Kur ’Ân ’ın beyanına gore Allah TeÂl ’nın insanoğluna ihsan ettiği nimetleri saymamız mumkun değildir. İnsan, hem maddi hem de manevî acıdan bircok nimetle donatılmıştır. Bunları tespit etmeye insan guc yetiremez. Nitekim Allah TeÂlÂ, “O size istediğiniz her şeyden verdi. Allah ’ın nimetini sayacak olsanız sayamazsınız. Doğrusu insan cok zalim, cok nankordur” 1 buyurmuştur.Halk arasında Uc Aylar diye bilinen (Receb, Şaban ve Ramazan) aylarının ilki olan Receb ayına girmiş bulunmaktayız. Bu aylar, Hak TeÂl ’nın, ozelde muminlere genelde butun insanlığa lutfettiği en onemli nimetlerin başında gelmektedir. Allah katında ayların sayısı on ikidir.2 Ay sistemine gore bu aylardan Receb, Muharrem, Zilkade, Zilhicce harem ayları olarak bilinmektedir. Bu ayların diğer aylara gore daha fazla ayrıcalığı ve ustunluğu vardır. Onlara hurmet gosterilmesi, ibadetlerde ve taatlerde yoğunlaşılması, Allah TeÂl ’nın koyduğu yasaklara riayet edilmesi, en başta insanın kendi nefsinin ve insanların hukukuna dikkat etmesi buyuk onem kazanmaktadır. Bu durum, diğer aylarda bu anlatılanlara onem gosterilmeyecek anlamında değil soz konusu harem aylarında daha fazla itinanın sergilenmesini ve hassasiyetin gosterilmesini on gormektedir.

RAMAZAN AYININ MUJDESİ

Receb ve Şaban ayları, halk arasında on bir ayın sultanı olarak anılan KurÂn ’ın indirildiği ve orucun farz kılındığı Ramazan ayının muştularıdır. Allah TeÂl ’ya kulluk acısından butun aylar onemlidir. Bu aylar, insan hayatının altın zaman dilimleridir. İnsan, hem dunyayı hem de Âhiret saadetini bu vakitlerde kazanacaktır. Ancak bir bakıma on iki ayın on biri, Ramazan ayına hazırlanmanın ve onu karşılamanın temrinlerinin yapıldığı, sa ’y ve gayretlerin sergilendiği vakit değirmenleridir.

Receb ayını, Ramazan ayına hayır ve bereketle ulaşmak icin bir fırsat kabul eden3 Peygamber Efendimiz, ummetini Ramazan ayına hazırlık yapmaya cağırmıştır. Butun hedef, rahmet iklimine doğru koşmak ve Kur ’an ’ın indirildiği aya erişerek onun feyzi ve coşkusu ile hayatı inşa etmek ve tamamlamaktır.

Uc Aylar'dan ikisi olarak bilinen Receb ve Şaban ayları ibadetleri yoğunlaştırmak, tevbelerimizi yapmak, hayır-hasenatta yarışmak, yapıp ettiklerimiz konusunda muhasebeyi derinleştirmek, kendimizi derleyip toplayarak sorgulamak ve en onemlisi omrun cetelesini tutmak icin buyuk onem kazanmaktadır. Zira bu aylardan alınan azim, sebat, haz, şevk, ve gayretle Ramazan ’ı karşılamak ve ona ayak basmak kurtuluşumuza, affımıza ve arınmamıza sebep olacaktır.

Bu aylar, kullukta yarışın yoğunlaştığı aylar olmalıdır. Muminlere hitaben “…(Ey muminler!) Siz hayır işlerinde yarışın”4 buyrulmuştur.

HAYRAT NEDİR?

Âyetlerde gecen “hayrÂt” kelimesi metin bağlamları dışında iyilikler anlamında genel bir ifade olarak da anlaşılmıştır. Buna gore her turlu iyilik; insanların beğendiği, arzuladığı ve Allah TeÂl ’nın razı olduğu her şey bunun icerisine girer. AhlÂklı olmak, adaletli davranmak, akrabalara, komşulara, insanlara iyi davranmak, yardımcı olmak ve onların haklarına riayet etmek hayratın icerisine girer. Sadakat, ahde vefa, comertlik, sabır, kanaat, ihsan, tevekkul ve kavl-i leyyin gibi hususlar da hayratın kapsamına girer. Hayratın zıddı ise şer ve zararlardır. En başta kufur, zulum, haset, fesat, iki yuzluluk, kin, nefret, gıybet, zina, fuhuş, hırsızlık, insan haklarına tecavuz ve kısacası butun masiyetler şer kapsamına dahildir.

