İmam Cafer-i Sadık Hazretlerinin maddî ve manevî ilimlerde zirve oluşu.CÂfer-i SÂdık Hazretleri ’nin muhterem babası ve dedeleri, Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- Efendimiz ’in getirdiği ilmi almak icin, ashÂb-ı kirÂmın peşinde koşmuş, onlardan Efendimiz ’in emsalsiz ornek şahsiyetini, mubÂrek hayatını ve Sunnet-i Seniyye ’lerini sorup oğrenmişlerdi. Bunu mûteber hadis kitaplarındaki rivÂyetlerinden de anlamaktayız.
İşte CÂfer-i SÂdık -rahmetullÂhi aleyh- ilme boylesine gonul veren ve onun tahsili yolunda hicbir gayret ve fedÂkÂrlığı esirgemeyen, mubÂrek bir Âilede yetişti. Nebevî ilmin merkezi olan Medîne-i Munevvere ’de kendini ilme adadı. Âilesinden aldığı ilimle yetinmeyip, yetişebildiği ashÂb-ı kirÂmdan ve tÂbiînin buyuk Âlimlerinden de her turlu ilmi tahsil etti.
CAFER-İ SADIK HAZRETLERİNİN YETİŞTİRDİĞİ ALİMLER Daha sonra da aldığı bu maddî ve mÂnevî ilimlerle cok buyuk Âlimler yetiştirdi. İmÂm MÂlik, SufyÂn-ı Sevrî, SufyÂn bin Uyeyne, Ebû Hanîfe, İbn-i Cureyc, Yahya bin Saîd, Yahya el-KattÂn gibi pek cok buyuk Âlim, ondan ilim oğrenip hadîs-i şerîf rivÂyet etmiştir.[1]
CÂfer-i SÂdık -rahmetullÂhi aleyh- mubÂrek omrunu, sohbetleri ve mektuplarıyla insanların îtikadlarını tashîh, şerîati beyan, hak ve hakîkati îlÂn ile gecirdi.[2]
PEYGAMBERLERİN EMİNİ O, siyÂsetten uzak durur, daha cok ilimle meşgul olurdu. Dunyevî menfaatler icin sultanların kapısına gitmeyen Âlim ve fakihleri “peygamberlerin emîni” (yani peygamberlerin îtimÂd ettiği, onlara vekÂleten insanlığı irşad hizmetinde bulunan peygamber vÂrisleri) olarak isimlendirirdi.[3]
O, butun ilimlerde, ince mÂnÂları ve derin hakîkatleri idrÂk etmekte zirve seviyedeydi. Butun şeyhlerin onderiydi. Herkes ona îtimÂd ederdi. Mutlak bir rehberdi. Muslumanların imÂmı, muhabbetullah ve mÂrifetullah ehlinin kılavuzu, Âbidlerin ve zÂhidlerin en mukerremiydi. Kur ’Ân-ı Kerîm ve onun tefsîrinin esrÂr ve nuktelerine vukūfiyet bakımından da emsalsizdi.[4]
Hem buyuk bir muhaddis, hem muctehid derecesine ulaşmış bir fakih idi. İlham gucu yuksek, doğru sozlu, rivÂyetlerine ve fikirlerine guvenilir bir imÂm ve allÂme idi.[5]
Zamanındaki butun Âlimler ve halk, onun ilmine ve fazîletine hayran olmuşlardı.[6]
Ondan gelen bÂzı rivÂyetler şoyledir:
CÂfer-i SÂdık -rahmetullÂhi aleyh-, babasından ve dedelerinden şu hÂdiseyi nakletmiştir:
“Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- Efendimiz, bir gun mubÂrek torunları Hazret-i Hasan ile Hazret-i Huseyin ’in ellerinden tutup şoyle buyurmuşlardır:
«Kim beni, bu ikisini, bunların baba ve analarını severse, kıyÂmet gunu benimle beraber olur.»” (Tirmizî, MenÂkıb, 20/3733)
