Araştırmacı-Yazar Fahri Sarrafoğlu, Erkam Radyo ’daki “İstanbul ’un Sırları” programında İstanbul ’un tarihi carşı-pazarlarını ve tarihsel surecte mekÂnların gecirdiği değişimi anlatıyor.
İSTANBUL ’DAKİ TARİHİ CARŞI VE PAZARLAR 1. Kapalıcarşı
Kapalıcarşı dunyanın en buyuk ve en eski carşılarından biri. Yaşı 500 yılı coktan aştı ama gunun her saatindeki kalabalığı, heyecanı, İstanbul ’u yaşayan ve yaşatan hali hala aynı. Bu tarihi mekÂn 22 kapısı, 61 sokağı, 4000 civarında dukkÂnıyla 47 bin metrekarelik bir alanda İstanbul ’un nabzını tutmaya devam ediyor.
Fatih Sultan Mehmet tarafından inşası başlatılan Kapalıcarşı ’da dukkÂnların tumu aynı genişlikte olacak şekilde inşa edilmişti. Loncalara ayrılmış sokaklarda satıcıların rekabet etmesi de yasaktı! Oyle ki iclerinden biri dukkÂnının onune tezgÂh taşıyıp one cıkamazdı, cunku kardeşlik anlayışıyla kurulan Ahilik geleneği hÂkimdi. Bu buyuk kulturel mirası var eden yorgancılar, fesciler, terlikciler gibi loncaların adı artık carşı icindeki sokak isimlerinde yaşıyor.
2. Mısır Carşısı
Mısır Carşısı; Mısır ’dan gelen urunler gorece daha fazla olduğu icin 18. Yuzyıldan itibaren Mısır Carşısı ismiyle anılır olmuş.
İnşası tamamlandığında aktar ve pamukculara tahsis edilen dukkÂnların yerinde bugun hediyelik eşya, tekstil, gıda, kuyumcu dukkÂnları bulunuyor. Mısır Carşısı ’na ana rengi ve kokuyu ise eskiden olduğu gibi yine rengÂrenk haliyle baharat dukkÂnları veriyor.
3. Arasta Carşısı
Arasta; aynı turde mal satılan ustu ortulu ya da dukkÂnlarının onu sacaklı carşı demektir. Carşı, el dokuması urunlerin, İznik cinilerinin, yuzlerce ceşit hediyelik eşyanın bulunabildiği dar bir sokak boyunca devam eden bir zaman tunelini andırıyor.
4. Mahmutpaşa Carşısı
Pazar Mahmutpaşa yokuşu uzerinde sağlı sollu kurulan dukkÂnlardan oluşur. Adeta “yok yok” dedirten carşı, her daim rengÂrenk ve telaşlı haliyle İstanbul ’un en uğrak pazarlarının başında geliyor.
5. Sahaflar Carşısı
Sahaf, “artık basımı yapılmayan veya ikinci el kitapları alıp satan kucuk işletmeler ile bu mesleği yapanlar” anlamına geliyor. İcinden milyonlarca hikÂyenin ve kitabın gelip gectiği Sahaflar Carşısı, beş asırlık gecmişine rağmen bugun de atmosferiyle buyulemeye devam ediyor.
6. Bakırcılar Carşısı
Bir zamanlar dinmeyen cekic sesleriyle ziyaretci ağırlayan Beyazıt Bakırcılar Carşısı ’nda eskisi kadar olmasa da bakır işleyen ustaların cıkardığı sesleri duymak hÂl mumkun. Usta ellerden cıkan bakır testilerin, kazanların, sebiller, sahanlar, bakraclar, ibrikler ve tepsilerin bakır rengiyle kuşattığı sokaklarda insanlar tarihi soluduğunu bilerek yuruyor.
İslam ve İhsan