Osmanlı medeniyetinin inşÃ‚sında onemli bir role sahip olan Mimar Sinan ’ın turbesindeki muthiş sır.Burada ifÂde etmelidir ki Su­ley­m­ni­ye ’yi, hamamı, kutuphanesi, imÂreti, medresesiyle koca bir şehir huviyetinde inşÃ‚ eden Mîmarbaşı Sinan, Âdeta 2. BÂyezîd HÂn-ı Velî ’nin yıllar once kendi mîmÂrîmizle alÂkalı bir kerÂmet ve firÂsetinin tezÂhuru olmuştur. O firÂset neticesinde Su­ley­m­ni­ye gibi nice inkişaflar yaşanmıştır.
Bu inkişaflarla KÂnûnî devrinde Osmanlı mulkunun her koşesine imÂretler, kulliyeler, sebiller, hanlar, hamamlar, saraylar, kutuphÂneler vb. îmar faÂliyetlerinde bulunan Koca Sinan, hizmetlerini 2. Selîm Han devrinde de devam ettirdi. Onun bunca eserleri, fÂnî omrune nasıl sığdırabildiği bir mechûldur. Zira o, dort yuz senede yapılamayanları bir omre sığdırmıştır.
ŞÃ‚ir, asırların omuzlarında duran Su­ley­m­ni­ye ’nin, Âdeta yuceliklere kanatlanmaya muheyy hÂline bakıp gayr-i ihtiyÂrî seslenir:
Sen en yakınısın, bilirsin elbet:
Kac misli eseri vardır yaşının!
Fakat soyle: Nasıl sığmış yaptığı,
Bir insan omrune Mîmarbaşı ’nın?
KUŞBAKIŞI BAKILDIĞINDA TURBE İMZA YERİNDE DURUYOR
Butun bu liyÂkatine ve hak edişine rağmen Koca Sinan ’ın, muazzam Su­ley­m­ni­ye Âbidesine zÂhirî bir imza koymaması, eserdeki gÂye ve niyetindeki ulvîliğin bir nişÃ‚nesidir.
Mimarbaşı Koca Sinan, 9 Nisan 1588 ’de 98 yaşını bitirmekteyken İstanbul ’da vefat etti. Turbesi, Suleymaniye Camii ’nin hemen arkasındaki Ağa Kapusu onundeki koşededir.
O, kabrini, muhteşem bir t­rihî vesîkanın en alt koşesine atılan mutevÂzı bir imz kabîlinden, Su­ley­m­ni­ye kulliyesinin dışında ve ona yakın bir yerde inşÃ‚ ederek tevÂzuunu da eseri gibi ebedîleştirmiştir.
ŞÃ‚ir, bu yuce duyguların tesiri altında şunları soyler:
Âbidesi hesaplardan taşarken
MîmÂrı, kendini cekmiş ortadan…
Başarı burdadır, tevÂzû burda:;
Eser ululuktan, imz noktadan!
Bakıp, bize ornek olsunlar diye
Yolladığı iki kahramanına
«AllÂh ’ım diyorum, lÂyık adaşlar
Gonder Sinan ’ına, Suleyman ’ına!»
Kaynak: Osman Nuri Topbaş, Osmanlı, Erkam Yayınları
MİMAR SİNAN TURBESİ NEREDEDİR? - HARİTA
İslam ve İhsan