İtikÂfın şartları nelerdir? İtikÂfa girmenin 4 şartı.Bir itikÂfın gecerli olması şu şartların bulunmasına bağlıdır:
1. İtikÂfta bulunan kimse Musluman, akıllı ve temiz olmalıdır.
Gayrimuslimin, akıl hastasının, cunubun, hayız veya nifastan temizlenmemiş kimsenin itikÂfı caiz değildir. Cunku gayri muslim ibadete ve akıl hastası niyete ehil değildir. Temiz olmayanlar ise mescide girmekten men edilmiştir.
İtikÂfa giren kimse, mescit icinde iken ihtilam olursa, dışarı cıkarak boy abdesti alır ve yeniden itikÂfa devam eder. İtikÂfta ergenlik cağına gelmiş olmak şart değildir. Bu yuzden temyiz gucune sahip olan bir cocuğun itikÂfı da gecerlidir.
2. İtikÂfa niyet edilmiş olmalıdır. Niyetsiz olarak yapılan bir itikÂf gecerli değildir. Adanan bir itikÂfta ayrıca niyetin dil ile de ifade edilmesi gerekir.
3. İtikÂf mescitte veya mescit hukmundeki bir yerde yapılmalıdır. İcinde cemaatle namaz kılınan her hangi bir mescitte itikÂf yapılabilir. Buyuk camilerde yapılması daha faziletlidir. Abdullah İbn Mes ’ud (r. anhumÂ) şoyle demiştir: “İtikÂf ancak cemaatle namaz kılınan yerde yapılır.”[1]
Kadınlar ise kendi evlerinde mescit edinecekleri bir odada itikÂfta bulunabilirler. Buralar onlar icin birer mescit sayılır. Kadınların dışarıdaki mescitlerde itikÂfa cekilmeleri caiz ise de kerahetten hali değildir. Kadınların kendi evlerinde namaz kılmaları mescitlerde namaz kılmalarından daha faziletli olduğu gibi, evde itikÂfları, mescitte itikÂftan daha faziletli sayılmıştır.
İmam Şafi ’ye gore itikÂf ta ’zîme uygun bir yerde yapılabilir ki, buna en uygun yer mescittir. Evlerde mescit edinilen yerler bu ta ’zîme uygun değildir. Cunku evde mescit edinilen yer değiştirilebilir, orada cunup olarak gezilebilir. Diğer yandan Hz. Peygamber ’in hanımları mescitte itikÂfa girerlerdi. Eğer onların evleri itikÂf icin yeterli olacak olsaydı, evlerinde itikÂfa girmeleri daha iyi olurdu.[2]
4. Vacip olan bir itikÂfta, itikÂflı oruclu bulunmalıdır. Bu durumda orucun yanılarak bozulması itikÂfa zarar vermez. Sunnet itikÂf, zaten Ramazan icinde olacağı icin kendiliğinden oruc zamanına rastlar. Ancak yolculuk, hastalık gibi bir sebeple orucsuz bulunmak sunnet itikÂfa zarar vermeyeceği gibi diğer mustehap itikÂflarda da oruc şart değildir. Diğer yandan sunnet veya nafile itikÂflar icin bir sure de soz konusu değildir.
Şafilere gore vacip olan itikÂfta da oruc şart değildir. Kadının itikÂfa girebilmesi icin kocasından izin alması gerekir. Koca eşine itikÂf izni verince, artık bundan donemez.
Dipnotlar:
[1] ZeylÂî, Nasbu ’r-RÂye, II, 490. [2] Şirbini, Muğni ’l-muhtÂc. I, 450 v.d; ŞirÂzî, Muhezzeb, I, 190 v.d.
Kaynak: Prof. Dr. Hamdi Donduren, Delilleriyle İslam İlmihali, Erkam Yayınları
İslam ve İhsan