uzere olmayan bir sÂlikin kerÂmet elde etmek icin cırpınışı boşunadır.

Bu hususta H­lid-i Bağ­d­dî Haz­ret­le­ri şoyle buyurmuştur:

“İs­ti­kÂmet ve gay­ret, sa­yı­sız keşif ve ke­r­met­ten efdaldir. Ay­rı­ca bi­lin­me­li­dir ki keşif ve ke­r­met, dî­nin emirlerine ri­Ã‚yeti artırmaya vesîle olmuyorsa, bel ve fitneden başka bir şey değildir.”

***

Keşif ve keramet sahibi olmak, son nefesin îmÂn ile gercekleşeceğinin de bir garantisi değildir. Nitekim Hasan-ı Basrî Hazretleri ’nin, talebelerinden birine kerÂmetle ilgili yaptığı şu vasiyet cok cÂlib-i dikkattir:

“İlim, hÂl ve irfÂn seviyenin yuksekliğine aldanma! Bel ’am bin BÂûr ’nın Levh-i Mahfûz ’a bakıp onu okuyacak makÂma geldikten sonra başına neler geldiğini hatırla!”

Onun ibretli hÂli Kur ’Ân-ı Kerîm ’de şoyle ifÂde buyrulur:

“…Fakat o, dunyaya saplandı ve hevesinin peşine duştu. Onun durumu tıpkı kopeğin durumuna benzer: «Ustune varsan da dilini sarkıtıp solur, bıraksan da dilini sarkıtıp solur.» İşte Âyetlerimizi yalanlayan kavmin durumu boyledir. Kıssayı anlat; belki duşunurler.” (el-A‘rÂf, 176)

ASIL SAHABİ KİMDİR?


Bu sebeple sahÂbe-i kirÂm, her nefes Âhiret endişesi icerisinde yaşamışlardır ki, şu hÂdise, bu hÂlin mÂnidar bir misÂlidir:

RivÂyete gore iki kişi SelmÂn-ı FÂrisî -radıyallÂhu anh- ’a selÂm verip:

“–Sen Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- ’in ashÂbından mısın?” diye sormuşlardı.

Allah Rasûlu -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem-ʼin cok sevdiği ve; “Selman bendendir, Ehl-i Beytʼimdendir.”[1] buyurduğu o guzîde sahÂbî, gonlundeki “son nefes” endişesiyle:

“–Bilmiyorum!” cevÂbını verdi.

Gelenler, acaba yanlış birine mi geldik diye tereddut ettiler. Selman -radıyallÂhu anh- sozlerini şoyle acıkladı:

“–Evet, ben Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- ’i gordum, O ’nun meclisinde bulundum. Ancak Allah Rasûlu ’nun asıl sahÂbîsi, O ’nunla birlikte Cennet ’e girebilecek olan kişidir.” (Bkz. Heysemî, VIII, 40-41; Zehebî, Siyer, I, 549)

EBÛ BEKİRCE (RA) BİR İSTİKAMET


Pek cok rivÂyette peygamberlerden sonra insanların en hayırlısı olduğu bildirilen Hazret-i Ebû Bekir -radıyallÂhu anh-ʼın, fizikî ve zÂhirî kerÂmetine dÂir, cok fazla bir mÂlumat yoktur. Onun en buyuk kerÂmeti; Allah Rasûluʼne olan eşsiz sadÂkati, mustesn teslîmiyet ve itaatidir.

Nitekim bircok defa servetinin tamamını Efendimiz -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- ’e getirip Allah yolunda k‘bına varılmaz bir infak orneği sergilemiştir.

Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- Efendimiz ’in:

“–Âilene ne bıraktın ey Ebû Bekir?” suÂline de buyuk bir aşk heyecanı icerisinde:

“–Onlara Allah ve Rasûl ’unu bıraktım.” mukÂbelesinde bulunmuştur. (Ebû DÂvûd, ZekÂt, 40/1678; Tirmizî, MenÂkıb, 16/3675)

Hatt bir gun Efendimiz -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- ’in:

“Ebû Bekr ’in malından istifÂde ettiğim kadar başka hicbir kimsenin malından faydalanmadım…” nebevî iltifatına cevÂben, gozyaşları icerisinde:

“Ben ve malım, yalnızca Sen ’in icin değil miyiz y RasûlÂllah?!.”[2] demek sûretiyle kendisini butun varlığıyla Peygamber Efendimiz ’e adadığını ve O ’nda fÂnî olduğunu ifade etmiştir.