MUMİNLERİN OZELLİKLERİ

Muminler bu cercevede hayatlarını tanzim ederler. Butun peygamberlerin yaptıkları gibi5 onlar hayır işlerinde koşuşurlar. Muminlerin ozellikleri aşağıdaki Âyetlerde şoyle ozetlenmiştir. “Rablerine saygıdan dolayı kotulukten sakınanlar; Rablerinin Âyetlerine inananlar; Rablerine ortak koşmayanlar; Ve Rablerine donecekleri icin yapmakta oldukları işleri kalpleri carparak yapanlar; İşte onlar, iyiliklere koşuşurlar ve iyilik icin yarışırlar.”6

Âyetlerde acıkca ifade edildiği gibi muminin hedefi hayırda koşmak ve yarışmaktır. Onun butun hayatı bu iki noktada duğumlenmiştir. Hayrın koşusunu yaparak hayrın adamı olmak. İnancı hayır, duşuncesi hayır, işi hayır, oğrendikleri hayır, oğrettikleri hayır ve kısaca her şeyi hayrın merkezine alarak hayatı inşa ve ihya etmek.

Uc Aylar'ı ve ozellikle Ramazan ayına hazırlığı da bu mihverde anlamak ve değerlendirmek gerekmektedir. Onumuze yine buyuk bir fırsat geldi. Başka aylarda yapılan hayır ve iyilik yarışlarını ikiye ve belki de bizim bilemeyeceğimiz sayılara katlayacak bir başlangıc. Omru olana Rabbimiz bu kıymetli zaman dilimlerini gostermektedir. Hem bu dunya mutluluğu hem ebedi saÂdet ve cennet, bu yarış ve koşu ile kazanılacaktır. Nitekim Âyetlerde bu husus şoyle belirtilmiştir: “Şuphesiz bu, buyuk bir kurtuluştur. Calışanlar boylesi bir kurtuluş icin calışsın”7

Aşağıdaki Âyetler, muminlerin cennetteki yaşayışlarını ve mutluluklarını ifade etmekte ve bu konuda yarışmayı onermektedir.

“İyiler kesinkes cennettedir. Onlar orada koltuklar uzerinde etrafa bakarlar. Onların yuzunde nimetin sevincini gorursun. Kendilerine muhurlu hÂlis bir icki sunulur. Onun iciminin sonunda misk kokusu vardır. İşte yarışanlar bunun icin yarışsınlar.”8

Ebedi saadet bu dunyada kazanılacaktır. İbadet ve taat mahalli bu dunyadır. Bize luttfedilen zaman nimeti ile hem bu dunyayı imar etme hem de Âhiret yurdunu kazanma yukumluluğumuz vardır. Gecesi-gunduzu, yazı-kışı, ilkbaharı- sonbaharı ile butun zaman dilimleri, Allah ’a kulluk icin bize ihsan edilmiştir. Her zaman diliminin kendine ozgu bir ozelliği, guzelliği ve kıymeti vardır. Oyle zaman dilimleri vardır ki, onda yapılan ibadet, taat ve dualar daha fazla mustecab olmaya yakındır. Cuma geceleri, bayram geceleri, Arafe gunu, seher vakti yapılan dualar ve ibadetler daha kabule şayandır ve değerlidir.

RAMAZAN AYINA HAZIRLIK NASIL YAPILMALI?

Aylar icerisinde Ramazan ayı muminin rahmete ve mağfirete nail olduğu kutlu vakittir. Receb ayı ve Şaban ayı da bu kutlu aya hazırlık yapmak icin cok onemli zamanlardır. Bu yuzden bu aylarda ibadetler ve taatler yoğunlaştırılmalı ve nefislerimizi arındırmanın yolları aranmalıdır. Kendimizi kıyasıya sorgulamalı, hangi eksikliğimiz ve kusurumuz vardır diye kapsamlı muhasebe yapılmalı ve iyiliklerimiz surekli artırılmalıdır.

“Rabbinizin bağışına, genişliği goklerle yer arası kadar olan ve Allah ’a karşı gelmekten sakınanlar icin hazırlanmış bulunan cennete koşun.”9 Âyette belirtilen koşunun en hayırlı ve en musait olduğu zaman dilim Uc Aylar'dır. Urunu bol, bereketi cok, mağfireti ziyade olan bir mevsimin icinde hayır yarışından başka şeylerin ne onemi olur.

Dipnotlar: 1) İbrahim, 14/34. 2) Tevbe, 9/36. 3) TaberÂnî, Mucemu ’l-Evsat, cuz, 9, s. 139 (Mektebu ’ş-ŞÃ‚mile). 4) Bakara, 2/148; MÂide, 5/48. 5) EnbiyÂ, 21/90. 6) Muminûn, 23/57-61. 7) SÂffÂt, 37/60-61. 8) Mutaffifîn, 83/22-26. 9) Âl-i İmrÂn, 3/133

Kaynak: Kerim Buladı, Altınoluk Dergisi, Sayı: 374, Nisan 2017

SAHABENİN UC AYLAR PROGRAMI

https://www.islamveihsan.com/sahabenin-uc-aylar-programi.html

UC AYLAR ’DA OKUNACAK DUALAR VE TESBİHLER

https://www.islamveihsan.com/uc-aylarda-okunacak-dualar-ve-tesbihler.html
İslam ve İhsan