PEYGAMBERİMİZE İSNAT EDİLEN DUA Yine CÂfer-i SÂdık Hazretleri ’nden gelen bir rivÂyette Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- Efendimiz şoyle du etmişlerdir:
“AllÂh ’ım! Ummetime sabahın erken vakitlerini ve bu zamanda yaptıkları işleri bereketli eyle!” (İbn-i MÂce, TicÂrÂt, 41/2238)
CAFER-İ SADIK HAZRETLERİNİN SOYU CÂfer-i SÂdık -rahmetullÂhi aleyh-, Hazret-i Ali ’ye ulaşan bir silsile ile şu hadîs-i şerîfi nakleder:
“Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- Efendimiz ’i gordum; ashÂbının arasında minbere cıkarak şu hitÂbede bulundu:
«Ey insanlar! Sanki olum bizden başkasına yazıldı! Sanki hak, bizden başkasına vÂcip kılındı! Sanki uğurladığımız oluler kısa bir muddet sonra bize geri donecekler! Mîraslarını da sanki onlardan sonra ebedî kalacakmışız gibi yiyoruz. Butun nasihatleri unuttuk. Butun musîbetlerden emîn olmaya (kendimizi bel ve musîbetlere karşı emniyet icinde gormeye) başladık.
Kendi ayıplarıyla meşgul olarak, diğer insanların ayıplarıyla uğraşmayan kişiye ne mutlu! Kazancı helÂl, ic Âlemi temiz, dış gorunuşu guzel ve yolu mustakîm (yaşayışı duzgun) olan kişiye ne mutlu! Kusursuz bir şekilde Allah icin tevÂzû gosteren, mÂsıyete duşmeden malından infÂk eden, fıkıh ve hikmet ehliyle oturup kalkan, zayıf ve yoksullara yardım eden kişiye ne mutlu! Malının fazlasını infÂk edip sozunun fazlasını imsÂk edene/tutana ve Sunnet-i Seniyye ’yi butunuyle kuşanıp bir daha bid ’atlere donmeyene ne mutlu!»
Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- bunları soyledikten sonra minberden indi.” (Ebû Nuaym, Hilye, III, 202-203)
CAFER-İ SADIK HAZRETLERİNİN RİVAYET ETTİĞİ HADİSLER CÂfer-i SÂdık Hazretleri ’nin, muhterem babasından ve mubÂrek ecdÂdından rivÂyet ettiği hadîs-i şerîfleri goren muhaddisler:
“–Bu isnÂd, bir mecnûnun uzerine okunup uflense, o derhÂl iyileşir, aklı başına gelir!” demişlerdir. (İbn-i MÂce, Mukaddime, 9/65; Ebû Nuaym, Hilye, III, 192)
Bu da, İslÂm Âlimlerinin Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- Efendimiz ’in pÂk ve azîz nesline ne kadar hurmet ettiklerini gostermektedir. Diğer taraftan da Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- Efendimiz ’in neslinin ne yuce bir fazîlete sahip olduğuna işaret etmektedir ki, onların mubÂrek isimlerinin yÂd edilmesi bile bir şif vesîlesidir.
Dipnotlar:
[1] Mustafa Oz, “CÂfer es-SÂdık”, DİA, VII, 1.
[2] Muhammed Ebû Zehra, el-İmÂmu ’s-SÂdık, s. 63.
[3] Ebû Nuaym, Hilye, III, 194; Zehebî, TÂrîh, IX, 92.
[4] Bkz. AttÂr, Tezkire, s. 51.
[5] Bkz. Mustafa Oz, “CÂfer es-SÂdık”, DİA, VII, 1.
[6] Zehebî, TÂrîh, IX, 89-90.
Kaynak: Osman Nuri Topbaş, Cafer-i Sadık (rahmetullahi aleyh) Erkam Yayınları


İslam ve İhsan