İSTİKÂMETİ MUHÂFAZA

Hakk ’a vÂsıl olmak icin istikÂmetten başka bir yol olmadığı gibi, her hususta istikÂmeti muhÂfaza etmek kadar yuksek bir makam ve onun lÂyıkıyla yerine getirilmesi kadar zor olan hicbir emir yoktur. LÂkin CenÂb-ı Hakk ’ın, istikÂmet ehline mujdesi de buyuktur:

“Şuphesiz; «Rabbimiz Allah ’tır.» deyip sonra istikÂmet uzere bulunanların uzerine melekler iner ve onlara; «Korkmayın, uzulmeyin, size vaad olunan Cennet ’le sevinin! Biz, dunya hayatında da Âhirette de sizin dostunuzuz. Gafûr ve Rahîm olan AllÂh ’ın bir ikrÂmı olmak uzere, orada canınızın cektiği ve arzu ettiğiniz her şey sizin icin hazırdır.» derler.” (Fussilet, 30-32)

“KİŞİ SEVDİĞİ İLE BERABERDİR.”

SufyÂn bin AbdullÂh -radıyallÂhu anh- şoyle anlatır:

RasûlullÂh -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- ’e:

“–YÂ RasûlÂllah! Bana İslÂm ’ı oyle bir anlat ki, onu bir daha başkasına sormaya ihtiyac hissetmeyeyim.” dedim. Efendimiz:

“–AllÂh ’a inandım de, sonra da dosdoğru ol!” buyurdu. (Muslim, İmÂn, 62)

Hic şuphesiz ki dosdoğru olmak, ancak Efendimiz ’e tÂbî olmakla gercekleşir. Zira CenÂb-ı Hak O ’nun hakkında:

“(Sen) doğru yol uzerindesin.” (YÂsîn, 4) buyurmaktadır. Bu sebeple ashÂb-ı kirÂm da omurlerini;

اَلْمَرْءُ مَعَ مَنْ أَحَبَّ

“Kişi sevdiği ile beraberdir.” (BuhÂrî, Edeb, 96) hadîs-i şerîfinin muhtevÂsında yaşayıp, butun hÂl ve davranışlarında Efendimiz ’le beraber olabilmenin gayreti icerisinde bulunmuşlardır.

EN BUYUK KERAMET

VelhÂsıl Kur ’Ân ve Sunnet ’e sımsıkı sarılıp emrolun­duğu gibi dosdoğru olabilmek, yani istikÂmet uzere yaşayabilmek, bu zamanın en buyuk kerÂmetidir. Cunku Hak katında makbûliyet, kulluktaki istikÂmet nisbetindedir.

Rabbimiz bizleri son nefesimize kadar istikÂmetten ayırmasın. Bir golgenin sahibine olan bağlılığı gibi, bizleri Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- Efendimiz ’e rÂm eylesin.

İdrÂk etmekte olduğumuz RamazÂn-ı Şerîfʼin feyz ve rûhÂniyetinden lÂyıkıyla istifÂde edebilmeyi, ilÂhî af, mağfiret ve inÂyete nÂil olarak ebedî bir bayram surûru yaşayabilmeyi ihsÂn eylesin.

Âmîn!..



Dipnotlar:

[1] İbn-i HişÃ‚m, III, 241; VÂkıdî, II, 446-447; İbn-i Sa‘d, IV, 83; Ahmed, II, 446-447; Heysemî, VI, 130.

[2] İbn-i MÂce, Mukaddime, 1

Kaynak: Osman Nuri Topbaş, Şebnem Dergisi, Yıl: 2017 Ay: Haziran Sayı: 148
İslam ve İhsan