Roma ve Osmanlı Devleti doneminde İstanbul ’un su ihtiyacını karşılamak amacıyla inşa edilen sarnıclar, gunumuzde kultur ve sanat alanında turizme hizmet ederken, buyuk ilgi goruyor.Tarihte uzun asırlar Roma ve Osmanlı Devleti ’nin başkenti olan İstanbul, halkın su ihtiyacını karşılamak amacıyla inşa edilen sarnıclarıyla dikkat cekmeye devam ediyor.

Binlerce yıllık tarihe sahip İstanbul ’un kulturel hazineleri arasında Yerebatan, Nuruosmaniye, Binbirdirek ve Hipodrom gibi buyuk sarnıclar yer alıyor.

SARNICLAR NEDEN YAPILDI?İstanbul İl Kultur ve Turizm Muduru Coşkun Yılmaz, İstanbul ’da su kaynaklarının yetersizliği, yaz kuraklığında gerekli su ihtiyacını karşılamak icin Antik Cağ ’dan itibaren şehir icinde cok sayıda sarnıc inşa edildiğini belirterek, buyuk sarnıcların sayılarının 100 ’u bulduğunu kaydetti.

İSTANBUL ’DAKİ EN BUYUK SARNICRoma ve Bizans donemlerinden kalan bu yapıların acık ve kapalı şekilde inşa edildiğini bildiren Yılmaz, şunları aktardı:

“Kapalı sarnıclara verilecek en iyi ornekler Yerebatan ve Binbirdirek sarnıclarıdır. İstanbul ’daki en buyuk kapalı sarnıc olan Yerebatan Sarnıcı, I. Justinianus tarafından 532 yılındaki Nika isyanı sonrasında 7 bin işci calıştırılarak yaptırılmıştır. M.S. 475 yılında cıkan bir yangınla yok olan bir bazilikanın uzerine inşa edildiği icin Bazilika Sarnıcı olarak da anılmaktadır. Gunumuzde en fazla ziyaret edilen Yerebatan Sarnıcı, muze olmasının yanında ulusal ve uluslararası bircok etkinliğe de ev sahipliği yapmaktadır. 2017 yılında Yerebatan Sarnıcı ’nı 500 bin 362 yabancı, 513 bin 964 yerli olmak uzere toplam 1 milyon 14 bin 326 kişi ziyaret etmiştir. İstanbul ’un en buyuk ikinci kapalı sarnıcı olan Binbirdirek Sarnıcı zamanla kurumuş ve 16. yuzyıldan itibaren de atolye olarak kullanılmıştır. Gunumuzde İstanbul Buyukşehir Belediyesince işletilmektedir.”

Yılmaz, dort yanı duvarlarla cevrili yapılardan oluşan acık sarnıclardan en bilineninin ise Bakırkoy ’de bulunan ve İmparator Valens doneminde inşa edildiği duşunulen, gunumuzde ceşitli kulturel etkinlikler icin kullanılan Fildamı Sarnıcı olduğunu dile getirdi.

NURUOSMANİYE CAMİSİ ’NİN ALTINDA SARNICNuruosmaniye Camisi restorasyonu sırasında ortaya cıkarılan Nuruosmaniye mahzeni hakkında bilgiler veren Yılmaz, şoyle konuştu:

“2013 yılında Nuruosmaniye Camisi ’nin altından 420 kamyon balcık cıkarılarak, 8,5 metre derine inilmesiyle, 270 yıllık tarihi caminin altında, varlığı bilinen ama yıllarca atık ve coplerle dolmuş ve gozden kaybolmuş; 825 metrekare kullanım alanlı, 2 bin 42 metrekare buyukluğunde bir alana ulaşılmıştı. Bir su sarnıcına da benzeyen yapı topluluğu icerisinde revaklı avlunun tamamını icerisine alan 12 oda dahil 19 ayrı bolumden oluşan sutunların yer aldığı ve Yerebatan Sarnıcı ’na benzeyen bir yapı topluluğuna ulaşılmıştı. Vakıflar Bolge Mudurluğu ’nun denetiminde olup bugun gecici sergi alanı olarak kullanılmakta olan Nuruosmaniye Mahzeni, onemli bir sergi ve etkinlik merkezi olarak projelendirilerek, Vakıflar Bolge Mudurluğunce ihale edilmiş ve yakında İstanbul kultur, sanat ve turizminin hizmetine sunulacaktır.”

UZERİNE BELEDİYE BİNASI YAPILAN SARNICYılmaz, eski Eminonu Belediyesi ’nin binası altında bulunan Şerefiye Sarnıcı ’nın, Bizans İmparatoru II. Theodosius doneminde 428-443 yılları arasında inşa edildiğini ve İBB tarafından restore edilip, kultur hayatına kazandırıldığını dile getirdi.

İSTANBUL SARNICLARIYılmaz, şehrin onemli diğer sarnıcları hakkında da şunları soyledi:

“Karagumruk Vefa ’da bulunan Aetius Sarnıcı, Bizans doneminde Kuru Bahce olarak da anılan Cukurbostan mahallesinde bulunan gunumuzde spor ve park alanı olarak kullanılan Aspar Sarnıcı, Fatihte bulunan Atpazarı Sarnıcı, Topkapı Sarayı ve Gulhane arasındaki askeri bolgede bulunan yirmi basamaklı bir merdivenle inilen Benzinlik Sarnıcı, Eminonu ’nde Depolar Komutanlığı altında yer alan 3 nefli Depolar Komutanlığı Sarnıcı, Eminonu ’nde bulunan Eşrefiye Sokağı Sarnıcı, Sultanahmet Camisi Kulliyesi ’ne ait imarethane ve Dar-uş Şifa binaları ile Marmara Universitesi Rektorluk binası ve Sultanahmet Endustri Meslek Lisesinin altında bulunan Sphendon (Hipodrom) Sarnıcı, İstanbul ’un en buyuk kapalı sarnıclarından olan ve gunumuzde restoran hizmeti veren Sultan Sarnıcı, Fatih ’te eski belediye konservatuvarı binasının altında bulunan ve genel ziyarete acık olan Şerefiye Sarnıcı, uzerinde Zeyrek Camisi ve bir ev bulunan Unkapanı Sarnıcıdır.”

Kaynak: AA
İslam ve İhsan