İlk Musluman Turk Hukumdarı Satuk Buğra Han kimdir? Satuk Buğra Han hangi Turk devletinin hukumdarı idi? İlk Musluman Turk Hukamdarı Abdulkerim Satuk Buğra Han ’ın Musluman oluş hikayesi ve İslam ’a yaptığı buyuk hizmetler.Satuk Buğra Han 859 (Hicri 237) yılında dunyaya geldi.
12 YAŞINDA MUSLUMAN OLDU Babası, bugun Doğu Turkistan sınırları icinde bulunan, Kaşgar şehri civarında hukumran olan Karahanlı Devleti hukumdar ailesinden Bezir Arslan Han, onun da babası, Bilge Mancur Kadir Han idi.
Nesli AfrasıyÂb bin Bezen vasıtasıyla Turk bin YÂfes bin Nuh aleyhisselÂm ’a ulaşmaktadır. Babası Bezir Han ’ın olumu uzerine amcası Oğulcak Kadir Han ’la evlenen annesinin himayesinde buyudu. 12 yaşlarında iken Musluman olmakla şereflenip Abdulkerim ismini aldı.
25 YAŞINDA MUSLUMAN OLDUĞUNU HERKESE İLAN ETTİ 25 yaşında iken İslÂm nimetine kavuştuğunu herkese ilan etti. 26 yaşında iken putperest olan amcasını oldurup Karahanlı tahtını ele gecirdi. İlk Musluman Turk hukumdarı oldu. Yetmiş yıl hukumdarlık yaptı. Guzel idaresi, kavminden binlerce kimsenin Musluman olmasına sebep oldu. Kaşgar civarında bulunan Artul kasabasında vefat edip, oraya defnedildi. Satuk Buğra Han yirmi beş yaşına geldiğinde, İslÂm ilimlerini iyice oğrenmişti. Musluman olduğunu acıkca ilan etti. Bundan sonra da hÂl Musluman olmak şerefine erişemeyen Karahanlı Devleti ’nin başında bulunan amcası Oğulcak Kadir Han ile mucadeleye karar verdi.
PUTPEREST AMCASI OĞULCAK KADİR HAN ’A KARŞI MUCADELESİ Bir gun yanına iman edenlerden elli kişilik bir suvari grubu alarak ava gitmek maksadıyla yola cıktı. Yegac Balık adlı beldeye gelince şehrin kalesini kuşattı. Bu kuşatma uc ay surdu. Bunu haber alan Oğulcak Kadir Han ona karşı hemen harekete gecti. Bu sırada, Satuk Buğra Han ’ın etrafında bulunan suvari sayısı ucyuze cıktı. Oğulcak Kadir Han ile Fergana savaşını yaptı. Bunu takip eden gunlerde taraftarları bin kişiye yukseldi.
KAŞGAR ’IN FETHİ İlk fethettikleri yer Atbaşı oldu. Sahip olduğu ucbin kişilik ordu ile Kaşgar uzerine yuruyup orayı da fethetti. Oğulcak Kadir Han olduruldu. Kaşgar ’da kendisine karşı cıkan Âsîleri ağır bir mağlubiyete uğrattı. Kaşgar halkını İslÂm ’a davet etti. Onlar da hakikati gorduler ve Musluman oldular. Kaşgar ’dan sonra Bormekik şehrini de aldı. Memleketin idaresini ele alınca, ulkesinde İslÂmiyet suratle yayıldı.
EHLİ SUNNET İNANCINI YAYMAK İCİN CALIŞTI Satuk Buğra Han Musluman olduktan sonra, Allah TeÂl ’nın rızası icin cihada başladı. Turk ulkelerinde İslÂmiyet ’i yaydı. Zaferler kazandı. Buyuk bir mucahid ve cihangir oldu. Ve her tarafta şohret buldu. İslÂm dinini hic saptırmadan ehl-i sunnet Âlimlerinin bildirdiği gibi yaydı. Bu onun en buyuk meziyeti ve hizmeti oldu.
TURK TARİHİNİN EN ONEMLİ HADİSELERİNDEN BİRİ Satuk Buğra Han ’ın Musluman olmakla şereflenmesi ve ulkesinde İslÂmiyet ’i yayması, Turk tarihinin en buyuk ve en guzel hadiselerinden biridir. Daha evvel Oğuz ve Kalac Turkleri arasında Musluman olan gruplar olmuş ise de devlet olarak İslÂmiyet ’i kabul eden ilk Turk boyları Karahanlılar (Karluk, Yağma, Ciğil) ve İdil Turkleri olmuştur. Turkler Musluman olduktan sonra İslÂmiyet ’in bayraktarlığını yapıp dunyanın dort bir tarafına yayıldılar. Ashab-ı kiramdan sonra tarihte nÂdir gorulen hizmetler yapıp, din uğrunda cihad yaptılar.
955 (Hicri 344) yılında vefat edip Artuc ’a defnedilen Satuk Buğra Han ’ın kabri hÂl ziyaretgÂhtır. Karahanlı Turkleri Turkistan ’da, Gazneli Turkleri Hindistan ’da, Oğuz ve Selcuklu Turkleri İran, Irak, Suriye ve Anadolu ’da, en muhteşem Musluman Turk devleti olan Osmanlılar da uc kıtaya yayıldılar. Boyle Musluman Turkler İslÂmiyet ’e bin yıldan fazla hizmet ettiler. Daha da CenÂb-ı Hakk ’ın dilediği kadar uzun yıllar hizmet edeceklerdir inşallah.
Kaynak: Sadık Dana, İslam Kahramanları 2, Erkam Yayınları
İslam ve İhsan