İslam'da sosyal sınıf farkı gibi bir kavram bulunmamaktadır. Muslumanlar ancak kardeştirler ve ustunluk ancak takvadadır. Bu bahse ornekle ibretlik bir kıssa ve kıssa uzerine inen toplumdaki sosyal sınıf farkını kaldıran ayet...“Ey insanlar! Doğrusu Biz sizi bir erkekle bir dişiden yarattık. Ve birbirinizle tanışmanız icin sizi kavimlere ve kabîlelere ayırdık. Muhakkak ki Allah yanında en değerli olanınız, O ’ndan en cok korkanınızdır. Şuphesiz Allah bilendir, her şeyden haberdardır.” (el-HucurÂt, 13)
Hucurat suresi 13. ayetin tefsiri icin tıklayınız. Rasûlullah Efendimiz; toplumdaki «kast sistemi»ni yani sınıf farkını reddetmiş, bunu da gostermek icin, ummetinden takvÂlı ve muhabbetli bir ferde, kole olmasına bakmadan en şerefli bir muÂmele gostermişti. İşte o kole ile anlatılan ibretlik kıssa...
TAKVADAN GAYRI USTUNLUK YOK AllÂh ’ın Rasûlu -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- bir gun Medîne-i Munevvere ’deki carşılardan birisine uğramıştı. Carşıda siyÂhî bir kole muzÂyede ile satılıyordu.
Kole;
“–Beni alacak olana bir şartım var.” diyordu.
Alıcılardan birisi;
“–Nedir o şart?” diye sordu.
Kole;
“–Hizmetinde olacağım kişi, RasûlullÂh ’ın arkasında farz namazlarımı kılmama mÂni olmayacak.” dedi ve o adam bu şartı kabul ederek o koleyi satın aldı.
RasûlullÂh -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- o koleyi hep farz namazlarda gorurdu. Bir gun yine bakındı fakat o koleyi goremedi. Sahibine;
“–Kolen nerede?” diye sordu.
Adam;
“–Ey AllÂh ’ın Rasûlu, o hummaya yakalandı.” dedi. Rasûl-i Ekrem ashÂbına;
“–Kalkın onu ziyarete gidelim.” buyurdular.
Birlikte kalktılar ve gidip gecmiş olsun ziyaretinde bulundular. Birkac gun sonra o kolenin sahibine;
“–Kolenin hÂli nicedir?” diye sordular. Adam;
“–Ey AllÂh ’ın Rasûlu, onun olumu yakındır.” deyince Efendimiz -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- kalkıp kolenin yanına gittiler ve o olum hÂlindeyken yanında bulundular. Kole o sırada vefÂt edince onun techiz ve tekfinini Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- ustlendi ve goturup defnetti.
AshÂbı bu durumu garipsediler.
Bir koleye boyle bir yakınlık ve alÂka gosterilmesi, gorulmuş bir şey değildi.
MuhÂcirler;
“–Biz, vatanımızı mallarımızı, ailemizi terk edip buraya geldik; hicbirimiz Rasûlullah ’tan şu kolenin gorduğu muÂmeleyi hayatında, hastalığında ve olumunde gormedi.” dediler.
Ensar da;
“–O ’nu barındırdık, yardım ettik ve mallarımızla O ’nu destekledik ama Habeşli bir koleyi bize tercih etti.” dediler.
[SahÂbîler daha evvel bir koleye boyle bir yakınlığın gosterilmesine şÃ‚hit olmamışlardı.]
İşte bunun uzerine şu Âyet-i kerîme nÂzil oldu:
“Ey insanlar! Doğrusu Biz sizi bir erkekle bir dişiden yarattık. Ve birbirinizle tanışmanız icin sizi kavimlere ve kabîlelere ayırdık. Muhakkak ki Allah yanında en değerli olanınız, O ’ndan en cok korkanınızdır. Şuphesiz Allah bilendir, her şeyden haberdardır.” ([el-HucurÂt, 13] [VÂhidî, s. 411-412])
Rasûlullah Efendimiz; toplumdaki «kast sistemi»ni yani sınıf farkını reddetmiş, bunu da gostermek icin, ummetinden takvÂlı ve muhabbetli bir ferde, kole olmasına bakmadan en şerefli bir muÂmele gostermişti.
BilÂl-i Habeşî de onceden siyÂhî bir koleydi. Sonrasında KÂbe ’nin uzerinde ezan okuyan bir Peygamber muezzini oldu. Yine Peygamberimiz, Âzadlı kolesi Zeyd ’in oğlu UsÂme ’yi, 20 yaşında olmasına rağmen, ordu kumandanı olarak vazifelendirdi.
Yine Ebû Zer -radıyallÂhu anh- ’ı Efendimiz cok severdi. Bir gun gafleten kolesine sert davrandığına şÃ‚hit oldu. Efendimiz cok uzuldu.
“–Y Eb Zer, sen hÂl cÂhiliyye Âdeti uzerinde misin?” diye sordu. Devamla;
“AllÂh ’ın yarattığına zarar verme! Meşrebine uymuyorsa onu ÂzÂd et; fazla yuk yukleme; yuklediğinde ise ona yardımcı ol!” buyurdu. (BuhÂrî, ÎmÂn, 22; Muslim, EymÂn, 38; Ebû DÂvûd, Edeb, 123-124)
Rasûlullah Efendimiz ’in kolelerle alÂkalı bu îkazları neticesinde, bircok sahÂbî kole sahibi olmanın buyuk bir vebal olduğu duşuncesiyle, onları ÂzÂd ettiler. Diğerleri de onları evlÂtları gibi terbiye ederek topluma kazandırdılar.
Rasûlullah Efendimiz; sadece kolelere değil, «Ã‚lemlere rahmet» idi. O ’na yıllarca duşmanlık edenler dahî, O rahmetten istifÂde ettiler.
Kaynak: Osman Nuri Topbaş, Yuzakı Dergisi, Yıl: 2020 Ay: Ekim, Sayı: 188
İslam ve İhsan
Peygamber Efendimiz (s.a.v) Nasıl Bir İnsandı?